Toppen en oogsten

Ik kreeg een week of 2 geleden van 2 mensen de vraag wat te doen wanneer een tomatenplant zichzelf heeft getopt (of wanneer je de tomatenplant per ongeluk een handje hebt geholpen 🙂 ).

Ook hier hoor, op een dag waarop ik alle tomatenplanten moet dieven, tikken en blad verwijderen en ik haast heb gebeurt het me bijna elk jaar wel een keer dat ik bij per ongeluk eens een top uit de tomatenplant knip (in plaats van de dief). Dat is nog niet zo erg, want dan wordt de dief de nieuwe stam (misschien niet ideaal maar het zij zo).

Er zijn ook stamtomaten die zichzelf toppen. Dat zijn vaak vleestomaten, bij cherrytomaten heb ik dat, geloof ik, nog nooit gezien. Als een tomatenplant zichzelf topt is dat helaas altijd al na de onderste tros (halverwege of bovenin de plant heb ik het ooit wel eens gezien maar dat is zeer zeldzaam).

Oftewel: als die onderste tros bloempjes bloeit zie je dat erboven geen stam is, niets, het zou dus eigenlijk gelijk het einde van de oogst betekenen. Een voorbeeld:

De plant is pas 45 centimeter hoog, een leuke tros met bloemen maar verder is er niets meer. Nou ja, hier zie ik nog 2 vrij duidelijke dieven dichtbij de tros waar ik een stam van kan maken. Soms zijn zelfs die er niet. Zoals bij deze plant:

In de oksels, zowel links als rechts, zie je alleen maar bladeren. En bovenin zie je een bloemtros. Ze is een stamtomaat maar er is dus geen stam meer. Er lijkt niets meer waar je verder mee kunt gaan.

Maar als ik inzoom zie je dit:

Twee pietepeuterige diefjes. Amper een halve centimeter groot. Op dit moment wacht ik graag nog een weekje, om te kijken welke van de twee zich het beste en snelst ontwikkelt. Kies vervolgens welke van de twee je aan wilt houden, en de ander verwijder je. Deze dief wordt de nieuwe stam. Soms kan zo’n diefje dat een nieuwe stam moet worden zelfs helemaal onderin de plant zitten, als er maar ergens iets zit (en dan het liefst zo hoog mogelijk).

Als zo’n diefje nog zo klein is kun je je moeilijk voorstellen dat ze een stam wordt. En bedenk dat ze dunner en slapper is dan een stam, ze moet extra goed en voorzichtig worden aangebonden want ze buigt en knakt makkelijk.

Een week of 2 later zie je pas de potentie en gaat ze voorzichtig op een stam lijken:

Rechts zie je de bloemtros, links bij de zwarte pijl zie je dat een minuscuul diefje uiteindelijk dikker is geworden en ondertussen al aan de stok kan worden aangebonden.

En tot slot dan nog een foto van een tomatenplant waarbij zo’n minuscuul diefje een nieuwe stam is geworden:

Bij de onderste zwarte pijl zie je dat ze uit een diefje in een bladoksel is ontstaan. Dit blijft altijd wel een wat zwakkere plek. Maar goed opbinden zorgt ervoor dat ze netjes langs de stok  groeit. En als je heel goed kijkt zie je dat helemaal bovenin de plant dat de dief haar eerste bloemtrosje maakt. Uiteraard is het belangrijk dat je deze nieuwe stam verder goed dieft en opbindt.

En zo kun je een tomatenplant dus toch nog redden van een kleine plant met weinig opbrengst. Zelfs als een diefje zich onder de bloemtros bevindt kun je die nog tot nieuwe stam maken. En dit geldt dus niet alleen voor een vleestomaat die zichzelf topt maar ook wanneer je zelf de top per ongeluk wegknipt. Of wanneer de stam van een tomatenplant per ongeluk knakt omdat je er bijvoorbeeld met een tray zaailingen langs loopt.

Nou, ingewikkelder wordt het telen van tomaten niet, dit is wel het lastigste klusje dat ik ken. Dan valt het toch erg mee 🙂

Ondertussen zijn de meeste tomatenplanten hier al weer ruim een meter hoog, de tweede trosjes bloemen bloeien en de onderste trosjes bevatten ondertussen al tomaatjes. Het is nu nog bijna niet voor te stellen maar de kans is vrij groot dan w aan het einde van deze maand de allereerste tomaatjes kunnen oogsten.

En verder in de tuin? We zijn blij met de 20 millimeter regen die er is gevallen, en minder blij met de storm van vandaag. Maar er was hier gelukkig geen hagel en bliksem. De tuin was er aan toe (en de natuur was er aan toe want we zagen zelfs al flink wat droog en verdord blad onder de bomen liggen).

Het onkruid groeit ook goed van een goede regenbui, dus voor de komende week staat’ Wieden’ (met een hoofdletter) bovenaan ons werkbriefje. Direct daaronder staat ‘Oogsten’. Want we eten al volop van de tuin, sla en andijvie, rucola, mosterdblad, stengelui, de eerste bietjes, en snijbiet. En heerlijke aardbeien, en de eerste frambozen.

Nog een week (of misschien anderhalf) en dan kunnen we aalbessen plukken. En we hebben al tuinboontjes gegeten, en sugar snaps. En na het weekend kunnen we doperwten plukken.

Sterker nog, ik voorzie dat er binnenkort wat gaatjes in de tuin vrij komen, waar sla en andijvie staan/stonden. En het mosterdblad begint door te schieten. En over een week of 3 zijn alle tuinbonen geoogst, en de kapucijners en doperwten. En dan gaan we ook eens een aardappelplant rooien om te kijken hoe ver ze is. En dan beginnen waarschijnlijk ook de knoflookplanten af te sterven.

En dus wordt het tijd om eens te bedenken wat we voor die plekken willen zaaien; verschillende koolsoorten, bonen, bieten, nog een rijtje rammenas, witlof, snijbiet, melde, zonnebloemen, basilicum, anijs, korenbloemen….. er kan nog zoveel! In de Zaaigenda voor de moestuin staan (ik heb ze even geteld) nu nog 138 soorten groenten, kruiden, fruit en bloemen die nu nog gezaaid of uitgeplant kunnen worden!

Zondag zaaien!!

Tot slot nog een foto, van een bloem in de moestuin natuurlijk: Tagetes patula Burning Embers