Snijprei

Ik heb al eerder geschreven over het internationale karakter van onze volkstuinvereniging. Het is leuk om recepten, tips, zaden en stekjes van soms herkenbare maar soms ook vreemdsoortige groenten en kruiden uit te wisselen.

Al enige jaren tuiniert een man uit Iran een stukje verderop op het complex. Hij heet Kewan (dat schrijf ik natuurlijk verkeerd, zelf zegt hij altijd dat je zijn naam uitspreekt als de vechtsport = K1 (in het Engels). Kewan dus :-).

Ik stond in de herfst van 2020 met Kewan bij zijn tuin te praten, ik meen over de mooie kweeperen die hij had, toen hij me zijn snijprei liet zien. Hij noemde het zelf niet zo, hij noemde het in mijn beleving en herinnering (fonetische geschreven) ’thahèr’, met een harde t maar ook een duidelijke h erachter, en met de klemtoon op de 2e lettergreep.

Ik probeerde te achterhalen wat het was. Een Allium. Maar daar blijken meer dan 920 soorten (species) van te bestaan. Kewan zocht het op zijn smartphone voor me op, maar daar kon ik niks mee want hij heeft een toetsenbord in Arabische tekens. Een Latijnse naam wist hij niet en kon hij ook niet vinden.

Maar wat was het dan? Hij liet me een stukje grond in zijn tuin zien waar hij thahèr had staan, hij had het breedwerpig gezaaid, een vierkante meter vol met vrij dicht op elkaar staande blauwig groene sprieten. Is het prei? Het smaakte er wel een beetje naar: ui, prei, pittig en toch mild, fris. Als bieslook of knoflookbieslook maar dan anders. “Schiet het door?”, vroeg ik hem. Kewan gaf aan dat hij dat niet weet, “Je moet gewoon regelmatig blijven snijden”. En op andere vragen: “Ja, het is winterhard, ja je kunt het jaar erop er weer van oogsten, nee, het sterft niet af na 1 of 2 jaar”. Hij gebruikt het in stoofgerechten en in salades.

“Wacht, ik heb nog wat zaden, dan kun je het zelf proberen”, zei Kewan. Hij zocht in een kastje in zijn kas en gaf me een koffiebekertje met wat zaden. “Het zijn zaden die ik vorig jaar in Iran kocht”, zei hij.

Natuurlijk wilde ik het proberen. En ik ken de reputatie van Allium-zaden, die kunnen soms na 1 of 2 jaar al kiemkracht verliezen. Dus wilde ik de zaden gelijk maar zaaien. Ik weet even niet meer waarom ik ze in een speciekuip zaaide, waarschijnlijk omdat die net leeg kwam en ik die in de winter in de kas kon zetten. Ik bedacht vast dat ik eerst maar moest zien of de zaden nog zouden kiemen, en dan kon ik daarna wel verder kijken.

De zaden kiemden! Ik maakte deze foto op 13 november 2020:

Daar was ik al heel blij mee. We zouden wel zien hoe het in de winter zou gaan, daar was ik niet heel bang voor (want de meeste Allium-soorten kunnen goed tegen kou, zelfs als ze uit Iran komen, nam ik aan).

In een waterig zonnetje in december zag het er zo uit:

En dit was januari 2021:

Toen kwam februari. Ik heb nog getwijfeld ik de zaaisels zou moeten beschermen/afdekken tegen de strenge vorst maar heb dat toch maar niet gedaan (bang voor schimmel). Gelukkig maar want de zaailingen zien er nu zo uit:

De sprieten beginnen nu wel erg te krullen. Het wordt tijd dat ik er iets mee ga doen: uitplanten, per stuk of per bosje, of oogsten (snijden), in de kas houden of buiten zetten. Eerst maar eens oogsten. De eerste sprieten zijn nog dun en zacht, bijna als bieslook. Maar ik heb in de herfst bij Kewan gezien dat de sprieten in volwassenheid wat steviger, platter en wat meer blauwgroen zijn. Maar dat komt wellicht na het knippen.

En nu wil ik ook weten wat het is. Dus zocht in de Engelse taal op combinaties van woorden als ´Allium native to Iran´, ´Leek Iran´, ´Allium Iran´, ´Cut and come again leek´, etc. En uiteindelijk zag ik ineens een naam: tareh. Dat zag er een beetje uit als het fonetisch gespelde thahèr. Dus zocht ik verder op tareh. Want misschien heb ik het verkeerd verstaan (en ik ben de uitgesproken naam ook al 5 maanden aan het onthouden, die kan wellicht wat afwijken van het origineel in september), of zijn er regionale verschillen in uitspraak. Zo kwam ik erachter dat tareh een variant is op Allium ampeloprasum. En dat weet ik; dat is oerprei! Maar ik weet zeker dat Kewan nooit bolletjes oogst, altijd alleen maar ‘prei snijdt’. Ik ga het hem vragen zodra ik hem weer zie.

Ik vond op Wikipedia de informatie dat er een paar ondersoorten van Allium ampeloprasum zijn:

• leek
• elephant garlic or great-headed garlic
• pearl onion
• kurrat; Egyptian leek or salad leek – this variety has small bulbs, and primarily the leaves are eaten.
• Persian leek (Allium ampeloprasum ssp. persicum) – a cultivated allium native to Iran, grown for culinary purposes, called tareh in Persian. The linear green leaves have a mild onion flavor

Ik heb dus blijkbaar een ondersoort van oerprei, opgekweekt uit Iraanse zaden. Spannend! En wat nu? In de speciekuip houden? Buiten zetten? Ik heb bedacht dat ik er eerst van ga oogsten (zie de foto bovenaan dit blog). En kijken of het inderdaad hergroeit. Ik ga het in kleine bosjes buiten in een rij uitplanten. Ik ben benieuwd of ze wellicht ook bolletjes maakt zoals oerprei, of juist niet. En ik ga er hopelijk regelmatig van oogsten. Mijn eigen Iraanse snijprei!

Na het eerste snijden, nog een beetje eng, hebben we het in een gerecht met prei gegeten: lekker fris, uiachtig, preiachtig, bieslookachtig, lekker! Ik hoop maar dat het hergroeit en hoop hier komende zomer te vertellen hoe het haar vergaat!