Hetzelfde liedje
Diepe zucht. Het huis staat hier overvol, ik meldde het al in mijn vorige blog. Overal staan potjes, tray’s en bakjes, met zaaisels en zaailingen, stekjes en overwinterde planten. En gezaaide tomaten. En die werden in het relatief donkere huis al wat lang, ook al hadden ze alleen nog maar 2 kiemblaadjes.
Zoals ik vorig jaar al eens in een blog aangaf zijn het zoveel tomatenzaailingen dat ik er simpelweg geen plaats in huis voor heb. Ik vond nog een oude foto van tomatenzaailingen in huis:
Dit is een foto uit 2013, wat een getob was dat toch altijd, ruim 80 tomatenzaailingen een plekje proberen te geven dat nooit licht genoeg was. Op deze oude foto zijn de zaailingen nog klein maar het resulteerde altijd in te lange en dunne jonge planten die ik aan satéstokje moest binden om ze overeind te houden (en dan alsnog verwaaiden of verbrande blaadjes kregen als ze eind april naar de kas mochten).
Nee, dat doe ik dus al 7 jaar niet meer, ik zaai ze de laatste jaren thuis maar direct na het kiemen gaan ze mee naar de tuin om te worden verspeend en daar ook gelijk te blijven. Met het risico dat het nog gaat vriezen en de zaailingen bezwijken.
En net zoals vorig jaar gaat het vriezen, nog net niet voor het eerst in deze lauwe winter 🙂 . Ondertussen weet ik dat tomaten wel wat kunnen hebben, en het gaat gelukkig slechts enkele graden vriezen (is toch wat anders dan -7).
Ik zaaide de tomaten op 1 maart (want 1 maart is ook begin maart 🙂 ). Rond 10 maart kiemden de eerste zaden.
En na het kiemen werden ze, zoals altijd, ook al gelijk vrij lang. Voor alle duidelijkheid, ik heb ze in vermiculiet gezaaid, dat vind ik voor tomaten een erg fijne methode maar het betekent wel dat de zaailingen vrij vlot na het kiemen moeten worden verspeend (omdat er in vermiculiet geen voeding zit).
Dinsdag zijn de gekiemde tomatenzaden mee naar de tuin gegaan en heb ik ze verspeend. De potgrond had ik al een paar dagen eerder in de kas gezet, om iets op te warmen.
Op de foto hierboven, lekker in de zon bij 15 graden, ziet het er nog vrolijk uit. Maar een dag later, bij bewolkt weer, verspeend, en met alleen nog maar 2 kiemblaadjes, zien de mini-zaailingen er in 9 centimeter-potjes sneu en een beetje verloren uit:
“Nou”, zegt Ruud, “dan ga ik maar weer een tent bouwen”. Want er komen een stuk of 7 koude nachten, overdag zonnig en 7 graden (dat betekent dat het dan in de kas wel ruim 25 graden wordt), maar in de nacht -1 tot -3 graden (en dan vriest het in de kas ook licht).
En dus zoeken we het lichtste en zonnigste plekje in de kas en zetten en een tijdelijk bouwwerk waar de zaailingen onder worden gezet.
Vervolgens vullen we emmers en gieters met water (want als het water overdag in de kas bij ruim 25 graden opwarmt koelt dat water in avond en nacht langzaam af en zorgt dat restje warmte voor wellicht 1 of 2 graden minder kou). Er zijn ook mensen die kaarsen aansteken, dat gaat ook heel goed (maar is hier geen optie omdat de kas op de volkstuin te ver van huis is). En het is natuurlijk helemaal fijn als er bijvoorbeeld een petroleumkacheltje is, dan zijn al deze voorzorgmaatregelen helemaal niet nodig.
Maar op deze manier werkt het ook. Want naast de emmers water gaat er een vliesdoek over het bouwwerk. Zo vangen we overdag onder het doek de warmte op, en hebben de zaailingen het ’s nachts (hopelijk) net warm genoeg onder deze ‘deken’.
“Misschien moet je toch eens overwegen om voortaan wat later tomaten te zaaien”, zegt Ruud nog. Ja, dat geef ik toe, maar daar is het nu weer te laat voor. Maar ik heb er zo in ieder geval wel vertrouwen in!
Alle ’tomaten’succes gewenst, Diana !
Lie(f)s.
Hoi Diana .
Ik heb de tomaten ook verspeend en ze staan nu 14 dagen in de kas en heb ze in doorzichtig plastic bakken met klemdeksel (25a30 cm hoog) van de Action gezet overdag haal ik de deksels eraf, maar komende dagen gaat het wel behoorlijk vriezen nou heb ik het geluk dat de kas direct naast het huis staat en breng ik ze toch maar naar binnen nu zijn de tomatenzaden van jullie allemaal goed opgekomen en ga ik met 1 bak het experiment aan of ze vorst proof zijn dus even afwachten.
Groet Michel .
Hallo Michel,
Ja, als je kunt schuiven doordat de kas dichtbij huis staat zou ik ze ook ’s avonds naar binnen halen. Onze ervaring is dat tomatenzaailingen wel enkele graden vorst kunnen verdragen maar dat ze door kou wel vaak verkleurde bladeren krijgen (bovenkant geelgroen en onderkant paarsachtig) dus het is niet ideaal. Veel succes met het experiment! Ik ga hier met argusogen de weerberichten volgen, en heel hard duimen 🙂 .
groetjes,
Diana
Hallo Diana, ik heb de tomaten nog binnen staan en nu zag ik vlekken op de bladeren van 2 planten, lijkt alsof er geen bladgroenkorrels in zit, ken jij dit verschijnsel? Groetjes Margriet!
Hallo Margriet,
Ik moet een beetje gissen omdat ik het niet kan zien, maar vlekken op tomatenblad kan komen door bijvoorbeeld water geven (als er druppels op het blad terecht zijn gekomen en de zon er daarna op schijnt, dat zijn ‘verbrande’ plekjes). Maar er kan ook verbranding op het blad zijn en dan wordt het blad bijna wit. Ik weet niet of dit is wat je bedoelt maar ik hoop dat je er iets aan hebt. Er zijn ook ‘zuigende insecten’ die plekjes op het blad kunnen veroorzaken maar daar heb ik geen verstand van.
groetjes,
Diana
Hallo Diana,
Bedankt voor je antwoord, ik vermoed dat het dan idd verbranden kan zijn, ze staan boven dicht voor een zonnig raam, en dinsdag was het de hele dag zonnig en ik was niet thuis, vergeten scherm omlaag te doen, ik neem aan dat het nieuwe blad wel weer groen zal zijn. Groetjes
Hoi Diana, geen inhoudelijke reactie maar ik wilde even zeggen dat het fijn is dat je juist nu wat vaker stukjes publiceert. Prettige afleiding in een vreemde tijd.
Hoi Esther, helemaal met je eens!
Groetjes Saskia
Hallo Esther en Saskia,
Fijn om te horen! Het zijn inderdaad vreemde tijden.
Ik ga straks toch naar de tuin, het zal er niet druk zijn, en als ik op het volkstuinencomplex mensen tegen kom kan ik die groeten en melden dat ik op gepaste afstand blijf en lekker in mijn eigen tuin ga tuinieren.
Heel veel sterkte in de komende weken/maanden!
Diana
Ha Diane, het is idd een jaarlijks terugkerend probleem. Tomaten kunnen wel wat hebben moeten altijd 2× verspeeld worden (eerst in een bak, dan in een bloempot of perspot. Courgettes, kalebassen en pompoenen verspeen ik altijd ong. 10 maart, een paar weken na het zaaien. Volgende week een paar koude nachten: ik gebruik tegenwoordig van die Actionbakjes met kap, ’s middags om 4 uur in de kas de kappen erop en afdekken met bijv. fleecedoek tot de andere ochtend. Als de zon weer present is kan alles er weer af. Gaat goed. Veel succes, Roel
Hoi Roel, verspeen jij nu al courgettes enzo? Ik zaai ze pas half april, dan zijn ze ook al een centimeter of tien half mei. Worden die van jou niet veel te snel te groot dan? Of doe je ze in Hele Grote potten ofzo?
Hallo Saskia,
Ik zaai courgettes ook altijd pas rond half april (net als pompoenen, maïs, etc.)
groetjes,
Diana
Ha Diana,
Nog een Monty Don-tip voor de mensen met Netflix: de serie ‘Big Dreams, Small Places’. 3 seizoenen, ik vind het genieten! Maar wellicht al uitgebreid bekend.
groeten,
Sascha
Hallo Sascha,
Dankjewel voor de tip!
Ik ken deze serie nog niet, dus ben erg blij, ik ga de serie vanavond eens opzoeken!
groetjes,
Diana
Goedemorgen,
Er staan ook nog 2 andere series van Monty Don, french gardens en Italian gardens. (Voor het geval je nog tijd over hebt )
Groetjes Margriet
Hoi Margriet,
Die ken ik niet, maar ga ik zeker opzoeken.
Dankjewel voor de tip !
Groeten,
Petra
Hoi Sascha,
Ja, ik heb deze serie vorig jaar bekeken en dat was idd genieten. Het mooiste vond ik dat Monty Don bij heel veel verschillende mensen met uitlopende wensen en budgetten komt, goed luistert naar wat deze mensen willen, goede en eerlijke adviezen geeft, af en toe meehelpt, maar de tuineigenaren zelf het grootste gedeelte van het werk moeten doen.
Mooie serie !
Groeten,
Petra
Big dreams smalle places niet te vinden op Netflix. Helaas!
Beste Diana,
Iets met een ezel en en steen en dat voor het 7e jaar. (2013-2020). Ik houd mijn tomaten zaden warm en in’t donker tot eind maart, begin april en ga dan pas langzamerhand beginnen.
Snap dat ongeduld wel, maar van iemand die al zo lang een moestuin heeft en dan regelmatig schrijft dat ze het eigenlijk niet moet doen? Tsja
Een ieder op zijn/haar manier, als je er gelukkig van wordt, Je mag het je echt eens gaan afvragen of die paar weken iets vroeger gezaaid, lange slungelige planten, elke keer maar afwachten hoe ze erbij staan als je naar de kas gaat, veel extra werk wel opweegt tegen later gezaaid, halen het meestal wel weer in en lijken een stuk gezonder.
Voor de rest geniet ik regelmatig van je verhalen en tips en je enorme kennis, maar dit (vroege zaaien) en elk jaar weer en elk jaar twijfelen dat kan ik dan niet echt plaatsen.
Veel moestuinplezier in 2020. Hier in Drenthe verwachten ze volgende week ’s nachts tot -2 op 1,5 mtr. hoogte, dus klomphoogte zal wel -2 tot -4 worden en gevoelstemperatuur -5 tot -7. Ik wacht nog wel ff. Ook in de koude kas nog even echt te vroeg.
Hallo Wim,
Je hebt gelijk. Maar dat is het: ik word er gelukkig van 🙂 .
Zonder er heel psychologisch over te doen en na te denken: ik denk niet dat ik me voor de 7e keer aan dezelfde steen stoot, ik denk dat ik altijd het randje opzoek, spannend; kijken wat er wel en niet kan, tijd, temperatuur, afstand, etc., oprekken. Ik heb wel eens 4 pepers in 1 potje willen proppen, dat was er één teveel, maar drie gaat goed. Ik heb ook wel eens eind februari al tomaten gezaaid, dat was te vroeg, maar begin maart gaat net. Ik heb ook wel eens komkommers al begin maart gezaaid, dat was ook echt te vroeg. Het is altijd maar proberen wat lukt, en simpelweg al willen zaaien omdat al die bijzondere tomaten al sinds de planning in mijn hoofd dwarrelen.
Ik beloof je er niet over te klagen als een paar tomatenzaailingen het niet redden 🙂
groetjes,
Diana
Sportief Diana 🙂
Hoi Diana,
Wij hebben vorig najaar de moestuin opgezegd. Helaas. Maar het geeft wat rust. De tuinkas hebben we uiteraard nog. Ik wilde dit jaar alleen tomaten en komkommer, maar toen ik het zakje ‘little elf’ zaden en ‘striped toga’ zag… Dus die toch nog gezaaid. Niet zo veel plaats in de achtertuin voor een moestuin, de kinderen willen in de zomer hun grote zwembad er namelijk weer hebben staan. Maar een courgette plant gaat wel lukken. Maar prima zo. Leuk om weer je blogs te lezen. En tja..misschien ben je elk jaar vroeg en is dat met vorst onhandig, maar het starten met zaaien geeft toch weer een beetje voorjaarsgevoel! Fijn weekend!
Groetjes Margriet
Ik heb de tomaten in stekgrond staan en nu weet ik niet wanneer ze de potgrond in moeten. Graag advies.
Hallo Josca,
In principe zit er voor 6 tot 8 weken voeding in zaai- en stekgrond dus voor het aflopen van die tijd moeten de zaailingen worden verplant. Mijn ervaring is echter dat zaailingen niet zo heel goed groeien in zaai- en stekgrond dus ik zou ze zelf overplanten zodra dat mogelijk is. Ik weet niet waar je in hebt gezaaid (bakje, tray, potjes?), waar ze staan, hoe groot ze zijn, etc. maar een handige regel vind ik dat je ze kunt verpotten wanneer er worteltjes uit de afwateringsgaatjes onderin het potje,tray, etc. groeien, dan hebben ze genoeg wortels om voorzichtig te worden overgeplant. Om die stap over te kunnen slaan zaai ik zelf niet in zaai- en stekgrond maar in potgrond die ik luchtiger maak door er ongeveer 1/6e deel grof brekerzand door te mengen, en soms wat perliet of vermiculiet.
groetjes,
Diana
Goede morgen Diana,
Mijn tomaten en paprika.s staan al een maand verspeent in de koude kas in open veld.
Mijn kas 5bij 3 m2 is bovenin een opslag van hout en bamboestokken aan de schaduwkant.
Dit hout houdt s,nachts de warmte vast. bij vorst -5 graden zakt de temperatuur tot +3 graden
in de ochtend. Alle tomaten en paprika,s verspeen ik in die piepschuim bekers nr D 6 deze bekers horen ook warmte vast. Na het verspenen in de kas worden ze in een open kast van hout gezet onder elkaar 4 planken deze houten kast houdt de warmte ook goed vast overdag.
Voordeel ze harden gelijk af en ze gaan groeien als de nachttemperatuur omhoog gaat.
Pas eind mei gaan ze de grond in in de kas. Er is nog nooit iets bevroren.
Hallo Piet,
Dankjewel voor het delen van je ervaring!
Heel lang geleden heeft er ook hier wat hout in de kas gelegen (ook als opslag), toen het eens vroor zijn er mensen over de sloot op het tuincomplex gekomen en die hebben zo links en rechts wat vernield maar ook het hout in de kas in brand gestoken, met alle gevolgen van dien. Om die reden zou ik dat zelf nooit meer gokken, maar in een kas bij huis is het natuurlijk een goede optie. Ik ken de isolerende werking van piepschuim, ik gebruik bijvoorbeeld een piepschuimen opbergbox in de kas als bewaardoos voor bijvoorbeeld knollen van canna’s, etc.
groetjes,
Diana
Goedrmorgen! Even een andere vraag..ik heb mispels in de vriezer liggen. Nu wilde ik er jam van maken maar laat ik de schil er aan of eraf., of kook ik alles in 1 keer en dan door de zeef?
Hartelijke groet Saskia
Hallo Saskia,
Het is maar wat je wilt en lekker vindt. Ik hou zelf erg van gelei en jam zonder velletjes maar onze buurman op de tuin zweert bijvoorbeeld bij jam met velletjes en pitjes van aalbes. Ik vind velletjes aan vijgen geen probleem maar dan bij voorkeur wel heel klein/fijn gekookt. En dat kun je wellicht een beetje (qua structuur) met mispels vergelijken. In aardbeienjam vind ik grote brokken aardbeien dan juist weer wel lekker. Het is dus maar proberen en bedenken wat je zelf lekker zou vinden 🙂
Ik heb even in de Larousse gekeken en zag er een recept voor mispelgelei, mispelcompote en mispelmarmelade. Mocht iets daarvan je aanspreken wil ik wel een foto van het recept maken en hier plaatsen.
groetjes,
Diana
Dag Diana
Ik kreeg trouw elke week een nieuwsbrief via de mail.
Sinds enige weken gebeurt dat niet meer.
Dat vind ik jammer want ik keek er echt naar uit.
Hallo Addy,
Je mailadres stond niet in de lijst, misschien heb je je per ongeluk afgemeld via de afmeldlink die onderin elke nieuwsbriefmail staat, iets anders kan ik niet bedenken.
In ieder geval heeft Augus je mailadres handmatig in de lijst toegevoegd, als het goed is moet je dus aanstaand weekend de mail weer krijgen.
groetjes,
Diana
Heel fijn Diana
En gefeliciteerd met je nieuwe website.
Groet
Addy
Hallo allemaal.
Ik heb eens gelezen dat tomaten, komkommers, courgettes eigenlijk niet moeten worden blootgesteld aan temperaturen onder 10 graden omdat ze dan een groeistilstand krijgen, klopt dat? Gr Nina
Hallo Nina,
Dat klopt wel een beetje maar ook in mei en juni kan de nachttemperatuur nog ruim onder de 10 graden zakken. Het blijft in koel Nederland altijd een beetje schipperen als we soorten willen telen die eigenlijk van meer warmte houden. Te lang te koud is zeker niet goed, te grote wisselingen in vocht/droogte kan voor eenzelfde effect zorgen.
groetjes,
Diana