Aardbei
Eerst even dit, mocht je internationale informatie/tips/foto’s zoeken over/van aardbeien:
- Synoniemen: Zomerkoninkje
- Latijnse naam: Fragaria ananassa
- Engelse naam: Strawberry
- Duitse naam: Erdbeere, Gartenerdbeere
- Franse naam: Fraise
Aardbeien zijn heel waardevol in de moestuin. Het zijn winterharde vaste planten die al snel een goede opbrengst kunnen geven. En wie lust er nou geen aardbeien!
De aardbei, zoals wij die in de moestuin zien, is vanuit de bosaardbei/wilde aardbei voortgekomen; in de afgelopen decennia hebben veredelaars steeds meer rassen gekweekt die voldoen aan onze eisen (zie daarvoor ook bij de alinea Teeltwijzen).
De aardbeienteelt is niet moeilijk maar er zijn wel een aantal regels waar je je aan moet houden als je elk jaar een goede oogst wilt.
PLANT
De aardbeienplant is dus een vaste plant; winterhard maar niet wintergroen. En dat betekent dat het in winter lijkt alsof ze dood gaat, het blad wordt in de herfst bruin en dor. Knip het vooral niet af, het zorgt voor wat bescherming in de winter. In het voorjaar (rond maart-april) komen er vanuit het hart van de plant weer nieuwe groene blaadjes. Als er eenmaal voldoende blad is (rond begin tot half april) kun je het oude dorre blad wegknippen.
De aardbei vormt een plant van ongeveer 40 centimeter doorsnede. In mei/juni gaan de planten bloeien, met helderwitte bloempjes met geel hartje. En na die bloei worden de kleine groene aardbeitjes gevormd die later zullen groeien en rijpen.
De meeste aardbeiplanten wachten met het maken van uitlopers tot na de bloei, vruchtzetting en rijping. Maar niet altijd, soms worden de eerste uitlopers ook al gemaakt tijdens het groeien en rijpen van de aardbeien. En dat is jammer want je wilt op dat moment alle energie van de plant ten goede laten komen van de oogst van rijpe, lekkere aardbeien. Mocht je vroege uitlopers tegen komen, haal die dan vooral weg (knip ze zo diep mogelijk tot in de plant af).
Na de oogst van aardbeien zullen er flink wat van deze uitlopers worden gevormd – ze maken stekken die zich snel aan de grond hechten en weer een nieuwe aardbeienplant vormen. Elke uitloper kan flink wat stekken produceren (achter elkaar, zoals je op deze oude lelijke maar wel duidelijke foto kunt zien):
Je kunt inschatten dat als elke plant meerdere uitlopers met meerdere stekken maakt, dit ten koste gaat van de opbrengst en de gezondheid van de planten. Deze, voor haar natuurlijke, manier van groeien zorgt voor een tapijt van kleine planten die weinig opbrengst geven en zelfs kunnen woekeren als een echte bodembedekker.
Voor in de moestuin is deze manier van groeien niet gewenst; je wilt afzonderlijke planten die veel bloemen maken en grote goed smakende vruchten geven. En dus verwijder je de uitlopers. Tenzij je stekken wilt maken, en dat wil je graag. Maar dan heb je meer aan 1 goede, grote gezonde stek dan aan 6 kleine zwakke stekjes.
Op de foto een veldje aardbeien dat we een paar jaar geleden door omstandigheden eens hebben verwaarloosd:
Je ziet dat het geen losse aardbeiplanten meer zijn maar een kluwen van planten en stekken. Na het opschonen (en dat heeft wel een hele dag gekost):
Je ziet dat het nu weer afzonderlijke aardbeiplanten zijn. Maar het maken van al die stekken heeft wel zijn tol geëist; je ziet dat sommige planten gezond zijn, maar een aantal planten ook duidelijk kleiner zijn gebleven, het blad een beetje dor is geworden (want die stekken gebruiken allemaal voeding, van de moederplant, maar als ze eenmaal in de grond wortelen ook voeding uit de grond). Bij voorkeur verwijder je ongewenste uitlopers dus in een vroeg stadium, en laat je gewenste uitlopers gecontroleerd opgroeien tot sterke en gezonde stekken.
TEELTWIJZEN
Er zijn 2 groepen van rassen; de eenmaal-dragende en de door-dragende rassen. Beide hebben hun voordelen:
Eenmaal-dragende aardbeien geven rond juni/juli (afhankelijk van het ras) één grote opbrengst van aardbeien (vaak ook wat grotere aardbeien).
Door-dragende aardbeien geven in de periode van juni tot september of zelfs nog wat later een kleinere maar constante opbrengst van vaak iets kleinere aardbeien.
Zelf vinden we het prettig om van beide soorten wat planten te hebben, de eenmaal-dragende rassen lekker om van te eten maar ook handig, omdat de oogst kortdurend maar groot is, lekker om bijvoorbeeld jam van te maken. En daarna kunnen we nog wekenlang voldoende van de door-dragende planten oogsten.
VERSCHIL IN JAREN
Je kunt één bed met aardbeien aanhouden. Dat doen wij zelf meestal (omdat we samen voldoende kunnen oogsten van 1 aardbeienbed, zelfs als dat aardbeienbed pas 1 jaar oud is (of al 3).
Het eerste jaar geeft een dan nog jonge aardbeiplant niet een heel grote opbrengst; het eerste jaar gebruikt de plant voornamelijk voor de groei. En geeft een kleine opbrengst. Het tweede is haar beste jaar: ze zal dit jaar de beste opbrengst geven. Het derde jaar heeft ze haar top gehad en zal ze weer wat minder opbrengst geven (maar wel meer dan in haar eerste jaar). Elk jaar daarna wordt het wat minder. Oftewel; een aardbeienplant kan wel jarenlang mee gaan maar als je haar in de moestuin zo intensief wilt gebruiken als een moestuinder doet; dan is de plant na 3 tot 4 jaar ‘op’.
Op deze foto kun je het uitplanten van aardbeistekken zien. De stekken zijn in juli genomen, slechts 1 stek per moederplant, opgekweekt in potten met potgrond. En dan zien de stekken er in oktober al zo uit:
De grond is dan nog warm, en zo kunnen de jonge planten goed aanslaan voor ze de eerste winter in gaan.
Je kunt zelf kiezen hoe je haar wilt telen. En dit is onze favoriete manier: volgend jaar geven de planten die we op bovenstaande foto in oktober uitplanten een kleine oogst (maar met 40 planten is dat echt nog wel een paar kilo). Het oude aardbeienbed is ondertussen opgeruimd, schoon gemaakt en kan volgend jaar voor andere groenten worden gebruikt. Het jaar erop heeft ze haar beste opbrengst, en het jaar daarop (het derde jaar na het uitplanten van de stekken) gaan we weer nieuwe stekken nemen voor een nieuw aardbeienbed.
Er zijn ook mensen (met een grotere tuin, of mensen die gewoon elk jaar een meer dan goede oogst willen) die een dubbel aardbeienbed hebben. Zij nemen in het tweede jaar van aardbeiplanten stekken die ze in een nieuw bed uitplanten. In het jaar daarop geven de jonge planten (hun eerste jaar) een kleine opbrengst. En de planten waar stekken van zijn genomen heeft dan haar derde jaar en geeft dan nog een zeer redelijke opbrengst. Dit kost je 2 vakken in de moestuin, maar zo heb je dus altijd een zeer goede opbrengst. In het volgend jaar neem je weer stekken van de jonge planten (die dan hun tweede jaar in gaan), en ruim je na de zomer de planten op die hun derde jaar hebben gehad. Je hebt dus zo in elk jaar eenjarige, tweejarige en driejarige planten. Dan moet je uiteraard wel voldoende ruimte hebben in je tuin voor in ieder geval 2 of wellicht zelfs 3 aardbeibeden.
Ik moet daar ook nog wel bij zeggen dat er door veredeling steeds meer rassen zijn ontwikkeld die ook in hun eerste, en in hun derde jaar al/nog een goede opbrengst geven. En vergeet niet dat de juiste start van de jonge planten ook heel belangrijk is; goede grond met voldoende humus, een goede voedingstoestand, etc..
ONDER GLAS
Je kunt aardbeien ook onder koud glas telen, je kunt dan vroeger aardbeien oogsten dan wanneer de planten buiten groeien (het scheelt zo’n 2 tot wel 4 weken – afhankelijk van het ras en vooral de zon/temperatuur/voeding.
Zelf doen we dit niet, we wachten tot de juiste tijd, de ruimte onder glas hebben we al zo hard nodig voor andere groenten 🙂 . Maar als je het eens wilt proberen: plant in de nazomer de stekken die je hebt genomen niet uit in een nieuw bed maar in de platte bak of koude kas. De planten komen in het vroege voorjaar eerder tot leven (je moet dan dus ook vanaf februari al water en voeding gaan geven). En de oogst valt dan al in mei.
Doordragende en eenmaaldragende aardbeien
Door-dragende rassen vormen, zoal al eerde gezegd, vanaf juni/juli voortdurend nieuwe bloemstengels. Na de relatief kleine oogst volgt er weer een bloeiperiode met vruchten, etc.. Bij sommige rassen kan dit wel doorgaan tot oktober. Goede door-dragende rassen zijn:
- Ostara
- Amandine
- Fuore
- Favori
De groep eenmaal-dragende aardbeien is veel groter. Je kunt daarin vroege, middelvroege en late rassen vinden. Als je wat verschillende rassen plant heb je dus niet alleen wat verschillen in smaak, stevigheid, etc. maar je kunt daarmee ook de oogst nog wat spreiden.
Goede eenmaal-dragende rassen zijn:
- Lambada
- Korona
- Elsanta
- Elianny
- Senga Sengana
- Florence
- Sonata
- Darselect
- Induka
- Polka
En dan zijn er nog wat rassen die even apart moeten worden genoemd:
- Maxim / Gigantella (zeer grote aardbei, zoals je die wel in catalogi ziet in zo’n klein kinderhandje 🙂 ). Best lekker, maar wat ons betreft toch iets minder lekker dan de aardbeien uit het rijtje hierboven
- Ananasaardbei: een witte aardbei met prima smaak, een vleugje ananas in de smaak, en lekker sappig. Heeft wel verschillende rassen in haar directe omgeving nodig voor een goede bestuiving (en dus opbrengst)
- Toscana (maar ze wordt net zo vaak vaak Toscane genoemd): prachtige planten met grotere bloemen in een helder roze kleur. De smaak en opbrengst zijn wat minder dan bij de gangbare rassen, maar de aardbeien zijn zeker prima eetbaar (en ze is doordragend). Wij beschouwen haar als een eetbare sieraardbei
- Frau Mieze Schindler: een zeer oud ras, wordt ook wel framboosaardbei genoemd, helaas niet goed weerbestendig, de vruchten schimmelen makkelijk bij slecht weer, maar in een mooie zomer zijn de vruchten zacht, sappig, donker roze van kleur en met een heerlijke volle aardbeiensmaak. Heeft net als de ananasaardbei kruisbestuiving nodig
En zo zijn er dus een flink aantal rassen, met verschillende eigenschappen; van klein tot groot, vroeg tot laat, kort tot lang, verschillen in smaak, sappigheid en stevigheid. Voor elk wat wils. Kijk vooral zelf eens op de website van een aardbeienkweker, vaak geeft die goede informatie over de rassen waar hij stekken van verkoopt.
AARDBEISTEKKEN KOPEN:
Je kunt uiteraard altijd van je eigen planten stekken nemen, Maar als je eens nieuwe rassen wilt proberen? Lang leve internet! Waar je vroeger afhankelijk was van één kweker in de buurt of een tuincentrum, kun je nu via internet voor een leuke prijs aardbeistekken kopen.
Zo kun je dus bijzondere rassen kopen die niet in een gemiddeld tuincentrum leverbaar zijn (en natuurlijk daar later zelf weer stekken van nemen). Je kunt vaak rond augustus verse stekken kopen, en in het voorjaar stekken/planten uit de koeling (zogenaamde frigo-planten).
Voorbeelden van kwekers die via internet stekken/planten verkopen zijn:
Maar je kunt ook een aantal rassen vinden bij zaadhandels, kwekerijen, etc. (van Vreeken tot zaadhandel van der Wal). Google vooral zelf ook eens op de term ‘aardbeistekken kopen’, en let bij de resultaten dan even goed op of de betreffende kwekerij ook aan particulieren verkoopt (want er zijn in Nederland natuurlijk ook een flink aantal kwekerijen die alleen grote hoeveelheden aan professionele kwekers leveren). Ik heb een blog geschreven over de stekken die wij gekocht hebben en ook zelf hebben genomen.
ZAAIEN
Je kunt aardbeien ook zaaien, bij de meer gespecialiseerde zaadhandels zijn er zaden in een paar rassen te koop. Zaai ze dan wel vroeg, rond februari bij kamertemperatuur. De zaden van aardbeien zijn heel klein en het kiemen (bij kamertemperatuur) kan een paar weken duren. De zaailingen groeien langzaam; in het jaar van zaaien zul je een kleine plant op kunnen kweken die zeker nog geen rijpe vruchten gaat geven, in het daaropvolgende jaar kun je de dan jonge planten behandelen zoals je eerstejaars stekplanten zou behandelen. Aardbeien opkweken vanuit zaden is dus een langdurig proces en vooralsnog alleen handig als je een bijzonder en/of nieuw ras wilt gaan telen.
ZELF VERMEERDEREN
Zelf stekken is heel gemakkelijk. Bijvoorbeeld van de buurvrouw die toevallig een leuk ras heeft, of van eigen planten, of van gekochte planten om het aantal planten uit te breiden. Aardbeistekken groeien snel, geven het jaar daarop al een leuke oogst, en de kans op slagen is veel groter dan bij het zaaien van de heel kleine zaden.
Over het stekken van aardbeien:
Kies sterke en gezonde moederplanten.
Houd niet al te veel uitlopers per plant aan (zeker niet als de moederplant nog een jaar mag blijven), 2 of 3 uitlopers is een mooi aantal (als de moederplant weg gaat na het stekken kun je iets meer uitlopers aanhouden)
Zodra een goede stek is gevormd vul je een potje met goede potgrond. De uitloper/stek plaats je in het potje met grond terwijl je de plant nog wel aan moeder vast laat zitten. De stek zal zich vanzelf gaan hechten aan de potgrond. Op de foto zie je rechts van de stek de rest van de uitloper (en daar komt dus weer een nieuwe uitloper tevoorschijn). Ik heb voor de foto de stek van de plant geknipt maar links is de uitloper/stek van de moederplant geknipt. Je ziet bij de uitloper/stek al de vorming van een worteltje, terwijl de uitloper nog niet eens aan de grond vast zat. En de groene verdikking rechts duidt op de maak van weer een nieuwe stek (ze maakt om de ongeveer 30 centimeter een nieuwe stek aan de uitloper als ze de kans krijgt). Dat knip je dus weg want je wilt dat alle energie naar die ene stek van die uitloper gaat en niet naar meerdere stekken van 1 uitloper.
Als de stek goed vast zit in het potje met potgrond, en gezond is, en is gegroeid kun je haar los knippen van de moederplant.
Haal de potjes met stekken na het los knippen van de moederplant weg en zet ze in wat lichte schaduw. Geef regelmatig water tot de stekken mooi, gezond en groot genoeg zijn om weer uit te planten (wel ruim op tijd voor de winter begint want de planten moeten ook aan de nieuwe grond wennen en ‘aanslaan’ voor de winter en dus de rustperiode begint. Mocht je, om welke reden dan ook, toch laat zijn, dan kun je de plantjes ook in pot onder koud glas overwinteren en pas rond maart op hun nieuwe bed uitplanten.
Er wordt gezegd dat je maximaal 5 jaar zelf stekken kunt nemen van aardbeien en dat je dan weer eens nieuwe planten moet kopen. Geen idee waarom dat zo is (want ik neem aan dat gekochte planten ook telkens weer uit stek vermeerderd zijn?). Zelf hebben we ook een paar rassen die we al langer dan 5 jaar hebben en die het, stek na stek, ook nog steeds goed doen. Maar mocht de kwaliteit of oogst teruglopen na een paar jaar kun je dus overwegen nieuwe verse planten te kopen.
Als je geen stekken wilt nemen, omdat je ze niet nodig hebt, verwijder dan natuurlijk vooral alle uitlopers. Het makkelijkst is om eens per week de planten even na te kijken en alle nieuwe uitlopers te verwijderen. De vorming van uitlopers kost de planten energie en je wilt die energie juist laten steken in de vorming van bloemen en smakelijke vruchten, en daarna aan het herstel van de planten zodat ze sterk de herfst en daarna de winter in gaan. Als je niets zou doen en ‘het zou laten gaan’, dan worden er dus zoveel stekken gemaakt die zich aan de grond hechten dat je een soort tapijt van stekken krijgt die slechte bloeien en amper vruchten geven.
BODEM
Aardbeien kunnen op bijna alle grondsoorten worden geteeld, met als voorwaarden:
- de grond moet voldoende vocht bevatten (in de zomer heeft de aardbei vrij veel vocht nodig om blad, bloemen, vruchten (die meer dan 90% water bevatten) en uitlopers te maken, maar in de winter liever niet teveel water (bij te natte grond in de winter kunnen wortels afsterven)
- de zuurgraad mag niet te hoog zijn; aardbeien hebben een voorkeur voor lichtzure gronden (pH 5,5 op zand- en 6,5 op kleigrond), ze zijn immers familie van de bosaardbei
- de grond moet voldoende humus bevatten; om dezelfde redenen als bij vocht genoemd moet de grond vocht vast kunnen houden maar een teveel kunnen laten gaan, genoeg voeding kunnen bevatten, een rijk bodemleven hebben, etc.
BODEMBEDEKKING
Wij hebben in de afgelopen jaren zelf geëxperimenteerd met het wel en niet bedekken van de grond rondom de aardbeienplanten. We hebben niet bedekt, wel bedekt, met houtsnippers, met stro, en met antiworteldoek. En we zijn er achtergekomen dat bedekking van de bodem rondom de aardbeiplanten een aantal voordelen heeft:
- het houdt de grond redelijk goed onkruidvrij
- het houdt de grond koel en vochtig en daar houdt een aardbei van
- het houdt de vruchten schoon en redelijk droog in een regenachtige week (anders kunnen aardbeien snel schimmelen/rotten)
Bedenk dat je stro en houtsnippers later niet zomaar onder kunt spitten; dan gebruikt ze voeding uit de grond voor de afbraak en compostering. Wanneer je de snippers of stro na de oogst niet meer nodig hebt of wilt vervangen mogen beide soorten uiteraard wel op de composthoop. Je kunt in het najaar zo de grond rond de aardbeien verzorgen, losmaken, etc.. In het volgende voorjaar voedt je de planten en breng je weer een nieuwe laag stro of snippers aan.
Ondertussen hebben we wat meer soorten bedekking geprobeerd:
De bodembedekking met zwart antiworteldoek werkte ook best goed; net als bij de bodembedekking met stro houdt het het onkruid voor een deel tegen, houdt de vruchten wat droger na een regenbui en houdt vocht in de bodem. Een extra pluspunt van antiworteldoek is dat het zwart is en de grond eronder in het voorjaar makkelijker en sneller opwarmt dan bij het gebruik van stro.
En dan nog iets:
We hoorden eens dat de grond bedekken met dennentakken ook heel goed werkt, en dat het daarnaast zorgt voor een (nog) betere smaak van de vruchten. Of dat laatste waar is durf ik niet te zeggen, en dennentakken hebben we in de randstad niet. We hebben in plaats daarvan snoeiafval van coniferen gebruikt, en ook dat houdt een deel van het onkruid tegen en het houdt vocht in de bodem. Het was hier geen succes, het bedekte de grond niet goed, het hield de grond wel vochtig maar in het voorjaar bleef de grond ook heel lang koud, en tot slot groeiden de aardbeien niet zo goed als in andere jaren. Misschien leuk om eens te proberen maar wij hebben dit maar 1 jaar gedaan.
Tot slot: sinds enige jaren telen wij aardbeien in potten (bouwemmers waar we afwateringsgaten onderin maakten). We zijn daar heel tevreden over (bijvoorbeeld iets hoger werken in het verzorgen, schone planten en vruchten die minder snel schimmelen en het makkelijker verwijderen van nieuwe planten/stekken). Er zijn natuurlijk ook nadelen (voeding en water geven, iets gevoeliger voor vorst).
Ik schreef eens een blog over het telen van aardbeien in emmers, met wat meer informatie m.b.t. voor- en nadelen maar ook over de grond, voeding, etc.: Eindelijk tijd voor aardbeien
Nog een voordeel: in de late winter zetten we vaak een paar emmers met aardbeiplanten in de kas. Zodat ze vroeger uitloper, gaan bloeien en vaak in mei al wat rijpe aardbeien geven. Later in de zomer zetten we de emmers weer terug naar buiten.
BEMESTING
Aardbeien lusten wel wat voeding. Ze vinden compost en/of oude stalmest, ondergewerkt in het nieuwe aardbeienbed erg prettig; het verbetert de grond, structuur, geeft wat voeding, etc.. Daarnaast bemesten we zelf dan nog met een organische samengestelde NPK-voeding, zoals bijvoorbeeld de groene Culterra. Wat stikstof zorgt voor voldoende blad en kali zorgt voor een goede vruchtontwikkeling.
STANDPLAATS
Als aardbeien jaren achter elkaar op hetzelfde stukje grond groeien wordt de kans op ziekten, schimmels, aaltjes, etc. groter. Neem aardbeien daarom mee in de vruchtwisseling. Alleen als je meer dan 1 aardbeienbed hebt moet je wellicht even puzzelen, maar aardbeien mogen alleen niet eerder dan 4 jaar voor of na zichzelf geteeld worden. Moeilijkheden met het opvolgen van andere groenten of fruit zijn er niet.
PLANTEN
De meest gunstige en gebruikte plantperiode is van eind juli tot eind augustus. Dat is ook de tijd dat je verse stekken kunt kopen in tuincentra, of zelf stekken kunt nemen, of verse stekken via internet bij een goede kweker kunt kopen. Doe dit bij voorkeur in een niet te warme, droge en zonnige week.
Zorg bij het planten dat je het plantgat ruim uitsteekt zodat de wortels van de aardbeiplant breed uitgelegd kunnen worden en plant de aardbeiplant zo diep dat het blad net boven de grond uitsteekt. Te ondiep geplante planten groeien slecht en zijn gevoelig voor verdrogen en vorst. Te diep geplante planten veroorzaken rotting van het hart en een zwakke bloei.
Geef in de eerste weken na het planten regelmatig water tot duidelijk is dat de planten goed zijn aangeslagen en voor zichzelf kunnen zorgen
PLANTTABEL:
Klik op de tabel om die in groot formaat in een nieuw tabblad te zien:
TEELTZORGEN
Wieden
Is zeer belangrijk omdat onkruid de nodige voeding verbruikt. En het vochtige blad van onkruid geeft een grotere kans op schimmelziekten. Ook daarom is dus een bedekking van stro, snippers, doek of wat dan ook aan te raden.
Water
Water is in het gehele seizoen erg belangrijk. Bij droogte zullen er weinig aardbeien groeien, en de aardbeien zullen dan ook nog eens klein blijven. Giet altijd naast de planten en niet erop, zodat de vruchten zo droog mogelijk blijven. Zoals eerder gezegd; aardbeien bestaan voor meer dan 90% uit vocht, dus moeten de planten ook voldoende vocht krijgen om aardbeien te maken.
Winter/lente
Aardbeienplanten zijn zeker voldoende winterhard in Nederland. Verwijder in het voorjaar alle verdorde bladeren, geef voeding en compost/stalmest waar nodig, breng de bodembedekking aan en geef dan bij eventuele droogte regelmatig water tot er weer een mooie groene bladrozet is.
Bescherming
Vogels vinden aardbeien erg lekker, pissebedden trouwens ook. Aan pissebedden doen we niet veel, hoe droger het gewas (met dank aan de bodembedekking), des te minder last heb je van ze. Anders is dat met vogels; een aantal soorten is gek op aardbeien, met merels op de eerste plaats 🙂 .
Op de foto: niet mooi in je tuin maar o zo nuttig: na de bloei, als de eerste vruchten gevormd worden en nog witgroen zijn gaat hier een net over de aardbeien, zodat de aardbeienoogst ook echt voor ons is.
Na de oogst kan het net even omgeslagen worden bij doordragers; insecten kunnen dan gemakkelijker weer bij de opnieuw bloeiende planten. Bij eenmaal-dragende rassen kan het net na de oogst gelijk helemaal worden verwijderd, bij de doordragers uiteraard pas aan het einde van het seizoen.
Als je een net gebruikt doe dat dan op de juiste manier; je wilt geen verstrikt geraakte dode vogel in je net vinden. Zorg voor een opvallend gekeurd net (blauw is een goede kleur) en sluit het aan alle kanten goed af. Juist losjes gedrapeerde netten zorgen ervoor dat vogels een ingang zien en een kans wagen, met alle akelige gevolgen van dien. Strak en volledig afgesloten geeft duidelijkheid.
Ik wil hier ook heel even Phytoplasma noemen. Het is een plantenparasiet die in onder andere aardbeiplanten voor kan komen en ervoor zorgt dat er blaadjes uit de aardbei groeien, vaak nog voor die rijpt:
Mocht je dit herkennen in de aardbeien in je planten, lees dan vooral het blog dat ik hierover schreef: Misvormde aardbeien
OOGST
De oogst is afhankelijk van het ras; eenmaal-dragende aardbeien oogst je (afhankelijk van het ras) in juni/juli, doordragers kun je regelmatig en over een langere periode plukken.
Pluk aardbeien altijd voorzichtig; de vruchten beschadigen makkelijk en zijn dus ook slecht of niet te bewaren. Sommige rassen zijn wat steviger en wel een dag of 2 te bewaren.
Let bij het plukken op de rotte, natte of aangevreten exemplaren; verwijder ze voor ze de andere aardbeien ‘aansteken’. Maar gooi ze nou ook weer niet weg, ik heb altijd een bakje voor onszelf en een bakje voor de aangevreten en natte aardbeien; die leg ik na het plukken op het pad naast de aardbeien, voor de merels en andere vogels/dieren; zo hebben zij toch ook wat lekkers.
BEWAREN
Aardbeien kunnen dus niet worden bewaard. Pluk ze in de ochtend, bewaar ze zo losjes mogelijk in een bakje en eet ze vooral dezelfde dag. Ik vries ze ook nog wel in, schoon en gehalveerd. Niet lekker meer om zo uit het vuistje te eten, maar wel heerlijk door yoghurt, of om ijs van te maken, of bijvoorbeeld voor een dessert als aardbeiensoep of -mousse. Bij grotere hoeveelheden aardbeien maak ik er vaak jam van, of aardbeilikeur, beide ook erg lekker.
Kijk vooral ook eens op de receptenpagina voor recepten van bijvoorbeeld een lekkere cake met aardbeien, en natuurlijk op de inmaakpagina voor recepten van bijvoorbeeld aardbeienjam met chocolade, aardbeienlikeur, moes van rabarber en aardbei, etc.
Hoi Diana,
Mag je een teveel aan blad wegknippen zodat de aardbeien meer zon krijgen? Ik heb namelijk mijn plantjes té dicht op elkaar gezet.
Hallo Margot,
Ik zou dat zelf niet zo snel doen. Uiteindelijk is het blad nodig, voor de opname van voedingsstoffen en de afvoer van afvalstoffen. En uiteindelijk rijpen de aardbeien toch, ook hier hangt er blad voor de vruchten (wellicht wat later, of de vruchten blijven wat kleiner maar het rijpen en de smaak hangt voor een groot deel ook af van andere factoren zoals het ras, de grondsoort, vocht, voeding, etc.. Als je het toch liever wel doet, knip dan zo min mogelijk blad weg, alleen wat voor de aardbeien hangt, en overweeg om komende zomer stekken van de aardbeien te nemen voor een nieuw aardbeienbed waarbij de planten op een betere afstand van elkaar staan.
groetjes,
Diana
Hallo Diana,
Ik heb mijn aardbeienplantjes(frigo ostara) in potten staan. Nu heb ik voor al mijn aardbeien Biologische potgrons van bikulturra gebruikt. Bij dese stond vermeld dat het niet nodig is gedurende het seizoen bij te voeden. Nu twijfel ik dus of ik wel of geen voeding zou moeten geven. De planten staan nu twee maanden in de potgrond. Wat zou u doen
Hallo Kelly,
Ik heb het zelf nog nooit gebruikt dus kan je niet uit eigen ervaring met dit product adviseren. Ik heb even op de website van Bio-Kultura gekeken, en ik kan er niet vinden hoeveel voeding er in de potgrond zit (en dat is jammer want er wordt gesteld dat er voldoende voeding voor alle soorten planten in zit maar we weten dat een sperzieboon heel veel minder voeding nodig heeft dan kool, en dat een ui (en ook een aardbei) wat meer kali nodig heeft en andijvie juist meer stikstof. Mensen zijn er blijkbaar wel heel tevreden over, en het is mooi om te lezen dat er geen turf in zit, en er wel gesteentemeel en zeewier in zit. Ik vond deze informatie op de website:
“Wat zit erin?
Wij maken in de potgrond gebruik van de volgende ingrediënten, de potgrond bestaat alleen uit organische grondstoffen. Hoofdbestanddelen zijn;
Organische mestcompost (van biologisch gecertificeerde afkomst)
Boomschorscompost (dus geen groen- of GFT compost)
Kokosvezel
Plantaardige voedingskorrel (zeewier)
Vulkanisch gesteentemeel (spoorelementen en mineralen)
Veenmos (zie ook veel eigen veel gestelde vraag)
Waarvoor gebruik ik het?
Potgrond gebruik je voor het op- of verpotten van je planten. Dit kunnen zowel kamerplanten als buiten planten zijn. Ook kun je er mooi in zaaien.
Ga je met groenteplanten aan de gang? Dan is het mooi om een mix te maken van de potgrond en de tuinaarde. Groenteplanten hebben namelijk wat extra voeding nodig. (Moes)tuinier je in bijvoorbeeld een vierkantemeterbak, gebruik dan de tuinaarde met een dun laagje potgrond als bovenlaag waar je dan weer in kunt zaaien.
Hoeveel voeding zit erin?
De potgrond bevat voldoende voeding voor het gehele groeiseizoen. Er hoeft in de regel dus niet bijgemest te worden. Wel moet je er in het seizoen/jaar aan denken om de planten (indien nodig) over te potten. En dan te voorzien van nieuwe potgrond”.
Ze geven dus zelf wel aan dat groenteplanten wat meer voeding nodig hebben en dat je planten in potten wellicht een keer moet overpotten.
Ik zou eerst willen weten hoeveel NPK (dus stikstof, fosfor en kali) er in de grond zit, want pas dan kun je bedenken of het genoeg is voor je aardbeien. En je schrijft dat je Ostara’s hebt, dat zijn doordragers en die moeten (om steeds opnieuw weer te bloeien en vrucht te dragen) wat vaker/over een langere periode voeding krijgen.
Ik vind het lastig om je te adviseren omdat ik dus niet weet wat er precies in zit. Misschien kun je overwegen om het zelf uit te testen, door een plant in pot ter laten zoals zij adviseren, en een andere plant in andere pot wel bij te voeden (en dan zou ik daar zelf een organische moestuinvoeding voor gebruiken waar wat extra kali (de K in NPK) in zit. Ik zou bij die plant dan zo’n 8 weken na het oppotten voor het eerst wat voeding geven.
Ik zou het heel leuk en leerzaam vinden als je later nog eens wilt laten weten wat je ervaring is!
groetjes,
Diana
Hallo,
Ik heb snow white & Framboo aardbeienplantjes, die zitten samen in 1 pot.
Bladgroei is geen probleem, krijg alleen geen vruchtjes bij beide plantjes en ebben zelf al uitlopers.
Weet u mss wat dit de oorzaak zou kunnen zijn,
weet wel dat als men pineberry aardbeiplant heeft staan die een gewone aardbeiplant nodig heeft om bevrucht te geraken.
Hopelijk kan u mij helpen
Mvg Steve
Hallo Steve,
Je hebt inderdaad andere aardbeien nodig voor de (kruis)bestuiving van Pineberry.
Maar je planten hebben zelfs geen bloempjes en dus zou je dan kunnen denken aan jonge planten die nog te klein/jong zijn om al te kunnen bloeien. En anders zou je nog kunnen denken aan voeding. Misschien heb je stikstofrijke meststof gebruikt (die voor veel blad maar weinig bloem zorgt), aardbeien houden vooral van een voeding met wat extra kali erin? Voor nu zijn dat de enige twee mogelijkheden waar ik aan kan denken, kun je hier iets mee?
groetjes,
Diana
Beste Diana, wat staat er enorm veel nuttige info op je website! Dank daarvoor. Weet je wellicht ook waarom aardbeitjes soms ineens indrogen en/of rood blad krijgen?
Hallo Laetitia,
Ik vrees dat ik geen verstand va ziekten en plagen heb (tenzij ik het zelf in onze tuin heb gehad/gezien en zelf een antwoord/oplossing heb gezocht). Aangezien dat niet zo is kan ik je vraag dus ook niet echt kan beantwoorden. Maar als je googelt naar een antwoord doe dat dan vooral in de Engelse taal (dan vind je veel makkelijker en sneller websites die je wellicht kunnen helpen).
Als ik in het Engels zoek vind ik dit voor het rode blad: https://strawberryplants.org/red-strawberry-stems-and-leaves/.
En voor het verdrogen en afvallen van bloempjes vind ik dit: https://extension.psu.edu/causes-of-strawberry-blossom-blights-and-dried-berries
Ik hoop dat je hier verder mee kunt!
Diana
Dank voor de tips, Diana! Ik ga daar kijken.
Hallo Diana, over het bewaren van aardbeien in de vriezer.
Dit jaar heb ik een buitengewoon goede oogst en ik ben niet iemand voor taart en jam, maar een deel wil ik invriezen voor vruchtendrankjes of de yoghurt. Waarom halveer je ze? Halveer je alles of alleen de dikke exemplaren? Ik heb er geen ervaring mee en leer graag van de jouwe,
Groet, Carola
Hallo Carola,
Ik halveer ze omdat aardbeien wel echt heel nat en zacht worden als ze worden ontdooid na het invriezen. Ik vind het eten van hele ontdooide aardbeien niet prettig, van die grote zachte vruchten die in je mond als een soort smurrie openbarsten. Ik vind het lekkerder als ze al wat kleiner zijn gesneden zodat ze, wanneer ik ze door de kwark roer, al in kleinere stukje uiteen vallen en de smaak zich beter door het hele kwarkmengsel verdeelt. Dat is eigenlijk alles, mijn persoonlijke voorkeur dus 🙂
groetjes,
Diana
Dag Diana,
Ik zie per toeval nog iets over aardbeien in vriezer. De laatste 10 jaar mix ik de aardbeien en ik steek coulis in de vriezer om te gebruiken in yoghurt en ijs. Zo heb je ook die platte aardbeien niet. Oh jeetje, de aardbeien tijd ligt reeds ver achter ons, wat vliegt de tijd. . Grt Carine
Hallo Diana, dank voor je heldere toelichting. Ik heb je aanbeveling inmiddels opgevolgd, groetjes, Carola
Diana, bedankt voor het interessante artikel. Ik weet toevallig waarom er aangeraden wordt om om de paar jaar nieuw plantgoed te kopen: aardbeien zijn zeer gevoelig voor virussen (overgebracht door bladluizen) en die reduceren de oogst. De kweker kan zijn plantgoed veel beter bladluisvrij houden (bij pootaardappelen doen ze dat door aan zee te kweken).
Hoi! Heel leuk om te lezen! Ik begrijp alleen het volgende zinnetje niet goed: “maar aardbeien mogen alleen niet eerder dan 4 jaar voor of na zichzelf geteeld worden. ” Wat betekent dat precies?
Hannah, als je nieuwe aardbeienplanten in de volle grond zet, dan mogen ze niet op een stukje grond komen waar in de afgelopen vier jaar al eens aardbeien stonden. De grond moet vier jaar aardbei-vrij zijn geweest. Dat wordt er mee bedoeld. De reden waarom heb je vast al onder het kopje ‘standplaats’ gelezen.
Groetjes, Carola
[…] mooie moestuin […]
Ik zoek vooral naar de meest smakelijke aardbei. Welke zou je me aanraden. Dank bij voorbaat voor je antwoord.
Hallo Willy,
Dat ligt aan wat je wilt, en of je een doordragend of eenmaal dragend aardbeiras wilt. En vroeg, middelvroeg of laat. En de smaak kan per grondsoort/voeding/zon/etc. ook nog wisselen.
Dus helaas is er geen eenduidig antwoord te geven op je vraag, als het zo makkelijk was bestonden er niet zoveel rassen 🙂 . Voor elk wat wils. En het is juist leuk om verschillende rassen uit te proberen, en zo zelf in je eigen tuin te ervaren welk ras lekker is, maar het ook goed doet qua gezondheid en opbrengst. Kijk vooral op we websites van aardbeikwekers, daar vind je over het algemeen bij elk ras een goede omschrijving.
groetjes,
Diana
Hoi Diana,
Ik lees soms dat het verstandig is de eerste bloemen weg te knippen om de plant te stimuleren meer vruchten aan te maken. Is dat iets wat je aanraad? En op welk moment zou je de bloemen wegknippen?
Hallo Boy,
Het verwijderen van de eerste bloemen doe je alleen bij doordragers en dus niet bij de eenmaal dragende rassen. Bij eenmaal dragende rassen is elke geplukte bloem een verloren aardbei. Maar bij doordragende rassen zoals de bekende Ostara zorgt het verwijderen van de eerste bloemen er allereerst voor dat de planten in het voorjaar nog even wat sterker kunnen worden voor de oogst begint. En het zorgt ervoor dat de bloemen en aardbeien die na het verwijderen van de eerste bloemen komen groter zijn.
En dankjewel voor de tip! Ik zal deze pagina nog eens goed lezen en deze ontbrekende informatie toevoegen en wat duidelijker omschrijven.
groetjes,
Diana
Hallo Diana, Super-site met mooie persoonlijke aandacht en kennis. Ook een vraag nog t.a.v. het weghalen van de eerste bloemen bij doordragers: Begrijp ik goed dat dit alleen van toepassing is bij de eerste nieuwe aanplant?
Hallo Daan,
Dankjewel!
In principe geldt dat voor elk jaar (daarmee zorg je ervoor dat de plant eerst genoeg voeding op kan nemen, sterk is en daardoor later meer aardbeien van een wat groter formaat kan dragen. Maar ik geef toe dat ik het soms vergeet hoor. Op de website van aardbeienplantenkwekerij Duivenvoorde is dit het advies:
“Wat bij doordragers erg van belang is dat in het voorjaar de eerste bloesem verwijderd wordt. Dit doet men ongeveer tot eind mei. Hierna zal men bij sommige soorten ook moeten krenten of dunnen. Dit houdt in dat van elke tros 1/3 verwijderd moet worden. Wij zeggen altijd de 4 kleinste bloemetjes eruit knijpen. Als de tros is afgedragen of nog maar weinig kleine aardbeitjes heeft dan de hele tros verwijderen om de plant te stimuleren om weer een nieuwe tros te maken. Wat bij doordragers erg van belang is dat in het voorjaar de eerste bloesem verwijderd wordt. Dit doet men ongeveer tot eind mei. Hierna zal men bij sommige soorten ook moeten krenten of dunnen. Dit houdt in dat van elke tros 1/3 verwijderd moet worden. Doordragers als Ostara hebben ook behoorlijk de ruimte nodig. Maximaal 4 á 5 aardbeienplanten op de vierkante meter”.
groetjes,
Diana
Beste Diana,
Ik kan je emailadres nergens vinden, dus hopelijk lees je deze reactie.
Ik zou heel graag één van de foto’s uit deze blog willen gebruiken in een lesboek.
Voor een boek over gewassen zou ik graag de foto van de uitlopers willen gebruiken.
Zou je mij willen mailen , dan geef ik privé wat meer informatie.
Groet Judith
Hallo Diana, Wat heb jij als “beugels/bogen” gebruikt om je vogelnet over heen te spannen? En waar heb jij je vogelnet gekocht en voor welke prijs.
Hallo Sara,
Wij gebruiken er Martens elektrabuizen voor, je kunt ze hier vinden: Elektrabuis Gamma
Wij hebben de maat 32 millimeter en tussenstukjes en boogjes. Het is niet heel goedkoop maar wel heel goed (we hebben toevallig een paar weken geleden eens een aantal nieuwe gekocht, de vorige waren wit en hebben meer dan 30 jaar prima gewerkt (en nog maar een paar koppelstukken waren kapot en we kwamen er nu tekort doordat we ook uien en prei af moeten gaan dekken). Ik zal er eens een foto van maken en ze in een blog beschrijven.
Het net is blauw en hebben we gekocht bij Zaadhandel van van der Wal.
groetjes,
Diana
Hoi Diana,
Ik heb dit jaar een aantal nieuwe aardbeienplantjes gekocht. Omdat ik er wat teveel had voor op het bed heb ik er een stuk of acht in de onverwarmde kas geplant. Daar staat een raam en een deur open. komt het goed met de bestuiving? of kan ik ze beter buiten de kas planten?
Vriendelijke groet,
Elma.
Hoi Elma,
Ik zou even goed in de gaten houden of er insecten in je kas komen en of je bloemen bevrucht worden. Zo niet, zou ik je planten alsnog buiten uit planten.
Groetjes Wijnie
Hallo Wijnie (dank voor het antwoorden!) en Elma,
Ik heb zelf dit jaar voor het eerst 4 aardbeiplanten in de kas staan. Ik kan dus niet echt helpen met een antwoord, maar ik heb de 4 planten in potten sinds ze 2 weken geleden zijn gaan bloeien, bij de deur van de kas gezet. Als die deur overdag open staat is er wat meer kans op bestuiving. En geen idee of het helpt maar ik wrijf elke dag even met een wattenstokje over de bloempjes, misschien voor niets maar alle beetjes en bijtjes helpen, denk ik maar 🙂
groetjes,
Diana
Hoi Diana,
Allereerst bedankt voor deze vele nuttige informatie!
Zelf heb ik nog een aantal kleine vraagjes.
Vorig jaar heb ik 3 kleine aarbeitjes geplant die ik vooral heb gebruikt om uitlopers van te nemen zodat ik meerdere plantjes heb. Dit jaar heb ik maar liefst 25 grote gezonde aardbeienplanten. Deze hebben ieder 15-20 bloemen. Moet ik hier een aantal bloemen van verwijderen om beter aarbeien te kweken of mag ik deze allemaal laten groeien?
Mijn tweede vraag gaat over het ras van mijn aardbeienplanten. Ik hen ze namelijk vorig jaar gekocht maar weet het ras niet meer. Is er een makkelijke manier om hier achter te komen?
Mijn laatste vraag gaat over oude dorre bladeren. Mijn plantjes hebben een 3-4 tal ouder dorre bladeren en een 4-5 tal mooie nieuwe bladeren. Mag ik deze dorre bladeren zonder problemen verwijderen? Of mag ik deze laten staan? Ik heb namelijk bang dat ze veel energie gaan vragen die ik liever in de vruchten steek.
Sorry voor de vele vragen.
Alvast heel erg bedankt!
Groetjes Jens
Hallo Jens,
Om met de makkelijkste vraag te beginnen, de dorre bladeren kun je afknippen.
Wat het ras betreft, ik zou eerst eens informeren bij het bedrijf waar je de plantjes hebt gekocht.
In ieder geval lijken het vroege aardbeien als ze nu al zo veel bloemen hebben. Het kunnen ook doordragers zijn en dan wordt er vaak aangeraden om de eerste bloemen er af te halen.
Verder, planten met maar 4-5 blaadjes en toch 15-20 bloemen lijkt me een vreemde verhouding.
Ria
Hoi Diana, wat een mooie site heb je, ik maak er al een tijdje graag gebruik van, ik heb namelijk een klein moestuintje waarmee ik experimenteer. Vorig jaar heb ik twee aardbeienplantjes gepoot, zonder oogst dat jaar. Dus dit jaar verheug ik me op lekkere aardbeien! Ik zag alleen dat een aantal van de blaadjes nu kaalgevreten zijn (dat denk ik tenminste, alleen het raamwerk blijft over). Kan dit kwaad voor de oogst? Wat kan ik er tegen doen? Ik ga er in ieder geval nog even stro onder leggen.
alvast bedankt! groetjes Noortje
Hallo Noortje,
Ik knip lelijke, dode blaadjes van aardbeien altijd weg, ze kunnen makkelijk schimmels of ziektes bevatten of krijgen, en het kost de plant energie om die bladeren in leven te houden terwijl dat verspilde moeite is, door ze weg te knippen groeien er eerder en sneller nieuwe bladeren.
Wie of wat je aardbeiplantjes opeet durf ik niet te zeggen, ik heb er zelf eigenlijk nooit last van. Ik kan me bijna niet voorstellen dat het slakken zijn (want dan zouden mijn planten er zeker ook last van moeten hebben). Ik hoop dat iemand anders met dezelfde ervaring dit leest en je wellicht kan helpen. Ik heb zelf even gegoogeld op ‘strawberry leaves bugs’ en vond bijvoorbeeld deze pagina met keverachtige insecten die bladeren van aardbeien eten. Ik hoop dat je er iets aan hebt (en anders zou je in het Engels op de symptomen die je ziet kunnen googelen en vaak vind je dan veel meer informatie dan in de Nederlandse taal): Online pestcontrol
groetjes,
Diana
Hallo Diana,
Ik heb nog wat ruimte in mijn kleine kas en ik overweeg om in de kas wat potten van 2 liter (1 plant ) op te hangen. We willen elk stukje gebruiken natuurlijk
Daarnaast in de zon buiten nog een plant toren voor een 15 tal planten waar ook aardbeien in komen.
Nu twijfel ik tussen de doorgroeiers Ostara en Amandine.
Heb jij daar kweek ervaring mee qua grootte , smaak en ziekte bestendigheid? Tevens twijfel ik welke grond beter is. Potgrond, tuinaarde of een mix. Potgrond is na één seizoen ook verteerd en met tuinaarde minder volgens mij.
Groetjes Hans.
Ps De paprika (3 per stok ) gaat als een speer….. goed advies !
Hallo Hans,
Ik heb geen ervaring met de Amandine, wel met de Ostara en dat vinden we een prima doordrager, goede smaak en opbrengst.
Ik heb zelf 4 aardbeien in pot en ik heb daarvoor potgrond gemengd met een handje brekerzand (om het luchtiger te maken) en wat vermiculiet (om te zorgen dat het wat vocht vast kan houden en minder snel uitdroogt). Of dat de ideale samenstelling is durf ik niet te zeggen want dit is de eerste keer dat ik aardbeien in pot houd. Wellicht zou je ook even op de websites van aardbeienkwekerijen kunnen kijken (zoals die van aardbeiplantje.nl en kwekerij Duivenvoorden), ik kan me voorstellen dat zij wellicht ook informatie over de teelt van aardbeien, in pot en volle grond hebben.
groetjes,
Diana
Hallo Diana,
Heb jij wel eens gehoord dat aardbeien ook gevoelig zijn voor vorst?
groetjes Roos
Hallo Roos,
Aardbeien zijn in principe winterhard. Wel kunnen bijvoorbeeld door vorst en een gure oostenwind jonge blaadjes wordt beschadigd, maar de planten zelf moeten de vorst prima overleven (mits ze gezond zijn en wortelgestel hebben dat volwassen genoeg is).
groetjes,
Diana
hallo, ik heb ook een vraagje: als ik je artikel goed gelezen heb , kan je dus van aardbeiplanten in hun 2de en zelfs in hun 3de jaar uitlopers nemen: nu vraag ik me af of de kwaliteit afneemt, wat het verschil is tussen de uitlopers van 1ste, 2de en 3de jaars planten. Is het nuttig om dit te doen? en dankjewel voor het uiterst interessante artikel rond aardbeien, heb weer een en ander bijgeleerd! fijne avond, Sonja
Hallo Sonja,
Nee hoor, de kwaliteit van de stekken neemt niet af als ze van een 1e-jaars, 2e-jaars of 3e-jaarsplant afkomstig zijn. Van eerstejaarsplanten neem je minder vaak stekken (of minder in aantal) omdat de moederplant dan nog jong is en je haar niet heel veel wilt belasten maar wil zorgen dat ze eerst goede kan groeien voor ze stekken maakt. Tweedejaars en derdejaars planten zijn zo groot en sterk (mits ze gezond zijn) dat ze gemakkelijk sterke stekken kan maken zonder daar zelf verzwakt van te raken.
groetjes,
Diana
Dag Diana,
Bedankt voor het snelle en duidelijke antwoord!
Vriendelijke groetjes,
Sonja
Hallo Diana,
Moet ik de uitlopers van mijne aardbeienplant Mount Everest afknippen. Ik heb ergens gelezen dat
het een hangplant is en de uitlopers al aardbeien geven.
Bedankt.
Monique
Hallo Monique,
Ik heb de aardbei Mrak zelf nog niet geteeld en kan je dus niet niet uit ervaring helpen. Je kunt het daarom het best vragen aan de kweker waar je de stekken hebt gekocht. Ik heb even voor je gegoogeld en dan vind ik dat Mount Everest ook wel Mrak wordt genoemd. Hier vind je dan bijvoorbeeld informatie over hoe de uitlopers er voor zouden kunnen zorgen dat de planten gaan klimmen en de uitlopers dit jaar al vruchten kunnen vormen: Vreeken
groetjes,
Diana
Hallo,
Bedankt voor uw info.
Groetjes,
Monique
Hoe komt het dat alle bladeren van de aardbeienplant rood zijn en ook de kroontjes van de aardbei is rood
Hallo Hein,
Ik kan je helaas niet helpen, ik heb dat zelf nog nooit gezien, misschien kan iemand anders die dit leest je helpen.
En googel anders vooral op “Strawberryplants leaves turning red”, ik deed dat zojuist even en vond al gelijk pagina’s vol met foto’s en informatie.
Ik hoop dat je via die weg kunt vinden wat er mis gaat met je planten!
groetjes,
Diana
Dag Diana
Wat voor voorteelt is het beste voordat je aardbeien gaat planten. Ik heb ze nu op het stukje grond staan waar eerst peulen hebben gestaan. Zoo te zien hebben ze het wel naar hun zin.
Bij voorbaat dank
Bart
Hallo Bart,
Ik neem aan dat je weet dat je weet dat je ze 3 jaar op deze plaats mag laten staan en dat je dan voor de stekken die je gaat nemen een ander plekje moet zoeken. Dat doe je bij voorkeur op een plaats waar de laatste jaren geen aardappelen hebben gestaan, verder zijn er geen beperkingen, mits je uiteraard maar zorgt dat de grond wel nog voldoende voeding bevat (of weer krijgt) voor de aardbeien.
groetjes,
Diana
Dag Diana
Dankjewel voor de snelle reactie. Op het bed wat ik vorige week heb geplant zitten de wortels van de peulen nog in de grond rijpe compost ingewerkt en laten bezinken.
Moet goed komen ze staan er nu mooi bij
Groet Bart van Schaick
Ik heb 6 balkonbakken met aardbeienplanten. In elk zitten er 3. Dit seizoen echt een goede oogst gehad, maar de aardbeien bleven wel wat klein. Volgend seizoen dus de eerste bloemetjes wegknippen. Maar hoe zit het nu verder met bemesten? Is het raadzaam om nu nog te mesten? Ik heb organische mest en van die kegeltjes in huis. En is het nodig het volgende seizoen nieuwe bemesten potgrond te geven, of kan ik ook alleen mest geven?
Hallo Desiree,
Uiteindelijk wil je dat de planten over een par maanden in winterrust gaan dus algemene mest is geen aanrader. Ik heb wel eens gelezen dat wat kali in augustus kan helpen om sterker de winter in te gaan, maar ik weet dus niet helemaal zeker of dat klopt.
Je hoeft volgend jaar zeker geen nieuwe potgrond te geven (tenzij je de planten moet gaan verpotten naar bijvoorbeeld een grotere pot, dan zou ik uiteraard verse potgrond gebruiken). Maar je zult wel moeten gaan voeden en dat kan vanaf maart want dat is het moment dat de planten weer aan de groei komen.
groetjes,
Diana
Hallo. Ik heb doordragers Ostara. Moet ik daarvan de uitlopers pas in maart planten of ook in het najaar zoals nu?
Hallo Petra,
Als de uitlopers groot genoeg zijn kun je ze nu uitplanten. Ik heb zelf wel eens te laat in het seizoen stekken genomen die eigenlijk nog wat te klein waren om de winter in te gaan en die heb ik toen onder koud glas overwinterd en in maart uitgeplant. Het moment van uitplanten heeft dus vooral te maken met hoe groot en sterk de nieuwe planten zijn, en nu uitplanten geeft meer kans op al een leuke opbrengst in het volgende jaar.
groetjes,
Diana
Ik heb de hele site plus vragen en antwoorden doorgenomen maar heb nog geen antwoord op mijn probleem gezien. Ik heb nu eind vorig jaarverslag volkstuin overgenomen, waar in een bloembed veel jonge aardbeiplantjes stonden. Ik had zelf van een jaar eerder (en een andere tuin) twee aardbeiplanten (onbekend ras). Die twee en al die kleine heb ik bij elkaar gezet en niet zo veel maar wel wat vruchten kunnen plukken. Nu is het een beetje een dicht op elkaar staande warboel. Mijn vraag is, kan of moet ik de planten nu uit elkaar halen oftewel deels verplanten en meteen selecteren, of kan ik dat het best volgend voorjaar doen?
Hallo Hans,
Als alles heel dicht op elkaar staat is de kans groot dat de wortels (aardbeien wortelen sowieso niet zo diep) in elkaar groeien en beschadigd raken bij het uitgraven. We weten natuurlijk nooit wat het weer doet maar als ik aardbeiplanten uit zou willen graven en ergens anders weer zou willen planten zou ik dat in september/oktober doen (zodat de planten op de nieuwe plaat in relatief warme grond kunnen herstellen/aanslaan), en anders wachten tot maart, wanneer het voorjaar aanbreekt en alles weer aan de groei komt. Ik zou ze zelf dus niet zo snel in deze donkerste en koudste maanden van het jaar verplanten maar dat hangt mede af van wat je zelf wilt, of de planten in klei- of zandgrond staan, en of er een strenge of milde winter komt, en helaas is dat niet te voorspellen.
groetjes,
Diana
Hartelijk dank, Diana. Ik woon in Zeeland, dus klei, maar aan de rand van een oude kreek, dus ook wat zandig en de vorige tuinier heeft veel met compost gewerkt, dus de grond is aardig los. Toch maar wachten op maart? En bloeistelen en uitlopers laten zitten of wegsnoeien?
Hallo Hans,
Ja, ik zou wachten tot maart, omdat het de komende nachten al wel echt koud wordt, tot zelfs lichte nachtvorst.
Ik knip nooit iets af, ga er vanuit dat dat kleine wondjes veroorzaakt waarvan de plant zal willen herstellen (en dat kost energie). Bovendien kunnen dode bladeren ook wat bescherming bieden tegen hagel en andere weersomstandigheden. In maar kijk ik elke plant na, knip dode bladeren weg, geef voeding en zo kunnen de planten weer aan de groei komen.
groetjes,
Diana
Kun je doordragende aardbeien en middelbroege aardbeiplantjes samen planten.
Hallo Heidi,
Ja hoor, dat kan. Ze staan hier ook naast elkaar. Ik vind het wel handig om ze niet kriskras door elkaar te zetten maar een beetje gegroepeerd te houden (want zo kan ik wat makkelijker de doordragers beschermen en plukken en voeding geven terwijl de eenmaaldragende aardbeien ‘klaar’ zijn en vooral stekken maken die ik telkens weg moet halen).
groetjes,
Diana
Hoi Diana,
Bedoel je met” neem ze mee in de vruchtwisdeling” dat je ze elk jaar verplaatst? En zo ja, wanneer?
Hallo Tobias,
Nee hoor, een aardbeiplant heeft een cyclus van 3 jaar (waarbij ze in haar 1e jaar een kleine opbrengst geeft, in haar 2e jaar de beste opbrengst en in haar 3e jaar wordt de opbrengst al wat minder (en wordt het dus tijd om stekken te nemen voor een nieuw bed). Maar lees vooral deze pagina nog even goed want ik leg het uitgebreid uit en je ziet dan ook foto’s van 1-jarige planten, etc..
groetjes,
Diana
Ja ik vond het ook al zo vreemd als je elk jaar zo’n plant uit de grond moest halen.
Iedergeval bedankt voor het snelle antwoord.
Dag tuinliefhebbers,
Even een vraagje… heeft iemand ervaring met de aardbeibakken Van Bato? Ik heb deze aangekocht, en het is zalig de aardbeien nu op hoogte te kunnen plukken. Maar, het water geven vind ik dan weer een minpunt. Elke dag moet ik bewateren…pffff. Ik stel me de vraag of je best nà het aardbeiseizoen (geen door dragende variëteit) de aardbei planten niet best in volle grond zet. Zo moet ik niet elke dag water geven. Ik wilde gewoon even checken wie ervaring heeft met de bato bakken.
Groetjes carine
Hoi Carine,
Ik heb dit jaar Bato bakken aangeschaft en de aardbeien in gewone teelaarde en potgrond gezet. In een verhouding 50-50 je moet ze niet tot de rand vullen maar tot een 3cm onder de rand.
Door de tuinaarde houd de grond beter het vocht vast en hoef je niet elke dag water te geven tenzij het natuurlijk heel heet wordt. Ook moet je ongeveer om de 3 jaar je planten vernieuwen dus vernieuw ik tevens de grond.
Ook heb je niet het probleem dan bij potgrond na één jaar deze al voor de helft verteerd is door de mix van teelaarde en potgrond. Bij groeien ze nu voor het 2e jaar en geven volop bloemen. Ik wil er voor volgend jaar nog een aantal Bato bakken bij zetten want deze bevallen mij goed.
Groet, Hans
Ik heb ze vorig jaar in de Bato bakken buiten laten overwinteren.
Toen we toch nog even redelijke vorst kregen heb ik ze afgedekt met plastic en ging prima. Als je ze weer verzet ( dus naar de volle grond) en later weer in de bakken lijkt mij niet bevorderlijk voor de planten. Wil je zelf stekken bewaren zet je de bakken op de grond met een paar 9 cm potjes voor de stekken. Met een paar weken kun je deze losknippen.
Dag Hans, bedankt voor jouw antwoord. Ik ben tot hiertoe ook erg blij met de bato bakken, alleen spijtig dat het water onderaan niet opgevangen wordt. Hier pluk ik al volop aardbeien, maar met onze temperaturen ben ik verplicht om elke dag water te geven, zelfs met de mix van tuinaarde, rijnzand en kleigrond. Vandaar dat ik me bedacht om na de pluk alles even in volle grond te zetten tot de hete periode voorbij is om nadien vanaf oktober terug in bakken te planten. Idd, niet erg bevordelijk voor de planten. Wel een goed idee om deze nadien op de grond te zetten met P9 potjes voor de nieuwe scheuten. Ik denk dat ik alles gewoon dichter bij de plaats waar ik water kan nemen ga verplaatsen.
Groetjes carine
Hoi Carine,
De Bato bakken hebben aan de onderzijde een mogelijkheid voor het bevestigen van een goot.
https://www.bato.nl/nl/assortiment-tuinbouw/substraatbakken/drainbuis/drainbuis/
Groetjes,
Hans
Oeps!!
Ik was even in de war en dacht aan afvoeren van water wat er eventueel uitlekt.
Hans
Dag Hans,
Bij mij komt het erop neer dat het water er niet te snel doorspoelt. Ik geef nu momenteel ‘s morgens en ‘s avonds water en met onderbakken zou het water niet onmiddellijk doorlopen.
Groetjes Carine
Ik zal dit jaar mijn aardbeibed moeten vernieuwen, want helemaal vol met kweek, wildgroei enz. Door natte voorjaar niet veel aan kunnen doen helaas en de planten zijn respt 2-3-4 jaar oud nu. Ik ga daarom een bed opschuiven, echter in augustus/september zullen daar nog wat andere gewassen op staan.
Kan ik gekochte frigo stekken tijdelijk in een P9 pot met potgrond oppotten tot ik plek heb of wat is wijsheid hierin?
En voor waar ik al wel plek heb, kan ik de losse wortels gewoon in een gat stoppen en gat dichtdrukken, ik vind dat wat raar omdat aardbeien juist heel goed grond vast houden in de breedte. Is het niet beter om een een soort richel te maken en de wortels daar overheen te leggen? zal wel wat gedoe zijn natuurlijk.
Hallo Robert,
Ja hoor, dat kan prima! Ik heb dat zelf ook regelmatig gedaan, mits je maar in de gaten houdt dat je de planten in pot eventueel wat bijvoert als ze langer dan 6 weken in de potjes blijven. Ik heb zelfs wel eens te laat gestekt (in september pas) en daarom jonge aardbeiplanten in 12-centimeterpotjes in de koude kas overwinterd, in maart waren ze zelfs nog wat gegroeid, ik heb ze eind maart uitgeplant en de planten gaven dat jaar al een kleine oogst.
Je kunt aardbeien prima gewoon uitplanten in de volle grond, je kunt proberen de wortels een klein beetje te spreiden, maar uiteindelijk zullen de planten na het uitplanten zelf voldoende zijwortels gaan maken. Uiteraard wel direct na het planten ruim water geven zodat de grond rond de worteltjes spoelt.
groetjes,
Diana
Hoi Diana,
Als eerste jaars moestuinier teel ik dit jaar voor het eerst aardbeien ( in verhoogde bak in de moestuin )
Ik heb de bak afgeschermd voor vogels met een mooie stellage met blauwvogelnet.
Geen vogel kan erbij, de aardbeien doen het super! Worden mooi groot, maar ik kan er niet van genieten…Voor ik een aardbei kan plukken zijn alle rijpe aangevreten. De mooiste liggen half aangevreten naast de plant. Zo jammer. ik denk zelf dat muizen de boosdoener zijn..
mijn vermoeden is dat het muizen zijn, aangezien ik op een beschutte plek een hoopje ‘gepelde’ sugarsnaps zie liggen waar de erwtjes uit zijn opgegeten. De sugarsnaps staan er pal naast.
Wat kan ik hier tegen doen? Ik zou zo graag een aardbei zelf opeten.
Groetjes Rianne
Hallo Rianne,
Het zouden inderdaad muizen kunnen zijn. Ratten lusten ze ook graag, en slakken en pissebedden ook. Maar die eerste kan er niet bij en de laatste 2 halen de aardbeien niet van de plant maar eten die ter plekke op. Ik vrees dat er niet veel anders opzit dan een fijnmaziger net te gebruiken. Of je moet de muizen willen verjagen/bestrijden en daarvoor zou je bijvoorbeeld op deze pagina kunnen kijken: Beestjes kwijt/muizen
groetjes,
Diana
Hoi Diana,
Ik heb aardbeien staan van 1 jaar oud. Helaas moeten ze nu verplaatst worden. Hoe zal ik dat het beste aanpakken?
Ze komen in een bak in de volle grond.
Door deze grond ruim compost mengen en de plantjes met veel grond/kluitje verplanten en de grond afdekken met stro?
Ik kijk uit naar je antwoord!
Groetjes Liza
Hallo Liza,
Ja, als het niet anders kan (ik zou ze liever na de winter verplaatsen), dan zou ik inderdaad een zo groot mogelijke kluit grond rond de wortels houden bij het uitgraven. En ze direct ruim water geven na het verplanten. Mocht er deze winter nog strenge vorst komen is het wel handig om naast het stro nog wat extra bescherming te geven (bijvoorbeeld door tijdens de vorst een stuk vliesdoek over de planten te draperen).
groetjes en succes met verplanten!
Diana
Wat een leuke website Diana! Ik ben beginner in de moestuin en heb begin januari een verwaarloosde moestuin gehuurd waar veel aardbeienplanten staan…..Ik ben nu het laatste deel aan het spitten en haal de planten er uit (met veel grond er aan vast). Ik wil deze gaan uitplanten in een schoon stuk grond met anti wortel doek. Ik wil per plant een gat maken in het worteldoek en dan in het gat wat aanplantgrond of een soort voeding doen? Of heb jij een andere tip? Alvast dank.
Hallo Ria,
Dat klinkt als een prima plan: ik zou vooral de kleinere/jonge aardbeiplanten uitgraven want die gaan langer mee en geven dus op de lange termijn een betere opbrengst dan de grotere/oudere planten die hun beste tijd al hebben gehad en steeds minder opbrengst zullen gaan geven. Als je de planten in een gat met potgrond plant hebben ze direct voldoende voeding voor een aantal weken. Je kunt dan altijd laten nog wat bijvoeden (bijvoorbeeld met wat kali). Mijn ervaring met gronddoek/antiworteldoek is dat als je er bijvoorbeeld organische mestkorrels over strooit, het eerst een tijdje op het doek blijft liggen maar na een paar regenbuien toch gewoon ‘oplost’ en in de grond wordt opgenomen zodat de aardbeienplanten het op kunnen nemen zoals ze willen (terwijl voeding in een plantgat gooien soms kan zorgen voor een te hoge concentratie voedingsstoffen en dat kan vervolgens tot het beschadigen van wortels leiden). Je zou anders ook voeding (in welke vorm dan ook, opgeloste korrels in water, zelfgemaakte aftreksels, etc.) via gietwater aan de planten geven,
groetjes en succes met het helemaal naar je zin maken van je moestuin!
Diana
Hallo Diana,
Ik als beginner probeer ik alles op te volgen, prachtig stro rond de plantjes, en dan, nee toch hè, de grassprieten groeien tegen de klippen (aardbeien) op, is de stro allemaal aan het ontkiemen, er is niet tegen aan te werken, kan er nergens iets over op internet vinden, hoe kan dit? Wat moet ik doen, drama dit. Stro bij de dierenwinkel in een geperste zak gekocht……
Hallo Renata,
Ook hier kiemen er tarwezaden maar niet ’tegen de klippen op’ hoor.
Ik denk dat het met de kwaliteit van het stro te maken heeft, hoe meer ‘afval’ erin zit, des te meer zaden er kunnen kiemen.
Als de plantjes nog jong zijn kun je ze er heel gemakkelijk uit trekken en neerleggen zodat het kan verdrogen, als ze wat groter zijn kunnen ze wel behoorlijk diep wortelen.
Je kunt voor volgend jaar een ander adres voor stro overwegen, of anders natuurlijk ook een andere bodembedekker overwegen (bijvoorbeeld bladeren, hooi, gronddoek, etc.).
groetjes,
Diana
Hallo Renate en Diana
Ik heb het ook meegemaakt. Ik heb jarenlang stro gelegd tussen de aardbeien. Altijd bij dezelfde winkel gekocht. Ging altijd goed wat betreft het aantal kiemende zaden.Tot ik een aantal jaren geleden echt gek werd van de grassprieten, zelfde winkel, zelfde verpakking. Sindsdien gebruik ik tot volle tevredenheid stroken gronddoek als bedekking.
Groeten,
Ria
Hallo Ria,
Dankjewel voor het meedenken. En wat leuk om iets van je te horen, ik hoop dat alles goed met je gaat!!
Ik was al een klein beetje ongerust maar wilde je ook niet storen met een mail, en je bent natuurlijk ook nooit verplicht om op de website te kijken of te reageren. Het is alleen dat er mensen zijn zijn die ik al zo lang via de website ‘(her)ken’ dat ik ze mis als ik ze er niet meer zie :-). Ik hoopte maar dat je het gewoon heerlijk druk in de tuin had!
groetjes,
Diana
Dank je wel, zijn nog kleine plantjes maar wel 30 stuks, echt het is gewoon niet bij te houden zo veelgroeit er tussen, ik baal er enorm van hoor, ik heb de plantjes in de plenty”s staan dat zijn van die tassen zeg maar, dus beetje lastig met worteldoek, heb je met hooi niet het zelfde probleem dan?
Hallo Renata,
In hooi kunnen ook zaden zitten, hooi is gedroogd gras en stro is gedroogd graan. Uiteindelijk gaat het dus vooral om de kwaliteit van het stro of hooi.
Zoals Ria aangeeft is gronddoek/worteldoek ook een goede en zadenvrije optie, en anders kun je nog denken aan op maat geknipt karton, al dan niet met een laagje compost, stro, hooi of bladeren erop.
groetjes,
Diana
Hallo diana, prachtige website, heb al veel informatie vergaard. Denk daarvoor. Ik heb sinds vorig voorjaar een klein moestuintje waar ik ook aardbeien in heb gezet. In het najaar heb ik de uitlopers niet weggehaald en het stukje is nu een rommeltje geworden. Kan ik nu in januari de uitlopers afdoen en deze stekken en evt binnen zetten of in de garage. Of toch beter alles met rust laten tot maart. Zouden de uitlopers wel vruchten geven deze zomer? Wat zou u adviseren? Alvast bedankt! Groetjes Anke
Dag Diana,
Bedankt voor de mooie uitleg en het vele werk dat je hierin steekt.
Het is echt een schat aan informatie.
Weet jij waar, buiten Vreeken, er oudere /vergeten aarbeirassen te vinden zijn?
De focus hier ligt sinds vorig seizoen meer op de vergeten groenten.
Maar aardbeien zijn hierbij moeilijker (niet) te vinden.
Alvast bedankt!
Grt, Silva
Hallo Silva,
Ik vrees dat ik je niet kan helpen, ik heb ze zelf niet en er ook geen verstand van. Ik denk dat bij aardbeien vooral zaken als opbrengst, houdbaarheid van de vrucht, formaat, gezondheid van de plant, etc. er voor hebben gezorgd dat oude rassen grotendeels zijn verdwenen. Maar ik vond deze pagina met beschrijvingen van oude aardbeirassen. Wellicht kun je aan de hand van die informatie en de namen wat gerichter zoeken naar de rassen waar je interesse in hebt: Beschrijving Erfgoedrassen Aardbei
Ik hoop dat je hier iets aan hebt!
Diana
Hoi,
Als eerste… wat een mooie website heb je. Superleuk en leerzaam om te lezen.
Weet je misschien ook iets over de eetbaarheid van de aardbeienblaadjes. Niet de kroontjes, die eetbaar en gezond zijn, maar de grote bladeren. Ik hoorde dat je er thee van kan zetten en bijv als Spinazie eten, maar kan nergens vinden of dat van alle aardbeien kan of bijv alleen van bosaardbei of bepaalde gekweekte soorten.
Groene groetjes Marianne
Hallo Marianne,
Ik moest even zoeken hoor, en dit is wat ik vond:
Strawberry leaves are safe to eat. There’s no risk from consuming dried or fresh strawberry leaves — they’re not poisonous and have no side effects. But — as with most things — allergic reactions are always a possibility. And while fatal allergic reactions to strawberries are rare, they’re not unheard of.
Ze zijn dus eetbaar, als je er niet allergisch voor bent. Of ze ook lekker zijn weet ik niet, daar kan ik niets over vinden (lijkt mij een voorwaarde want alleen maar om te eten omdat het eetbaar is, dan zou ik al snel andere planten kiezen; bedenk dat het blad er niet voor niets is, het is er voor de fotosynthese, om voeding op te slaan en te kunnen groeien, en bijvoorbeeld ook om rijpe aardbeien tegen felle zon te beschermen, etc.)
Dus als er erg veel en/of groot blad is, kun je het eens proberen, maar zorg dat er ruim voldoende blad aan de plant blijft om te zorgen dat die gezond blijfy.
groetjes,
Diana
Hey,
Ik heb bij vele aardbeiplanten gaatjes in de bladeren …Ik vermoed van de bladwesp(rups) . Kent u toevallig een bodembedekking of plant die kan helpen om dit wat in toom te houden ? 🙂
Hoi Bert,
Ik heb geen verstand van ziekten en plagen hoor.
Ik heb even voor je gegoogeld en vind de Latijnse naam voor aardbei-bladwesp en dat is Allanthus cinctus. Vervolgens googel ik op Strawberry Allanthus cinctus en dan vind ik de Engelse naam = Curled Rose Sawfly. En vervolgens googel ik op Strawberry Curled Rose Sawfly. Als je dan ook nog het woord ‘prevention’ erbij zet vind je nog meer over het voorkomen ervan. Kijk bijvoorbeeld even hier: Gardener’s World, maar is vast nog veel meer te vinden.
groetjes,
Diana