Soms zit het mee….
Deze zomers warme dagen kiezen we onze momenten voor de tuin. Bij voorkeur vroeg in de ochtend naar de tuin, om tomaten en paprika’s/pepers in de kas te tikken, water te geven, wat onkruid weg te halen en zelfs al wat te oogsten (de eerste 2 komkommers geoogst, natuurlijk nog steeds sla en melde maar ook al wat snijbiet en zelfs een paar kleine bietjes). Als het aan het einde van de ochtend te warm wordt vluchten we naar huis.
Ik postte afgelopen maart een berichtje op instagram, over een leuk experiment met pootaardappelen. Ik heb half februari in de koude kas 4 pootaardappelen gepoot (3 in 3 potten en 1 in een 25-literzak). Dit is het bericht op instagram (lang leve het screenshot, dat scheelt mij opnieuw schrijven :-)):
En het staat al in het bericht: ik zou begin tot half juni misschien wel wat lekkere extra vroege nieuwe aardappelen kunnen oogsten. Ik wilde eigenlijk nog even wachten met oogsten maar de planten zagen er ondertussen al behoorlijk geel uit. Voedingsgebrek, toch een paar keer te weinig water gegeven of waren ze gewoon ‘klaar’?
Zoals je op de foto’s kunt zien staan de 3 potten en 1 zak ook best een beetje in de weg, op het pad naast de kas, met Nepeta en venkel die aan de andere kan van dat pad overhangen. Dit is nog even foto 4 van het instagrambericht, zo zag een aardappel in pot er in april nog uit (toen nog in de kas):
En zo zagen de 3 potten en 1 zak er op 12 mei uit (ondertussen naar buiten gesleept en om de hoek gezet):
Je kunt al zien dat het behoorlijk in de weg begint te groeien. Ik heb uiteindelijk wat stokjes in de potten gezet, om wat te stutten en te zorgen dat het loof niet teveel over de rand groeide. Ik heb voeding gegeven zoals aangegeven in het bericht, en zeker 2 tot 3 keer per week water (de laatste 2 weken vrijwel elke dag). De planten hebben gebloeid en vorige week zagen ze er dus zo uit:
Ja, nog wel wat meer in de weg 🙂 . En het blad wordt geel. Die van de voorste 2 potten vallen nog wel mee.
Dit is een foto vanaf de andere kant gemaakt, de zak en nog een pot:
En dus werd het tijd om de zak eens open te maken. Spannend!!!
Ik had nog een lege rechthoekige pot die ik graag op de plaats van de potten/zak wilde zetten, die kon ik dan mooi vullen met de potgrond die uit de zak en potten zou komen. Je kunt op deze foto ook al zien dat de 20-literzak niet helemaal gevuld is, door een opstaande rand die ik nodig had om te zorgen dat het water dat ik geef er niet gelijk weer uitloopt
Ik was erg benieuwd en tegelijkertijd verwachtte ik er nou ook weer niet enorm veel van. Dat komt vast door het beperkte formaat en de tijd; het is in mijn biologische moestuinklok gewoon nog geen aardappeloogsttijd. Maar het viel me reuze mee!
Dit is de uiteindelijke opbrengst uit de zak, het is het ras Inova:
Zeker niet slecht in aantal en formaat. En als ik zulke heerlijke, verse aardappelen zie denk ik direct aan een juni-gerechtje; een salade, als het even kan met verse doperwtjes of groene asperges, een gekookt eitje, wat dragon, een lekkere dressing. Maar dat heb ik vaker, ik kan ook nooit tomaten oogsten zonder aan basilicum, goede olijfolie en balsamicoazijn te denken 😀
Nou, nu ik toch de zak heb leeggestort, dan ook maar 1 pot. En dan laat ik de andere 2 potten nog 1 of enkele weken staan. De pot is, denk ik achteraf, iets groter dan de zak (ik gok op 25 liter, de zak is 20 liter maar niet helemaal tot bovenin gevuld en de vorm is wat smaller en hoger dan de pot):
Ook de pot heb ik voorzichtig leeggestort in de rechthoekige kuip. Het is een goed begin want je kunt de aardappelen al langs de wand zien:
Je ziet dat de aardappelen mooi verdeeld in de pot zitten. Ik kreeg via facebook van Anneloes de tip dat, net als tomaten, er bij aardappelen ook stam- en struikvormen zijn; determinate (struik) en indeterminate (stam). Bij de struik/determinate zou het aantal aardappelen per plant al min of meer vast liggen, boven het groeipunt worden in principe geen nieuwe aardappelen meer gemaakt. Anders is dat bij stamaardappelen/indeterminate: die zouden, telkens als je een nieuwe laag grond op de aardappelen zou leggen wanneer het loof net boven de grond komt, weer nieuwe wortels en aardappelen kunnen maken. Googel vooral even op ‘potato tower’, dan vind je er meer informatie over.
En dan nog iets; niet elk ras is daar dus geschikt voor (ook niet erg, dan kun je gewoon een pot aanhouden zoals ik nu heb gedaan, maar ik wil ook wel eens zo’n toren proberen :-)). Net als dat er stamtomatenrassen en struiktomatenrassen zijn, zijn er dus struikaardappelrassen en stamaardappelrassen. Je kunt ze helaas in de Nederlandse taal niet of nauwelijks vinden maar als je googelt op ‘determinate and indeterminate potato varieties’ kom je een eind. Helaas vind je dan ook wel behoorlijk wat Engelse en Amerikaanse rassen. Maar ik vond toch ook dat deze, in Nederland wat meer bekende, rassen indeterminate zijn (en dus geschikt om zo’n toren van te maken): Agria, Bintje, Desiree, Elba, Nicola, Pink Fir Apple, Sante. Het zijn vaak late rassen (zoals de meeste stamtomaten ook wat latere rassen zijn en struiktomaten vaak wat vroegere rassen – het heeft te maken met de hoeveelheid stam en dus ook tomaten/aardappelen die een wat langer seizoen nodig hebben om daarlangs te groeien).
Zo’n toren maak je bij voorkeur in maart/april, en oogst je dus pas in de herfst. Ik heb vroeger eens zoiets bij Gardener’s World gezien, daarin werden autobanden gebruikt die steeds verder werden opgestapeld naarmate er meer en nieuwe grond op de aardappelplanten werd gegooid.
Afijn, even terug naar de oogst van de extra vroege aardappelen, dit is de oogst uit de pot en die is duidelijk wat groter dan de oogst uit de zak:
En ik maakte nog even een foto van de oogst van zak (boven) en pot (onder):
Voor de statistieken heb ik de oogst bij thuiskomst nog even gewogen: alles bij elkaar 1,9 kilo. En dat van 2 pootaardappelen. Niet slecht!! En zoals ik aangaf; het was vooral heel leuk om eens te proberen, en het ging me vooral om een extra vroege oogst van overheerlijke lenteaardappeltjes. En voor herhaling vatbaar in 2024. Als je genoeg kasruimte hebt kun je natuurlijk ook overwegen om de extra vroege aardappelen begin februari in de volle grond in de kas te poten (hier vind ik dat zelf geen optie omdat ik nu eenmaal de hele kas eind april al vol wil proppen met tomaten – mijn keuze :-)).
En nu?
Nu kun je eigenlijk geen pootaardappelen meer kopen. Misschien verandert dat nog eens. Want met alle nieuwe inzichten, ervaringen, rassen en de klimaatverandering is het misschien zo gek nog niet om in de zomer nog een poging te wagen met de aardappelteelt. Voor nu kies ik ervoor om zelf een paar aardappelen die ik over een paar weken uit de volle grond ga oogsten (want die zijn biologisch, gezond en ik kan de beste uitzoeken in formaat/aantal ogen) gelijk weer in een raamkozijn te leggen zodat ze uit kunnen lopen. Misschien ook nog handig om te vermelden om, als je het wilt proberen, ook goed naar de resistentie tegen Phytophthora te kijken – heel belangrijk in de zomer. En zo hoop ik dus over een paar weken al weer aardappelen te kunnen poten; in een pot maar een zak is ook prima (buiten en dan in september de kas in schuiven en rond de kerst oogsten). En de aardappeltoren staat ook op mijn verlanglijst. Zou ik nu nog een poging wagen…. of weet ik me te beheersen en wacht ik tot volgend jaar? Het hangt vast af of ik de juiste aardappel nog snel even kan vinden 😀
Tot slot van dit blog nog een bloem. Ik kocht vorig jaar een jonge plant van Passiflora edulis Suntropics, een eetbare passievrucht. Ik heb de klimplant in pot op zolder overwinterd en in april in de kas in een grote kuip opgepot. Ondertussen is de plant ruim 2 meter hoog met heel veel om zich heen grijpende slingerstengels. En daartussen verschijnen sinds een week de bloemen. Ze bloeien slechts één dag. Ik heb nog geen tijd gehad om te googelen maar ik heb sterk het idee (en de behoefte) dat ik haar moet helpen bij de bevruchting, dus dat doe ik nu elke dag even met een kwastje. Zelfs als er geen vruchten aan komen ben ik heel blij, maar het zou toch wat zijn als het wel zou lukken; in de herfst mijn eigen rijpe passievruchten oogsten!
Dag Diana,
leuk experiment in de zakken en potten. Ik kan je wel vertellen dat ik in de koude kas in september aardappelen rechtstreeks in de grond plant en dit lukt aardig. Vorig jaar was ik wat te laat en heb ik dit in oktober gedaan. Opbrengst was daardoor beperkt.
Probleem is gewoon plaats vinden 🙂
groetjes
carine
Hoi Carine,
Ik heb ondertussen de 2 laatste potten ook geoogst en daar heel blij mee.
Plaats in de nazomer is inderdaad lastig 🙂
En hier in Nederland is in september poten waarschijnlijk te laat, in vergelijking met jouw omstandigheden in Zuid-Frankrijk is het hier in oktober en november vaak al heel erg nat en ook koud met soms al een eerste nachtvorst.
groetjes,
Diana
Hallo Diana, om te watertanden. Ik zou het heerlijk vinden om met Kerst nieuwe aardappelen te eten, nog niet zo eenvoudig, al schijnen de Engelsen dat goed te kunnen.
Probleem lijkt te zijn dat aardappelen, die je nu oogst niet meteen zijn te gebruiken om in de grond te stoppen, ze hebben een koude periode nodig. Dus ik heb in het voorjaar een aantal poters bewaard en in de koelkast gezet tegen uitlopen, maar ze worden er niet beter op. Ja hoe bewaar je die goed in de zomer? Dus extra leuk om toch te proberen met aardappelen van de nieuwe oogst een kerstmaaltijd bij elkaar te scharrelen. Ik ben heel benieuwd, hoor graag of anderen daar ook ervaring mee hebben. Want ja, theorie is vaak anders dan de praktijk.😊
Ik heb het wel eens gedaan, aardappels in een zak gestopt en in de onverwarmde veranda gezet.
Maar ik heb de discipline te weinig om ze goed te verzorgen en steeds aarde bij te gooien. Ik vond dat met de zak ook niet zo handig. Het werd een beetje een boeltje, en dat heeft m’n echtgenoot niet graag in huis.
En het probleem is idd om ze op tijd te laten uitlopen.
Maar als dat spontaan gebeurt, doe ik het zeker weer.
Mijn gewone aardappels in volle grond aard ik trouwens ook meermaals aan. Iedereen die hier langskomt lacht altijd want ik poot m’n aardappels 10cm diep in een goot. Dus niet in de berg, maar in het dal. Zo kan ik eenvoudiger goed aanaarden eens ze uitkomen en momenteel ligt de berg aarde dus wel rond hun voeten. Ik weet niet of dat verschil maakt ik opbrengst maar ik doe het altijd zo.
Groeten
Valerie
Dag Valerie,
ik deed dit vroeger ook zo, makkelijker om aan te aarden. Heel negatief punt (vond ik persoonlijk) is het rooien van de aardappelen. Ze zitten veel dieper en ik vond dit heel zwaar werk (hier kleigrond). Ik ben dus teruggegaan naar het oude systeem van aanaarden. Bij het uitdoen steek ik de riek in de grond, een beetje als hefboom en dan kan ik makkelijk de volledige plant voorzichtig uittrekken.
Ieder zo zijn methode hé 🙂
groetjes
carine
Hallo Valerie,
Ja, dat snap ik. Hier vond ik de teelt in de zak ook wat rommelig, lastig vullen, valt om, zakt een beetje in elkaar, houdt wel wat beter vocht vast maar toch ga ik voor de herfstteelt voor de potten in plaats van zakken.
Het planten in een kuil klinkt heel interessant voor zandgrond, dank voor de tip! Hier in de vette klei zal dat minder goed gaan omdat het hier in het voorjaar soms heel lang heel nat is. Heel toevallig staan de aardappelen dit jaar in een vak dichtbij het terrasje en dat vak ligt net wat dieper – het gevolg is dat 30% van de toch prima voorgekiemde aardappelen nooit boven de grond kwam; weg gerot doordat het hier bijna 2 maanden lang zo nat was dat er permanente plassen in de tuin stonden. Nu is het er zo droog dat de scheuren in de grond zitten 🙄
groetjes,
Diana
Dag Agnita,
ik neem gewoon aardappelen die ik binnenkort ga oogsten. Tegen september hebben een aantal bij mij reeds uitlopers die ik hiervoor gebruik.
groetjes
carine
Volgens mij doen aardappelen het altijd wel goed, het zijn geen lastpakken. Ik had in de kelder een paar vergeten aardappels gevonden die behoorlijk doorgeschoten waren. Die heb ik met wat grond in een afgedankte bigshopper gestopt en er zit behoorlijk wat loof aan. Voorlopig is het nog even spannend hoeveel het straks is en wanneer ze groot genoeg zijn. Dat geldt ook voor mijn compostton-aardappelen. Onder in mijn compostton zit een luikje en daar groeit een dappere aardappelplant uit. Voeding genoeg in ieder geval maar ik aard deze niet aan. Ben benieuwd wat daar uit gaat komen aan hoeveelheid aardappels.
Oh ja, aardappels in autobanden in Gardeners world.. volgens mij heette hij Bob Flowerdew of zo en had hij twee vlechten. Fantastisch. Ik heb het vorig jaar in een grote container gedaan en het had een redelijk resultaat. Leuk om op deze manier aardappels te telen.
Hoi Ellen,
Leuk! Ik wist niet meer hoe hij heette, hij was (denk ik) regelmatig bij Gardener’s World na de dood van Geoff Hamilton en het begin van Alan Titchmarsh, het moet dus lang geleden zijn geweest. Ik zocht gelijk even, het is inderdaad Bob Flowerdew en hij is ondertussen 70 jaar – ik voel me gelijk oud 😀 )
Hij liet toen ook eens zien hoe je een oude banaan bij je eerste tomaten kunt leggen zodat ze net iets sneller rijpen (ethyleen), heb ik ook een paar keer gedaan.
En ik zag bij hem voor het eerst yacon, geloof ik.
Lang geleden, goede herinneringen!
groetjes,
Diana
Van de passiebloem kreeg ik vorig jaar twee vruchten maar die bleken leeg! Was wel een beetje teleurstellend. Ben benieuwd of het jou lukt.
Hoi Ellen,
Dankjewel voor je reactie! Wat jammer!!
Ik sprak onze Spaanse buurman en hij vertelde dat hij in zijn huisje in Spanje passievruchten heeft (buiten in de volle grond) en dat ze slecht worden bevrucht (ook daar dus). Om die reden bestuift hij ze, als hij daar is, zelf met de hand.
Heb jij ze ook zelf bevrucht? Ik heb nu een wattenstokje in de kas gelegd en wrijf er elke dag mee langs de meeldraden en stampers. De bloemen bloeien maar 1 dag dus soms mis ik er één maar er hangen ondertussen 6 vruchten in zoals hieronder. Ik hoop van harte dat het iets wordt, en zo niet, dan nog ben ik blij met de plant, de bloemen en de ervaring 🙂
groetjes,
Diana
Dag Diana, hoe interessant dat aardappel verhaal ! Ik heb vorig jaar ook voor het eerst aardappelen gekweekt: bij het oogsten ervan ben ik er een aantal vergeten en die zijn dit jaar gewoon weer boven gekomen ! Ik heb ze ook maar aangeaard een zie wat er van komt..
Maar in de koude kas zal ik het nu ook eens proberen 👍 Bedankt voor de tip!
En veel succes met je prachtige passiebloemen..alleen als ze te zien bloeien maakt gelukkig🙂🙂
Hoi Diana. Bedankt voor jouw inzicht in de potaardappelen. Ik heb het dit jaar ook voor het eerst gedaan en vraag me af hoe weet je dat je kunt oogsten ?
Hoi Wer Ner,
De tijd is afhankelijk van het type aardappel wat je hebt gepoot. Ik poot zelf altijd vroege aardappels, die kun je doorgaans na 100 dagen oogsten. Late rassen hebben wat meer tijd nodig. Je ziet tegen die tijd ook dat de planten meer gaan hangen, gele bladeren krijgen of in z’n geheel geler gaan zien. Dan is het tijd om te oogsten. Of als je phytophtora in je planten hebt al eerder oogsten. Succes, hopelijk heb je een mooie oogst!
Groetjes Wijnie
Midfinland. Deze week aardappels geplant…. afgelopen nacht zijn alle afrikaantjes en tuinkers (Tropaeolum majus) bevroren, goed dat er nog in de kas staan
Martien
Alternatief idee: misschien kan je wat stekken nemen van de 2 overgebleven planten of misschien bij een tuinbuur. Als je tomaten kan stekken moet dat ook lukken met aardappel? Ik ga zelf volgend jaar aardappels zaaien ipv poten. Volgens beschijving identiek aan het zaaien van tomaten. Vreeken heeft sinds kort 2 verschillende zadenopties. Spannend 🙂
Hallo Tessa,
Dankjewel voor de tip, wat een goed idee!!
Ik heb gelijk wat ‘dieven’ in de aardappelplanten gezocht die nu in de volle grond staan en nog zeker 4 weken moeten groeien, die zijn nog jong, groen, sterk en groeikrachtig. En ik heb er 10 gestekt. Ik ben heel benieuwd; het ziet er precies uit als gestekte tomaten, je kunt zien dat ze nauw verwant zijn 🙂
Ze zij nu nat, slap, evenveel blad, staan in de schaduw…… en ik hoop dat ze zich – net als tomaten – over een week langzaam weer oprichten.
Aardappelen zaaien is ook een bijzondere en ongetwijfeld leerzame optie. Ik hoop dat je hier later nog eens wilt laten weten wat je ervaring daarmee is!!
groetjes,
Diana
Ik ben erg benieuwt of het lukt! Zal zeker laten weten hoe het zaaien gaat. Ik twijfel nog erg tussen een mix van zaden met verschillende eigenschappen (kleurtjes!) voor de ‘hobby-veredelaar’ of een wat meer getemde variant. Denk dat het de eerste wordt.
Wil ook nog even melden dat de tomaten hier werkelijk de pan uit (in?) groeien. Ik zag ook al een eerste courgette in wording. De tuinbonen waren (en zijn nog) super. De hoeveelheid pollen is verschrikkelijk maar de tuin maakt veel goed 🙂
Hier gaan de aardappels al jaren in een grote bak, omdat ik anders geen aardappel overhou, omdat hier meegegeten wordt door muis en co. Ik vind het ook praktisch, niet eerst de tuin in met gereedschap om ze te kunnen rooien. Maar ik haal ze zo uit de bak.
[…] Ik schreef in juni van dit jaar een blog over de ‘winterteelt van aardappelen’. Daar zijn er 2 van: een vroege en een late. Je kunt in de late winter in een onverwarmde kas aardappelen poten (in de grond, of in een pot die je later in het voorjaar buiten kunt zetten). De oogst valt dan rond juni. Dat heb ik dit jaar geprobeerd, een heel leuk experiment! Je vindt hier het blog met meer uitleg, en foto’s van het poten, de planten en de oogst: Soms zit het mee […]