Rucola

Eerst even dit, mocht je internationale informatie zoeken of bijvoorbeeld zaden van rucola in een niet-Nederlandstalige webwinkel:

• Synoniemen:     Raket, Raketsla / Grote Zandkool = wilde rucola
• Latijnse naam:     Eruca sativa / Diplotaxis tenuifolia = wilde rucola
• Engelse naam:     Rocket, Arugula / Wild Rocket = wilde rucola
• Duitse naam:     Garten-Senfrauke / Wilde Rauke of Stinkrauke = wilde rucola
• Franse naam:     Roquette / Roquette Sauvage = wilde rucola

Rucola heeft een bijzondere smaak, een soort kruising tussen het pittige van radijsblad en iets nootachtigs.

De smaak van zelf geteelde rucola is overigens niet te vergelijken met die van rucola uit de winkel; de smaak van zelf geteelde rucola is eigenlijk altijd sterker/pittiger.

Zelf vinden we rucola erg lekker in een slamengsel, maar ook in een stamppot (dan wordt ze juist zacht van smaak), op een broodje kaas, etc.

Er is trouwens rucola en rucola; de bekende rucola is die met de Latijnse naam Eruca sativa. Maar er is ook wilde rucola (die je ook als blaadjes of zaden kunt kopen maar ook in ‘het wild’ kunt vinden.

Wilde rucola heeft de Nederlandse naam Grote Zandkool en de Latijnse naam is Diplotaxis tenuifolia. Lees voor de verschillen en overeenkomsten tussen ‘gewone’ rucola en wilde rucola even bij de alinea ‘Rassen’. Maar één belangrijk verschil is dat rucola (Eruca sativa) eenjarig is. En wilde rucola (Diplotaxis tenuifolia is meerjarig (wordt overigens ook vooral als eenjarige geteeld).

TEELTWIJZEN 

Je kunt rucola bijna jaarrond zaaien, zowel in de lente als in de zomer, maar ook in de herfst. Ze groeit snel en je kunt er dus ook snel blaadjes van oogsten, vaak al binnen een week of 8 (afhankelijk van het jaargetijde/de temperatuur.

Jammer genoeg schiet rucola ook vrij snel door (zeker bij late voorjaars- en zomerteelt). Je kunt trouwens tijdens de bloei ook gewoon blaadjes oogsten en eten; de smaak is dan wel nog wat sterker, ze kan soms zelfs wat op je tong tintelen, en soms zit er een een klein bittertje inde smaak (afhankelijk van de omstandigheden).

Ook de bloempjes kun je eten, ze smaken een beetje poederig en naar een milde variant van de blaadjes.

Zelf zaaien we rucola in het vroege voorjaar (februari) onder glas, gelijk op 2 manieren; we zaaien een rijtje in de koude kas, daar kunnen we vanaf eind maart ruim een maand van oogsten tot de tomatenplanten eind april hun plaats in moeten nemen. Tegelijkertijd zaaien we rucola ook in de koude kas in een traytje voor, om de zaailingen in maart uit te planten – en daar kunnen we dan vanaf april van oogsten. Vervolgens zaaien we ook in de late zomer weer, voor oogst in de herfst, en we zaaien ook altijd nog wat in de vroege herfst voor de winterteelt onder glas.

Oftewel: je kunt rucola over een heel lange periode zaaien en oogsten. Laat het hart van de planten intact, dan blijft ze nieuwe blaadjes maken. En als ze lelijk wordt na veel oogst, of bloeit, etc., dan zaaien we gewoon weer wat nieuwe zaden. Ze kiemt en groeit zo gemakkelijk dat je gemakkelijk kunt spelen met zaaitijden.

Op deze foto zie je rucola die in het vroege voorjaar onder glas is gezaaid; voorjaarsrucola onder glas is wat zachter en ronder, zowel van vorm als van smaak. Dan eten we het vooral als groente (bijvoorbeeld in een stamppot). Late, buiten gezaaide rucola eten we meer als kruid of in slamengsels, omdat ze dan sterker van smaak is, en vaak ook iets stugger van blad. Dit hangt trouwens ook af van de soort en het ras.

SOORTEN / RASSEN

Zoals gezegd bestaan er 2 soorten rucola, de gewone rucola Eruca sativa en de wilde rucola Diplotaxis tenuifolia. Vervolgens zijn er in beide soorten verschillende rassen verkrijgbaar.

De overeenkomsten tussen rucola en wilde rucola:

• ze houden beide van koelte en voldoende vocht
• ze kunnen allebei bijna jaarrond geteeld worden
• ze hebben ongeveer dezelfde smaak

De verschillen tussen rucola en wilde rucola:

• nogmaals: rucola is eenjarig en wilde rucola is eigenlijk een vaste plant
• wilde rucola kiemt iets trager dan rucola
• wilde rucola lijkt iets minder snel door te schieten dan rucola (maar dat is ook afhankelijk van het ras en omstandigheden als vocht, zon, etc.)
• rucola bloeit met witte bloempjes, wilde rucola bloeit met gele bloempjes
• rucola heeft iets breder blad, dat van wilde rucola is juist wat smaller en meer ingesneden (maar dat is ook mede afhankelijk van het ras)
• wilde rucola lijkt over het algemeen een iets pittigere smaak te hebben dan gewone rucola (maar ook dat is weer mede afhankelijk van het ras, de teeltperiode en de standplaats)

Verschillende rassen hebben dus wat verschillen in het blad; mild,  pittig tot zeer pittig, soms meer nootachtig.

Onze favorieten:

• de gewone rucola zonder naam is al prima genoeg
• Sweet Oakleaf: extra milde smaak en extra groot blad
• Wild Dragon Tongue: een wilde rucola, extra pittig, en prachtig omdat elke blaadje een iets roodachtige nerf heeft
• Sky Rocket: diep ingesneden blad dat extra pittig is, gewone rucola
• Wildfire: wilde rucola, extra pittig, diep ingesneden blad

Aan de namen kun je vaak al zien welke rucola wat is want bij wilde rucola zie je vaak al het woord ‘wild’ in de rasnaam. In het Engels heet rucola trouwens ‘rocket’ en ‘wild rocket’ voor de wilde rucola, voor het geval je eens leuke rassen in Engelstalige webwinkels wilt zoeken.

In 2018 teelde ik voor het eerst Wasabi-rucola, een voor mij nieuw soort, met wat meer glanzende blaadjes in een iets donkerder kleur groen. De teelt is hetzelfde als bij de andere 2 soorten rucola, ze is eenjarig en wordt ook wel ‘witte raket’ genoemd. De Latijnse naam is Diplotaxis erucoides en ze is dus nauw verwant aan de wilde rucola (Diplotaxis tenuifolia). De smaak is veel sterker dan die van rucola en wilde rucola, de naam Wasabi past echt bij haar want ze is pittig op een radijsachtige frisse manier.

Als ze doorschiet zie je dat de bloempjes wit met een klein geel hartje zijn. De smaak is dan nog pittiger en tintelt op je tong, lekker in salades, op een broodje kaas, maar ook lekker in een pittig pestoachtig smeersel, in stamppot, etc. Een soort die ik hier zeker vaker ga telen want ze is niet alleen lekker en mooi maar blijft ook nog eens wat kleiner/compacter dan de andere rucolasoorten.

ZAAIEN / PLANTEN / OOGSTEN / PLANTAFSTAND:

STANDPLAATS / BEMESTING

Rucola groeit op alle grondsoorten, in de voorjaars- en herfstteelt het liefst op een zonnig plekje. In de zomerteelt juist liever iets meer in de halfschaduw, samen met een goed vochtig gehouden grond zorgt die standplaats er in een warme zomer voor dat ze dan iets minder snel doorschiet.

Van rucola eet je de bladeren, je zou haar dus kunnen indelen bij de bladgewassen (want ze heeft dezelfde voedingsbehoeften). Maar tegelijkertijd is ze lid van de kruisbloemenfamilie (net als alle koolsoorten) en dus hoort ze bij een vruchtwisseling eigenlijk in het vak van de koolgewassen. Waar je haar ook zaait/plant, houd bij de vruchtwisseling rekening met het feit dat ze familie van de kool is (en dat geldt voor zowel gewone rucola als wilde rucola).

Soms zaai/plant ik rucola hier ook wel achter de kas, in de halfschaduw, naast kruiden die ook graag wat koelere omstandigheden willen (zoals peterselie, mosterdblad, tuinkers, selderij). Als je meer over vruchtwisseling en het belang daarvan wilt lezen, kijk dan op de pagina over Vruchtwisseling.

We geven zelf naast wat compost en/of oude stalmest in  de winter een week of 2 voor het planten een gemiddelde hoeveelheid samengestelde organische meststof, de stikstof in die mest zorgt voor een goede bladgroei.

VERZORGING

Geef voldoende water bij droogte want het blad heeft veel vocht nodig, rucola gaat al snel een beetje slap hangen in een hete, droge, week in de zomer (en ze schiet dan dus ook sneller door).

Als de plant gaat doorschieten kun je dus nog steeds blaadjes plukken en eten, maar de beste kwaliteit is dan wel voorbij, de smaak wordt sterker en soms iets bitter (maar niet zo bitter als bijvoorbeeld andijvie). Zelf zaai ik dan gewoon weer een paar nieuwe planten als ik zie dat ze door gaat schieten, want daar kun je dan binnen 8 weken weer van oogsten en kun je de ‘oude’ planten opruimen.

Als je na juli zaait schiet rucola niet zo snel meer door, dat doet ze vooral bij de teelt  rond mei tot en met juli.

Op de foto: de bloemen van gewone rucola (de bloemen van wilde rucola zijn geel). Mooi en eetbaar, en ze worden ook goed bezocht door bestuivers.

OOGST / BEWAREN

Je kunt rucola uit eigen tuin niet goed bewaren (de wilde rucola bewaart trouwens wel iets langer dan gewone rucola); oogst de jonge bladeren zo kort mogelijk voor gebruik in de keuken. Wij nemen vaak een broodje kaas voor de lunch mee naar de tuin; op de volkstuin plukken we tegen etenstijd wat rucola, soms een tomaatje, of een snackkomkommer voor erop; niets zo lekker als je eigen broodje direct van de tuin af beleggen 🙂 .

Veel langer dan 1 of 2 dagen kun je haar niet bewaren. De jonge blaadjes zijn uiteraard altijd malser dan het oudere blad; daarom gebruiken we de jonge blaadjes in sla en salades, en oudere bladeren in bijvoorbeeld stamppotten

Als je de blaadjes wat langer wilt bewaren rol ze dan losjes in iets vochtig gemaakt keukenpapier en bewaar het dan in de groentelade van de koelkast. Je kunt eventueel verlepte blaadjes altijd nog een beetje opfrissen door ze een kwartiertje in een bakje met ijskoud water te leggen.

ZAADTEELT

Je kunt heel gemakkelijk zelf zaden oogsten van zowel gewone als wilde rucola; laat een plant in de zomer in bloei komen, en wacht tot de zaadpeultjes in de late zomer rijpen. Als deze zaadpeultjes bruin en droog zijn is het zaad oogstbaar.

Pas wel op, want rucola is een kruisbestuiver: ze kruist niet met andere leden van de Brassica-familie zoals de verschillende soorten kolen maar wel met alle rassen onderling. Dat is trouwens niet zo heel erg, de blaadjes van de nakomelingen kunnen afwisselend iets meer of minder ingesneden zijn, en de smaak kan iets milder of pittiger worden, maar de smaak is nog steeds de smaak van rucola.

Kijk vooral ook eens op de receptenpagina voor recepten met rucola