Nog meer sla
Allereerst wil ik graag nog even terugkomen op het vorige blog. Daarin plaatste ik een filmpje van de tomatenplanten in de kas. Ik kreeg daar veel vragen en opmerkingen over: hoeveel blad weggeknipt kan worden, dat ik wel erg veel blad wegknip, etc.. Voor alle duidelijkheid: ik verwijder stapsgewijs blad tot waar tomaten groeien, bij elke ronde (ongeveer 1 keer per week) dieven en blad weghalen zijn dat 2 of 3 bladeren per plant. Zo hoeft het helemaal niet hoor; er zijn mensen die weinig of geen blad wegknippen en mensen die juist heel veel blad wegknippen. Ik legde dat in het vorige blog ook uit: De tussenstand.
Als ik het filmpje nu terugzie lijkt het inderdaad alsof ik wel heel erg veel blad wegknip. Maar dat komt ook doordat ik het filmpje vrij dichtbij de grond maakte, vooral om de trossen tomaten te laten zien. Daardoor zie je de alsmaar groeiende en bloeiende plant erboven niet, en dat geeft wellicht een vertekend beeld. Ik maakte vandaag even 2 foto’s waarop je kunt zien hoeveel blad er nog wel is :-):
Al met al valt het dus best mee (vind ik). Maar zoals gezegd; er zijn meerdere reden die je kunnen doen besluiten om juist veel, minder, weinig of helemaal geen blad weg te knippen. De meeste tomatenplanten zijn hier trouwens ondertussen ruim 180 centimeter hoog en de eerste planten heb ik al moeten toppen.
Ik wil nog graag iets over tomaten melden: ik zag op instagram de eerste berichten en foto’s van phytophthora in tomatenplanten. Gelukkig zijn het er nog niet veel, en nog fijner is het dat het de komende 10 behoorlijk warm en droog lijkt te blijven (en phytophthora houdt juist van vocht).
Vorig jaar rond deze tijd begon de ellende met deze gevreesde (en terecht) ‘aardappelziekte’. Ik schreef er toen 3 blogs over, met foto’s waarop je het makkelijk kunt herkennen, een uitgebreide uitleg, en heel veel fijne reacties van mensen die er meer verstand van hebben dan ik. En tips plus 2 recepten van huismiddeltjes waarmee je een ernstige aantasting door phytophthora wellicht zo lang mogelijk zou kunnen rekken. Voor wie de eerste symptomen nu ook in zijn of haar tomatenplanten ziet:
Ik hoop van harte dat iedereen dit jaar wél een goede en gezonde tomatenoogst krijgt!! Vooralsnog zijn hier alle tomatenplanten, zowel buiten als in de kas, nog ‘schoon’. En hetzelfde geldt voor de aardappelen. Hoe anders was dat vorig jaar in juli!
Afijn, dit blog zou over sla gaan. “Eten we alweer sla?” vraagt Ruud. Wij vinden sla heel lekker en daarom zaai ik altijd meerdere keren per jaar. En dat betekent dus ook altijd een flinke oogst, eigenlijk wel het hele jaar door. Maar blijkbaar is het nu een beetje teveel.
Ik oogst allang geen krop sla meer maar losse bladeren; de plant blijft groeien en nieuwe bladeren maken en zo kan ik heel lang losse bladeren van 1 krop oogsten. Ik schreef daar al eens een blog over: Sla pellen. In een verhoogde bak heb ik in maart 30 slaplantjes geplant en daar oogsten we nu nog steeds van. Maar door droogte, warmte en lange lichte dagen schieten de planten nu door. Daar is ook niks mis mee; dan kan ik nog steeds bladeren langs de stam oogsten. Pas als de sla gaat bloeien wordt de kwaliteit van het blad minder (logisch want alle energie gaat dan naar het bloeien en het maken van zaden).
Ik oogst nu dus telkens een ‘krop’; nou ja, 2 planten met een lange stengel met daaraan kleine maar lekkere blaadjes. Het zijn er dus een stuk of 30. Dat betekent dat we nog flink door moeten eten. En Ruud is daar nu wel klaar mee. “Vanavond wil iets warms”, zegt hij, als ik vraag wat we zullen eten. Ik bedenk of ik gestoofde sla voor zal stellen maar ik doe dat toch maar niet. “Prima, maar dan eten we morgen wel weer sla”, zeg ik.
Ik vind het nu eenmaal zonde om sla weg te gooien, zelfs doorgeschoten sla. Maar de planten moeten eigenlijk wel weg. Want ik heb een paar weken geleden al nieuwe sla voorgezaaid en die moet nodig uitgeplant worden: warmte, droogte, krappe vakjes in de zaaitray en uitgeputte potgrond helpen niet om slazaailingen gezond en fris in een tray te laten wachten.
En dus heb ik vandaag met pijn in het hart de laatste paar slaplanten op de composthoop gelegd, de grond losgemaakt, onkruid verwijderd, de grond gevoed met wat koemestkorrels, de nieuwe slaplantjes geplant en flink water gegeven. Als het om gezonde slaplantjes zonder ziekten, plagen of schimmels gaat houd ik geen vruchtwisseling aan (in zoverre; volgend jaar plant ik ze in een andere bak maar ik zie nu geen probleem met 2 keer sla in dezelfde bak). Met wat geluk kunnen we van deze plantjes over 4 tot 5 weken gaan oogsten, en die oogst kan tot in de herfst doorgaan.
Gelukkig zitten we nog niet helemaal zonder sla in die de komende weken. In een speciekuip staat nog wat pluksla en daar geldt hetzelfde voor: door te blijven oogsten (dat wordt nu wel tijd, we hebben de laatste weken vooral de sla uit de andere bak gegeten) kunnen we daar de komende 2 of 3 weken nog regelmatig van oogsten. Daarna krijgt Ruud 2 weken pauze en eten we de eerste geoogste bietjes, bonen en natuurlijk tomaten, courgettes, komkommers, etc.. Ook allemaal lekker in een salade trouwens :-).
Maar ik kan hier niet 4 dagen per week uit oogsten, de komende weken eten we hooguit 1 of 2 keer per week sla. “Gelukkig”, verzucht Ruud. Hij kijkt nog wel met argusogen hoe ik de 30 nieuwe slaplantjes in de grote bak plant. Maar daar hoeft hij zich pas over ruim een maand zorgen om te gaan maken :-).
Tot slot nog een foto van een bloem. Ik kocht dit jaar weer eens Dahliaknollen en ik ben erg blij met de keuze voor vooral enkelbloemige rassen (en de hommels en bijen met mij). Wat een mooie nieuwe rassen zijn er ondertussen te koop!! Op de foto zie je Dahlia Waltzing Mathilda, nu al één van mijn favorieten!!
Als mijn slaplanten dreigen door te schieten dan geef ik de krop aan de kippen. Die zijn er absoluut gek op. En dan wordt de plant ook weer “nuttig” besteed.
Immers kippen leggen weer eieren en die kun je dan weer door de sla doen.
Bedankt weer voor alle info, zo waardevol! Maar even over dat sla eten: je kunt toch bij de lunch sla eten en dan steeds met iets anders vermengd? Dan komt het toch wel op? Hihihi
Dag Diana en Ruud,
Dat ´weeral sla ´ hoor ik soms ook van mijn echtgenoot
Ik heb dan eens slasoep gemaakt . En ingevroren . Dat komt altijd van pas!
Veel dank voor je verhaal.
Vriendelijke groeten.
Wilde ik ook noemen: slasoep! Is lekker hoor!
Ik snap niet hoe jullie dat allemaal voor elkaar krijgen, sla is echt mijn moestuin-nemesis. Ik moet altijd 3x een berg zaaien voordat ik 1 a 2 gelukte plantjes krijg. Het komt niet op, of het blijft klein en schiet dan meteen door, of het wordt opgegeten… Dit jaar nog vers zaad gekocht en het doet amper wat. Morgen nog maar weer opnieuw proberen.
Mooie foto trouwens van de Waltzing Mathilda, ik heb die nu voor het tweede jaar en ben er helemaal verliefd op. Wát een kleur!
Mijn ervaring is dat doorgeschoten sla bitter en wrang smaakt en gaat steevast naar de eenden, die zijn er wél dol op!
Hallo Erwin,
Vroeger dacht ik ook altijd dat doorgeschoten sla bitter was (misschien had ik het ergens gelezen of gehoord), tot iemand me vertelde dat hij altijd gewoon sla van doorgeschoten planten at. En toen ik het zelf eens proefde was er inderdaad helemaal geen bitterheid. Sindsdien eten wij altijd ook bladeren van doorschietende sla, al jaren, en heel veel mensen op het tuinbouwcomplex doen dat ondertussen ook. Als het blad bij jou toch wel echt bitter en wrang is heeft dat misschien te maken met de grondsoort, iets anders kan ik niet bedenken. Ach, en als de eenden het lekker vinden is dat natuurlijk ook fijn, en leuk om te zien.
groetjes,
Diana
Dag Diana en Erwin,
doorgeschoten sla dat bitter smaakt heeft te maken met de droogte. Heb dit jaarlijks en daar waar ik zowel ‘s morgens en ‘s avonds water geef, heb ik het niet (weliswaar in onze contreien). Het bovenste wordt dan wel harder van smaak en dit gebruik ik voor warme doeleinden. Het onderste blijft nog lekker als verse sla,
groetjes
carine
ik eet alles op, ook met beginnende bloei desnoods, iets anders gekruid in de rauwkost, en het valt wel mee.
volgens moet de zaaigrond max. 20 graden zijn
Hallo Rien,
De ideale kiemtemperatuur voor sla ligt tussen de 15 en 20 graden maar ze kan ook kiemen bij een temperatuur tussen 12 en 30 graden (de kieming duurt dan alleen langer of er is meer kans op schimmel of in vroeg stadium doorschieten, etc.
groetjes,
Diana
Ik heb precies haset zelfde probleem met mijn sla, is hier een verklaring voor?
Hallo Anita,
Ik durf niet te zeggen waarom je sla niet goed wil kiemen of groeien want dat kan van zoveel factoren afhangen (denk aan droogte, of juist te natte grond, te weinig voeding, of te veel, slakken, eenden, kippen, rassen die minder goed groeien, etc.
Ik hoop dat je op de teeltpagina van sla misschien handige tips leest die je helpen om met meer succes al te telen: Sla
groetjes,
Diana
Hoi Diana,
Gelukkig had ik vorig jaar en hoop dit jaar ook geen aardappelziekte in mijn tomatenplanten.
En de doorgeschoten sla gaat hier ook naar de kippen.
Wat een mooie Dahlia en zeker in combinatie met de donkere bladeren. Die staat nu dus ook op mijn verlanglijst. Leuk dat grasaartje (?) erlangs, mooie foto !
Petra
Hallo Petra,
Dat mooie grasaartje is van Briza maxima, die zaaide ik dit jaar voor het eerst en ik ben zelf ook gelijk fan!
Ze wiegt zo mooi heen en weer en past bij bijna elke bloem in de tuin, wordt ongeveer 50 centimeter hoog. Ze is al weken mooi maar nu zie ik de frisgroene kleur wel veranderen in grijs; heel langzaam verdrogen de aartjes nu en ik weet niet zeker of dat nu door de droogte komt of doordat ze gewoon vrij kort bloeit. Hoe dan ook kom ik daar volgend jaar wel achter want ik vind haar zo leuk dat ik haar volgend jaar weer ga zaaien. Ongetwijfeld ook prachtig in boeketten, misschien ook leuk om te drogen :-).
groetjes,
Diana
Hoi Diana! Trilgras hoef je volgend jaar waarschijnlijk niet te zaaien ;). Ik heb het 1x gedaan en ruk het sindsdien ieder jaar met handenvol overal uit. Al is het een schattig grasje!
Hallo Jolanda,
Ik ben benieuwd, de zaden zullen hier dan in een verhoogde bak ook de winter wel overleven. En ach, wij halen hier elk jaar letterlijk miljoenen zaailingen weg, van straatgras tot herderstasjes, van Polygonum en Digitalis tot winde, van brandnetel en smeerwortel tot vogelmuur. Het houdt nooit op, als de briza-zaailingen maar niet zo vast wortelen dat ze lastig te verwijderen zijn.
groetjes,
Diana
Hier wil de sla niet zo goed als andere jaren itt courgettes daar is niet tegen te eten. Van sla maak ik ok nog wel eens zomerstamppot sla.
Weer een fijn blog Diana, dank je!
Ja, ik heb pas gelezen dat kippen meer eieren leggen als ze sla krijgen.Hoe dat kan weet ik niet maar het geeft wel een andere kijk op sla ‘weggooien’
Dag Diana,
ik maak van doorgeschoten sla die nog niet in bloei is gegaan slasoep. Maar gewone slasoep vind ik persoonlijk te flets. Ik voeg daarin natuurlijk ajuin en look, maar ook een deel tuinbonen die ik het laatste heb geoogst en die ik te melig vind om klaar te maken (dubbel gedopt). Alles mixen, daarin wat room en afwerken met verse dille. Nu ook koud eten bij dit hete weer.
groetjes
carine
Hi Diana,
Ik heb niets te vertellen over de tuin,lees altijd met veel plezier je stukjes.En dat wilde ik je even vertellen.
Ik weet niet meer of ik je al eens geschreven heb dat ik veel planten extracten maak {voor veel kwaaltjes} uit een boekje 34 planten om mee te tuinieren. Het is van oorsprong Frans .
Je kent het misschien wel,in 2017 was de eerste druk. Er staan goede dingen in, die makkelijk te maken zijn.{ een kleine tuin dus maak geen grote hoeveelheden }
groetjes Joanna.
Hallo Joanna,
Dankjewel voor je aardige woorden! En dank voor de tip voor het boek!
Ik heb het nu te druk in de tuin en keuken maar ga zeker komende herfst me eens wat meer verdiepen in de materie!
groetjes,
Diana
Sla ( Batavia ) had ik dit jaar en is lekker, wil nog ( en tijd is er nog ), nieuwe gaan zaaien, maar tuin staat al zowat vol met planten.Ook sier en wildbloemen. Gisteren een 40-50 zaden spinazi gezaaid op beperkte ruimte in lange smalle 15 liter bak. Ervaring met weinig grond, jong oogsten. Als de plantes 15 cm hoog zijn, het jonge blad al oogsten. Ik zie wel hoe de vele zaden gaan kiemen en ontwikkelen. Sla is idem, overvloed zaaien, de beste eruit pikken en jong oogsten, echter de doorgeschoten kan ook nog altijd, als smaak wat bitter zou zijn, iets anders bereiden in een rauwkost
Hallo Diana, in onze tuin hebben we het zelfde dilemma, sla sla sla! Zo heb je niks dan weer te veel, het moestuin probleem. Nu eten wij sla eigenlijk altijd als bijlage met een stukje gegrilde vlees, vis of groente en een paar aardappeltjes. Net als bij jullie staat alle sla in bakken en wordt er geplukt, maar niet alleen van de sla ook jonge andijvie, baby paksoi, kleine blaadjes van de radijs, snijbiet en ook bloemen worden geplukt en komen bij ons in de „sla“.
Hier staat ook een nieuwe groep plantjes te spartelen om een plekje te krijgen.
Ik ben over gegaan op de 3 potjes methode.
Eén potje zonder bodem wordt ingegraven in de sla bak.
De gespeende plantjes staan ook in een potje zonder bodem en dit potje staat weer in een pot met bodem op mijn werktafel tot dat ze in de bak komen, zonder het potje met bodem, dus er zitten 2 potjes zonder bodem in de bak.
Op deze manier kan ik snel de potjes uitwisselen zonder een gat te moeten graven en daarbij andere plantjes te beschadigen en de worteltjes hebben er niet van te lijden.
Ik doe dit ook in mijn bloembakken, plantjes uitgebloeid dan komt in dat gat een nieuw potje, er zitten dus in mijn bakken 2 potjes zonder bodem.
Ik plant de verschillende soorten sla door elkaar in een bak (ongeveer 10 soorten heb ik nu) en laat ook altijd een rucola door schieten omdat die dan schaduw geeft voor de andere soorten en de bloementjes zijn lekker en een leuke deco op de sla, als die heel groot wordt knip ik een stuk af.
Mijn favoriet sla soort is toch wel de bruine amerikaan, die is niet zo gevoelig voor de zon en regen, groeit niet zo hard en je kan er het hele jaar door van eten en belangrijk wij vinden hem erg lekker. Heb nog 2 planten die ik in de herfst gezaaid heb die we nog plukken. In de bak zelf gelijk zaaien doe ik niet, omdat ik dan niet weet wat is sla en wat is onkruid.
De tomaten op foto’s zien er super uit, geweldig resultaat, ik duim voor je dat ze gezond blijven. Hier doen ze het ook goed maar niet te vergelijken met die van jou.
Het zaad van de orozco purple pepers zijn prachtige planten geworden en zitten al vol met kleine pepertjes. Ik heb ze samen geplant met witte nigella’s die een paars hartjes hebben, een prachtige combi.
Ik had dit jaar enorm te lijden onder extreem veel slakken. Van vele kreeg ik de tip om ze in de nacht in te zamelen. Dat heb ik niet gedaan, maar wel kort voordat het donker werd. Onze tuin is plusminus 2000 qm, dus emmers vol heb ik naar het bos gebracht. Na een week had ik er geen zin meer in. Onze kat had zijn nat voer niet opgegeten en dat heb ik dan voor de vele katten hier buiten gezet. Binnen de kortste tijd zat het vol met slakken en dat bracht mij op een idee. In het vroege voorjaar worden soms egels te vroeg wakker en is er nog niet veel eten, dan zet ik kattenvoer neer voor ze. Dus!
Ik zet nu s avond op verschillende plekken een lage bak met bloemen van de pompoenen, courgettes etc. samen met nat kattenvoer buiten. Het resultaat is heel veel slakken en hongerige egels die ook gek zijn op kattenvoer en op slakken. Voordat ik na bed ga verzamel ik alle bakken en breng die naar het bos. Na een week zijn er duidelijk minder slakken.
Tuinieren blijft een uitdaging.
groetjes.
wat een leuk idee!! ga het proberen
hoe kun je het beste sla zaaien?
Hallo Rien,
Kijk daarvoor vooral op de betreffende teeltpagina: Sla
groetjes,
Diana
Op dit moment nog geen last van doorschietende sla. Heb nog wat nagezaaid, sla is voor ons altijd lekker. Bedankt weer voor je leuke blog..
Voor alle mede moestuinliefhebbers: ik ben een paar jaar geleden gestopt met het kweken van sla in de volle grond. Reden: slakken. Oplossing: sla in potten en op een metalen tafel, buiten, waar ze tot nu toe niet op kunnen komen. Ook ik oogst van meerdere planten per keer wat blad en zo zijn we een aardig tijdje van sla voorzien. Suggestie voor Ruud: wij koken allebei, om de beurt. En wie kookt bepaalt wat er gegeten wordt. Dus wanneer ik geen zin in sla heb, Ruud, kook ik gewoon zelf…..
Hallo Anco,
Dankjewel voor de tip en de verduidelijkende foto! Zo heb je altijd al weer een opvolging in verschillende groottes voor wanneer er sla weg moet.
Ruud laten koken is hier helaas geen optie; ik zou alleen nog maar gekookte bonen eten, elke dag dat het zijn beurt is 🙄 🙂
groetjes,
Diana
Hallo Anco, wij kweken onze sla ook al jaren in potten vanwege de slakken. Deze staan op strook grond van hele scherpe stenen (onze kat gaat daar ook niet overheen) Ik neem daarvoor wel grotere potten en zet meerdere soorten bij elkaar maar ook baby paksoi en andijvie zitten er bij en zaai altijd weer na. Zoals je schrijft als je alleen maar plukt dan kan je heel lang van een struikje oogsten. Als we gasten hebben zet ik een pot sla op tafel en iedereen kan dan zijn eigen sla soort plukken.
Gevonden! Hoe bestaat het dat ik er overheen heb gekeken. Dank je wel Diana!
Sla staat hier elk jaar weer op de lijst om te zaaien en te kweken. Dat moet toch heerlijk zijn om je eigen sla vers te oogsten? (zoals we gelukkig wel veel fruit uit eigen kleine tuin oogsten elk jaar)
Toch schiet het er elk jaar weer bij in. Te laat. Geen plek. Gewoonweg vergeten… excuusjes genoeg. In al die jaren dat we tuinieren hebben we echt nog nooit sla in de tuin gehad! Hier moeten we toch echt eens werk van maken!
PS:
Welke soorten zou jij aanraden als de ruimte beperkt is?
Hallo,
Van alle soorten die we in de moestuin telen staat sla in mijn favorieten top 5: omdat we het zo lekker vinden, ze van maart tot oktober makkelijk kiemt en groeit en we haar dus over een lange periode kunnen zaaien, er zoveel leuke rassen zijn, en ze over een heel lange periode geoogst kan worden (als we niet de hele krop maar losse bladeren oogsten).
Omdat je dus de bladeren los kunt oogsten doet het formaat er niet heel erg toe, want van 1 vrij grot formaat krop kun je op hetzelfde aantal vierkante centimeters net zoveel oogsten als van 4 kleinere kropjes die je dan bij elkaar zou moeten zetten voor dezelfde oogst. Maar als je die ruimte niet hebt en dus maar 1 klein slaplantje in een pot of bijvoorbeeld verhoogde bak kunt zetten, dan zijn er genoeg kleine rassen (vaak romaineachtige sla die klein blijft en ook nog eens omhoog groeit). Denk daarbij aan rassen als Little Gem, Doebja, Kaboutersla, Sucrine, etc. Ik heb nu zelf Rhazes gezet, erg mooi (en klein) met donkerrood blad. Soms is het wat zoeken naar rassen die klein blijven maar kijk bijvoorbeeld even op de website van Nanotuin in België (waar je trouwens nog veel meer leuke ‘kleine groenten vindt, zoals dwergtomatenstruikjes, kleine aubergineplantjes, snackpaprika’s, etc.).
groetjes,
Diana