Chinese Kool

Eerst even dit, mocht je internationale informatie zoeken of bijvoorbeeld zaden van Chinese kool in een niet-Nederlandstalige webwinkel:

• Latijnse naam:   Brassica rapa var. pekinensis (synoniem Brassica campestris)
• Engelse naam:   Chinese cabbage
• Duitse naam:     Chinakohl
• Franse naam:     Chou de Chine

Het is ongetwijfeld een ‘open deur’ maar Chinese kool komt inderdaad uit China :-). Het woord ‘pekinensis’ in de Latijnse naam duidt zelfs op Peking (Beijing).

Zoals je op de bovenste foto ziet is Chinese kool uit eigen tuin nooit zo mooi als die uit de winkel; er zitten altijd wel wat gaatje in en rafeltjes aan, van bijvoorbeeld rupsjes en slakken. Maar niets wat een scherp mes en fris kraanwater niet op kunnen lossen.

In Aziatische landen is ze één van de meest gegeten koolsoorten. De kans op doorschieten is helaas in de zomermaanden wat groter, al komen er ook steeds meer rassen die daar wat minder gevoelig voor zijn. Toch is het een groenten die we vooral in de nazomer en herfst telen. Let bij de aankoop van zaden op de periode waarin ze gezaaid kan worden en of ze gevoelig is voor doorschieten.

De vorm van Chinese kool doet iets denken aan groenlof of bindsla, rechtop groeiend en met de bladeren opeengepakt. Verschillende rassen kunnen nog wel tot verschillende types behoren: sommige maken een lage bladrozet met in het midden een verticale ‘gesloten’ kool, andere maken een wat bredere plant met een kool in een wat meer ovale vorm. Ik heb wel eens gehoord dat sommige rassen wat stekelachtig buitenbladeren kunnen hebben en een kool die wat bredere bladnerven bevat. Van de rassen die zachte bladeren hebben en een meer ovale koolvorm kun je ook de buitenbladeren/bladrozet eten.

De smaak van Chinese kool is minder koolachtig dan die van andere koolsoorten, en de structuur is zacht. Om die 2 redenen vergelijk ik haar soms wel wat met spitskool, ze kan bijvoorbeeld even goed rauw in een salade worden gegeten. En verder is ze uiteraard lekker in stoofgerechten, roerbak, pasta, door nasi of mihoen, etc.

PLANT

Chinese kool vormt dus een vrij vaste tot wat lossere krop van zo’n 30 – 50 centimeter hoog. Ze maakt niet heel veel wortels en daardoor kan ze vooral op zandgrond last krijgen van droogte. Hier hebben we in de volle grond (op onze vette vochthoudende klei) wat minder last van droogteproblemen maar in de verhoogde bakken moeten we ook wat meer letten op voldoende vocht.

Zoals al gezegd schieten de planten snel door in warme en droge omstandigheden, om die reden teel je Chinese kool vroeg (rond april) of juist laat (vanaf half tot eind juli).

Chinese kool groeit, mits ze voldoende voeding en vocht krijgt, behoorlijk snel, zo kun je bij de late teelt toch ook nog op tijd oogsten. Chinese kool verdraagt lichte vorst maar wij zien wel dat planten die in november nog niet zijn geoogst soms we wat lelijk worden (snotterige buitenbladeren bij overvloedige regen, aangevreten worden door slakken, etc.).

BODEM / BEMESTING

Omdat Chinese kool snel groeit en veel blad maakt lust ze ook wel wat voeding; ze hoeft niet zo zwaar bemest te worden als bekende kolen als witte kool, rode kool, bloemkool, etc., maar je kunt het een beetje vergelijken met de bemesting van spitskool. Dat betekent dat wij graag in het vroege voorjaar beginnen met het onderwerken van wat oude stalmest en/of compost. Vervolgens geven we een weekje voor het uitplanten van de zaailingen een gemiddelde hoeveelheid samengestelde organische meststof voor de moestuin (zoals de groene Culterra of iets vergelijkbaars).

STANDPLAATS

Chinese kool houdt van een zonnige standplaats, al doet ze het ook prima in de halfschaduw en zelfs lichte schaduw. Het is vooral belangrijk dat de grond vochtig is en dat ook blijft, zodat de planten gestaag door kunnen groeien. Een niet te warme en vooral vochtige plaats helpt ook om niet te snel door te schieten. Om die reden planten we de zaailingen in warme periodes graag wat meer in de halfschaduw en kiezen we in het vroege voorjaar en late nazomer eerder voor een plekje in de volle zon.

Chinese kool is net als alle andere koolsoorten gevoelig voor knolvoet, misschien nog wel wat meer omdat ze vooral in de nazomer wordt geteeld (en in die warme en vaak al wat vochtigere omstandigheden voelt deze schimmel zich op haar best). Om die reden houd je een ruime vruchtwisseling aan, van 1 op 4 jaar of liever nog 1 op 6 jaar (op zandgrond).

ZAAITABEL EN PLANTAFSTAND

RASSEN

Let bij de keuze voor een bepaald ras op de gevoeligheid voor doorschieten, en gebruik uiteraard het juiste ras voor de juiste periode. Onze ervaring is dat F1-hybriden over het algemeen wat minder snel doorschieten en ook wat makkelijker/beter een goed sluitende en vaste krop vormen.

Ook leuk: naast de bekende groene rassen zijn er de laatste jaren ook wat rode/paarsroze rassen verkrijgbaar (en die zijn extra mooi wanneer je de Chinese kool rauw in een salade gebruikt). Onze ervaring is dat de teelt van roze/paarse Chinese kool iets langer duurt dan de teelt van groene rassen en dat de planten en kropjes wat kleiner blijven.

Voorbeelden van rassen:

• Granaat
• Bilko F1
• Kiseki F1
• Michihili
• Questar F1
• Richi  F1
• Scarlette F1 (rozepaars)
• Scarvita F1 (rozerood)
• Spectrum F1
• Yuki F1
• Merlot F1 (paars)

ZAAIEN / PLANTEN

Ik zaai graag voor in een zaaitray, 1 zaadje per vakje. Maar je kunt ook gelijk in potjes voorzaaien, of in een bakje waarbij je de zaailingen later verspeent naar potjes. Koolzaden kunnen goed tegen kou, zelfs bij lage temperaturen kiemen de zaden binnen een week of 2. In de zomer (voor de herfstteelt van Chinese kool) kiemen de zaden vaak al binnen een week.

Na het kiemen van de zaden houden wij de zaailingen nog een paar weken in 9 centimeter-potjes met potgrond, daar kunnen de zaailingen in groeien tot ze sterk genoeg zijn (en met een gezond wortelgestel) om buiten uitgeplant te worden.

Ook bij het zaaien, verspenen en uitplanten is het weer heel belangrijk om te zorgen dat er geen grote wisselingen zijn in temperatuur en vocht, om vroegtijdig doorschieten te voorkomen.

Zorg bij het uitplanten ook weer voor voldoende vocht zodat de zaailingen snel aanslaan en vroegtijdig doorschieten wordt voorkomen.

Direct na het uitplanten van de zaailingen zullen ze ook beschermd moeten worden, tegen slakken maar vooral ook tegen vogels als duiven, kauwen, etc.. Zie daarover meer hieronder bij ‘Verzorging’.

VERZORGING

Geef water bij droogte, door het kleine wortelgestel van Chinese kool kan ze snel te droog staan, met een groeistilstand en/of een grotere kans op doorschieten tot gevolg.

Daarnaast moet je oppassen dat de koolvlieg geen eitjes bij de stronk van de plant legt (de larven vreten aan de wortels van de plant met alle gevolgen van dien). Knip van rubber of karton vierkantjes van 10 x 10 centimeter en knip dit tot het midden en knip daar een rondje uit. Dit past zo om de voet van de plant en zo bescherm je de planten tegen het leggen van eitjes door de koolvlieg. Wij hebben hier op onze vette kleigrond niet zoveel last van (de grond te hard, nat en koud), maar op warme, losse zandgrond kunnen de larven van de koolvlieg voor veel schade zorgen.

En tot slot, maar heel belangrijk: bescherm jonge planten tegen vogelvraat door er een net overheen te draperen.

OOGST / BEWAREN

Chinese kool kun je niet goed bewaren, eet haar het liefst dezelfde dag, of bewaar haar anders maximaal een paar dagen in de groentelade van de koelkast.

Invriezen vinden wij zelf geen succes, niet rauw en niet geblancheerd, het wordt een natte zachte boel als ze uit de vriezer komt (maar dat is mijn mening). Bovendien kun je Chinese kool nog tot in de winter oogsten (afhankelijk van de temperatuur, bij serieuze vorst storten de planten langzaam in), en dan is vers altijd het lekkerst.

Doordat de winters steeds vaker minder koud worden ben ik ook eens van plan om haar in het najaar te zaaien en in de herfst in de koude kas uit te planten. Ik hoop hier later eens te melden hoe dat verloopt.

ZAADTEELT

Teel zelf vooral geen zaden van F1-hybriden, want dat levert in principe niet dezelfde kwaliteit op als die van de ouderplant. Bovendien kruisen koolsoorten heel gemakkelijk. Chinese kool kruist in ieder geval net raapjes. Volgens het boek van Velt kruist ze ook met radijs en rammenas, maar volgens Suzanne Ashworth in het boek Seed to Seed niet – omdat Chinese kool een Brassica is, en radijs en rammenas tot de Raphanus behoort). Wie er persoonlijke ervaring mee heeft, ik hoor het graag! Maar om die reden heb ik er zelf nog nooit zaden van geoogst (bovendien zaaien wij van Chinese kool vaak F1-hybridezaden).

Mocht je het zelf toch eens willen proberen: zaai haar dan iets later in het voorjaar, rond april/mei. In de zomer zullen de plant gaan doorschieten. Zet er dan een stok bij want een bloeiende koolplant kan groot en topzwaar worden. Na de bloei verschijnen de zaadpeultjes; laat ze bruin en droog worden alvorens je er de kleine donkerbruine zaden uit oogst. Laat de zaden nog een weekje in huis drogen. De zaden blijven ongeveer 4 tot 5 jaar kiemkrachtig.

Tot slot: kijk vooral nog even op de receptenpagina  voor recepten met Chinese kool (of andere groenten, fruit of kruiden) of op de pagina met inmaakrecepten