Tweede liefde

Ik heb het natuurlijk niet over de liefde voor mensen, dat is een heel ander verhaal en van een andere orde. Maar in het bijgebouw van liefdes is mijn eerste liefde bijna natuurlijk die voor moestuinieren. Al sinds 1991.

Ik kan er trouwens nog wel wat noemen hoor, soms blijvertjes (denk aan tomaten, Salvia’s, schrijven, website), soms kortstondig (denk aan kamerplanten – ben ik heel slecht in, gaan hier altijd en allemaal dood, Fuchsia’s – prachtig maar kostte te veel werk, vinologie – interessant maar ik drink geen alcohol meer).

Ik had in mijn moestuin-beginjaren nog niks met koken, laat staan met bewaren en inmaken. Dat is pas een paar jaar later gekomen. En dat begon heel eenvoudig; met een potje jam van gemengde oogst/vruchtjes en geleisuiker, en met wat chilipepertjes aan een touwtje in de keuken (die trouwens schimmelden, niet de goede pepertjes 🙄😁).

Bijzonder toch dat moestuinieren je zoveel brengt dat er nieuwe liefdes bij komen, die voor de natuur, die voor bijen, hommels, wormen, vogels en vlinders, die voor een beetje zuinig en zelfvoorzienend zijn, die voor koken, voor bakken en die voor inmaken.

Dat inmaken is wel ‘een dingetje’ geworden, een eigen liefde op zich. Vreemd, hoe dingen je wel of niet kunnen ‘grijpen’; ik heb ook wel eens gefermenteerd, het is gewoon niet zo mijn ding; teveel gedoe, een beetje geviezik (zeg ik oneerbiedig, geef ik toe, maar dat komt omdat ik er nu eenmaal niet zoveel mee heb). Ik vind ook zeker niet alles wat gefermenteerd is lekker; geen kimchi voor mij 😅. Hoewel er daar ook lekkere soorten van zouden bestaan, ik hoop dan maar zonder vissaus.

De knoflook in sojasaus vind ik dan weer wel juist heel lekker (en zo gemakkelijk te maken, en lang te bewaren). En ik hou van zuurkool, één van de weinige soorten die ik wel regelmatig zelf maakte. Oh ja, appelazijn zelf maken is wel ook echt heel leuk. Zie je, het is er wel, maar niet zoals de liefde voor inmaken. En misschien staat jam wel bovenaan het lijstje. Ik hou van fruit, van het gepruttel, van het experimenteren met soorten, smaken, kruiden, etc., van de zorgvuldigheid die nodig is om te zorgen dat jam niet te dun of te dik is (lukt me zeker niet altijd even goed hoor), en natuurlijk van de smaak. Er zijn goede herinneringen, aan bepaalde soorten jam, of een baksel waar ik het in gebruikte, of samen met Ruud en/of anderen verschillende soorten proeven en zien dat iedereen een eigen smaak en voorkeur heeft.

Ik kan het gewoon iedereen aanraden die het nog niet probeerde; maak eens jam van je eigen oogst!! En denk dan ook eens aan de ‘ ambachtelijke manier’. Met de ‘snelle’ manier van fruit + geleisuiker is ook niks mis hoor, misschien nog wel het handigst om mee te beginnen. Maar ik kan je van harte adviseren om een goed recept te zoeken en dat eens te proberen. Gebruik er je lekkerste fruit mee (bedenk dat jam uit de winkel heel vaak vooral wordt gemaakt van tweederangs fruit dat niet meer geschikt is om voor een betere prijs los te verkopen). Al zijn er vast uitzonderingen, dat weet ik niet want ik heb de laatste 20 jaar van mijn leven geen potje jam meer gekocht.

Ik kan hier nog uren over door kunnen kletsen maar misschien is het veel makkelijker om nog even de link naar mijn inmaakrecepten te vermelden. En misschien ook met een 10 seconden-filmpje dat ik deze week maakte van mijn inmaaksels:

Je ziet verschillende soorten jam van de oogst van de afgelopen 2 weken, met perziken, abrikozen, zwarte bessen en pruimen. En we zijn natuurlijk nog lang niet klaar, de oogst van bramen, vijgen, aalbessen (die plukken we juist dit weekend), appels, etc. moet nog beginnen. Voor een hele wintervoorraad jam.

En dan zijn er nog die andere inmaaksoorten; tomatensaus, courgettes in zoetzuur, piccalilly, sambal, bouillonpasta, chutney, etc.. Omdat ik veel minder groenten dan normaal heb zal een deel daarvan niet gaan lukken, maar de tomatensaus gaat zeker wel lukken. Want ik durf nog steeds niet te hard te juichen maar de planten lijken zich in de kas goed te herstellen, en er hangen flink wat trossen tomaten. Alle rassen zijn later dan normaal maar nu gaat het dan toch alsnog beginnen, we oogstten de eerste Orange Russian 117 (allemachtig, wat was die weer lekker zeg) en Pineapple Fog. En natuurlijk de cherrytomaten die ik in een eerder blog noemde. Dit weekend kunnen we Ropreco Paste oogsten, en de eerste Aunt Ginny’s Purple (ook altijd een feest), en Opalka. We hebben al een keer zoveel kunnen oogsten dat we pasta pomodoro aten, en natuurlijk lekker cherrytomaatjes snoepen. Maar nog een week en dan kan ik soep maken. En nog een week en dan kan ik pastasaus inmaken.

Dat hoop ik in ieder geval want ik kreeg van tuinvriendin Laura een akelig bericht; een groot deel van haar tomatenplanten is ernstig ziek, thuis en op ons volkstuinencomplex. Zij denkt dat het Alternaria (stem canker) is. Jeetje, weer wat nieuws (nou ja, voor mij dan), het zou te maken kunnen hebben met de vele regen die er is gevallen, en de slakken gaan ook niet helemaal vrijuit (bij alle aangetaste planten zijn er ook slakken en slakkenvraat te zien – wie was er eerst is nu even lastig te zeggen, zegt Laura).

Even een smerige foto die ze deze week maakte:

En nog een foto, daarop kun je zien hoe de plant zihzelf probeert te redden door boven het zieke deel op de stam wortels te vormen.

Ik weet er nog weinig van, ik moet ook nodig eens op internet zoeken naar wat het is en of er überhaupt een behandeling is. Als iemand er ervaring mee heeft, dan is alle informatie welkom!! Laura is begonnen met het verwijderen van de meeste van haar tomatenplanten. En dat is enorm sneu want ik weet hoe leuk het allemaal begon, het hele proces van leuke zaden uitzoeken in de winter, het zaaien in maart, het uitplanten in mei, de volle verwachting bij het zien van de eerste bloempjes, etc.. Des te meer reden om te hopen dat ik een goede oogst krijg want ik heb wat van mijn oogst aan haar beloofd, ik heb genoeg om te delen en zij tikt de planten voor mij, bindt op als iets om dreigt te vallen, etc.

Tot slot nog een vrolijke foto, van de groenbemester. Ik wilde het testen maar dat is hopeloos mislukt: een groot deel van de soorten/zaden is niet of nauwelijks gekiemd (dat geldt voor wikke, Luzerne klaver, Esparcette en zelfs Japanse haver. Misschien groeide er al teveel onkruid, was de grond te koud, of is wellicht de regen de boosdoener, of de slakken. Maar het Tubbinger mengsel doet het geweldig. En dat geldt ook voor het komkommerkruid. Niet alleen ik, ook de hommels zijn er erg blij mee!