Postelein
Nou, dat wordt dan lastig schrijven. Want ik lust eigenlijk echt bijna alle groenten…….behalve groenlof en postelein. Groenlof voor de enorme bitterheid die daar in mijn herinnering in zit. En postelein voor de gronderige snotterigheid 🙂
Het is vast een trauma uit mijn jeugd, mijn moeder kookte postelein en maakte het dan wat aan (met maïzena of zoiets denk ik?). Geen idee maar het was snotterig, glibberig, beetje zurig en gronderig. Ik heb het sinds mijn 12e of zoiets nooit meer gegeten (en dat is al lang geleden 🙂 . Zelfs de 2 foto’s op deze pagina heb ik van internet moeten plukken, vreemd eigenlijk dat niemand op het volkstuinencomplex nu nog postelein zaait, ik ga dat eens navragen!
Hoe dan ook; lust je het wel graag, of wil je het eens proberen, want je moet het op z’n minst een keer proberen voor je kunt zeggen of je het wel of niet lekker vindt: postelein is een eenjarige plant, je eet dus het een beetje dikke vlezige blad. De opbrengst is niet groot, maar binnen een week of 4 heb je haar van zaadje tot oogst, dus je kun heel gemakkelijk meerdere keren telen per zomer.
Een andere plant (wel familie maar slechts in de verte) is Claytonia perfoliata – Winterpostelein, en dat vind ik persoonlijk veel lekkerder. De overeenkomst is dat beide in een rijtje worden gezaaid en worden geoogst voor de blaadjes. Het verschil is veel belangrijker: waar postelein van warmte houdt en in de zomermaanden wordt gezaaid houdt winterpostelein vooral van koel en koud weer, kan ook vorst verdragen en wordt om die reden in de herfst en winter geteeld.
TEELTWIJZEN
Postelein houdt van warmte (en dan heb ik het dus over zomerpostelein, meer informatie over de teelt van winterpostelein kun je hier vinden: Winterpostelein
Zomerpostelein kiemt slecht bij kou en schiet dan ook snel door. Je kunt haar niet voorzaaien, de zeer kleine plantjes kunnen het beste in kleine rijtjes of breedwerpig op een stukje grond, of zelfs in potten gezaaid worden. Omdat ze zo snel al oogst geeft zie je wel vaak dat ze in het late voorjaar en/of vroege najaar nog onder glas wordt geteeld, als voorteelt of nateelt van kastomaten bijvoorbeeld.
RASSEN
Er zijn 2 bekende rassen; de “gewone groene” en de “gele breedbladige”. De gele breedbladige heeft malser blad (zoals bijvoorbeeld gele snijbiet en gele sla vaak ook malser blad hebben). Maar ze is nog minder bestand tegen koude en gevoeliger voor ziekten dan de gewone groene. De gele breedbladige kan om die reden alleen van mei tot augustus gezaaid worden, maar is natuurlijk ook wel geschikt voor de teelt onder glas.
STANDPLAATS
Postelein is maar een klein plantje, met kleine worteltjes. De bovenlaag van de grond is voor haar dus het belangrijkste want heel diep in de grond zullen de wortels niet komen. Die bovenlaag moet het liefst los en luchtig zijn, en goed vochtvasthoudend, terwijl ze natuurlijk niet in kletsnatte grond mag blijven staan. Daarom is zandgrond toch beter geschikt voor haar dan onze vette klei (al zou ze het hier in een verhoogde bak misschien nog wel het allerbest doen). Gezien haar voorliefde voor warmte is het logisch dat ze graag zonnig en beschut staat.
OPKWEEK EN TEELTMAATREGELEN
Het zaad is heel fijn en kan het best met wat zand gemengd worden, zo zaai je wat minder snel te dicht op elkaar. Hoe fijner zaden zijn, des te minder bedekking heeft ze nodig (algemene regel voor bloemen, planten, groenten, etc. is dat zaden altijd 2 tot 2,5 keer zo diep worden gezaaid als die zaden dik zijn). Daarom hoef je gezaaide postelein nauwelijks te bedekken, een beetje aandrukken op de grond met het zand is voldoende. Houd de grond uiteraard wel heel goed lichtvochtig, doordat de zaden amper bedekt zijn kunnen de zaden tijdens het kiemen ook heel gemakkelijk uitdrogen en afsterven. Ze kiemt bij warm weer binnen een week en na 3 of 4 weken kun je dus oogsten.
ZAAITABEL
OOGST
Snijd de plantjes af bij de steeltjes. Als je niet te kort afsnijdt kun je nog een (kleine) tweede oogst verwachten. Postelein moet je dezelfde dag eten, oogst haar zo kort mogelijk voor de maaltijd. Volgens een oud-collega, die wel postelein lust, heb ik een verkeerd beeld van postelein; je moet ze niet te lang laten koken en al helemaal niet aanmaken, kort smoren zoals je met spinazie doet geeft volgens haar de lekkerste postelein. Misschien probeer ik het ooit nog eens (hoewel 🙂 ).
ZAADTEELT
Voor zaadteelt dun je de in mei gezaaide planten uit op 25 x 25 centimeter. Vertakkingen kort je wat in. Na de bloei van gele bloempjes verschijnen de zaden, die zijn rond midden tot eind zomer rijp.
Vandaag heerlijk porselein gegeten. Mijn moeder maakte er altijd stamppot van. Ik niet!
De groente snel koken met het aanvangende water blad en steeltjes. Gaar is wat kleiner snijden of door groentemachine fijn malen. Kaas sausje van oude kaas of oude ggeitenkaas maken en de groente er doorheen scheppen. Aardappelen en gehaktbal of met slavink . Heerlijk.niks geen grond of zure smaak. Eet smakelijk,
Postelein is ook rauw lekker in een salade, bv met een sinaasappel-honing dressing. En zo makkelijk, want groeit steeds weer aan, dus van 1 rijtje in je kas het gehele groeiseizoen verse postelein!
Je hebt ook winterpostelein. Die is minder zuur en snotterig. Lekker voor door de stamppot. Vanaf september zaaien in de kas en vanaf december oogsten.
Hallo Petra,
Ja, ik vind winterpostelein een stuk lekkerder dan gewone postelein (en ook rauw lekker in salades). Het is ook een heel andere plant, geen familie van elkaar.
Ik hoop binnenkort eens een pagina te schrijven over de teelt van winterpostelein want die heb ik nog niet.
groetjes,
Diana
Teel al een aantal jaren postelein en wel Claytonia perfoliata winterpostelein.Zeer gezonde groente voor de teeltbuiten of plastic kas houd van koffie dik weinig bemesten.Toevallig de wilde postelein gevonden in een sloot wal bladeren zijn wat groter smaak het zelfde.
Hallo Marten,
Ik heb over winterpostelein een aparte pagina geschreven, omdat ze ook postelein wordt genoemd maar de plant eigenlijk helemaal geen familie is van de zomerpostelein.
Die pagina over winterpostelein kun je hier vinden: https://www.mooiemoestuin.nl/groenteteelt/bladgewassen/winterpostelein/. Wij vinden winterpostelein ook erg lekker, en heel fijn in de winter, wanneer er toch wat minder te oogsten is.
groetjes,
Diana
Oeps, een zakje posteleinzaad gevonden bij oma. Om te zien of er nog kiemkracht in zit, hebben we een rijtje zaden voorgekiemd. Na een paar dagen zijn ze al ontkiemd, maar ik lees dus nu dat ze te kwetsbaar zijn om vervolgens in de volle grond te zetten.
Iemand nog tips of moet ik dit uitprobeersel afschrijven?
Hallo Annebelle,
Ik vrees dat je postelein niet goed voor kunt zaaien, maar ook dat het buiten nu veel te koud is voor postelein.
Afschrijven vind ik altijd zonde maar ik hoop dat er nog genoeg zaden in het zakje over zijn om in mei of juni gewoon buiten een rijtje te zaaien.
En deze zaailingen kun je in ieder geval wel eten, al zijn ze nog klein, wellicht kun je ze als een soort kiemgroenten eten. Ik weet niet waarin je de zaden hebt gezaaid (kiemkracht testen doe ik in principe op een stukje papier maar misschien heb je voorgezaaid in potgrond en dan kunnen zaailingen in huis nog wel wat doorgroeien).
groetjes,
Diana
Roerbakken in kokosolie, met beetje zout en chili. Sesamzaadjes. Met bloem en al. Net chippies!
Bij ons groeit postelein zo zonder het te zaaien staat het tussen de tomaten en andere planten raar.
Waarschijnlijk van het mest dat onder de grond gedaan wordt.
In elk geval ik ga er soep van maken en ook eens proberen onder de aardappelen te stompen.
Alvast bedankt voor al de tips 😉
Hoi Mia, controleer voor de zekerheid of het echt postelein is. Er zijn ook onkruiden die er op lijken en ik weet niet of die eetbaar zijn.
Groetjes Wijnie
Dag Mia en Wijnie,
Er is winterpostelijn en zomer- (wilde poste lijn). Heel makkelijk te herkennen. De winterpostelijn moet je echt zaaien en is fragiel qua blaadjes met wittte bloempjes. De wilde postelijn of ook zomerpostelijn genoemd, heeft vette bladeren, kruipt over de grond en heeft gele bloempjes. Wilde postelijn is ook eetbaar, blijkbaar zelfs vrij geneeskrachtig, maar zuurder van smaak. Ik heb het zelf nog niet gedaan, maar het groeit hier massaal….
Groetjes Carine
Porselein moet je dun zaaien en mengen met scherp zand. Dan weet je waar het zaad is terecht gekomen. Na het zaaien de grond aankloppen met een plankje zodat het zaad aangedrukt wordt in de grond. Dan afdekken met plasticfolie zodat het zaad niet kan uitdrogen. Bij warm weer na een dag het plastic er afhalen. Het zaad is dan bij warm weer na een dag ontkiemt.Dan het zaaibed voorzichtig met een hele fijne broes bevochtigen. Let op te veel sproeien kan broeirot veroorzaken. Bij het oogsten ,trek een bosje planten uit de grond en knip met een huishoudschaar de wortels er af. Veel succes.
Jammer dat jouw mama helemaal niet wist hoe ze postelein lekker klaarmaakt.
Probeer eens een soepje hiervan in combinatie met een beetje prei en een aardappel voor de binding. Postelein er pas op het laatste (fijngesneden) bijdoen en dan mixen, Frisgroene heerlijke soep