Planning voor 2015
….. en dat vind ik altijd wel een heidens karwei :-).
Want ga maar eens kiezen tussen alle soorten tomaten die ik ondertussen heb gespaard. Ondertussen zijn het meer dan 750 rassen, sommige soorten oudere zaden die eigenlijk eerst moeten worden gezaaid, maar ik wil ook graag van elk kleur wat, en elk vorm. Dus googelen wat bijvoorbeeld ook alweer de German Johnson voor tomaat is (een grote rozerode vleestomaat). En wat op welk plekje in de kas zou kunnen staan.
En dan heb ik het nog niet over de pepers, paprika’s, kruiden, groenten, eenjarigen, etc.. Maar ik ben eruit. Ppfff 🙂
De planning voor alle bijzondere soorten is min of meer klaar. Al zitten er ook altijd wat onzekerheden tussen (rassen waar ik nog maar 1 of 2 zaden van heb, of die al ouder zijn dan 5 jaar en dus wellicht niet meer kiemen, etc.). Dit gaat het in ieder geval hoogstwaarschijnlijk worden: Planning 2015
En omdat het zoveel is vind ik het altijd handig om die soorten alvast apart te leggen. En dan ook graag een beetje op volgorde. Zie bovenste foto, ik maak papieren zakken of enveloppen met daarin de zaden die ik kan zaaien, 1 voor de tomaten, 1 voor wat er in februari binnen gezaaid kan worden, 1 voor wat er in februari buiten gezaaid kan worden, etc., etc.. De soorten rechts zijn alle soorten die in maart in de kas gezaaid kunnen worden.
Als ik rond de kerstdagen wellicht wat tijd heb zou ik alvast labeltjes kunnen maken/knippen/schrijven. Want de tijd gaat zo snel, over een week of 7 ga ik alweer pepers voor 2015 zaaien. En binnenkort (eind december/begin januari) de koudekiemers zaaien. En in januari natuurlijk radijsjes onder glas. En rucola, en mosterdblad, wat spinazie. Er zijn mensen die denken dat tuinieren een zomerhobby is, terwijl het meeste werk en voorbereidingen toch echt al in de winter begint.
En bij de planning hoort wat mij betreft ook gelijk een vruchtwisselingsschema, en ook daar moet ik altijd wel goed over verzinnen. Het zou handig zijn als we elk jaar alles gewoon op zouden kunnen schuiven maar elk jaar verandert er wel iets in onze wensen. We willen niet meer zoveel uien zetten, en we hebben nog heel veel bietjes in de vriezer. Maar we willen wel graag wat meer boontjes. En dit jaar genoeg zaden om ook eens echt meerdere rijen sojabonen te zetten. En dus schuif ik wat, vakje minder vruchtgewassen, vakje meer peulgewassen.
Ik kijk er ook niet echt zo enorm secuur meer naar. Vroeger wel, maar tegenwoordig vind ik het vooral belangrijk dat er geen families van eventuele ziektegevoelige groenten op hetzelfde veld komen (zoals tomaten een aardappelen, prei en uien, etc.). En dat er in ieder geval nooit 3 jaar achter elkaar hetzelfde groeit. Hoewel ik me wel eens afvraag waarom eigenlijk niet, ik snap het verhaal van de bodemaaltjes wel, maar in de natuur groeit toch ook elk jaar hetzelfde fluitenkruid op dezelfde plaats, en elk jaar alleen maar rijker? En waarom mag afval van bonen wel op de composthoop en volgend jaar weer in de tuin worden gebruikt terwijl we niet 2 jaar bonen op hetzelfde stuk mogen zetten).
Ik snap het wel, maar mijn logica denkt wel eens anders. Neemt niet weg dat ik altijd erg voorzichtig ben met aardappelen, tomaten, kool, uien, prei, bonen, etc.., omdat dat nu eenmaal groenten zijn die gevoelig zijn voor ernstige ziekten. Maar ik kan me niet voorstellen dat alles gedoemd is te mislukken als er eens 2 jaar achter elkaar 5 kropjes andijvie op hetzelfde plekje groeien. Het is altijd een beetje zoeken wat nuttig is en wat werkbaar is, ik hou de grote lijnen aan maar wijk wel eens af met iets waarvan ik denk dat het heel onschuldig is.
Over de vruchtwisseling en het indelen van vakken; ik kreeg deze week van iemand een mailtje die op internet een moestuinplanner heeft gemaakt, iets wat je zelf kunt invullen. Ik gebruik zelf altijd mijn eigen ouderwetse Word-documentje en pas dat elk jaar aan naar het volgende jaar. Voor wie dat wil zien, bij deze een link naar het documentje in mijn dropbox. Maar misschien dat mensen er eens mee willen oefenen op de website die ik noemde: Zelf groenten kweken: Moestuinplanner. Het idee is in ieder geval heel leuk. Misschien wil iemand nog eens in reactie op dit tuindagboek laten weten of het handig is of niet.
Heb ik dan helemaal niks over de tuin zelf te melden?
Nou, eerlijk gezegd maar 1 keer naar de tuin geweest deze week. Het was koud, waterkoud. Zo koud dat je handen tintelen en rood worden als je ze in de ton met ijskoud water moet wassen. En van dat weer dat je warm blijft als je hard werkt (als in spitten en mest kruien). Maar waarbij je als je opruimt, schoonmaakt, stro verdeelt, bomen snoeit etc. het gewoon koud krijgt.
Wel op die ene dag nog een courgette gevonden die al ontbinding was. Voor de sier op mijn tuintafel gelegd maar helaas de eerste nachtvorstjes niet overleefd. En dat herkent vast iedereen wel; dat je het restant dan op moet pakken maar al van tevoren weet dat het als een soort ijskoud snot tussen je vingers zakt als je dat doet. Dus maar voorzichtig in een emmer geschoven en zo de compostbak in.
En de allerlaatste pepers van de Piment d’Espelette geoogst. De planten gelijk verwijderd. Komende week (als het niet zo koud is) wordt het hoog tijd om de kassen eens helemaal op te ruimen, te spitten, mest eronder. Maar ook de ramen wassen, potjes en trays wassen, stokken schoonmaken en van de grond af bij elkaar leggen. Oftewel; gewoon zorgen dat de kas klaar is voor het nieuwe jaar. Want in januari ga ik er weer in zaaien, en niet schrikken, maar dat is het al over iets meer dan 3 weken!
Hoi Diana,
Wat een klus moet dat geweest zijn, maar het resultaat ziet er goed uit. Vraag me alleen nog af hoe je zoveel rassen uit elkaar houdt en kruisbestuiving voorkomt, zodat je bij de zaadwinning nog een beetje weet wat er later uit zal groeien. Hoe verdeel je al die tomaten-, paprika- en peperrassen over de kassen?
Dank/groet, Jeroen
Hallo Jeroen,
Dat is ook best lastig. In een kas vliegen wel veel minder bestuivers dan buiten, zeker als het zonnig/warm is. Tomaten kruisen minder makkelijk/snel dan paprika’s en pepers (omdat een peperbloem blijkbaar lekkerder is en meer voeding levert). Ik zet tomaten per 3 van ras in een horizontale rij, afgewisseld door of 3 pepers, of 3 paprika’s, of 3 aubergines in een horizontale rij. Met een rijafstand van zo’n 55 tot 60 centimeter zorgt dat ervoor dat een tomatenplant nooit een ander tomatenras raakt en er altijd peperplanten of aubergineplanten of paprikaplanten tussen staan en er dus minimaal een meter tussen zit). Daarnaast probeer ik altijd daar tussendoor nog ‘strategisch’ gebruik te maken van een komkommerplant, een meloenplant, basilicum, etc.. Het is altijd even puzzelen en helemaal 100% waterdicht is het nooit maar het gebeurt in ieder geval niet vaak dat een ras gekruist blijkt te zijn. En voor alle zekerheid verpak ik zaden altijd van meerdere pepers van hetzelfde ras bij elkaar. Als dan een bloem toch een keer kruisbestoven is zullen niet alle zaden in het zakje van een gekruist ras zijn, maar hooguit 1 of 2. Maar meer dan dat kan ik dus niet beloven, er blijft altijd een kleine kans dat een ras gekruist is.
groetjes,
Diana
Inspirerend. Ben zelf ook druk in de weer met mijn teeltplan.
Heb ook nog een berg ‘exoten’ liggen, keurig voorzien van zaaibeschrijving, in de trant van ‘kiemt in… dagen bij …graden c’.
Alleen is het mij niet duidelijk wanneer die het best gezaaid moeten worden.
Heeft iemand hier ervaring mee?
Ik beschik niet over een kas, dus het wonder zal moeten geschieden in de vensterbanken (die niet op het zuiden zijn).
Zou het helpen als ik een tl lamp boven de zaaisels hang, of zal ik meer watts moeten aanrukken om de zaden uit hun kiemrust te lokken?
En als het lukt, groeien ze dan wel gezond op, of moet ik me beheersen en echt wachten tot…tsja…tot wanneer dan?
Hallo Sarah,
Niet alleen warmte en tijd maar ook lucht en licht spelen een belangrijke rol bij de kieming en de groei van jonge zaailingen. Ik heb wel eens veel te vroeg in het voorjaar zaden gezaaid van bijvoorbeeld een Ipomoea, die dan wel prima kiemden maar het echt nog veel te donker vonden in die maand. Vroeg zaaien is niet voor elke soort geschikt. Soorten kunnen daardoor lang en dun en ielig en ziekelijk opgroeien (daar heb ik hier al wel eens eerder over geschreven: https://www.mooiemoestuin.nl/zaailingen-te-lang-en-te-dun/).
Maar sommige planten wil ik juist wel in februari al zaaien en kunnen daar ook best tegen, mits ik een mooi plekje in het volle licht heb waar het ook voldoende warm is (maar niet te warm). Het is altijd de kunst om te zorgen voor de juiste combinatie van licht en warmte om ideale groeiomstandigheden voor een zaailing t creëren.
Van tl-lampen heb ik geen verstand (want ik heb er geen plaats voor dus nog nooit gebruikt). Bedenk dat niet alle tl-lampen geschikt zijn. Maar dan kun je door de combinatie van extra warmte en tl-lampen wel mooie resultaten halen. Je zou daarvoor eens op het forum van http://www.chillipeper.nl kunnen kijken, daar wordt door mensen uitgelegd hoe ze pepers onder lampen kweken.
En ik weet niet welke exoten je hebt liggen. Misschien kun je je lijstje hier plaatsen en zijn er mensen die op 1 of meer van de soorten een tip voor de beste zaaiomstandigheden kunnen geven.
groetjes,
Diana
Hoi Diana en logboeklezers,
bedankt voor je antwoord. Het gaat om de volgende soorten:
Aristolochia gigantea (Reuzen Duitse Pijp)
Bauhinia purpurea (Liefdesboom)
Brugmansia suaveolens (Engelentrompet)
Callistemon rigidus (Lampepoetser)
Callistemon citrinus (Flessenpoetser)
Caesalpinia pulcherrima (Paradijsvogelstruik)
Cananga odorata (Ylang-ylang)
Cassia hebecarpa
Cestrum x newelli
Clitoria mariana
Costus guanaiensis (Spiraalgember)
Delonix regia (Flamboyant)
Desmanthus illinoensis (Prairy mimosa)
Dianella caerulea
Euphorbia atropurpurea (Wolfsmelk)
Feijoa sellowiana (Braziliaanse guave)
Gloriosa superba (Pronklelie)
Grevillea robusta
Hibiscus coccineus (Moerashibiscus)
Indigofera heterantha (Valse Indigo)
Ipomopsis rubra
Kalanchoe beauverdii
Leptospermum scoparium (Theeplant)
Leucospermum cordifolium (Speldenkussen)
Maleleuca hypericifolia (tea tree)
Medinilla superba
Mimosa pudica (Kruidje-roer-me-niet)
Moschosma riparia
Protea cynaroides (Keizersprotea)
Ravenala madagascariensis (Reizigerspalm)
Vandaag las ik dat het niet raadzaam is om nu al te gaan zaaien, tenzij de kiemperiode langer is dan 2 maanden (Kalanchoe, Euphorbia en Feijoa komen in aanmerking!) Je stukje ‘zaailingen-te-dun-en-te-iel’ heeft mij dusdanig ontmoedigd, dat ik besloten heb met de rest maar te wachten tot de tweede week van februari. Alleen, dat duurt nog zo lang… zucht.
Hallo Sarah,
Ik hoop van harte dat je zeer ervaren bent in het zaaien en opkweken van planten. Want je hebt heel lastige soorten :-). Ik ken ze niet eens allemaal, weet wel na jaren van zaaien van bijzondere soorten, soms met succes, maar net zo vaak zonder succes, dat het heel belangrijk is om goede zaden te hebben. Ik heb wel eens een half jaar op gezaaide palmzaden zitten wachten die echt nooit meer kiemden, verse zaden is wat dat betreft wel het allerbelangrijkst.
Veel van de soorten die je noemt ken ik niet eens maar zijn ongetwijfeld tropische of sub-tropische heesters. Heesters hebben vaak meer tijd nodig om te kiemen dan de meeste vaste planten. Misschien heb je ook al op fora over tropische planten rond gekeken of kun je daar tips vragen.
Wat ik zelf van je lijstje heb geprobeerd:
Aristolochia gigantea; hier 1 keer gezaaid en ook gelukt; in februari gezaaid, in een propagator rond de 28 graden. Als de zaden dan niet binnen een week of 4 willen kiemen dan koeler zetten (niet koud, maar 10 graden lager, voor veel Aristolochia’s is zo’n grote temperatuursverandering de reden om dan te kiemen, maar hoeft dus niet).
Callistemon citrinus; hier 1 keer gezaaid, wilde niet kiemen (niet bij 25 tot 30 graden in propagator, ook niet iets koeler, is wel heel lang geleden dat ik het probeerde).
Cassia hebecarpa; nog nooit gezaaid maar wel de Cassia didymobotrya en de Cassia corymbosa. Allebei gelukt maar het is wel heel belangrijk dat de zaden vers zijn (ik heb het ook wel eens met zaden die een jaar oud waren geprobeerd maar die kiemden al niet meer). En ze hebben een zeer harde zaadhuid die heel voorzichtig gevijld kan worden en dan in warm water geweekt. En dan warm zaaien (boven de 22 graden).
Cestrum: hier wel geprobeerd maar nooit gelukt (misschien slecht zaad of gewoon niet goed gezaaid).
Gloriosa: is eigenlijk een knol. Zaaien is hier wel gelukt (verse zaden, in propagator bij ongeveer 28 graden gezaaid) maar het eerste jaar niet gebloeid en in de herfst zo’n klein wortelstokje dat ze de winter niet overleefde.
Hibiscus coccineus: gaat heel goed, als je maar goede zaden hebt en warm zaait (boven de 22 graden). Ik heb mijn plant 2 of 3 jaar over weten te houden tot ze het begaf. En in die 3 jaren heeft ze maar 1 keer gebloeid, maar wel prachtige, grote rode bloemen.
Ravenala madagascariensis: dat zijn toch die blauwe zaden? Die heb ik 1 keer gezaaid, maar na 12 weken heb ik ze weer opgegraven en bleken ze nog net zo hard te zijn als bij het zaaien. Ik heb ze nog wel geveild en geweekt maar toen het waarschijnlijk al te laat. Of de zaden zijn gewoon niet goed geweest.
Ik hoop dat iemand anders je nog kan helpen met tips voor soorten!
groetjes,
Diana
Dank je wel, lieve Diana, voor je uitgebreide antwoord.
Ik heb geen teeltplan en ook geen zaadjes, toch ga ik volgend jaar moestuinieren in mijn grote achtertuin, probeer me zoveel mogelijk in te lezen, dus dankjewel voor deze superleuke blog!
Hallo Mayra,
Dankjewel voor je aardige woorden. Ik neem aan dat je dan plantjes/stekjes/zaailingen gaat kopen? Dat is ook heel leuk! Ik hoop dat je een winkel in de buurt hebt waar ze leuke soorten verkopen. Als je het tuinieren leuk vindt is het later wel het overwegen waard om zelf te zaaien (alleen al omdat het veel voordeliger is, je dus veel meer kroppen sla voor hetzelfde bedrag hebt, en je ook meer bijzondere soorten en rassen kunt telen).
Ik hoop dat je het tuinieren zo leuk vindt dat het een vervolg krijgt!
groetjes,
Diana
Ha leuk! Ja de intratuin zit hier vlakbij, heb al eerder tomaten en pompoenen gekweekt maar volgend jaar wil ik dus allerlei dingen kweken, spit gewoon dagelijks de blog door op zoek naar info. Nog een korte vraag over kruisbessen, wanneer is de beste periode om deze te verplaatsen? Hij staat nu in het stuk waarin we gaan moestuinieren maar ik wil hem graag verplaatsen naar het gazon, daar staan ook al een braam en een framboos, die doen het daar heel goed. Grootse probleem van de kruisbes zijn die harde stekels, daarom moet ie dus verplaatst worden.
Hallo Mayra,
Dit is de beste tijd om fruitstruiken te verzetten; ze zijn nu in rust, er is dus geen sapstroom, geen blad. En het vriest niet en gaat dat ook volgende week niet doen. Het verzetten kan ook volgende maand nog, en eventueel ook in februari nog wel, maar als je nu tijd hebt zou ik het zeker nu doen.
Succes ermee (en een beetje sterkte, doe vooral een dikke jas en goede handschoenen aan :-))!
Diana
Dankjewel Diana, morgen meteen doen!
Hallo Mayra,
Het is er in ieder geval mooi weer voor 🙂
Succes ermee!
Diana
Ik heb de moestuinplanner in je artikel uitgeprobeerd, en voor mij als beginner is ie erg handig. Hoe dat met de gevorderde tuinder zit weet ik natuurlijk niet 🙂
Hallo Johan,
Dankjewel voor je reactie!
Zelf nog geen tijd gehad om er eens goed naar te kijken, dus goed om te weten dat het in ieder geval goed in te vullen is en dus handig is!
groetjes,
Diana
Dank je wel, lieve Diana, voor je uitgebreide antwoord.
Hallo Diana,
Telkens weer pik ik wat extra informatie op van je site.
Leuk dat je dit wilt delen met andere.
Zelf ben ik ook bezig met de voorbereiding.
Telkens een heel gepuzzel maar op het einde komt het toch goed.
In mijn kasje van 3×2 heb ik niet zoveel ruimte vorig jaar heb ik aan de linker zijde de tomaten gezet, aan de rechter de paprika’s met de pepers en achterin de komkommer.
In een kleine kas is het wat moeilijker om geen bestuivingen van andere rassen te krijgen.
In de moestuin is wisselteelt nodig maar hoe zit dat nou in de kas?
Mijn komkommer heb ik het liefst achter in.
De tomaten en de paprika’s kan ik wel wisselen.
Ik hoor ook wel eens op onze volkstuin dat de grond van de vorige teelt eruit geschept wordt en in de plaats daarvan verse grond opbrengen.
Wat kan ik het beste doen?
Groet Dees
Hallo Dees,
Ik heb wel eens een stukje over vruchtwisseling in de kas geschreven: https://www.mooiemoestuin.nl/moestuin/vruchtwisseling/ (daar lees je inderdaad ook over het vervangen van de grond in de kas, al doen wij dat zeker niet elk jaar).
Dit jaar gaan we een deel van de paprika- en peperplanten in potten zetten en ingraven in de kas. is ook een optie voor vruchtwisseling.
Als je in een kleine kas zaden wilt oogsten kun je overwegen om de bloempjes te beschermen tegen kruisbestuiving (door bijvoorbeeld een stukje vliesdoek, theezakje, zakdoek of wat dan ook om een bloem of bloemtrosje te binden, zelf handmatig te bestuiven. Na de bestuiving mag het doekje weer weg want dan is de bloem bevrucht en het groeien en rijpen kan dan gewoon in het volle licht gebeuren.
Ik hoop dat je in ieder geval iets aan het antwoord hebt!
groetjes,
Diana
Hallo Diana,
Bedankt voor je tip.
Vooral de potten lijkt mij een goede oplossing de kas is erg klein en ik ben bang dat tijdens de graafwerkzaamheden de ruiten door een verkeerde beweging na afloop sneuvelen.
Op de site staat ook nog wat meer nuttige tips voor andere gewassen, hier kan ik mee verder.
Fijne kerstdag gewenst.
Groet Dees
Ik hoorde laatst van iemand die zijn peperplanten laat overwinteren (bovenkant snoeien, wortels knippen en schuin tegen elkaar in de schuur zetten). Dan hebben ze het jaar daarna al een voorsprong, omdat pepers eigenlijk meerjarige planten zijn. Ik weet nog niet of het werkt, ga het in 2015 ook voor het eerst proberen, maar ik vind het wel de moeite waard. Want omdat ze dan niet van klein af aan hoeven groeien, hebben ze veel meer opbrengst.
Ik lees graag bij je!
hartelijke groet,
yvonne
Hallo Yvonne,
Peperplanten zijn goed over te houden, maar van helemaal klaar strippen en dan in een schuur bewaren heb ik nog nooit gehoord. De meeste peperplanten kunnen echt geen vorst verdragen dus lijkt een schuur (bij ons vriest het in een koud winter ook nog wel licht in de schuur) geen optie. En helemaal terugsnoeien lijkt me handiger voor het voorjaar want je beschadigt planten, en dat lijkt me niet handig om te doen vlak voor ze een diepe rust en koude winter in gaan. Kijk vooral even op de pagina over pepers, daar heb ik ook iets over overwinteren geschreven. En kijk anders ook even op het chilipeperforum; http://www.chillipeper.nl, je vindt daar veel mensen die peperplanten over houden en kunt daar hun ervaringen lezen.
veel succes ermee!
Diana
Dag Diana,
Je planning ziet er geweldig uit, ook mij heeft het goed geholpen om wat structuur in mijn plan voor 2015 te maken. Ik ben pas 16, maar de moestuinmicrobe heb ik al flink te pakken. Na 8 uur op de schoolbanken is het soms zalig om in de tuin bezig te zijn. Dit jaar wordt mijn derde seizoen, eerst zeer klein begonnen, maar elk jaar probeer ik een groter stukje van de tuin in te palmen om mijn moestuin uit te breiden. Gisteren heb ik mijn planning dus afgemaakt en ik kan niet wachten om te beginnen zaaien. Heel erg bedankt voor dit prachtige blog. Het heeft mij echt al veel inspiratie gegeven!
Veel groetjes uit België,
Jasper
Hallo Jasper,
Wat leuk dat je op jonge leeftijd al interesse hebt in tuinieren!
Onze achterbuurman op de volkstuin is 15 jaar en ook al erg enthousiast over tuinieren.
Ik wens je een mooi tuinjaar en een goede oogst!
Diana