Impatiens balsamina

Prachtige eenjarige plant! Ze is nauw verwant aan de springbalsemien (Impatiens glandulifera) en die laatste kan zich zo enthousiast uitzaaien dat ze ook wel wordt gezien als woekeraar/onkruid. Deze Impatiens balsamina zaait zich ook wel uit maar dan op een prettigere manier. Ik vind elk jaar wel enkele zaailingen, na een milde winter soms zelfs wel enkele tientallen maar nooit honderden zoals de glandulifera dat kan.

De zaailingen met hun 2 dikke ronde blaadjes zijn makkelijk te herkennen en ik verwijder een eventueel teveel aan planten heel snel en makkelijk, ze hechten zich in het zaailingenstadium niet heel vast in de grond. En met een kluitje grond kan ze ook prima verplant worden.

Ze bloeit heel rijk en heel lang (van half juni tot in oktober). En wellicht het allerbelangrijkst; ze doet het ook goed in de schaduw. Ik teelde het ras Peppermint Stick, en had een aantal planten in de moestuin op een zonnig plekje en daar deed ze het prima. Maar ik had ook een paar planten in de voortuin, in een verhoogde bak (en die was zeer droog in de warme zomer). Ze bleef daar iets lager (60 centimeter hoog in de schaduw, 75 centimeter hoog in de zon) en ze bloeide 2 weken later dan de planten die in de zon stonden. Maar ze bloeide even rijk en even lang, met even grote bloemen. En in die verhoogde bak in de voortuin komt geen zon, het is achter ons schuurtje, op het noordoosten, de planten kregen dus geen sprankel zon en ook nog eens weinig licht. Je ziet foto’s van de planten in de moestuin en van de planten in de schaduw in de bak en kunt zelf vergelijken. In een ander jaar teelde ik het ras Camellia Pink Blush en die stond in de halfschaduw in een pot, en bleek ook toen weer prima tegen droogte en gefilterd licht te kunnen.

De planten beginnen te bloeien wanneer ze nog laag zijn (zo’n 30 centimeter). Telkens verschijnen er nieuwe bloemen boven de oude, en zo worden dus de planten dus al bloeiend steeds hoger. Deze Peppermint Stick heeft bloemen in rozerood met wat witte vlekjes. De Camellia Pink Blush heeft gevulde bloemen in een lichtroze kleur. Allebei prachtig, de Peppermint Stick wat feller, opvallender en er was dat jaar zelfs iemand die dacht dat het een oleander was. De Pink Blush is meer bescheiden maar door de zachtroze kleur wat makkelijker te combineren met andere planten/bloemen/kleuren.

Er is wel één ding belangrijk om te onthouden: ze kiemt beter na een koude periode. Ik zaaide haar begin maart in huis en die zaden kiemden niet tot ik de zaaisels naar de kas bracht. Ik zaaide haar tegelijkertijd direct in de koude kas in potjes voor en die zaden kiemden na een week of 3, toen het warmer in de kas werd. Zaai haar dus vooral in maart koel tot koud voor: in potjes buiten of onder koud glas, en speel wat met de temperatuur, het wisselen van kou en warmte zorgt vaak voor het doorbreken van de kiemrust. Het kan dus wel enkele weken duren voor de zaden kiemen (afhankelijk van het weer en de grondtemperatuur en geef niet te snel op maar zet de zaaisels weer wat warmer of juist kouder wanneer ze niet willen kiemen). Houd de zaaisels vochtig maar niet kletsnat.

De zaden kiemen in april of mei (afhankelijk van de zaaitijd en grondtemperatuur), je kunt de zaailingen uitplanten wanneer ze groot genoeg zijn.

Door het mooie formaat, de lange en rijke bloei en het feit dat ze goed tegen schaduw, zon en droogte kan is ze ongetwijfeld ook heel leuk voor in een pot of bak! Zet wat meer planten bij elkaar, want elk plant maakt 1 hoge stengel met daarlangs de bloemen, meerdere planten zorgt voor een mooie volle bos.

Makkelijk om zelf zaden van te oogsten maar je moet er dan wel snel bij zijn (en een beetje aanvoelen wanneer je ze kunt oogsten). Normaal gesproken oogst je zaden volledig rijp, maar in dit geval ‘spuugt’ de nog groene zaadpeul de net rijpe zaden al uit voor het peultje bruin wordt (ze heet niet voor niets ‘springbalsemien’). Je moet daarom regelmatig kijken of je al zaden kunt oogsten. Het makkelijkst is om een peultje tussen duim en vinger vast te pakken en dan heel voorzichtig iets te knijpen. Houd je andere hand om het peultje heen. Als de peul bij weinig aanraking al openspringt en de zaden loslaat zijn ze rijp en kun je ze oogsten doordat je je hand eromheen hebt gehouden. Als de zaadpeul niet openspringt bij aanraking moet je de peultjes met zaden nog langer laten hangen.