Smaak

Vorige week oogstten we de eerste tomaatjes van dit jaar. En dat is in onze omstandigheden (in Zuid-Holland, 18 kilometer van zee, begin maart gezaaid, in april in de kas uitgeplant) één tot twee weken later dan in andere jaren. Als ik de tomatenfoto’s van de afgelopen 10 jaar bekijk zie ik dat ik het allereerste vroege tomaatje vaak al in de 3e of de 4e week van juni kon oogsten. Nu was dat op 3 juli. Geen ramp, en wellicht ook nog wel te verklaren; het koude weer in mei waardoor de grond, ook in de kas, langer koud bleef en de planten daardoor net wat later en langzamer groeiden.

Ik kan me altijd heel erg verheugen op dat allereerste rijpe tomaatje dat we kunnen plukken en samen proeven. En dus liep ik anderhalve week geleden vol trots met 2 minicherrytomaatjes van het ras Korney’s Jelly Bean naar Ruud. Om samen te proeven, zoals elk jaar. Het werd een deceptie; Ruud hapte….. en spuugde het minitomaatje met dezelfde vaart weer uit: “Zuur!” riep hij, en erachteraan “En wat een hard vel!” De toon was gezet. We proefden daarna een tomaatje van het ras Amber Keyes; veel vel en weinig smaak. En een Pomodorini di Sardegna: ook al zo hard, en veel zuren, weinig zoet. En daarna een Emalia; ook weer hard, en een taai velletje en veel zuren.

Nou, dat beloofde niet veel goeds voor het tomatenjaar van 2023. Maar gelukkig viel dat mee, we waren bijna opgelucht toen we gisteren een Coral Queen konden oogsten en proeven. Die was lekker, misschien wel iets meer zuren dan in andere jaren maar zeker prima. En er volgden gelukkig nog meer lekkere tomaten.

En….. ondertussen vinden we de Korney’s Jelly Bean ook best lekker, niet geweldig maar echt niet slecht. En de Amber Keyes heeft ondertussen ook een lekkere friskruidige smaak. etc. Dus waar lag dat nou aan?

Misschien aan onze smaakpapillen; we eten buiten ons eigen tuinseizoen niet vaak tomaten (uit de winkel), misschien moesten we weer even wennen aan de smaak. Aan de voeding kan het ook liggen maar dat denk ik niet, want ik heb niet veel anders dan in andere jaren gedaan. Toch; de paprika’s in kas 3 groeien behoorlijk fors (die kregen een mulchlaag van smeerwortel, die in kas 2 kregen groenbemester Japanse haver). Een teveel aan stikstof zorgt (onder andere) voor een minder goede smaak. Die stikstof zou dan uit de mest moeten zijn gekomen. Maar die brachten we al in oktober in de kas, en dat doen we elk jaar. Kalium heeft juist een heel goede invloed op de smaak en we legden in kas 3 dus smeerwortel tussen de planten. Maar smeerwortel (en dit geval de Bocking 14) bevat ook stikstof, al is het in een wat lager percentage dan Kalium, misschien is dat het. Misschien was het dan de kou in mei. Of juist de hitte in juni, of de droogte. Of een combinatie van factoren. Minder zon of hitte en droogte tijdens de ontwikkeling van die eerste tomaatjes in mei/juni heeft misschien gezorgd voor een lager ‘brix-gehalte’.

Soms is moestuinieren puzzelen: wie of wat eet de blaadjes van de klimroos tot op de nerf op, waarom blijven de snijbietplanten klein terwijl we in hetzelfde vak wel mooie grote rode bieten kunnen oogsten, waarom vertikken de stoksnijbonen het vooralsnog om te klimmen, hoe kunnen we de komkommerplanten een beetje oppeppen na een serieuze spintmijt-aanval en daardoor noodgedwongen behandeling met bio groene zeep en knoflook.

Moet ik de nieuwe pruimenboom met wat gelig blad voeding geven of ligt het aan de droogte, ook al geven we elke paar dagen water? Staan de Hosta’s met verbrande blaadjes dan toch nog te zonnig, in de halfschaduw? Kan een bepaalde groente wel als nateelt? Is het te laat om nog wat basilicum te zaaien? Moet ik eigenlijk wachten tot perziken zacht worden voor ik ze kan oogsten? En zo zijn er nog 1000 vragen en twijfels te bedenken. Als mensen me wel eens vragen of moestuinieren moeilijk is, zeg ik vaak dat het is zoals met heel veel hobby’s: in het begin doe je wat en ben je blij als het lukt. Later is het extra leuk om je meer te verdiepen en uit te vogelen waarom iets goed of juist niet goed gaat (nog afgezien van al die factoren als zon, regen, wind, kou, nieuwe rassen, etc. die invloed hebben). Alleen daarom al is moestuinieren nooit saai, nooit hetzelfde en altijd weer een uitdaging.

En de tomaten? Die aten we vanavond in plakken in een eenvoudige tomatensalade met alleen wat zout, peper, goede olijfolie en een drupje balsamicoazijn; juist om ze goed te kunnen proeven. De smaak was als vanouds: heerlijk!! Soms is het dus ook eens handig om niet te snel na te denken of in te grijpen.

Zoals bij de bloemknoppen van de kardoenplant. Ik maakte deze foto vorige maand: stijf onder de luis. Ik heb er niks tegen gedaan. Want de kardoenplant leek er niet onder te lijden. En uiteindelijk hebben ook luizen nut (alleen al als voedsel voor andere dieren):

Een paar weken later zien we dat het een goede beslissing was; de kardoenplant is nog steeds kerngezond, sterk en groeikrachtig. Amper nog luizen te bekennen. En ondertussen gaan de bloemen bloeien. En daar zijn vooral hommels hier erg blij mee.

Tot slot van dit blog nog een korte video die ik van de kas maakte. Zonder geluid (of in het ergste geval wat verkeer). En let vooral niet op het onkruid. En ja; ik moet nodig opbinden en dieven. En toppen. Misschien is het te saai om te bekijken. Of misschien toch leuk om te zien hoe alles groeit. Ik kan me in ieder geval erg verheugen op de oogst die gaat komen!!