Pasta

Dit is een kort blogje op een afwijkende dag. Dat komt door de drukte rond de zadenlijst (waar ik zeker niet over klaag, integendeel, maar daardoor ben ik al een paar dagen niet op de tuin geweest, en heb ik ook even geen tijd gehad om te schrijven). Ik heb op de pagina Zadenlijst Nieuws wat geschreven over de vorderingen en wat er goed en fout gaat, misschien handig om even te lezen voor de mensen die bijvoorbeeld geen bevestigingsmail na een bestelling hebben gehad.

Die ene dag dat ik vorige week wel op de tuin was zag ik dat Ruud stoïcijns is doorgegaan met opruimen. Alles wat uitgebloeid is, lelijke bladeren krijgt (en groenten waar hij geen trek in heeft) wordt nietsontziend uit de tuin gerukt en op de composthoop gegooid.

Niet dat de tuin al helemaal leeg is hoor, wat nog eetbaar is en wat kou kan verdragen blijft staan, dan verwijderen we alleen onkruid en woelen de grond rond de groenten een beetje om voor wat meer luchtigheid in natte herfstdagen:

Er staan nog bietjes en snijbiet, mosterdblad en koolraap. In andere vakken staan nog winterrammenas, winterandijvie, veldsla, prei, witlof en roodlof, selderij, pastinaken, palmkool, savooikool, boerenkool, etc.. Nog best veel dus! Maar als Ruud een vak eenmaal onderhanden heeft genomen is niet alleen het onkruid weg, maar ook wat planten die best nog hadden kunnen blijven staan, of oogst die mee naar huis had kunnen gaan.

Dit kon ik bijvoorbeeld nog net op tijd redden:

Er was niks mis met de prei, die zou Ruud ook in de tuin hebben laten staan. Maar de bleekselderij lag al in de kruiwagen (want ‘die ziet er niet uit’, zegt Ruud) en hetzelfde geldt voor de minivenkeltjes zonder echte knol (‘veel te klein’, vindt Ruud).

Maar ik heb bedacht dat ik dit jaar weer eens bouillonpasta maak. Ik kreeg het recept jaren geleden van iemand die in Duitsland woonde, daar heet het ‘Suppengewurz’. En daar zijn juist in deze tijd lekkere soorten voor te oogsten. En aangezien alles wordt fijngemalen maakt het niet uit of het klein is, en lelijke bladeren snijd ik weg, maar bijvoorbeeld ook de stelen van peterselie en het blad van venkel en bleekselderij mogen erin. Dus de hele bos mag mee naar huis.

Na het wassen en snijden blijft dit over: peterselie en snijselderij, 2 pastinaken, prei, knolvenkel, wat citroenverbenablaadjes, bleekselderij. Maar je kunt het samenstellen met wat je wilt (en wat je hebt), als het maar geurig en smaakvol is. Dus bijvoorbeeld courgette is misschien leuk als vulling maar heeft niet heel veel smaak. Daarentegen zijn worteltjes lekker zoet, knolselderij is heerlijk geurig, uien zijn sterk en fris, pepers pittig, etc. Oftewel: kies soorten die je ook als smaakmakers in soepgroenten of in soep zou gebruiken.

Het principe berust op de houdbaarheid dat zout geeft. Als je zorgt dat er minimaal 12% zout in het mengsel zit zal het zeker een jaar houdbaar blijven. Ik gok het niet en maak er altijd 14% zout van, dan weet ik heel zeker dat het voldoende. Voor wie denkt dat 12% of 14% heel veel zout is: dat is het ook. Maar een gemiddeld bouillonblokje bevat ongeveer 50% zout. En het is heel zout maar je gebruikt het als vervanger en niet als aanvulling. In plaats van een bouillonblokje gebruik ik nu een theelepel of koffielepel bouillonpasta. En dan gebruik ik dus uiteindelijk zelfs minder zout dan wanneer ik een bouillonblokje zou gebruiken.

Voor mensen die helemaal geen zout willen gebruiken is er uiteraard de mogelijkheid om de zoutloze bouillonpasta in te vriezen, al dan niet in ijsblokjesvormpjes. Mijn ervaring is dat het uit de vriezer vandaan wel anders van kleur en vooral erg nat wordt.

Voor de bouillonpasta met zout is het wel heel belangrijk om het goed te meten, want met 1 gram te weinig zout kan de bouillonpasta wel bederven.

Na het wegen reken ik uit hoeveel zout er vervolgens bij moet. En dan gaat alles de keukenmachine in. En dan is het niet alleen heel belangrijk om het goed fijn te malen maar ook om het heel goed te mengen (want als er in een deel van de pasta meer zout zit en in een ander deel dus te weinig, kan het dus ook bederven. Ik voeg één of twee eetlepels vers citroensap toe (dan blijft de kleur mooi frisgroen en verhoog ik de zuurgraad net iets waardoor de kans op botulisme sterk afneemt). En vervolgens laat ik de keukenmachine gewoon een paar minuten ratelen. En daarna roer ik het ook nog een paar keer heel goed door met een lepel, tot groentepasta en zout volledig gemengd zijn. En daarna gaat het schoongemaakt potjes in en mag het naar zolder (en gelijk 1 potje in de koelkast voor direct gebruik). Het wordt dus niet verhit en de potjes trekken dus ook niet vacuüm.

Wij vinden deze bouillonpasta veel lekkerder dan bouillonblokjes waarin vooral extracten en E-nummers worden gebruikt. En het wordt gemaakt van restjes uit eigen tuin, ook leuk!

Terwijl ik het maakte bedacht ik dat Sambal oelek op hetzelfde principe berust (houdbaarheid op basis van zout). En zo dacht ik, al schillend en snijdend, nog verder. Want eigenlijk zijn er dan heel veel mogelijkheden. Denk aan een zomerbouillonpasta met bijvoorbeeld tomaten, paprika en basilicum. En ik had zelf bijvoorbeeld een leuke oogst gember, en citroengras, en pepers, dus zou ik mijn eigen currypasta kunnen maken. Aan het einde van de middag was dit het resultaat:

De bouillonpasta gebruiken we al, de geur doet me wat denken aan erwtensoep, maar dan meer anijsachtig door pastinaak en venkel. En de twee currypasta’s hebben we ook al geproefd en die ga ik zeker ook onthouden, de groene is frisser (met onder andere groene pepers, veel gember en citroengras, ketoembar, uien) en de rode warmer (onder andere meer en rijpe rode pepers, gember, laos, een laatste rode paprika – ook voor de kleur -, komijnpoeder, citroengras, etc.). Ik heb de groene al gebruikt in een curry, maar ook in een roerbak, en de rode in een marinade. Het enige belangrijke is dat je bedenkt dat er al zout in zit en dat dus niet toe hoeft te voegen aan het gerecht.

Ik beloof de currypasta-recepten ergens in de komende weken op de website te zetten. Ik heb al eens een recept voor de bouillonpasta geplaatst, dat zal ik ergens in de komende weken eens nakijken en waar nodig aanpassen. En ik heb er jaren geleden ook al eens een blog over geschreven maar die kan ik zo snel niet terugvinden. En ik heb het nu te druk met de zadenlijst (die ook dit jaar weer op de ‘drie dwaze dagen van de Bijenkorf’ lijkt 🙂 ).

En als ik dan wat meer tijd heb ga ik ook de databases van eenjarige bloemen, tomaten, paprika’s, etc. bijwerken. En er liggen nog een aantal leuke recepten die ik nog op de website wil zetten, van brownies met jam tot een lekkere ovenschotel met pompoen, zelfgemaakte tomatenketchup, gelei van frambozen met appel, etc. En daarna kan ik me gaan storten op het bijwerken van oudere groentepagina’s, en op nieuwe pagina’s. Ik zal me deze winter weer niet hoeven te vervelen.

Tot slot wil ik dan nog even iets melden over de Zaaiagenda voor de moestuin die Laura en ik hebben gemaakt (voor alle duidelijkheid, je kunt hier meer informatie vinden: Zaaiagenda voor de Moestuin).

Laura’s bedrijf bestaat binnenkort één jaar. En om dat te vieren geeft ze 10% korting op de artikelen in haar webwinkel. Dat geldt ook voor de Zaaiagenda, van 01 november tot en met 10 november aanstaande is de prijs niet €27,95 maar € 25,00 (exclusief verzendkosten). Voor wie van plan was/is om de agenda aan te schaffen is het wellicht dus handig om dat in die periode te doen (via de link bovenaan deze pagina of de directe link: Laura Beijn.

Ik heb de agenda zelf dit jaar heel vaak gebruikt, al geef ik toe dat ik er amper in heb geschreven (misschien omdat ik hem toch een beetje netjes wil houden, kleine moeite om er dan toch even een kladpapiertje in te leggen bedacht ik me telkens  🙂 ). Ik heb de agenda vooral bij elke zaaironde en daartussenin gebruikt, om te kijken wat er in welke periode al of nog gezaaid kan worden. Of om er bijvoorbeeld snel in op te zoeken wat de plantafstand is, of een bloem eetbaar is, etc. Ik ben eigenlijk ook wel heel benieuwd wat de ervaringen van anderen zijn, of iemand nog een  foutje in de agenda heeft gevonden, of er andere verbeterpunten zijn, etc.!

Tot slot nog één foto, een raadplaatje:

Wat het is?

Als je al weken geen tijd hebt gehad om wat bloempjes in een vaasje op de tuintafel te vervangen, en de oude afrikaantjes in het vaasje al lang uitgebloeid zijn en al weken in de regen staan…….. dan kiemen de zaden van de uitgebloeide afrikaantjes vanzelf 🙂