Witlof

Eerst even dit, mocht je internationale informatie/zaden/tips/foto’s zoeken over/van witlof:

• Synoniemen:   witloof, Brussels lof
• Latijnse naam:   Cichorium intybus var. foliosum
• Engelse naam:   Chicory, Yellow Chicory
• Duitse naam:   Treibzichorie, Brüsseler Endivie, Chicorée
• Franse naam:   Chicorée de Bruxelles, Witloof

Witlof is een teelt die heel uitgebreid lijkt (en wellicht ook wel is), omdat er eerst in de zomer en herfst planten groeien waarvan je vervolgens in de late herfst de wortels oogst en die oppot om er  witlof van te ’trekken’.

Wij hebben de teelt van witlof vroeger een paar keer geprobeerd, en dat was heel leuk maar niet heel succesvol. Nu, bijna 20 jaar later, is er veel meer informatie te vinden, zijn er mee rassen beschikbaar, en hebben we het opnieuw geprobeerd. En ook die eerste keer na zoveel jaren lukte het nog niet zo goed, maar het was wel zo leuk (en ook lekker) dat we het vol blijven houden, onder het mom ‘Elk jaar leer je van je fouten’ 🙂 .

Ondertussen begrijp ik ook wat beter wat al die termen betekenen (trekken, intafelen, met en zonder dekgrond, etc.). Het komt hieronder allemaal aan bod.

Wat is witlof eigenlijk?  Het is een kropje opeengepakte bladeren. In de zomer slaan de dikke wortels voedingsstoffen/reserves op. Na het afsterven van het bovengrondse deel plant je de wortels, bijvoorbeeld in een emmer met zand of grond (en dat wordt dan ‘intafelen’ genoemd). Door de wortels iets warmer (rond 12 tot 16 graden) in het donker te zetten zullen de wortels met al hun reserves weer uit willen gaan lopen. En omdat het donker is zullen die blaadjes niet groen maar wit zijn, een kropje witte blaadjes.

Witlof die je zelf teelt is vaak wat bitterder en smaakvoller dan witlof die je in de winkel koopt, al hangt dat ook af van het ras en omstandigheden als voeding, vocht, etc.. Het bittere verraadt dat ze nauw verwant is aan cichorei, maar ze is ook familie van groenlof en en van andijvie.

Witlof is heel veelzijdig, de kunt de blaadjes/kropjes roerbakken, grillen, stoven, koken, maar ook rauw in salades gebruiken. Heel bekend is witlofsalade (met bijvoorbeeld appel of sinaasappel, en walnoten) of de ovenschotel van witlof met ham en kaas. Maar zelf eten we haar ook graag in een stamppotje met brie, gegrild met wat olijfolie en een vleugje honing, of lekker ouderwets gevulde witlofblaadjes (met appel en blauwaderkaas), etc.

Voor wie het leuk vindt kan hier een blog lezen met onze eerste hernieuwde kennismaking met de teelt van witlof: Intafelen en trekken

En mocht je geen witlof kunnen of willen zaaien/telen maar het wel leuk vinden om ze eens in een emmer zonder dekgrond in te tafelen en te trekken; je kunt in sommige tuincentra en ook via internet kant-en-klare witlofwortels kopen, dan heb je stap 1 van het zaaien en telen van de wortels overgeslagen maar kun je toch ‘zelf geteelde’ witlof oogsten. Kijk bijvoorbeeld eens op de pagina van deze webshop: Hermie

TEELTWIJZEN

Er zijn dus 2 fases: in de zomer teel je de plant met als doel: een dikke wortel oogsten. En in de herfst en winter teel je die wortel met als doel: een dik en wit kropje witlof oogsten.

Die tweede fase, het telen van de wortel voor de oogst van kropjes witlof wordt ook wel ’trekken’ genoemd (uiteindelijk ’trek’ je door de juiste omstandigheden de blaadjes uit de wortel met voedingsstoffen).

Er zijn de laatste jaren flink wat nieuwe variëteiten en rassen ontwikkeld terwijl ook zaden van oude rassen nog steeds verkrijgbaar zijn. Vroeger werd er voor het ’trekken’ dekgrond gebruikt, tegenwoordig zijn er steeds meer rassen die zowel met als zonder dekgrond, of juist zonder dekgrond kunnen worden gebruikt. En dan kun je die ook nog in de volle grond, onder glas of in huis ’trekken’.

INDELING EN UITLEG:

Met dekgrond wordt niets anders bedoel dan dat je de wortels in een kuil ingraaft en met een dikke laag luchtige grond van ongeveer 15 tot 30 centimeter bedekt (want de witte kropjes groeien dus onder de grond). Hoe dikker de laag grond, des te langer blijft het daaronder koud en des te later kun je kropjes oogsten. Het kan dus handig zijn om wat te variëren met de dikte van de laag grond zodat er kropjes zijn die je wat vroeger en juist wat later kunt oogsten en je de oogst zo wat kunt spreiden.

Vroeger was dit de enige manier om witlof te telen, Afhankelijk van de grondtemperatuur en de dikte van de laag grond die bovenop de wortels aanbracht duurde de oogst enkele weken tot enkele maanden. Zonder dekgrond betekent dus niets anders dan dat je de witlofwortels in bijvoorbeeld een emmer met zand of grond plant, en de wortels niet afdekt maar de emmer (al dan niet afgedekt, afhankelijk van de plek) op een donkere plaats zet.

Witlof telen met dekgrond, koud

Hierbij gebruik je geen enkel hulpmiddel. In mei zaai je ter plaatse, en in oktober/november rooi je de wortels en kuil je ze in in de volle grond, dicht naaste elkaar, en je bedekt de wortels met een laagje grond van enkele centimeters. De oogst valt waarschijnlijk pas in het volgende voorjaar (rond april), maar dat hangt af van de temperatuur van de grond. Je kunt de oogst enkele weken vervroegen door wat zwart plastic over de grond te spannen (waardoor de grond in het voorjaar wat sneller opwarmt). Deze kropjes zijn niet zo mooi, door de grond en de buitenomstandigheden, maar ze zijn prima van smaak en vaak wat minder bitter.

Witlof telen met dekgrond, onder koud glas

Ook nu zaai je ter plaatse in mei, en ook het rooien van de wortels in oktober/november, en het inkuilen in de grond is hetzelfde. Het verschil zit ‘m in de plaats van het inkuilen: dat gebeurt nu in de koude kas of in een platte bak. Daardoor valt de oogst veel vroeger, omdat de grond onder glas al eerder opwarmt, vanaf ongeveer begin tot half februari. En ook nu kun je dat nog extra stimuleren door wat zwart plastic te spannen.

Witlof telen zonder dekgrond, bijvoorbeeld in huis of schuur of garage

Hiervoor gebruik je rassen die zonder dekgrond getrokken kunnen worden (let dus bij de aankoop van zaden goed op de beschrijving van het ras!). Je hebt er dus een ruimte voor nodig die donker en koel is (want als de temperatuur teveel stijgt ontwikkelen de kropjes zich te snel waardoor ze vooral losse blaadjes krijgen en geen kropje vormen).

Ook hier blijft het zaaien en rooien hetzelfde. Het trekken van de kropjes witlof gebeurt echter in diepe bakken of emmers, bij voorkeur bij een temperatuur rond de 14 tot 16 graden. Denk daarbij aan een kelder of garage of donkere zolder. Onze tuinbuurvrouw zet de emmers met witlofstrokjes in de kruipruimte onder het huis. Daar is het in de winter kouder en dan duurt het wat langer voor de kropjes zich ontwikkelen. Afhankelijk van de temperatuur kun je na 3 tot 6 weken kropjes witlof oogsten.

RASSEN

Er zijn ondertussen een flink aantal rassen verkrijgbaar. Er zijn rassen die enkel geschikt zijn voor trek met dekgrond, rassen die geschikt zijn voor trek zonder dekgrond, en er zijn nog rassen die voor beide geschikt zijn. Tot de laatste behoren de nieuwste generaties F1 hybriden, waarvan steeds meer rassen op de markt komen. Verder is er nog onderscheid in vroege, middelvroege en late rassen (die je dus wat eerder of juist later dan mei kunt zaaien en waarvan je de wortels dus ook wat eerder of juist later in de herfst oogst. Lees dus vooral de beschrijving bij de rassen en kies een ras dat het beste bij jouw voorkeur voor manier van telen past en geoogst kan worden in de tijd die je wilt.

Voorbeelden:

• Brusselse Loof (voor de teelt met dekgrond)
• Hollandse Middelvroege (voor de teelt met dekgrond)
• Tardivo (voor de teelt met en zonder dekgrond)
• Zoom F1 (voor de teelt zonder dekgrond)
• Videna (voor de teelt met en zonder dekgond)
• Edellof (voor de teelt zonder dekgrond)
• Bingo F1 (voor de teelt zonder dekgrond)
• Atlas F1 (voor de teelt zonder dekgrond)
• Rosso di Treviso (is eigenlijk een rode cichorei maar ook geschikt voor de teelt zonder dekgrond, geeft lange slanke kropjes met wat losse blaadjes in een mooie rood met witte kleur)

BODEM

Witlof groeit op alle gronden, mits ze een goed structuur en luchtigheid bezitten. In onze vette klei groeiden de wortels vroeger niet goed (kort, dik en gevorkt). Door het verbeteren van de grond (met compost en oude stalmest) werd de grond beter en groeiden witlofwortels ook al wat beter. En nog beter gaat het sinds 2019 in een verhoogde bak, waarin de wortels lang en recht kunnen groeien. Op zandgrond groeien de wortels ongetwijfeld prima in de volle grond. Op zure gronden is het wel belangrijk wat kalk te strooien want witlof groeit graag in wat kalkrijke grond.

Witlofplanten houden van een losse, luchtige maar vocht vasthoudende grond die echter niet kletsnat mag blijven (want dan kunnen de wortels rotten).

BEMESTING

Eigenlijk wil je niet dat de plant heel hard groeit; je wilt mooie dikke wortels waar je later de witlofkropjes uit gaat trekken. Geef daarom geen stikstofrijke mestsoorten want die bevorderen vooral de groei van het blad en dat gaat ten koste van de groei van de wortels. In 2019 was dat nog wel een leermoment voor ons, wij gaven in het voorjaar wat samengestelde meststof voor de moestuin (groene Culterra) en dat gaven we in de zomer nogmaals. Maar dit was het resultaat:

Het zijn grote groene planten et eigenlijk teveel blad geworden. En dat resulteerde in wat t dunne en lang wortels (daar moet ik dan wel bij zeggen dat dat vast ook voor een deel door de lange, warme en vooral gortdroge zomer kwam – de wortels hebben diep moeten groeien om nog voldoende water te vinden). Zo zagen de wortels van deze witlofplanten eruit:

Voor 2020 wordt het plan dus anders: ik zaai de witlof in een verhoogde bak die iets minder hoog is. En ik geef de planten geen samengestelde meststof meer maar in plaats daarvan alleen wat koemestkorrels in het voorjaar (met slechts 2,5% stikstof). En dan geven we in mei en in juli een gemiddelde hoeveelheid kali (want kali zorgt voor een goede wortelontwikkeling, wordt om die reden ook aan bijvoorbeeld worteltjes, bieten, uien en aardappelen gegeven).

Dat is dus het plan voor 2020. Maar dat betekent niet dat we van deze iets te dunne en lange witlofwortels geen witlof trekken. Want dunne wortels geven kleine kropjes maar die zijn er niet minder smakelijk om.

STANDPLAATS

In een eventuele vruchtwisseling hoort witlof in het vak van de wortelgewassen, met een vruchtwisseling van 1 op 4 jaar (om schimmelziekten als bijvoorbeeld Sclerotina te voorkomen). Ik heb gelezen dat andijvie, rode biet, sla, wortel, spinazie en bonen niet goed zouden zijn als voor- of nateelt (omdat ze gevoelig zijn voor dezelfde schimmels). Hier staan ze meestal in het vak van de sjalotten, uien en knoflook (die ook niet zo veel voeding willen, maar wel voldoende vocht en wat kali).

ZAAI- PLANT EN OOGSTTABEL:

ZAAIEN

Zaai witlof bij voorkeur ter plaatse, omdat ze een lange penwortel maakt kan ze niet goed worden verspeend en verplant. Als je het toch liever wilt proberen met voorzaaien is het dus handig om de zaden per stuk in een vakje van een diepe tray te zaaien en na het kiemen niet te lang te wachten met uitplanten. Het voordeel van voorzaaien is dat je de zaailingen direct op de juiste afstand van elkaar (ongeveer 12 centimeter) kunt uitplanten, het nadeel is dat een deel van de voorgezaaide zaailingen het wellicht niet overleeft (zaai daarom dan altijd wat extra zaden). Het voordeel van ter plaatse zaaien is dat, mits de grond voldoende vochtig is, alle zaailingen kunnen kiemen en groeien, het nadeel is dat je dan wel zult moeten uitdunnen (zie bij Verzorging). Je zaait witlof in mei, maar sommige rassen kunnen ook nog in juni worden gezaaid.

Maak voor het ter plaatse zaaien de grond goed en diep los (bijvoorbeeld met een grelinette of spitvork). Hark de grond vervolgens tot de grond gelijkmatig en fijn is. Zelf leggen we vervolgens graag de steel van een oude bezem op de grond en duwen die zachtjes een stukje (1 of 2 centimeter) in de grond. Er ligt dan een mooie rechte ondiepe geul waar de heel kleine zaden gelijkmatig en recht in kunnen worden gezaaid. Dek de zaden af met een dun laagje zand of grond.

Geef de zaaisels regelmatig water, ze mogen tijdens het kiemen niet uitdrogen. De zaden kiemen binnen anderhalf tot drie weken (afhankelijk van de grondtemperatuur).

VERZORGING

Ongeveer 6 tot 8 weken na het ter plaatse zaaien moeten de jonge planten worden uitgedund. Houd de sterkste plantjes aan op een afstand van ongeveer 12 centimeter van elkaar in de rij, de zwakkere plantjes die te dicht bij  elkaar staan trek je er voorzichtig tussenuit.

Blijf zorgen voor voldoende vocht, zeker in droge zomermaanden. En geef in juli dus nogmaals wat kali, voor de ontwikkeling van dikke stompe wortels.

WORTELS OOGSTEN

Om later goede vaste kropjes te kunnen ’trekken’ moeten de wortels goed volgroeid zijn. Een beetje afhankelijk van het ras en wanneer je hebt gezaaid kun je ergens tussen half oktober en eind november de wortels rooien. Dat rooien doe je door een spitriek verticaal naast de wortels in de grond te steken en dan de wortels zonder beschadiging naar boven te duwen.

Onze tuinbuurvrouw doet niet aan af laten sterven en verwijdert direct blad en zet de wortels in een laag tuingrond en neemt ze zo mee naar huis. Toch heeft het laten afsterven van het blad wel wat nut: als je de wortels na de oogst met blad nog enkele dagen tot een week op een droge plaats laat rusten zullen de wortels de laatste restjes voedingsstoffen uit het blad halen en opslaan (en dat komt later ten goede aan het witlofkropje).

Snijd na die korte afsterfperiode het blad weg maar als je te ver snijdt kun je de groeipunt raken. Om die reden laat je ongeveer 3 centimeter van het blad zitten en snijd je daarboven het blad weg.

Leermomentje twee: ik denk dat we iets teveel blad hebben laten zitten, volgend jaar meet ik echt gewoon even 3 tot 4 centimeter. Nu was het wel 5 centimeter. Bij te kort afsnijden (dus minder dan 3 centimeter) is er een kans dat er geen krop maar losse blaadjes worden gevormd. Als je te ver afsnijdt en dus teveel blad aan de wortel laat zitten, is er kans dat het kropje niet compact en vast maar los groeit.

De wortels maak je nu schoon: verwijder de dunne zijworteltjes en was of wrijf modder er grotendeels vanaf, ook een eventuele lange dunne puntwortel kun je zonder problemen wat inkorten.

En dan kun je gaan intafelen (wat dus niets anders betekent dan dat je de kale wortels met 3 centimeter loof in een kuil in de grond ingraaft en bedekt met een dikke laag grond, of de wortels in een emmer of bak met bijvoorbeeld zand of grond op een donkere plaats zet).

Je wilt natuurlijk niet alle witlof in één keer intafelen (want dan kun je ze allemaal ongeveer tegelijkertijd oogsten). Witlof kan best veel vorst verdragen, laat wortels die je nog niet wilt intafelen (om de oogst te spreiden) gewoon in de grond zitten. Wij rooiden telkens 10 wortels om die in te tafelen, en dat deden we zo elke 3 weken, op die manier konden we over een lange periode telkens weer een goede hoeveelheid nieuwe witlof trekken.

Je kunt wortels die al zijn geoogst maar die je nog niet wilt intafelen nog wel ongeveer 6 weken bewaren (op een droge plaats waar het niet warmer wordt dan ongeveer 6 graden).

INTAFELEN

met dekgrond

• Maak de grond goed los en graaf dan een kuil van ongeveer 30 tot 35 centimeter diep.
• Om de grond luchtiger te maken kun je wat compost en/of grof zand door de grond werken. En op zure gronden kun je ook nu nog wat kalk door de grond mengen
• Plaats de wortels iets schuin en dicht tegen elkaar aan, zo dat de groeipunten zo’n 2 centimeter onder het grondoppervlak komen.
• Strooi er dan een laagje van 2 centimeter goed verkruimelde grond, eventueel vermengd met wat grof zand, en giet er met een broes wat water over zodat de grond tussen de wortels spoelt.
• Dek de wortels dan verder af met een laag arme en losse, zanderige grond (compost of vette klei of mest zorgt voor rotting van de kropjes). Zelf zouden we voor dat doel een mengsel van tuingrond en zand gebruiken.
• Door de dikte van de grondlaag iets te variëren kun je de oogst dus wat spreiden. Voor zeer vroege witlof wordt een deklaag van zo’n 10 centimeter grond gebruikt, voor laatst te oogsten witlof kan die laag wel 30 centimeter dik zijn.
• Als extra isolatie kun je een laag stro, hooi of bladeren er boven verdelen. En tenslotte dek je het af met bijvoorbeeld wat zwart plastic (zodat de wortels niet al te nat/koud kunnen worden en in het voorjaar de grond wat sneller opwarmt).

Inkuilen in de koude kas of platte bak gaat op dezelfde manier, alleen de afdeklaag van stro/blad en plastic ) kun je weglaten omdat het in een kas/platte bak minder nat is en de grond ook sneller en makkelijker opwarmt.

Zonder dekgrond

Voor de trek zonder dekgrond zijn er heel veel mogelijkheden; emmers, speciekuipen, kisten, potten, bakken, etc. Zelf gebruiken we er emmers voor. Wij hebben gebruikte potgrond met wat grof zand gemengd en daarvan een laag in de emmer verdeeld. Daarop komen dan de witlofwortels. En vervolgens verdelen we dan nog potgrond/zand tussen de wortels. Tot slot gieten we er wat water tussen zodat de grond goed op de wortels aansluit en zetten we de emmer in de koele donkere schuur.

Maar dat is zeker niet de enige juiste manier. Sommigen mensen gebruiken geen grond maar alleen zand, of soms zelfs alleen wat stro of karton om de ruimte tussen de wortels op te vullen. Sommige mensen zetten de wortels in een klein laagje water wat af en toe wordt bijgevuld. Het is een beetje zoeken naar wat je hebt en kunt en wilt gebruiken en wat je prettig vindt. Bedenk dat de wortels niet volledig in water mogen staan en dat ze ook niet uit mogen drogen, matig vochtig is het beste.

Wij hebben de eerste emmer met witlofwortels in oktober in de donkere schuur gezet en dat ging in oktober prima. Eind november werd het zo koud dat we een tweede emmer ondertussen niet meer in de schuur hebben gezet maar op de donkere en koele onverwarmde voorzolder, en ook dat ging prima. Een garage of kelderkast, etc. kunnen ook allemaal prima, als het er maar donker is en de temperatuur ongeveer tussen de 14 en 17 graden ligt. Kouder is ook niet erg maar dan duurt het rekken van witlof langer (en onder de 8 graden staat het trekken ‘stil’ maar dat kan bij teveel oogst ook tijdelijk heel handig zijn). Te warm (boven de 18 graden) is minder handig want dat zorgt voor het snel uitlopen van de witlof; geen ramp maar dat geeft geen krop maar losse blaadjes (ook lekker maar minder knapperig).

En mocht je geen goed afgesloten en dus donkere plaats in huis hebben kun je dat wel zelf nog creëren, door op de emmer een andere emmer te plaatsen, of een stuk zwart plastic of gronddoek. Pas hier wel een beetje mee op als het gaat om temperatuur en vocht; de temperatuur kan onder plastic oplopen en vocht kan minder goed verdampen. Luchten, minder water geven, koeler zetten en het plastic ruim boven de emmer met wortels draperen kan helpen om toch de juiste omstandigheden te creëren.

Houd het geheel, ook zonder plastic, dus wel vochtig maar niet te nat maar wel vochtig. Geef wat water wanneer de grond of het zand opdroogt.

De oogst begint na ongeveer 3 tot 4 weken (afhankelijk van de omstandigheden). Kijk rond die tijd regelmatig, geef eventueel een slokje water (niet op de wortel/afgesneden blad maar ertussen) en oogst op het moment dat de witlofjes nog mooi dicht en wit met zachtgeel van kleur zijn. Hoe langer je wacht, des te losser en groener worden de kropjes.

OOGST EN BEWAREN

Met dekgrond: maak voor de oogst de kuil open en haal er de gewenste hoeveelheid wortels uit. Sluit de kuil weer en leg er ook weer stro en plastic op, als je dat gebruikte.

Breek of snijd de krop van de wortel af. Veeg niet over de kropjes, dat geeft roodbruine vlekken.

Zonder dekgrond: breek of snijd de kropjes van de wortels. Je kunt overwegen om de wortels in de emmer te laten staan. De wortels hebben voor slechts 1 krop witlof voldoende voeding in hun wortel. Maar als je ze laat staan kunnen ze een tweede oogst geven van een klein losbladig kropje, minder van kwaliteit maar desalniettemin toch lekker voor bijvoorbeeld sla en salades. Daarna kunnen de wortels echt worden weggegooid want een derde kropje komt er zelden of nooit.

Laat geoogste kropjes die je niet direct wilt eten goed drogen, en dan kun je ze in een afgesloten zakje nog ongeveer een week in de koelkast bewaren.

Tot slot: de oogst spreiden is heel handig, dit kun je doen door  verschillende rassen in verschillende periodes te zaaien, het intafelen en rooien te spreiden, zowel zonder als met dekgrond in te tafelen.

Op deze manier zou je ruim een half jaar lang witlof moeten kunnen oogsten (dat is ons nog niet gelukt maar het blijft een mooi streven 🙂 ).

Tot slot: ik kreeg van Jan wat foto’s van zijn witlofteelt (waarvoor mijn dank!), hieronder vind je een kleine collage van die teelt; de wortels, ingetafeld, getrokken en de oogst. Daar gaan wij volgend jaar ook voor!

En kijk ook nog even op de Receptenpagina voor recepten met witlof (of andere groenten, fruit of kruiden).

Edit maart 2021: ik heb deze winter eens geëxperimenteerd met de standplaats van de witlofwortels en de oogst. Ik heb de wortels allemaal in dezelfde week in november ingetafeld (zonder dekgrond want ik vind het zelf toch wel heel fijn als de witlofwortels redelijk schoon zijn en er geen grond of zand tussen de blaadjes zit). De uitslag:

Ik heb een aantal wortels in een emmer met natte kranten ertussen op zolder gezet, bij ongeveer 15 tot 17 graden. We konden zo’n 3 tot 4 weken later de witlofwortels oogsten (dus rond half december).

Ik heb een aantal wortels in grote potten met gebruikte potgrond gezet (waar dus geen voeding meer in zat). Het was wel lastig want de kas is heel licht: toen ik na een paar weken keek zag ik wat kleine groenige blaadjes verschijnen; het was te licht zodat de witlof niet wit met geel werd maar groen. Ik heb gelijk extra maatregelen genomen en de pot in een speciekuip gezet, en de pot die erover stond om het donker te maken aangevuld met een tweede pot en 2 dikke handdoeken (erover en om de rand waar de pot ondersteboven op de rand van de pot eronder stond. Dat hielp voldoende. Ik moest natuurlijk wel wat vaker controleren en af en toe wat water geven (en daarvoor alle verduisterende potten en handdoeken weer weghalen en later weer opbouwen). Uiteindelijk konden we deze kropjes witlof in de laatste 2 weken van februari oogsten. Door de strenge vorst in februari 2021 en/of vocht door alle bedekkingen hadden ze wel wat schade opgelopen, maar onder die zwarte buitenblaadjes waren de kropjes eigenlijk net zo mooi en vooral lekker als de kropjes die we op zolder konden oogsten.

De laatste 25 witlofwortels heb ik in een verhoogde bak in de tuin ingekuild (voor 4/5e deel in de grond geplant, geen voeding of vocht gegeven). Ik heb deze in de 2e helft van maart kunnen oogsten:

Misschien wat minder mooi, en door de vreemde winter (warm, nat, strenge vorst, warm en daarna weer koud) niet zo mooi vast in het kropje, maar na het wassen en verwijderen van bruine en snotterige blaadjes smaakte ze er niet minder om.

Het is dus heel leuk om op verschillende plaatsen (met verschillende temperaturen) witlof in te tafelen want zo eten we de eerste witlof in december en de laatste in maart. Ik heb over het verschil tussen deze 3 manieren een uitgebreid blog geschreven: Vergelijken. En natuurlijk zijn er nog meer manieren en plaatsen (denk aan een garage, als je die hebt, of een schuur, tuinhuisje, de kruipruimte onder het huis, etc.). En je kunt de wortels ook buiten laten staan (koud) en telkens wat wortels op een plaats zetten waar ze kropjes kunnen maken, om de oogst te spreiden en te verlengen.