Koriander

Eerst even dit, mocht je internationale informatie/zaden/tips/foto’s zoeken over/van koriander:

  • Synoniemen:     Chinese peterselie
  • Latijnse naam:     Coriandrum sativum
  • Engelse naam:     Coriander, Cilantro, Chinese Parsley
  • Duitse naam:     Koriander, Cilantro
  • Franse naam:     Coriandre

 

Als je niet alleen Nederlands kookt is de kans groot dat je af en toe koriander nodig hebt in de keuken; ze is een algemeen bekend en gebruikt kruid in bijvoorbeeld keukens uit het Midden-Oosten, maar ook Azië, onmisbaar in de Marokkaanse keuken, de Indonesische keuken, en niet te vergeten in de Indiase keuken (geen curry zonder koriander), ze is bijvoorbeeld ook een onderdeel van het kruidenmengsel dat we ‘kerrie’ noemen.

Het leuke van koriander is dat je in de teelt 2 delen van de plant na elkaar kunt eten: eerst het blad in de lente en vroege zomer. En na de bloei in ongeveer juli kun je in augustus/september de rijpe zaden oogsten. Die rijpe zaden kun je droog roosteren en vervolgens in de vijzel fijnmalen en dan heb je ketoembar.

Het blad dat je in lente en vroege zomer gebruikt heeft een wat weeïge maar toch ook frisse en kruidige smaak. De geroosterde en vervolgens gemalen zaadbolletjes hebben een warm kruidige smaak.

 

TEELT

Koriander is eenjarig; dat betekent dat je haar in het voorjaar zaait, en de planten na de oogst van gedroogde zaden (zo rond september) afsterven. Koriander wordt in haar ene levensjaar zo’n 40 tot 60 centimeter hoog en niet heel breed. Dat betekent dat wat meer planten op een wat kortere afstand van elkaar kunt planten. Sterker nog, het is raadzaam om wat meer planten redelijk dicht bij elkaar te zetten zodat je een wat vollere bos koriander krijgt en dus ook wat meer blaadjes kunt oogsten. Één Korianderplantje ziet er maar iel uit. Ik zaai haar zelf vaak in een rijtje maar je kunt bijvoorbeeld ook voorzaaien en de zaailingen later uitplanten waar je wilt. Houd in ieder geval een plantafstand aan van zo’n 5 tot 10 centimeter.

Koriander kan goed tegen wat koelere temperaturen, om die reden kun je vaak al rond half tot eind maart beginnen met (voor)zaaien. Bij droog en warm weer is de kans op doorschieten groot.

 

RASSEN

Ik ken zelf 3 soorten/rassen die duidelijk van elkaar verschillen:

  • Koriander, als in ‘gewone’ koriander
  • Citroenkoriander, ook wel eens gezien met een rasnaam als koriander Lemon. Heeft dezelfde geur en smaak als koriander maar nu met een duidelijke toevoeging van iets citrusachtigs (en dan meer het aroma van de schil dan van het sap). Niet alleen kruidig maar geeft ook gelijk een fris accent in bijvoorbeeld couscous, curry, etc..
  • Koriander met heel fijn geveerd blad. Ik heb haar eens onder de rasnaam Confetti gehad, maar ook eens onder de naam Delfino (en die planten leken sterk op elkaar). Ook hierbij weer de bekende koriandersmaak maar in dit geval met zachter en malser blad, meer blad ook dan de gewone koriander (groeikrachtiger of kwam dat toevallig door betere omstandigheden in die jaren?). Zeer geschikt voor de oogst van het blad maar geeft toch ook een prima oogst aan eetbare zaden.
Koriander Delfino, met fijner en zachter/malser blad dan gewone koriander

 

STANDPLAATS / BEMESTING

Koriander is eenjarig en een plant die bij wisselingen in omstandigheden (als droogte, zon, wisselende temperaturen) snel doorschiet. Om die reden plant je haar bij voorkeur op een halfbeschaduwde plaats in humeuze en vochtige grond die voldoende voedingsstoffen bevat. Op onze vette klei doet koriander het zeker ook niet altijd goed want ze wil wel voldoende vocht maar ook een luchtige grond; geen kletsnatte, vette, vaste klei. Op welke grond je dan ook tuiniert; verbeter die vooral door voor het zaaien wat compost door de grond te werken; dat zorgt voor een losse grond die vocht vast houdt, niet snel uitdroogt maar ook niet kletsnat blijft. En geef een week of 2 voor het planten wat (al dan niet biologische) algemene moestuinvoeding volgens de aanwijzing op de verpakking.

Dit alles zorgt ervoor dat de planten goed groeien en voldoende blad geven. Ook als je alleen interesse hebt in de zaden is dit belangrijk; want hoe gezonder en groeikrachtiger de planten, des te rijker zal de bloei zijn, en dus hoger zal de opbrengst van de zaden worden.

Je kunt koriander zeker ook wel in pot telen, maar houd ook dan rekening met haar wensen: een vochtige grond, voldoende voeding en een plaats in de halfschaduw. Geef bij de teelt in potten regelmatig water want uitdrogen zorgt ervoor dat het blad snel in kwaliteit achteruit gaat (geel wordt en verlept), en de planten schieten dus sneller door. Gebruik om die reden ook een flink formaat pot, een grote pot met meerdere planten droogt minder snel uit en geeft meer opbrengst dan 1 of 2 planten in een te krappe pot met te weinig grond/voeding/vocht voor gezonde groei.

 

OPKWEEK

Koriander zaai je bij voorkeur in maart of april. Later gezaaide planten hebben vaak niet genoeg tijd meer om nog te groeien;ze schieten dan vaak al door wanneer de planten nog vrij klein zijn.

Je kunt de zaden voorzaaien vanaf ongeveer begin tot half maart of direct ter plaatse zaaien vanaf eind maart. Gebruik voor het voorzaaien potgrond die je iets luchtiger en armer maakt door er ongeveer 1/5 of 1/6e deel grof (breker-)zand door te mengen. In de volle grond kun je gewoon een geultje maken waar je de zaden in legt. Dek in beide gevallen (voorzaaien of ter plaatse) de zaden af met een dun laagje potgrond of zand. Je moet de zaaisels uiteraard goed in de gaten houden; regelmatig water geven want de zaden mogen niet uitdrogen (zaden die uitdrogen tijdens de kieming gaan uiteraard dood).

Bij kamertemperatuur kiemen de zaden binnen 7 tot 10 dagen, reken bij voorzaaien in de kas op ongeveer 10 tot 14 dagen. En in de volle grond kan de kieming nog een weekje langer duren (afhankelijk van de grondtemperatuur). Houd de zaailingen na de kieming lichtvochtig, niet kletsnat maar zeker ook niet uit laten drogen, je wilt zo min mogelijk schommelingen in vocht en temperatuur.

Als de voorgezaaide zaailingen groot genoeg zijn mogen ze worden uitgeplant, vanaf ongeveer half april. Pas bij zowel de voorgezaaide als de ter plaatse gezaaide korianderzaailingen op voor slakken – zij vinden de jonge korianderzaailingen erg lekker. Ik heb zelf wel eens ervaren dat ik dacht dat de zaden niet kiemden maar later bleek dat ze direct na de kieming al tot op de grond waren opgevreten. Alleen al om die reden zaai ik de zaden sindsdien liever voor dan dat ik ze ter plaatse zaai. En wacht ik ook met uitplanten tot de zaailingen al een mooi formaat hebben en een sterk wortelgestel. En zelfs dan moet je dus nog een paar weken flink oppassen voor slakken.

Koriander-zaailing

 

TEELTZORGEN

Geef zeker de jonge planten met een nog klein wortelgestel natuurlijk nog regelmatig wat water in droge perioden.

Knip gele blaadjes weg; je oogst/eet ze toch niet en ze verbruiken energie van de plant die beter voor de maak van nieuwe blaadjes kan worden gebruikt.

Als de planten in juli doorschieten worden ze soms wat topzwaar (door de grote hoeveelheid bloemschermen en daarna de zaden). Op ons eiland Voorne-Putten staat er, 18 kilometer van de kust, relatief veel wind, en daardoor kunnen de slanke. topzware planten dan makkelijk omvallen. Door één of meerdere stokken te plaatsen en de planten daar met wat touw losjes aan vast te binden zorgen we ervoor dat planten niet om kunnen waaien of vallen.

Koriander in bloei

 

OOGST / BEWAREN

Pluk blaadjes of stelen met blaadjes wanneer je wilt, zo kort mogelijk voor je het gaat gebruiken in de keuken. Je kunt een takje met blaadjes nog wel een dag of 2 fris houden, door ze losjes in een paar laagjes licht vochtig keukenpapier te rollen en in de groentelade van de koelkast te bewaren.

Als je ook zaden wilt oogsten, zorg er dan voor dat er voldoende stelen en blaadjes aan de plant blijven, want dat is de manier om voeding en vocht op te nemen, om te groeien en uiteindelijk dus ook bloeien. Zonder groen geen bloem 🙂 .

Na de bloei van witte schermbloempjes (rond juli) worden de zaden gevormd, het zijn kleine groene balletjes. Laat de bolletjes aan de plant tot ze helemaal droog en droog en bruin zijn. Oogst ze dan en laat ze bij kamertemperatuur nog een paar dagen nadrogen. En je kunt het dan als ketoembar in de keuken gebruik, door de bolletjes in een droge koekenpan te roosteren en de bolletjes dan fijn te malen.

Tijdens het rijpen van de zaden aan de plant zie je al dat de planten ineenstorten; het blad wordt geel en sterft langzaam af. Na de oogst van de zaden mogen de planten op de composthoop worden gegooid.

 

ZAADTEELT

Niets is zo makkelijk als het oogsten van korianderzaden, want eigenlijk heb je dat bij de oogst van de zaden voor in de keuken dus al gedaan. Als je zaden oogst voor gebruik in de keuken, houd dan dus vooral ook wat zaden apart om volgend jaar weer te zaaien. Houd er wel rekening mee dat als er meerdere rassen van koriander bij elkaar in de buurt staan, de kans op kruisen groot is.

De nog onrijpe groene zaden van koriander, net na de bloei

 

Abonneer
Laat het weten als er
guest

17 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
K.

In de eerste zin staat dille i.p.v. koriander!(; Mooi artikel en leerzaam!

Eddy

Zeer informatief! Mijn plantjes schieten in begin juni al door, waarschijnlijk staan ze teveel in de zon, het was ook een warm voorjaar. Is dit te stoppen door bijvoorbeeld de doorgeschoten stengels weg te nemen?

Cockie

Hallo Diana,
Vorig jaar heb ik koriander in de zomer in de kas gezaaid. Dat ging heel goed, de planten lijken in de kas veel hoger te worden (minstens 140 cm). We hadden voldoende oogst van het blad, maar de planten schieten wel redelijk snel door. In het najaar bleek de koriander zich royaal te hebben uitgezaaid en hadden we een flink stuk in de kas met jonge koriander. Die heeft de winter prima overleefd en gezorgd voor verse koriander in de winter en het vroege voorjaar (heerlijk over de pompoensoep bijvoorbeeld). Volgens mij zou je dus ook prima in het najaar koriander kunnen zaaien in de kas en met een niet al te strenge winter nog lang kunnen genieten van verse koriander.

Cristine Wolvers

Hallo!
Mijn koriander heeft gele bloemblaadjes. Is dat dan toch een ander kruid? De rest van de beschrijving is wel van toepassing. Deze grote plant is zeker 80 cm hoog. Gaat ook overhangen, dus moest ik wel gaan zoeken hoe of wat. Ik heb een paar heel leuke tips gelezen. Dank daarvoor! Ik ga de bolletjes drogen enz. en gebruiken als Ketoembar. Dat kruid heb ik ooit gekocht. Dat had dus niet gehoeven. Ik wens iedereen een goede oogst en nog veel plezier in haar of zijn tuin.
Met vriendelijke groet,
Cristine Wolvers

lara

Gele bloempjes, klinkt alsof dat eerder mosterd is?

Bloem

Dag Diana,

Wat een mooie en waardevolle website heb jij! Ik heb er erg veel aan gehad, waarvoor mijn dank!

De genoemde korte zaai periode voor koriander verbaasde mij. Afgelopen jaar hebben wij het hele jaar door koriander gekweekt. In de zomer gaat dat het slechtste (ivm doorschieten). In de winter staan de planten in de koude bak en staat de groei stil. Het was natuurlijk wel een hele milde winter, maar juist de opbrengst in de nazomer en beginnende herfst is hier meestal heel goed.

Groet,
Bloem

Marjolein Tiemens-Hulscher

Beste Diana,

Mag ik een paar foto’s van de koriander op mijn website Groengeloven.com plaatsen (uiteraard met een link naar de website mooitmoestuin.nl) bij een verhaal over koriander in de serie bijbelse planten?

Sabine

Hallo, bedankt voor alle nuttige informatie!
Mag ik nog een vraagje stellen? Is het ok om korianderzaadjes die ik kocht in de kruidenwinkel te zaaien?
Ik deed een experiment met ze een nacht voor het zaaien te weken in water. Ze komen na enkele dagen al uit. Maar wordt dit een bruikbare plant?
Groetjes
Sabine

Hennie

Ik kan koriander niet van vroeger, sinds wanneer is men het in Nederland gaan gebruiken? (Ikzelf houd er niet van)

Meld je aan voor de nieuwsbrief