Pluksla
Zie voor alle algemene informatie over sla, het zaaien, verzorgen, oogsten, etc. op de pagina van Kropsla. Hieronder vind je alleen de aanvullende informatie en de zaaitabel m.b.t. pluksla.
Pluksla is duidelijk anders dan de overbekende kropsla, krulsla, eikenbladsla, etc.. Ze is wel sla (kropsla heeft de Latijnse naam Lactuca sativa, pluksla heeft de Latijnse naam Lactuca sativa var. crispa), ze vormt echter geen krop maar maakt in een rij kleine plantjes met losse bladeren die je jong plukt. De blaadjes zijn zacht van smaak en extra zacht van structuur, geschikt voor alle bereidingen en gerechten waar je ook ‘gewone’ kropsla in kunt gebruiken. En ze heeft 3 bijzondere en heel aantrekkelijke eigenschappen:
- Ze kan heel goed tegen kou, in de kas kan ze vorst tot -10 graden verdragen (buiten ook maar dan zijn factoren als snijdende oostenwind of hagel of sneeuw ook belangrijk). Om die reden kan ze ook in het najaar gezaaid worden, en ook in de vroege lente.
- Ze schiet niet snel door en kan ook in de late lente en in de zomer gezaaid worden.
- Ze groeit door: als je het hart van de plantjes intact laat kun je in principe maandenlang blaadjes van dezelfde planten blijven oogsten (mits ze voldoende voeding en vocht krijgen).
Al met al betekent dit dat wij fan zijn van pluksla en elk jaar wel een paar keer een rijtje zaaien, zowel buiten als in de kas.
Er zijn slechts 2 rassen (al zeker 20 jaar, ik zie in catalogi en webwinkels nooit een ras afvallen of toegevoegd worden):
- Amerikaanse roodrand (groene blaadjes met een vleugje rood)
- Australische gele (met fel geelgroen blad)
Beiden hebben dezelfde vorm, structuur, etc., het enige verschil is de kleur (en zoals je op de foto’s ziet is de Amerikaanse Roodrand niet echt rood, het gaat echt om niet veel meer dan een vleugje rood langs de randen).
Wij zaaien pluksla vrijwel elk jaar in september in de kas: de grond is dan nog warm en de zaden kiemen vaak al binnen een week. We kunnen er dan tot in maart van oogsten. Soms zaaien we eind januari ook nog een rijtje in de kas; het kiemen duurt wat langer maar we kunnen er dan vaak van begin maart van oogsten (tot de planten plaats moeten maken voor de tomaten en paprika’s).
Vanaf begin maart kun je pluksla ook buiten al zaaien. Je kunt er dan in principe het hele voorjaar en tot zelfs in de zomer van oogsten. Soms zaai ik pluksla ook in de nazomer in een mengsel met andere soorten die wat kou kunnen verdragen (bijvoorbeeld gemengd met rucola, tuinkers, radijs, bladbiet, mosterdblad, etc.), in zo’n gemengde bak of pot kan ik buiten de hele herfst en vaak ook nog een deel van de winter blaadjes oogsten voor een lekkere salade.
Zijn er dan alleen maar voordelen? Ze heeft helaas 1 klein nadeel en dat is dat ze slecht te bewaren is. De extra malse blaadjes worden heel snel slap: eet ze vooral dezelfde dag of bewaar ze maximaal een dag in de koelkast (in een plastic zak of wat krantenpapier gewikkeld).
ZAAITABEL
Nog even over de zaaitabel: zo wordt de zaaitijd officieel in catalogi en op zakjes zaden omschreven. Mijn ervaring is ondertussen dat je haar buiten van maart tot september kunt zaaien (en in de kas of platte bak of tunneltje dus vooral in het najaar en vroeg in het nieuwe jaar).
Trouwens: als planten doorschieten kun je er tot de bloei ook nog gewoon blaadjes van oogsten. Pas als de planten echt gaan bloeien wordt het blad slap en sterven de planten uiteindelijk af (en zaai je dus snel weer een nieuw rijtje).
In onze moestuin hebben we het geluk zoveel ruimte te hebben dat we kunnen kiezen welke leuke slasoorten we zouden willen zetten, als ik een kleine tuin of alleen een verhoogde bak zou hebben zou ik ongetwijfeld vooral pluksla zaaien (omdat je er zo lang van kunt oogsten en ze goed tegen kou kan).
Beste Diana, ik heb pluksla ‘Catalogna’ gekocht (Bolster biologisch zaad). Is dat een van de soorten die jij ook noemt? Kan ik die nu ook al buiten in de volle grond zaaien? Hoever moeten de zaden uit elkaar geplant worden? Is het aan te raden om met tussenpozen van een paar weken te zaaien zodat er langer geoogst kan worden?
Hallo Priscilla,
Ik heb even op de naam gezocht en vond op meerdere pagina’s informatie. Het is geen pluksla zoals dit pluksla is, ik weet ook niet waarom het wel zo wordt genoemd want ze lijkt op de foto’s toch echt een soort kropje te vormen (als las ik dat je haar ook dichter op elkaar kunt zaaien en ze dan als pluksla geoogst kan worden. Echte pluksla maakt losse blaadjes die vanuit de grond komen. De Catalogna maakt een kropje, ze lijkt wel; wat op eikenbladla (maar dan dieper ingesneden). Echte pluksla is heel zacht van structuur en ik lees overal dat Catalogna juist stevige blaadjes geeft.
Ik zie op de website van De Bolster staan:
“Pluksla ‘Catalogna’ heeft lange, ingesneden en donker-groene bladeren. Wordt ook wel hertshoornbladsla genoemd. Dit ras is vroeg en schiet niet snel door. Ruim zaaien of planten, op 30 x 30 cm.
Oogst: Regelmatig plukken bevordert de doorgroei. TIP: ook geschikt als babyleaf (zaaiperiode: mei-augustus)!
Je kunt haar nu dus zaaien en als je dicht op elkaar in een rijtje zaait kun je het afknippen en als een soort pluksla/snijsla oogsten/eten
Maar je kunt haar ook nu zaaien, uitplanten op 30 x 30 cm en dan telkens de grootste bladeren oogsten en de rest door laten groeien, of de hele krop oogsten wanneer ze groot genoeg is.
groetjes,
Diana
Bedankt, wat jammer, ik dacht echte pluksla te hebben gekocht vanwege de naam op het zakje. Ik ga ze eerst voorzaaien onder koud hlas en plant daarna uit. Bedankt voor het advies!
Hallo,
Wat is de beste plaats om pluksla te planten?
Groetjes Isabella
P.S. wat een geweldige pagina!
Hallo Isabella,
In het voor/ en najaar is de beste plaats een zonnig plekje, maar vanaf nu tot in de zomer is een plekje in de halfschaduw wat beter (omdat ze in de warmste maanden in de halfschaduw wat minder snel doorschiet dan in de volle zon). En uiteraard is een luchtige maar vooral vocht vasthoudende grond ook belangrijk.
groetjes,
Diana
Moet ik de plantjes dicht bij mekaar in volle grond planten of beetje plaats tussen laten? Ik heb kleine gezaaide scheutjes gekregen en wil ze nu in volle grond planten, vandaar mijn vraag.
Hallo Christel,
Je mag ze heel dicht bij elkaar zetten, op een afstand van ongeveer 2 centimeter van elkaar (ik zie dat het hierboven in de zaaitabel verkeerd staat).
Tussen 2 rijen hou ik een afstand van ongeveer 25 centimeter aan.
groetjes,
Diana
Beste Diana, hoe groot moeten de blaadjes van pluksla ongeveer zijn om ze te kunnen eten?
Hallo Marco,
Je kunt pluksla oogsten wanneer je wilt. De blaadjes worden uiteindelijk wel ongeveer 20 x 5 centimeter hoog/breed, maar daar hoef je niet op te wachten. Je kunt in principe de blaadjes die je groot genoeg vindt oogsten, pluksla groeit daarna weer aan.
groetjes,
Diana
Kan je pluksla ook in bakken in de serre plaatsen?
En met welke grond het best?
Hallo Nadia,
Ja hoor, pluksla kan ook in een kas worden geteeld. Maar dat is nu niet een heel goede tijd, het is juli, we kunnen nog wel flink wat warmte verwachten en pluksla houdt juist van koel weer (in de hitte van de kas kan ze snel doorschieten, blad kan verbranden en ze kaan gaan smetten). Zaai haar vooral nu nog buiten en komend najaar in de kas, dan kun je er in de herfst en winter uit de kas van oogsten. Gewone tuingrond is prima voor pluksla en als je zo’n geprepareerde bak hebt kun je er moestuingrond of mix voor je moestuinbak of zo voor gebruiken, hier groeit ze in een verhoogde bak die we elk jaar aanvullen met compost en tuingrond.
groetjes,
Diana
Mijn sla groeit heel hard hoe kan ik het na het plukken het beste bewaren?
Hallo Chi,
Eigenlijk moet je pluksla op de dag dat je ze oogst gaan eten.
Maar misschien kun je de pluksla in een vochtig plastic zakje in de koelkast enkele dagen goed houden.
Succes ermee,
Ria
Beste Diana,
Is “Bionda a Foglia Riccia” geen pluksla ras? Heb dat nu net verkregen, maar zie het niet staan in jouw blog 🙁
Hallo Jonas,
Ik vrees dat ik geen encyclopedie ben, er bestaan van alle groenten zoveel rassen en er worden steeds nieuwe ontwikkeld. Die een nieuw pluksla-ras? Wie weet. Als ik niet weet welke Latijnse naam ze heeft kan ik er ook niet goed op reageren (zoals je op deze pagina kunt lezen moet er ‘crispa’ achter de naam staan). Ik heb even voor je gegoogeld en vooralsnog vind ik informatie die doet vermoeden dat je een Lollo bionda-achtige sla hebt. Dat zou betekenen dat je de sla los als krullige kropjes kunt telen. Maar zoals elke sla kun je ze ook dicht op elkaar in een rijtje zaaien en dan losse blaadjes oogsten (maar dan is het dus nog geen officiële pluksla). Maar pin me er niet op vast, daarvoor zou ik het zakje zaden moeten zien en ze zelf eerst eens moeten zaaien. Misschien kun je dat eens proberen: niet alleen een rijtje zaaien maar ook wat losse zaailingen op 30 centimeter van elkaar uitplanten en kijken of ze een kropje losbladige krullerige sla maakt. En dan hoor ik heel graag nog eens van je hoe dat afloopt!
groetjes,
Diana
Beste Diana,
Uit nieuwsgierigheid heb ik toen toch maar de roodrand aangeschaft, zodat ik zeker wist dat het pluksla zou zijn. Op een gegeven moment de plantjes helemaal vergeten en na de winter zijn ze weer uit gaan lopen! De vriestemperaturen en het sneeuw de afgelopen dagen heeft ze niet gedeerd. Ik wist niet dat ze ook winterhard was.
Groetjes,
Jonas
Hallo Jonas,
Leuk om te horen!! In 2020 had ik zelf pluksla in december nog buiten staan en daar konden we toen nog steeds van oogsten, ook terwijl de planten al doorschoten. Ik maakte de foto hieronder op 13 november 2020, dit is de Australische Gele. We hebben tot eind januari losse blaadjes langs de stengels kunnen oogsten (tot de planten het echt begaven in de strenge vorst van begin februari). Maar ze kunnen dus inderdaad zeker behoorlijk wat kou verdragen. Alleen daarom is het hier al een favoriete slasoort (in de winter kunnen we er ook bij strenge vorst nog uit de koude kas van oogsten).
groetjes,
Diana
Hoi,
Ik heb pluksla buiten uitgezaaid begin maart. Het is nog niet ontkiemd, terwijl de rucola al wel na 2-3 weken ontkiemd is. Moet ik nog even geduld hebben of kan ik beter nieuwe zaadjes neerleggen?
Hallo Mariska,
Ik ken de precieze kiemtemperaturen niet (dus welke temperatuur moet de grond hebben voor de zaden kunnen ontwaken) maar mijn ervaring is wel dat sla een wat hogere temperaturen nodig lijkt te hebben dan kool en dus ook rucola. Uiteindelijk gaat het dus niet om de luchttemperatuur als je in de volle grond zaait want het duurt nog lang voor de grondtemperatuur wat stijgt (het bovenlaagje koelt weer af door de koude onderlaag en bijvoorbeeld regen). Om die reden zaai ik andere soorten sla (kropsla, bindsla, etc.) voor in een bakje of traytje. Als de zon daar op schijnt warmte de grond in zo’n bakje sneller op waardoor de zaden snel kiemen. Dat de grond in dat bakje in de nacht afkoelt maakt niet uit, als de zaden eenmaal zijn gekiemd kan sla goed tegen kou. Hetzelfde geldt voor pluksla maar die zaai je ter plaatse in een rijtje. En dan duurt dat kiemen dus inderdaad zo lang tot de bovenlaag van de grond warm genoeg is. Misschien kun je wat helpen door er bijvoorbeeld vliesdoek over te spannen, en water te geven dat iets opgewarmd is (niet warm maar bijvoorbeeld opgewarmd door de zon en niet ijskoud uit de sloot).
Ik denk dus dat je inderdaad nog even geduld moet hebben, de rucola is al gekiemd doordat ze meer kou tijdens het kiemen verdraagt, (pluk)sla heeft nog iets meer grondwarmte nodig.
groetjes,
Diana