Herfstkool
We zijn bijna een hele week niet naar de tuin geweest. Niet omdat we niet wilden, en al helemaal niet omdat er niks te doen is, maar omdat er alleen maar regen viel; elke dag, hard en gestaag, tientallen millimeters. We zouden wat in de kassen kunnen doen maar daar droog aankomen was zelfs niet mogelijk.
Maar daar was ‘ie dan vandaag; een streepje zon. En in ieder geval droog, en een gewone winkracht 4: een echt tuindag! We moeten er opruimen en oogsten, zaaien en planten, wieden en snoeien, schoonmaken en afbreken. De eerste bonenstaken staan weer droog in de kas, er worden weer potten gestapeld en opgeborgen. En alles wat we oogsten ruimen we gelijk op: oogst in een tas, planten eruit, en de grond wieden en aanharken. Want volgende week gaan we knoflook planten, en ik moet verzinnen waar de winteruien komen te staan (grotendeels in de kas maar daar kan ik ze niet allemaal kwijt).
En dan zijn er de kolen. We hebben 2 vakken vol staan, 1 met kool die we aan het einde van de lente al hebben geplant en een vak waar we rond half augustus hebben geplant. De kolen die we in de late lente hebben geplant:
Je ziet links de palmkolen en rechts de broccoliniplanten (en als je goed kijkt zie je erachter ook nog boerenkoolspruitjesplanten staan). We moeten nodig palmkool en boerenkoolspruitjes oogsten. Maar ja, we moeten zoveel, ik moet ook nog groenlof, bieten, knolvenkel, pluksla, paprika’s, koolrabi, pompoenen en worteltjes oogsten. Volgende week (met hopelijk wat rustiger weer) hopen we veel te oogsten en mee naar huis te nemen om op te slaan of in te vriezen.
In het andere vak stonden in de lente en zomer kapucijners en sperziebonen. N de oogst bleef er uiteindelijk in augustus een leeg vak over. Met dat vooruitzicht heb ik half juli herfst- en winterkolen voorgezaaid en die in dat vak uit kunnen planten. Dat zijn ondertussen bijna volwassen planten. En omdat het allemaal kool was had ik bedacht dat het misschien leuk was om ze te mengen:
En zo staan er kriskras door elkaar groene en paarse Chinese kool, spitskool, palmkool, paarse boerenkool, koolraap, savooikool, en dan vergeet ik er vast nog één of twee. Op de hoeken staan nog wat bloeiende Acmella- en Ageratumplanten
Sommige planten moeten eerst nog groeien maar er zitten ook planten tussen die we al kunnen oogsten, zoals de Chinese kool. Zondag eten we bami! En ik zie nu op de foto pas het slakje zitten. Ach, zo lang zij het buitenblad eet en de lichtgroene vaste krop voor ons laat staan mag ze blijven.
Was dit het? Nee, er is nog wat ‘kleine’ kool, zoals deze koolrabi’s die in een hoekje in een kleine verhoogde bak staan:
Zo jong en sappig vinden we ze rauw het lekkerst, maar een deel mag ook nog een paar weken blijven staan tot ze groter zijn en we ze in blokjes invriezen voor in curry’s en stoofgerechten.
En dan zijn er tot slot nog de nieuwe kolen. Nou ja, dat zijn nog maar koolzaailingen. Bijvoorbeeld die van de weeuwenteelt bloemkool en savooikool die we vandaag in de kas hebben uitgeplant. Let vooral niet op de lelijke foto – er is niks mis met de foto zelf maar ik heb er voor ‘nood’ even restjes karton en stukken hergebruikt kunstgras tussen gelegd. Zodat de warmte en het vocht nog even in de grond wordt vastgehouden en het onkruid enigszins wordt tegengehouden. Als er (volgende maand) paardenmest wordt bezorgd halen we het kunstgras weg en gaat er paardenmest met veel stro tussen.
Hier hebben we naast die weeuwenteelt kolen ook wat paksoi en tatsoi uitgeplant. In de andere kas hebben we vooral veel gezaaid; winterpostelein, rucola, knolvenkel, snijbiet, pluksla, radijs, winterrammenas, snijsla, veldsla, tuinkers, en zo nog wat soorten. En daartussen zitten ook nog wat kolen, zoals koolrabi en herfstraapjes.
Het klinkt alsof we alleen maar kool eten en telen, dat is natuurlijk niet zo. De tuin staat nog vol met pompoenen en courgettes (al gaan die het nu langzaam begeven), cichorei en rode bietjes, zuring en slangenradijs, aardbeien (waarvan we zo af en toe nog een rijpe kunnen oogsten!) en prei (onder een vliesdoek tegen de preimineervlieg), chayote en zoete aardappelen, etc. En natuurlijk ook nog fruit. Maar nu het volop herfst is houdt dat langzaam op, we kunnen nog wat laatste stoofperen oogsten en we hopen op nog een paar mooie dagen zodat we ook nog wat herfstframbozen kunnen plukken.
Dat wat er deze week rijpte is helaas niet geplukt en door de regen gaan schimmelen. Maar dat is niet erg want de vriezer zit vol met aardbeien, blauwe bessen en frambozen en het inmaakrek staat vol met vijgenjam, kweepeergelei, appel-/perencompote en rabarbermoes.
Tot slot nog één foto, een lekker herfstige :-), van de langzaam instortende pompoenplanten.
Elk seizoen -> mooi/lekker!
Lie(f)s.
Eigenlijk heb ik alleen een vraag : half april heb ik groene kool , spruitkool , boerenkool gezaaid . Het is nadat het is gaan regenen prachtig gaan groeien . Heb er nog wat mest bij gegeven , en nu : hele wolken koolvlieg ! Is daar wat aan te doen misschien of verdwijnt het vanzelf als het kouder wordt ? Wie heeft er en antwoord ? Afsproeien met de tuinslang helpt niet……?
Hallo Ab,
Als de aantasting niet heel erg is oogst ik de bladeren, zet ze een uurtje in een emmer met zou water en spoel/wrijf ze dan schoon. Als het echt te erg wordt spuit ik ze, met een mengsel van wat biologische groene zeep, olie en water en dat gaat heel goed. Het ‘recept’ kun je op deze pagina vinden: Milieuvriendelijke bestrijdingsmiddelen
groetjes,
Diana
Ik weet niet meer wie die tip had gegeven, maar iemand gaf een keer de tip om de kool na het oogsten af te blazen met de compressor. Alle witte vlieg zou er dan afgeblazen worden. Misschien kun je er wat mee…
Groetjes Wijnie
Iedere x weer super fijn om jullie verhaal te lezen.
Heb deze week knoflook geplant en eet nog verse conferences , stoofpeertjes en walnoten uit de tuin.
Ook nog hele kleine bloemetjes van de Oost-Indische kers.
Hallo Lia,
Leuk! Ja, ook hier bloeien de Oost-Indische kers-planten nog. Ik maakte deze foto gisteren.
Veel plezier met het verwerken van de oogst!
groetjes, Diana
Hoi Diana, ja heerlijk rauwe kohlrabi. Heb je ook de superschmelz? Die is ook groot nog echt Super Schmelz! Volgens mij kan de hele buurt bij jou meeëten als ik zo de hoeveelheden zie. Sterkte met al het werk, groet, Thérèse
Hallo Thérèse,
Ik heb nu alleen de kleintjes staan, maar ik had afgelopen zomer ‘Superschmelzen’, eentje was er ruim een kilo zwaar :-).
groetjes,
Diana (die gelukkig nog wel wat plaats in de vriezer over heeft)
Afgelopen week ook een grote koolrabi geoogst; 998 g, dus net geen kilo. Erg lekker en ruim voldoende voor 3 personen om van te eten. Minder geschikt om rauw te eten vind ik.
.
Die koolsoorten door elkaar vind ik een lust voor het oog. Daar word je toch blij van. Echt een geslaagde bak Diana. En een goed idee voor volgend jaar!
Zelf was ik te laat met de palmkool, dat wordt dit jaar niet echt meer iets, tenzij het erg warm blijft, want ze groeien nog steeds.
Hallo Gerrie,
Ja, dat vind ik ook; de mooie kleine koolrabi’s gebruik ik vaak voor salades maar de grote Superschmelz snijd ik na het schillen in blokjes en dan gebruik ik ze in curry of andere stoofschotels.
Ik heb zelf ook nog heel laat wat palmkool gezaaid en geplant, die zijn nu pas 40 centimeter hoog. Maar vorig jaar kon ik van laat gezaaide palmkool toch nog wat oogsten, doordat de winter zo zacht was. Ik heb ook nog 3 van die jonge planten in de kas geplant, ben benieuwd of ze daar nog wat willen groeien.
groetjes,
Diana
hoi,
wel fijn om de verhalen te lezen elke keer
ik heb ook moestuin aangemaakt en volgend jaar op pensioen zo probeer ik me een beetje in het tuinieren en de bloemetjes te verdiepen
gebruik van paarden mest voor de warmte in de grond te houden en of als mestof voor volgend seizoen
wat gebruik je in de serre van mest
is paardenmest beter als koe mest dan
vg stefan
Hallo Stefan
Paardenmest is niet beter of slechter dan koeienmest, ze bevatten allebei een net iets andere stikstofhoeveelheid, kijk daarvoor vooral in de mestwaardentabel via de pagina over bemesting. Wij gebruiken paardenmest omdat we dat gratis van een manege in de buurt krijgen, ze bevat veel meer stro dan koeienmest en dat vinden wij fijn omdat stro de grond losjes bedekt en compost oplevert.
groetjes,
Diana
Hallo Diana,
lees graag je verhaal, leer ervan en probeer ook vaak wat uit, eerder stukje gelezen over de coyote, heb ik geweten een reuzen klimplant met veel vruchten. liggen nu ter decoratie maar is eigenlijk zonde daar niks van te maken, dus nu mijn brutale vraag het je daar ook en recept bij, maak vaak recepten van je dus ben benieuwd.
vr groet an
Hallo An,
Ik vrees dat ik (nog) geen recept voor chayotes voor je heb. Ik heb pas de eerste vruchten geproefd, ik schil ze eerst dun zodat de stekels verdwijnen. Rauw smaken ze een beetje naar een kruising tussen een courgette, een komkommer en een vleugje appel, knapperiger dan courgette maar minder knapperig dan een komkommer, en bijna ook een beetje romig, zoals een vleugje avocado. Ze was hier rauw lekker in dunne plakjes of lucifertjes, in een salade. De tweede vrucht heb ik in een curry gebruikt, dan wordt ze zacht maar kookt niet snel kapot (een beetje zoals verse niet te lang gestoofde courgettestukjes) en neemt de smaak van de kruiden op. Ik vind ze zowel rauw als gestoofd lekker. Het is inderdaad wel een belachelijk groeikrachtige plant, hier ondertussen (ik gok een beetje) ruim 4 tot 5 meter lang, slingert de appelboom in en slingert vervolgens aan de andere kant het pompoenenrek in.
groetjes,
Diana
Hallo, diana, ik heb een vraagje over de kolen. Ik heb zelf een vergeten groente, nl “eeuwig moes” , nu is mijn vraag, moet hier ook eerst de vorst over net als de gewone boerenkool, en hoe zit dat met de palm kolen? leuke blog, verheug me er altijd weer op, groetjes.
Hallo Renaatje,
Vrijwel alle kolen worden lekkerder als ze wat kou hebben gehad, dat komt door de natuurlijke omzetting in suikers. Dat is heel duidelijk te proeven bij bijvoorbeeld boerenkool en spruitjes, bij andere kolen kan dat wat subtieler zijn maar ook die krijgen die omzetting.
groetjes,
Diana
in aanvulling daarop is mijn ervaring dat de Superschmelz koolrabi zelfs langdurige vorst kan verdragen. Tot nu toe is -5 gr C geen probleem geweest en kunnen die koolrabi’s vers uit de winterse tuin worden geoogst ;:)
Veel tuingroetjes van Leon.
Hallo Renaatje BZN
Naar aanleiding van je vraag over eeuwige moes kan ik je vertellen dat hij ook nu al lekker is, ik heb er vorige week met een hele koude dag een lekkere stamppot van gemaakt . Ik heb hem dit jaar voor het eerst en vond het erg lekker. Groetjes
Super bedankt voor je reactie, ga ik ook aan de slag met mn eeuwig moes .
hoi Diana,
Ik lees altijd met veel plezier jouw verhalen en bekijk graag de foto’s het is allemaal erg leerzaam!
nu had ik eigenlijk een vraag over jouw koken bed dat ziet er zo mooi uit met al die verschillen door elkaar.
Wat zat je er tussen?
Ik herken de plantjes/bloemen niet.
Hallo Stefanie,
Er staat onder andere groene Chinese kool (ik weet het ras even niet meer), en paarse Chinese kool Scarvita F1. De paarse boerenkool is Redbor, de savooikool is Wirosa F1, er staat dan nog Komatsuna en bladkool Red Ruble. En natuurlijk de palmkool Nero di Tosacane. En tatsoi en Hon tsai tai. En de bloemen zijn van de eenjarige Ageratum houstonianum Leda. En de plant met gele bolletjes is de eetbare Acmella oleracea.
groetjes,
Diana
mooie blog weer, heb toch een vraag als ik goed lees maken jullie de palmkool ook in, op welke manier invriezen of wecken. Ik laat ze staan en haal af wat er nodig. Winter kolen staat dit op de verpakking van het zaad, of maakt dat niet uit? compliment wederom voor de blog prettig om te lezen.
Hallo José,
Nee hoor, ik maak palmkool nooit in. Ik denk dat je de bladeren (zonder nerf, fijngesneden en al dan niet geblancheerd) wel in zou kunnen vriezen. Maar ze kan heel goed kou verdragen, dus kan ik haar de hele herfst, winter en zelfs in het vroege voorjaar vers oogsten en dat is altijd lekkerder dan uit de vriezer.
Winterkolen is niet iets wat perse bij de naam van een kool op het zakje wordt vermeld maar op de achterkant, of in de beschrijving in een webwinkel, staat dan wel vermeld dat ze goed bestand is tegen kou, of dat ze geschikt is voor bijvoorbeeld late herfstteelt of weeuwenteelt. Van spruiten en boerenkool is het al bekend dat ze goed tegen kou kunnen maar er zijn van bijvoorbeeld savooikool rassen die meer geschikt zijn voor zomerteelt, vroeg herfstteelt, en dus ook rassen die heel goed tegen kou kunnen en tot ver in de winter kunnen blijven staan (zo staat het dan vaak op het zakje).
groetjes,
Diana
groetjes,
Diana
Dank voor jullie reactie
Hallo Diana en Ab de Jong,
Zelf heb ik al jaren geen witte vlieg meer op de kool, doordat ik er een paar planten Nicandra tussen zet. Dit werd al gebruikt in kassen, maar het helpt bij mij ook in de open lucht. Andere leden van onze tuinvereniging hebben hier nog wel vaak last van.
Ook las ik dat boeren in ontwikkelingslanden die geen geld hebben voor dure “gewasbeschermers” met Cola spuiten, vooral onder het blad. De witte vlieg plakt vast en geeft geen last meer. Colafabrikanten proberen dit tegen te spreken, maar de boeren zijn blij met deze goedkope oplossing. Waarschijnlijk gaat het om de suiker in Cola. Misschien lukt het met suikerwater ook.
Wia Bonte
Hallo Wia,
Dankjewel voor de tip!!
Dat ga ik onthouden en zeker volgend jaar proberen! Hier hebben we niet vaak last van witte vlieg, waarschijnlijk omdat we tussendoor ook eenjarige bloemen en kruiden, etc. planten maar ik ga zeker Nicandra zetten! Ik zal het (net als de tip van de cola) ook op de pagina van de milieuvriendelijke bestrijdingsmiddelen zetten.
groetjes,
Diana
Diana is palmkool het zelfde als zeekool , ik heb in het voorjaar zeekool gezaaid maar hoe is de teeltwijze en het gebruik ervan , ondertussen zijn het forse planten dankjewel
Hallo Fina,
Nee, palmkool is zeker niet hetzelfde als zeekool: zeekool = Crambe maritima en palmkool = Brassica oleracea var. palmifolia, dus een heel andere plant.
Je kunt hier de pagina vinden met informatie over zaaien, planten, standplaats, verzorging, oogst, etc.: Palmkool
groetjes,
Diana
Dag Diana,
Mijn zus en ik willen een kiwibes planten in de kas. Is dit een goed idee? Met welke hoogte moeten we rekening houden?
Hallo Conny,
Ik heb zelf een jonge kiwibes (gewoon buiten staan) en kan dus nog niets uit eigen ervaring over de verzorging van deze planten zeggen, ik ben zelf ook nog zoekende naar hoe ik haar het beste kan leiden en snoeien, maar ik denk dat ze in een kas wel erg groot wordt, en ze doet het buiten ook prima. Kijk vooral op deze pagina voor meer informatie want het is bijvoorbeeld ook belangrijk welk ras je kiest aangezien een flink aantal rassen een kruisbestuiver nodig hebben: Houtwal
groetjes,
Diana