Twee verregende dagen

Ik ben blij dat ik vorige week nog een tweede vak in de moestuin kon opruimen en er een groenbemester in kon zaaien. Op de foto hierboven zie je de kiemplantjes die ik in grote getalen zie. Als ik nog zou twijfelen of het onkruid is of de gezaaide bladrammenas, dan nemen de karakteristieke bijna hartvormige blaadjes (die je bij alle koolsoorten ziet) die twijfel weg. En anders is het ook nog een optie om een blaadje te plukken en te proeven; de kiemblaadjes van alle soorten uit de koolfamilie smaken ook echt naar kool. Dat de zaaisels goed zijn ingewaterd is zachtjes uitgedrukt. Er is zoveel regen gevallen dat de watertonnen overstromen en de paden onder water staan.

Dinsdag – de eerste verregende dag heb ik gebruikt om één kas leeg te ruimen: alle tomatenplanten, paprika’s en komkommers zijn eruit, daarna het onkruid eruit en de grond aangeharkt. Ook daar is ondertussen groenbemester gezaaid (Japanse haver, mede omdat die ook wortellesie-aaltjes bestrijdt).

Woensdag regende het zo mogelijk nog harder (en dat dan ook nog bovenop al het gevallen water van dinsdag). En dus besloot ik die dag de vruchten die ik afgelopen zomer in de haast in de vriezer stopte er eens uit te halen om er jam van te maken. Uiteraard maak ik ook graag jam van verse vruchten maar bij weinig tijd is het prima om de vruchten schoon in doosjes/zakjes te verpakken en in te vriezen om ze later te gebruiken voor de inmaak. Soms zijn vruchten wat natter als je ze uit de vriezer haalt en laat ontdooien, en moeten ze dus iets langer koken. Je kunt het vocht ook afgieten en weggooien. Dat doe ik zelf nooit want uiteindelijk zit er ook smaak in dat vocht, eigenlijk begin ik altijd gewoon met het bevroren fruit te mengen met citroensap en suiker (even eventuele kruiden) en het dan zo grotendeels te laten ontdooien.

Ik vond een paar kilo blauwe bessen in de vriezer, en nog allerlei zakjes en doosjes met bramen, aalbessen en vijgen. En in de schuur stond nog een emmer appels (die ik dit jaar wilde gebruiken voor een experimentele jam 😄).

Ik heb geen idee waarom maar ik heb, als het om inmaken gaat, de sterke neiging om altijd weer iets anders te willen. Nou ja, ik heb het ook als het om het zaaien en telen van nieuwe soorten/rassen gaat, geef ik toe).

Ik besloot om eens in één keer van alle vruchten in de vriezer + de appels in de schuur verschillende soorten jam te maken. Dat bleek wellicht niet het beste idee van de dag te zijn, of op z’n minst was het wat overmoedig. Want jam maken kost tijd. En dat weet ik al jaren hoor, ik had alleen gedacht dat het wat sneller zou gaan als de ene jam stond te koken terwijl ik de appels voor de volgende jam alvast schilde. En dat ik wel 2 pannen met 2 soorten jam tegelijkertijd kon koken. Dat kan ook prima maar het kost dan wel ook wat extra werk, tijd en plaats om ook de potten op het juiste moment te steriliseren, en de ene jam is eerder klaar dan de andere, etc. En ik moest tussendoor ook nog een paar keer naar boven voor weer nieuwe potten, en nog maar een pak suiker en een vanillestokje.

Afijn, het duurde enkele uren langer maar toen had ik ook wat: ruim 40 potten jam in 9 verschillende soorten/smaakjes….. en ruimte in de vriezer….. en een plakkerige keuken 😄).

Nog even over die behoefte om telkens weer andere inmaakrecepten te proberen: ik kan niet heel veel heel leuke of bijzondere recepten meer vinden, op internet zie je toch vooral hoe je bijvoorbeeld zo snel en makkelijk mogelijk met slechts 3 ingrediënten bramenjam maakt. Maar ik wil niet makkelijk en snel, ik wil bijzonder en lekker (waar ik niet mee wil zeggen dat een jam van alleen vruchten, citroen en suiker niet lekker is hoor, het is jam in haar puurste vorm en geweldig lekker als die goed wordt gemaakt (zoals bijvoorbeeld dit recept van aardbeienjam). Ik ben gewoon benieuwd wat er nog meer is en wat lekkere combinaties zijn die de smaak van het fruit in hun waarde laten maar een passende toevoeging en een verrijking zijn. En ik vind mezelf ondertussen wel voldoende geoefend om wat te experimenteren.

En zo maakte ik vorige week een boter van peren met vanille en karamel. Ik wilde er ook nog amandelschaafsel aan toevoegen maar toen ik het proefde vond ik de jam zo lekker dat ik bedacht dat er niets meer bij moest, zo was ‘ie helemaal goed. Ik maakte de jam door de suiker eerst te karamelliseren en de peren en citroen/vanille toe te voegen aan die mahoniekleurige karamel.

En toen bedacht ik dat dulce de leche heel erg lekker zou kunnen zijn in een jam. Maar die wordt gemaakt van melk, de makkelijkste manier is om het te maken door een gesloten blikje zoete gecondenseerde melk 3 uur lang te koken (pas op, het blikje mag nooit boven water komen want dan is er een kans dat het blikje kapot klapt). Maar ik ben voorzichtig en gebruik nooit bederfelijke ingrediënten. En melk is in principe een bederfelijk ingrediënt, wellicht zelfs als het gecondenseerd en ook nog gekaramelliseerd is en uit een blikje komt. Denk ik, ik weet het niet zeker. Ik zou het wel durven wecken, maar ik wilde nu inmaken. En terwijl ik op internet zocht of er misschien een recept van een jam of moes bestaat waarin gecondenseerde melk wordt gebruikt (ik heb niks gevonden) kwam ik ineens wat anders tegen: er blijkt ondertussen een veganistische variant te zijn: zoete gecondenseerde kokosmelk in blik.

Ik sprong op (nou ja, bij wijze van spreken). Dat moet natuurlijk wel kunnen! Ik kocht 2 blikjes, en vond de informatie dat deze wel veel langer moet koken om te karamelliseren (wel 6 uur, ik moest zelfs 2 keer wat kokend water uit de waterkoker toevoegen om te zorgen dat de blikjes ruim onder water bleven). En de karamel wordt niet stevig, zoals die van gecondenseerde melk. Maar het is wel heel erg lekker! Het moet even geroerd worden omdat de vettige creme bovenin zit en wel stolt maar de donkere vloeibare kokoskaramel eronder zit. Het is duidelijk karamel en romig/cremig en heeft daarnaast een zachte/lichte en frisse kokossmaak. Perfect bij blauwe bessen, En bij appels!

Eén blikje is genoeg voor 600 tot 1000 gram vruchten. In de 800 gram blauwe bessenjam proef ik de romige kokoskaramel overduidelijk en is het heerlijk, in de jam met 1250 gram appels moet ik mijn best doen om het nog te proeven en had ik misschien beter 1,5 tot 2 blikjes kunnen gebruiken. Uiteraard moet ook de hoeveelheid suiker worden aangepast. En hoe de smaak zich wel of niet ontwikkelt en hoe het met de houdbaarheid in de komende maanden gaat moet ik afwachten. Het recept hoop ik deze week op de website te zetten, net als de recepten van de andere soorten die ik maakte (blauwe bessenjam met vanille en citroen, bramenjam met kaneel en steranijs, vijgenjam met amandelen – net zo lekker als die met pijnboompitten maar dan voor door de yoghurt/kwark, aalbessenjam met citroen en vanille en blauwe bessenjam met vlierbloesem).

Terug naar de moestuin: nu de grond nat is kunnen planten en onkruid er wat makkelijker uit worden getrokken. De courgetteplanten zijn gerooid en dat geldt ook voor de pompoenen (om geen enkele andere reden dan dat er nu pas minivruchtjes van amper 5 centimeter groot aanzaten, te klein om nog te kunnen groeien en rijpen voor de winter begint). De aardbeien heb ik uit de emmers gehaald, de enorme hoeveelheid ridderzuringplanten en hun dikke wortels eruit gehaald en de aardbeiplanten weer terug in de emmers gezet, in de bestaande grond + wat verse compost. Ook dat kan weer afgevinkt worden.

De mosterdzaden in kas 2 beginnen te kiemen (daarvoor geldt hetzelfde als voor de bladrammenas; de zaailingen zijn herkenbaar aan de vorm en smaak van koolzaailingen.

Voor volgende week staat het leegruimen van de 3e = laatste kas op het programma. Want dan kan ik daar ook nog snel een groenbemester in zaaien en kan de terrastafel naar binnen zodat ik daar jonge planten en stekken op kan overwinteren. En daarna naar buiten, daar is ook nog heel veel te doen.

Tot slot van dit blog nog een foto die ik vanmiddag maakte, na alle regen voelen deze zonnige dagen als een cadeautje! Net als de amaranthus die in een kuip voor een volledig opgevreten blauwgroene palmkool staat te bloeien. Ik zie de rupsen op de kool zitten maar heb niet de behoefte om ze weg te halen – liever een paar vlinders meer in de wereld (ik zag er dit jaar echt bizar weinig) dan een stamppotje palmkool.