Zweverig

Januari is al bijna voorbij en ik heb nog niks gezaaid. Natuurlijk komt dat voor een deel doordat ik gewoon nog geen tijd en/of zin heb gehad. Maar het komt ook omdat ik de laatste jaren toch (eindelijk) iets meer zelfbeheersing heb. En tot slot hielp het weer natuurlijk ook niet mee; er kiemen simpelweg maar weinig zaden bij 2 graden overdag en ’s nachts lichte vorst.

Maar nu beginnen de dagen duidelijk iets langer licht te worden. En daarmee maakt mijn biologische tuinklok een klein sprongetje. Je ziet het ook aan de rucola in de kas die al door gaat schieten, zie foto bovenaan dit blog. Het is tenslotte eind januari: tijd voor het zaaien van de paprika’s, pepers en aubergines! Nee, niet de tomaten, die moeten nog een ruim een maand wachten want die kiemen en groeien sneller. Ondertussen krijg ik af en toe weer horrorberichtjes van mensen die al bonen hebben gezaaid, of courgettes. Het blijft lastig om het zaaien uit te stellen tot het juiste moment, geloof me – ik spreek uit ervaring 🙂 . Maar wachten tot het juiste moment voorkomt een hoop gedoe met het (al dan niet tevergeefs) in leven proberen te houden van zwakke zaailingen in een te donkere tijd.

Anderhalve week geleden werden er op deze website reacties geplaatst over het tuinieren met de maanstanden (vroeger noemde ik het tuinieren met de kosmos want zeker niet alleen de maanstanden zijn daarbij belangrijk). Ik heb 7 jaar lang gedaan, tussen 2008 en 2015; ik probeerde alles te zaaien, planten, verzorgen en soms zelfs ook oogsten volgens de agenda van Maria Thun of Guurtje Kieft. Het was heel leuk en leerzaam, soms ook wel een puzzel, en vooral soms ook een aanslag op mijn zelfbeheersing (en alleen daarom al nuttig). En ik zag zeker ook wel resultaten, maar na 7 jaar heb ik het losgelaten, en dat was ook heel fijn.

Ik heb zelfs een aantal jaar gezaaid en geplant zonder er vaak aan te denken. Tot er wat mislukte; als iets niet wilde kiemen dacht ik soms “Zouden het slechte constellaties zijn geweest?”. En hetzelfde dacht ik toen de uitgeplante aubergines 3 jaar geleden wegkwijnden, en toen de tomaten 2 jaar geleden zo massaal phytophthora kregen. Ik weet ook heel goed dat er veel meer redenen kunnen zijn waarom zaden niet kiemen of planten ziek kunnen worden (droogte, warmte, teveel regen, hoge luchtvochtigheid, gebrek aan voeding, etc., etc.). Maar het moestuinieren met de kosmos kruipt toch blijkbaar ook een klein beetje in het bloed 🙂

Door de discussie (dat is trouwens een groot woord, het was vooral nieuwsgierigheid en het uitwisselen van ervaringen) van afgelopen week ben ik eens op gaan zoeken wat ik er op de oude website ook al weer over schreef. En daarmee kwamen herinneringen aan vroegere jaren terug; de oude kleine website, altijd een geplastificeerde kosmoskalender in mijn oude tuintas bij me, elke week even een planning maken wat ik die week kon zaaien, en niet te vergeten om 23.00 uur in de avond nog snel even pepers zaaien omdat de dag erna de vruchtperiode over zou gaan in een wortelperiode.

Ondertussen zijn we jaren verder, en begint het weer een beetje te kriebelen als het om de kosmoskalender gaat. Misschien ook door alle termen die je tegenwoordig zo vaak tegenkomst als het om moestuinieren gaat: biologische en dynamisch tuinieren, voedselbos, permacultuur, etc.. Waar vroeger de ‘opbrengst’ bovenaan in de meeste prioriteitenlijstjes stond is dat nu eerder ‘aandacht en respect voor planten, dieren en de tuin’. Hoewel ik geen enkel bezwaar heb tegen een wintervoorraad aardappelen en een vriezerlade vol met bietjes hoor.

En dus schreef ik deze week een pagina over het moestuinieren met de kosmos/maanstanden, met uitleg over wat het is, hoe het werkt en hoe je het bij het tuinieren kunt gebruiken: Moestuinieren met de maanstanden. Er blijken ondertussen ondertussen op internet veel informatie en/of kalenders te vinden, en zelfs apps. Maar die (b)lijken niet altijd even nauwkeurig te zijn. En dus kocht ik deze week toch ook maar weer eens de werkagenda biodynamisch moestuinieren met de aanduidingen voor de juiste constellaties voor het zaaien van bloemen, bladgroenten, vruchtgewassen, etc.. Ik ga het waarschijnlijk iets minder strikt volgen als vroeger maar er zeker rekening mee houden bij het zaaien van pepers, tomaten en soorten die gevoelig zijn voor verwelkingsziekten, doorschieten, etc. En natuurlijk bij het poten van aardappelen, het oogsten van uien, etc..

Morgen (zaterdag) wordt de agenda bezorgd maar ik kreeg al de tip dat er – hoe toevallig kan het zijn – dit weekend op zaterdagochtend en zondag de hele dag goede constellaties zijn voor het zaaien van paprika’s, pepers en aubergines.

Dus ga ik deze zondag zaaien! Vandaag kan ik alvast de propagator neerzetten en met nat zand vullen, en zondagochtend aanzetten op 27 graden zodat de zaaisels (ik ga weer in vermiculiet zaaien) gelijk in een warm bedje terechtkomen. Voor wie er interesse in heeft: ik schreef al eerder een soort feuilleton in 3 delen over het zaaien en verspenen van paprika’s en pepers: Stapje voor stapje, Het zaaien van pepers, paprika’s en aubergines en Deel 3, verspenen. En daarmee begint dan ook echt het nieuwe tuinjaar want ik wil binnenkort ook wat vaste planten zaaien, en als het niet meer gaat vriezen kan ik op de tuin in de kas tuinbonen, doperwten en kapucijners gaan voorzaaien. En het wordt hoog tijd voor een rijtje radijs, wat spinazie, pluksla, en wat nieuwe veldsla in de kas. Ik moet ook nodig potjes verzamelen en schoonmaken, en potgrond kopen. Poeh, het wordt weer lekker druk 🙂

Tot slot van dit blog heb ik nog 2 dingen te melden:

Allereerst: ik ben door het tijdschrift Tuinseizoen gevraagd om dit jaar vanaf maart elke maand 4 pagina’s te vullen met tuintips, met ook foto’s uit onze tuin (het eerste nummer zelfs 6 pagina’s). Wat leuk en bijzonder om te doen, en trots om het terug te zien!

En het andere is een tekst die ik in een reactie van Carine kreeg. Het is een tekst van Kalle Heesen (in het ledenblad van de vereniging voor Biologisch-Dynamische Landbouw en Voeding: Dynamisch Perspectief). Het sluit misschien mooi aan bij dit blog. Want misschien ziet iemand het hele tuinieren met de kosmos als iets wazigs (en dat is ook prima natuurlijk, tuinier vooral op de manier die je zelf het fijnst vindt) maar zoals ik wel vaker zeg: als de aantrekkingskracht van de maan en de zon op de aarde voor eb en vloed kunnen zorgen, dan is het toch niet vreemd om te denken dat dat ook kan zorgen voor bijvoorbeeld een verandering in de sapstroom van (fruit)bomen en planten, voor een rustiger of juist actiever bodemleven in bepaalde periodes, etc.. Voor (moes)tuinieren is vooral veel aandacht en liefde nodig, en dat geldt ook voor biodynamisch tuineren. En daar past dit verhaaltje wel bij 🙂

“Hé, daar was die weer! Die rare aardappel die ik aan het einde van de zomer uit de grond had gehaald. Maar ondanks zijn rare vorm was het een aardappel, dus ik had hem in de kist gedaan. En nu met het koken had ik hem opeens weer in mijn handen.

‘Ik ben een gelukkige pieper,’ verzuchte de aardappel opeens.
‘Houdt dat gevoel maar vast,’ mompelde ik, ‘want zo meteen lig je in het kokende water.’ ‘

Nou en?’, reageerde de aardappel, ‘Geluk is het gevoel wat je krijgt als je op de goede weg bent in je leven. Ik laat mijn geluk niet verpesten omdat er even een hobbel in de weg zit. Dat zou jij trouwens ook niet moeten doen!’ adviseerde hij mij ongevraagd.

‘Wat is dan jouw richting in je leven?’ vroeg ik verbaasd. Volgens mij was er niet heel veel leven meer over voor deze aardappel. De aardappel was even stil en sprak toen theatraal: ‘Ik ga een mens worden!’
‘Jij wordt geen mens, jij wordt stamppot!’ reageerde ik iets te vlug.

‘Ja, en daarná word ik mens. Wat denk je dat ik in jou doe? Waarom zou je me überhaupt eten als je mijn energie niet zou willen gebruiken? Daar zei die aardappel iets. Feitelijk had hij daar wel een punt. Ik was even stil.

‘Als je toch even stil bent,’ voegde de aardappel snel toe, ‘ga ik nog even verder. Wist je dat ik je niet alleen fysiek voed, maar dat ik veel meer doe dan dat? Fijn hè? Nu weet je ook gelijk waarom het écht verschil maakt of je een gangbare aardappel uit een anoniem veld eet, of eentje die met liefde en aandacht is grootgebracht. Ook dat neem je namelijk tot je als je mij eet!’

Tjee, zou dat echt waar zijn? Zou er dan ook een verband zijn tussen de toename van kistkalveren en ander dierenleed en de toename van het gebruik van antidepressiva? Ik begon er opeens over te twijfelen….

‘Red de wereld, poot een aardappel!’ riep hij strijdlustig. ‘Ja, goed idee.. die paar aardappels die ik ga poten, zullen de wereld echt redden’, schamperde ik. ‘Man dat is een druppel, wat zeg ik: een spettertje op een gloeiend hete plaat!’ ‘

Wat een onzin!’ riep de aardappel, ‘heb je wel eens gezien hoeveel licht één kaarsje geeft in een verder volstrekt donkere ruimte? Laat de hele wereld fastfood eten, maar geef ze één keer per week een met liefde geteelde groente. Je moet eens weten wat er dan allemaal zou veranderen!’

Jemig, als die aardappel eens gelijk zou hebben…. Het was waar, hij voedde me nu al met veel meer dan alleen koolhydraten. Wat een vergezicht! Dat ik met mijn kleine groentetuintje écht wat kan veranderen in de wereld….! Terwijl ik me tegoed deed aan de stamppot, schoot het opeens door me heen: is die aardappel nu bezig mens te worden, of ben ik bezig aardappel te worden?“