Herfstig
We zijn een hele week niet naar de tuin geweest. Ja, om even een gieter water in de kas te gooien of om snel wat rucola te plukken of een groenlof (zie foto hieronder). Maar niet om te ´werken´ (dat werkwoord slaat zeker niet op de verplichting maar vooral op de zwaardere klusjes in deze tijd :-)). Gelukkig staat er een heel tuinweekend voor de deur. Waarin we (tenzij het regent) gaan opruimen, opruimen en opruimen.
Stukje voor stukje, vak voor vak en kas voor kas gaan we onkruid wieden, plantenresten van bijvoorbeeld pompoenen, afstervende eenjarige bloemen en doorgeschoten andijvie op de composthoop gooien, mulchen rond de planten die mogen blijven staan (zoals de boerenkool, palmkool, pluksla, bietjes, etc.). En dan heb ik het nog niet over het bij elkaar rapen van labeltjes, lege potjes en emmers, pootstokjes, zaaibakjes en al die andere dingen die ondertussen links en rechts in de tuin zijn blijven liggen. Er staan nog stekken die overgepot moeten worden, planten die de kas in mogen voor een droge en net iets minder koude overwintering, zelfs wat vaste winterharde sierplanten die ik nog uit moet planten.
Ik kreeg afgelopen zomer van tuinbuurman Jan een kleine olijfboom die hij bij iemand die de boom niet meer wilde uit de grond haalde. Met slechts enkele nietige worteltjes, amper 10 centimeter lang, ik dacht dat het niks zou worden. Maar na het oppotten in potgrond met veel brekerzand, perliet en vermiculiet heb ik het boompje flink teruggesnoeid, in de schaduw gezet, elke week voeding en vocht gegeven. Heel voorzichtig kwamen er nieuwe takjes en blaadjes. En nu, 4 maanden na het hachelijke oppotten staat ze er stralend bij! Ze mag de kas in voor de overwintering. En misschien mag ze wel in een pot blijven.
De knoflooktenen die ik 3 tot 4 weken geleden plantte beginnen uit te lopen. Ze kunnen de komende weken nog wat groeien, voor niet alleen de lucht maar ook de grond koud wordt, en ze pas eind februari weer verder groeien.
En we kunnen dus nog volop uit de tuin oogsten; van koolrabi, boerenkool en palmkool tot snijbiet, bietjes, winterrammenas, andijvie en pluksla. Het wordt tijd om de geoogste pompoenen die we nog niet hebben gegeten naar zolder te brengen voor bewaring. Het wordt tijd om bladeren bij elkaar te gaan rapen voor bladaarde/bladcompost. Het wordt tijd om de composthoop om te zetten. En tijd om een kapotte plank van een verhoogde bak te vervangen. Als er nu mest zou komen zou ik het al wel over de Japanse haver in de kas willeb verdelen. Dan kan ik daarbovenop de minder winterharde planten in potten zetten. Zoals deze Salvia Amante, één van mijn favorieten (net als Black & Blue en Amistad). Ze bloeien allemaal nog volop en lokken daarmee de laatste en wat sloom en moe geworden hommels naar de tuin:
In september geniet ik nog zo lang mogelijk van de zomer, in oktober verzet ik me altijd een beetje tegen het einde van de zomer en het begin van de herfst, zeker als het mooi weer is. Maar nu weet mijn trage biologische klok ook dat het echt herfst is. Tijd om op te ruimen, te oogsten, de grond te verzorgen, denken aan compost, mest, bladaarde, etc.. De zomerjas zit in de was, de winterjas is van zolder gehaald. En mijn gevoerde laarzen, want de tuin zal tot in het voorjaar kletsnat blijven (tenzij het stevig gaat vriezen). En natuurlijk begin ik na te denken over moestuinjaar 2023!
Ik eindig dit blog waar ik ook mee begon: dat we een hele week niet naar de tuin zijn geweest. Dat komt natuurlijk door de zadenlijst. Iedereen die zaden heeft besteld heel hartelijk dank daarvoor!! In principe moet iedereen die zaden heeft besteld ondertussen bericht hebben gekregen dat de envelop op de post is gegaan. Dit weekend ga ik nog even de bijzondere bestellingen nakijken (mensen die nog niet hebben betaald, een huisnummer vergaten door te geven, etc.). En dan ga ik volgend weekend wellicht nog wat uitverkochte soorten terug in de lijst zetten. Ik ben vooral heel benieuwd wat mensen volgend jaar van de 3 tomatenmengsels vinden en hoop dat ze dat nog eens willen laten weten!
En nu…… is het mijn tijd om zaden te bestellen. En als het regent zou het zomaar kunnen dat ik mijn planning er al eens bij pak en wat in ga vullen. Twee kan ik er al wel noemen: ik geef het teveel aan tomatenzaailingen altijd aan tuinburen. Ik zag bij één van hen dit jaar een tomatenplant met de naam ‘oranje ‘Sprite van Diana’ :-). Dat kan natuurlijk niet, Sprite is rood. Peter vertelde dat hij dit tomaatje al een paar jaar elk jaar weer zaait, hij weet niet hoe en wanneer en met welk ander tomaatje ze gekruist is maar de opbrengst is meer dan prima, de tomaten lijken op Sprite maar dan oranje, en wat groter. Met een heerlijke smaak, en lekker vroeg. Oftewel: ik kreeg wat zaden en die ga ik zeker komend jaar zaaien.
En ik kreeg afgelopen zomer een appje van tuinvriendin Laura: zij kreeg uit Servië van de moeder van de vriend van haar dochter zaden van een tomaat met de naam Voljuska of Vojluska. Ze appte dat ze er een tomaat van had geoogst die helaas wel laat was en niet een heel grote opbrengst gaf maar dat die zo belachelijk lekker was dat ze de tomaat gelijk en helemaal in haar uppie ‘opgevroten’ had. Die moet je proeven!!!”, appte ze met uitroeptekens. Een weekje later kreeg ik een hardvormige donkerroze tomaat die ik zelf ook zo enorm lekker vond dat ik met moeite een stukje aan Ruud afstond. De lekkerste tomaat die ik ooit at? Misschien, ik denk het zelfs wel, al zijn omstandigheden als vocht, voeding en rijpheid van de tomaat, en mijn trek of honger op dat moment natuurlijk ook bepalend. Met maar 1 tomaat is het lastig vergelijken. Maar ze was wel geweldig lekker (en een mindere opbrengst maakt niet meer uit: kwestie van op 2 stammen telen). Ik oogstte uiteraard gelijk zaden, ze wordt zeker in 2023 gezaaid! En zo begint heel in de verte in mijn hoofd een nieuw moestuinjaar al weer een beetje vorm te krijgen.
Wat een leuke blog weer, zelf ben ik ook al zo verslaafd geraakt aan tomaten zaden kopen :O Daarnaast helpt het ook niet echt dat ik een overdenker ben en daardoor uren lang bezig ben met het maken van een tuinplan, en met nu 350 vierkante volkstuin geeft nogal wat mogelijkheden, en ik houw van experimenteren dus bestel altijd veel soorten al is het maar voor het proberen met de kinderen altijd leuk die kleuren en smaal verschillen. Heb nu zo 45-60 tomaten soorten al binnen, ga zeker de Daterino en multifloras vanuit uw zadenlijst proberen volgendjaar al dan laten weten hoe ze mij bevallen zijn, en heb toch nog maar de stevige stek trays besteld van farm dream met meteen de onderbakken, prettig naseizoen toegewenst 🙂
Hi Diana. Beetje gek vraag. In de kas regent niet en nu is mijn kas dus leeg, geen enkele plant meer. Het grond is dus droog. Wat doe jij als je er niets in de kas hebt staan? Geef je alsnog soms beetje water? Ik vraag omdat de bodemleven moeten daar ook gezond zijn maar als in de kas kei droog is dan kan ik mijn voorstellen dat er weinig leven in zit?
Hallo Sérgio,
Wij tuinieren op kleigrond en ook nog eens op een wat lager gelegen stuk grond en aan de kust, ruim 2 meter onder Normaal Amsterdams Peil. Het is hier door de hoge grondwaterstand en de dus in de winter eigenlijk altijd nat, ook in de kas. Als de grond in de kas echt heel droog is zou ik zelf inderdaad ook wel regelmatig wat water geven. Maar beter nog: ik zou ook de grond bedekken; met mest, compost, groenafval, bladeren of wat dan ook (en water geven): de combinatie van vocht en een mulchlaag is dat het bodemleven wordt geactiveerd (het is minder koud onder de laag, het is er vochtig, en er is voedsel), en uiteindelijk levert het je in het voorjaar halfrijpe compost op die je onder bijvoorbeeld fruitbomen kunt gebruiken of op de composthoop verder kunt laten composteren.
groetjes,
Diana
Thanks Diana voor de tip 🙂
Beste Diana, zag de tomaat uit zaad uit Servië zoals op de foto? Deze heet Volovsko srce of in het Nederlands Ossenhart. Ik heb een vraag over bewaren van zaden totdat ze mogen zaaien. Hoe?
Alvast bedankt. Groet, Malena
Hallo Malena,
Ja, zo zag ze er inderdaad uit! Maar dat zegt dan nog niet alles want er zijn wel meer tomaten die er zo uitzien. Ik heb deze zomer al eens gezocht en het zou een tomaat zijn die door iemand is veredeld tot wat ze nu is. Maar ik kan even niet meer vinden waar ik dat zag staan :-).
In ieder geval dank voor de tip!! Ik zal ook nog even aan Laura vragen of ze het zakje met de naam en informatie erop nog heeft.
Wil je tomatenzaden bewaren? Als je ze goed rijp hebt geoogst, geschoond en gedroogd kun je ze in en zakje op een koele en donkere plaats bewaren (mag in de koelkast maar in een kast op een koele slaapkamer is ook prima). Tomatenzaden die goed zijn geoogst, gedroogd en bewaard blijven dan wel 6 jaar kiemkrachtig.
groetjes,
Diana
Dank u wel voor het antwoord.
Beste Diana.
Een vraagje en waarschijnlijk op een volkomen verkeerde plek maar ik zou graag wat tomatenzaden van je willen aanschaffen. Op de een of andere manier vergeten of niet gezien. Hoe , en wanneer. Maar als jij nog een paar leuke voor de kas hebt dan graag.
Gewoon wat jij vindt. Een plant of 12 kan ik kwijt in de kas.
Als jij laat weten wat ik je moet betalen zal ik t geld direct overmaken.
Misschien kan dit helemaal niet maar ik wist even niet op welke manier ik dit moest vragen. Excuses voor dit verhaal. En fijn weekend verder.
Groet uit Dordrecht
Hoi Henk, misschien heb je iets aan deze tip: ga via “menu” naar “zadenlijst” (helemaal onderaan). Als je daar op klikt lees je een heel verhaal met de procedure. Helemaal aan het eind (na”groetjes Diana”) zie je in het groen geschreven winkel. En dan zie je wat er in de winkel zat, er is al veel uitverkocht maar er staan nu nog wat tomaten! Dat moet lukken! Groeten, Pien
Hallo Diana,
Gisteren ontving ik de tomatenzaadjes.
Ze zijn goed aangekomen en ik ben er erg blij mee.
Ik heb ook nog wat liggen van vorig jaar en afgelopen jaar hebben ze het zo goed gedaan. Heel veel dank.
Door jouw blog te lezen heb ik me ook wat meer georiënteerd op salvia’s en word daar zo vrolijk van want velen bloeien zo lang.
Ik ben afgelopen jaar tegen de Peruaanse Salie aangelopen gekocht en zo’n plezier van hij is bijna zwart van kleur
Hallo Margriet,
Fijn om te horen dat de zaden goed zijn aangekomen!
Wat een prachtige Salvia!! Ik heb haar lang geleden ook eens gehad, helaas geen foto van gemaakt, en ze overleefde hier de winter op een te klamme zolder helaas niet. De Latijnse naam is Salvia discolor en ze is zeker geen makkelijk Salvia, maar inderdaad wel een prachtige!
Voor wie er interesse in heeft, kijk even op de websites van Morning Glory of Sunsister voor meer informatie.
groetjes,
Diana
Mijn knoflook staat zeker al 30cm hoog. Is dat heel erg?
Hallo Ellen,
Dan heb je ze waarschijnlijk al heel vroeg gepoot. Het hoeft geen probleem te zijn, de knofloken hebben nu genoeg blad om voedingsstoffen op te nemen, al zullen ze dat niet meer doen wanneer het te donker en koud wordt in de winter.
Veel blad zorgt ervoor dat de planten wat minder sterk zijn als het echt stevig gaat vriezen. Misschien is het handig om daar rekening mee te houden en de planten bij strenge vorst tijdelijk te beschermen met bijvoorbeeld vliesdoek. Wat stro tussen de planten in kan ook voor net wat bescherming zorgen.
groetjes,
Diana
Hallo Diana,
Dank voor de zaden die ik ontving. Ik verheug me erop ze te zaaien.
Ik was afgelopen zomer echt een beetje jaloers op de mensen die hun tomaten buiten hadden staan, ontzettend veel oogst! Mijn tomaten hadden het in de kas te warm gehad, ondanks deuren en ramen open. De bloemen verdroogden snel en ik had nauwelijks vruchtzetting. Pas in augustus kreeg ik weer bloemen en tomaatjes, maar om goed af te rijpen was het te laat in het seizoen denk ik. Veel tomaten kregen ook neusrot. Ik wil komend jaar bij leven en welzijn heel graag tomaten buiten zetten, ipv alles in de kas. De zaden van de ‘buidels en peren’ die ik ontving kan ik niet meer aanklikken in je winkeltje. Ik kan de informatie niet meer lezen. Zaten daar ook vroege tomaten tussen? Zodat ik ze buiten kan proberen?
Groetjes Iris uit Oud Beijerland
Dag Diana,
Heel erg bedankt voor deze blog. Jij beschrijft wat je aan het doen bent, bedden verzorgen en bodembedekking aanbrengen. Ik dacht dat ik er veel te laat mee was dus doet het me goed dat dat blijkbaar niet zo is. Ik heb een vraag rond de nieuwe plantjes van de bloemkolen. Door de warmte zijn de wortels al uit de P11 potten aan het komen. De planten wel gezond maar groot. Normaal plant ik ze uit begin februari. Zou ik ze nu al planten? Het lijkt me zo risicovol…
Een fijne avond, Anne
Hallo Anne,
Het hangt ook af van het ras; sommige rassen zijn veel meer vorstbestendig dan andere. En ik vrees dat er niets over de winter te voorspellen valt. Het zou toch zonde zijn als planten het bij -20 graden zouden begeven. Uitplanten is natuurlijk wel een optie, als je een bescherming tegen vogelvraat en tegen kou hebt en aan kan brengen als dat nodig is. En anders is het verpotten naar een maatje groter pot misschien nog een optie. En dan gebruikte potgrond (zonder voeding) voor gebruiken zoat de planten niet veel meer kunnen groeien.
groetjes,
Diana
Dag Diana,
Dank je wel voor jouw genuanceerd antwoord. Ik heb Alpha zeven bloemkoolplanten. We hebben hier bijna geen vorst en zeker al niet tijdens de dag. Met de klimaatveranderingen is echter alles mogelijk, niet? Goed idee om ze nog eens te verpotten in gebruikte potgrond. Ik ga dat proberen! Anne
Hallo, ik heb gisteren de multiflora tomatenmix gekocht. Toen ik vandaag toevallig weer in de winkel keek zag ik dat er weer wat extra soorten zijn toegevoegd die ik nog wel zou willen kopen, zouden die twee bestellingen van gisteren en vandaag dan bij elkaar gevoegd worden zodat ik daar nog van bij betaal? Dan hoef ik niet 2 keer de verzendkosten te betalen. Alvast bedankt voor uw antwoord!