Eindelijk…

Helaas weer geen blog over stekken, want daarover schrijven kost meer tijd, dat wordt een groter blog, ik wil er nog wat dingetjes voor alle zekerheid voor opzoeken (voor ik onzin uitkraam), en ik moet in alle foto’s die ik heb (en dat zijn er ondertussen ruim 30.000) ook de geschikte opzoeken. Ik heb trouwens al wel gestekt, vooral veel Salvia’s, lavendel, eeuwig kool, rozemarijn maar ook wat vaste planten (vind ik altijd lastiger dan soorten die verhouten). De stekken zien er nu, na enkele dagen, vooral erg sneu uit, maar uit ervaring weet ik dat een groot deel ervan uiteindelijk weer overeind komt wanneer de eerste worteltjes zijn gemaakt. Ik zal er ook flink wat verliezen, maar dat is ingecalculeerd.

Ik had dus niet genoeg tijd voor een uitgebreid blog over stekken (uiteindelijk is dit ook geen kort blogje geworden :-)). Want ik kon/moest tomaten oogsten. En dat kost tijd; het oogsten zelf is snel gebeurd maar mee naar huis, wassen, uitzoeken, foto’s maken, snijden, roosteren, pureren, zeven, wecken, er komt veel tijd bij voor ze in pot, fles of vriezer zitten. De laatste rassen (in vroegheid) kon ik in andere jaren vaak in de 2e helft van juli oogsten, nu is dat pas in de eerste week van augustus. Ik heb eigenlijk geen idee of dat met het weer in het voorjaar heeft te maken (heel lang behoorlijk fris en vooral heel erg nat), of met de al vroeg rondwarende Phytophthora, of met mijn persoonlijke omstandigheden waarin ik de zaailingen iets later plantte dan normaal. Misschien een beetje van alles, maar ik hoor van heel veel andere mensen dat de tomatenoogst later valt dan in andere jaren.

In ieder geval; mijn vader zei altijd “Gek of Erg”, een soort synoniem voor “Hollen of Stilstaan”. We hebben dit jaar lang op de tomatenoogst moeten wachten maar nu valt die hier bijna als een waterval over ons heen. Kilo’s, tassen vol. Elke dag tomatensalade, elke dag een schaaltje met snoeptomaatjes op tafel. En ondertussen al weer 28 grote potten tomatensaus ingemaakt en geweckt.

Elk jaar probeer ik weer nieuwe rassen, maar elk jaar zet ik ook weer wat oude bekenden (en niet voor niets, die komen uit mijn favorietenlijstje). En dus zijn er elk jaar meevallers, tegenvallers en nieuwe favorieten. Een kleine tegenvaller is hier Datterino Verde:

Ach, echt slecht is ze niet hoor. De opbrengst is niet geweldig. Maar vooral de smaak is behoorlijk zuur. En ik hou van zuur, echt waar, maar dan wel als frisse tegenhanger van zoet. Misschien ligt het ook een beetje aan mij, het is wat lastig te bepalen wanneer ze rijp is, maar als ik een tomaatje enkele dagen extra laat hangen wordt ze wat zacht en rimpelig. En dan is ze wel lekker, met voldoende zoet naar het zuur, en de karakteristieke kruidige frisheid die veel groene tomaten hebben. Maar ik hou van stevige tomaten, niet van tomaten die pas lekker worden als ze overrijp en zacht zijn. Niet meer zetten dus. Ja, ik ben onverbiddelijk als het gaat om de rassen die ik wel en niet wil bewaren om later nog eens te telen. En het toont maar weer eens aan hoe bijzonder het is om een geweldige tomaat te kweken. Want de moeder van Datterino Verde is vast Datterino (een rode en erg lekkere ovale cocktailtomaat met goede opbrengst). Daar waar de Datterino Verde wat tegenvalt, zo euforisch ben ik over de Datterino Arancio, een oranje kruising uit die rode Datterino. De opbrengst is veel beter, ze is ook veel vroeger (één van de eerste tomaatjes die ik dit jaar kon oogsten). En ze is vooral veel lekkerder: minder sappig maar veel zoeter, vleziger en fruitiger. De planten zijn gezond en groeikrachtig (maar dat zijn die van de Datterino Verde ook). Hoe dan ook, een nieuwe favoriet hier.

Voor de mensen die van tomaten houden en/of zelf altijd weer op zoek zijn naar nieuwe rassen, bij deze een kleine opsomming van de rassen die ik dit jaar teel en wat ik er van vind. Met lekker veel foto’s 😊

Ik hoop in de komende weken de rassen allemaal toe te voegen aan de database van zelfgeteelde rassen (die straks de 550 rassen aantikt 😲, wat bijzonder dat ik me ze bijna allemaal nog kan herinneren; waar ze stonden, hoe ze groeiden, of ze lekker waren, etc.).

De tomaten die ik dit jaar teel (zonder de planten die ‘niet klopten’ en de planten die ik in vroeg stadium verwijderde ivm Phytophthora), en wat ik er van vind:

Aunt Ginny’s Purple

Een favoriet, en een echte heirloom. Een oud zaadvast ras dus dat generatie na generatie is doorgegeven. Een geweldige ouderwetse bomvolle tomatensmaak, en heerlijk sappig. Het Purple in de naam is niet echt paars maar donkerroze. Ze is een laat ras en de opbrengst is zeker goed te noemen, de tomaten hangen in verschillende formaten in wat ongelijke trossen. Doet er allemaal niet toe (heeft wat mij betreft sowieso veel charme, leuker dan die keurige rijtjes tomaten in dezelfde vorm en hetzelfde formaat 🤩), de smaak vergoedt alles.

Carol Chyko’s Big Black Taste

Laat ras, één van de laatste die ik kon oogsten. Maar dan heb je ook wat, 3 tot 4 grote vleestomaten in een prachtige diep donkerroodpaarse-bruine kleur (qua kleur ergens iets tussen mahonie en cola in, laat ze hangen tot ze volledige door gekleurd zijn want bij te vroeg oogsten zijn ze van binnen nog niet rijp en dus ook nog niet vol op smaak). Heel vlezig, sappig, zoet, goed in balans; een volle warme tomatensmaak. Met 3 tot 4 grote tomaten van gemiddeld 200 tot 300 gram is de opbrengst ook prima.

Cherokee Lime Stripe

Persoonlijk favoriet die ik dus al eerder teelde. Kleine tot middelgrote vleestomaten die groen met wat oudroze streepjes zijn als ze rijp worden (zie foto). Van binnen zijn de tomaten heldergroen met een vleugje rood. De opbrengst is meer dan prima, en de smaak van de tomaten is heerlijk: zoet, vol maar ook met een zuurtje en een frisse kruidigheid. Veel en lekker dus. In eerdere jaren middelvroeg, nu wat later.

Coeur de Boeuf de Nice

Ik ken nog geen ‘buidel’ die teleurstelde; rood, groot, een mooie en onregelmatige buidelvorm en prima opbrengst. Wel behoorlijk laat en dus vooral voor de teelt onder glas. Maar een heerlijke tomatensmaak, heel vlezig en sappig. Excuses voor het onkruid op de foto, lelijk maar de tomaten (b)lijken er weinig last van te hebben.

Datlo

Ach, een ondergeschoven kindje. Want de opbrengst is wat lager dan die van de Datterino Arancio waar ze zoveel op lijkt. Maar op 2 stammen geteeld is de opbrengst prima. Ze is even groot en even oranje als de Datterino Arancio, en zelfs de vorm komt overeen. Maar de smaak is wat frisser: waar Datterino Arancio heel zoet en vlezig is, is de smaak van Datlo zoet met een frisfruitig zuurtje, en ook wat sappiger. Net een beetje anders, maar wel net zo lekker. En het vroegste tomaatje van dit jaar.

Datterino Arancio

Deze noemde ik al in de tekst, een nieuwe persoonlijk favoriet hier: vroeg, veel, gezond en erg lekker.

Datterino Verde

Deze noemde ik ook al in de tekst, geen tomaatje voor mij, meer voor mensen die echt van wat zuurdere tomaatjes houden. Opbrengst redelijk tot goed. Wel heel gezonde en groeikrachtige planten.

Homestead #2

Er schijnen 2 types te bestaan, vandaar de #2, om aan te tonen dat dit niet de ronde tomaat is maar de wat plompe en geribbelde extra grote variant. Rozerood van kleur, een goede tot prima opbrengst en tomaten van 400 gram en groter zijn geen uitzondering. Ze was hier middelvroeg, en de smaak is heerlijk: vol, zoet, fris en goed in balans, vlezig en sappig.

Howard German

Een oud gediende: grote pastatomaat. Prima van smaak maar eigenlijk wel te droog om in een salade te eten, heel vlezig maar nauwelijks sap, gel en dus ook weinig zaden. Een perfecte tomaat voor sauzen en stoofschotels. Ik teelde ook Opalka; die heeft een net iets betere opbrengst maar het scheelt niet veel. En dus allebei even goed in hun klasse.

Lange Aermer

Ik teelde deze tomaat al eens eerder, een groene langwerpige romatomaat die uiteindelijk richting kaneelkleur afrijpt (van binnen blijft ze groen). Ze was de eerste keer dat ik haar teelde een lekkere tomaat; zeker prima voor soepen en sauzen maar voor een pastatomaat ook best sappig; sappig genoeg om ook in salades, etc. te eten. En zoet en een beetje friszuur en kruidig van smaak, ook niks mis mee. Hoe dat nu is durf ik niet te zeggen want ik heb nog geen tomaat kunnen oogsten. Ik kreeg deze plant van tuinvriendin Laura, nadat ik wat dode tomatenplanten weg moest gooien. Dus laat geplant, ze zou eigenlijk een middelvroeg ras zijn.

Opalka

Ook deze teelde ik al eerder, net als Howard German. Ik kon ze allebei in dezelfde week voor het eerst oogsten, allebei middelvroeg tot laat. En ook dit is dus een grote pastatomaat met een prima smaak maar eigenlijk te droog om in een salade te eten, ideaal voor soepen, sauzen, stoofschotels, etc. Zoet en vol van smaak maar heel vlezig en nauwelijks sap. Geeft een net iets betere opbrengst dan Howard German, al scheelt het weinig hoor. Allebei aanraders voor het inmaken.

Orange Russian 117

Persoonlijk favoriet hier die ik al vaker teelde. Dit jaar op 2 stammen en daardoor veranderde de opbrengst van goed naar prima. Ze is hier in de kas altijd behoorlijk vroeg, maar ik hoor van andere mensen dat ze in de buitenteelt juist laat is. De tomaten zijn prachtig, vaak hartvormig en onregelmatig in grootte en kleur; soms ruim 300 gram zwaar, soms amper 100 gram. Soms geel met een vleugje rozerood (en dan van binnen ook geel met een vleugje rozerood), soms bijna rozerood met wat geel (en dan van binnen ook geel maar met een flinke adering van rozerood). De smaak is voortreffelijk (vind ik); zoet, fris, fruitig, sappig en vlezig ineen.

Pigletwillie’s French Black

Hier kan ik nog steeds helaas niets over zeggen, de eerste tomaten rijpen nu. Ze is wellicht een laat ras maar ik kreeg deze plant ook van tuinvriendin Laura, nadat ik wat dode tomatenplanten (door drassige grond en slakken) weg moest gooien. Dus laat geplant. De kleine tot middelgrote tomaten hangen dicht op elkaar in een tros en zijn opvallend donker en diep glanzend van kleur wanneer ze rijpen. Ik ben benieuwd naar de smaak. Ik ga dit weekend een tomaat plukken en proeven, ze zijn veranderd van kleur maar nog steeds heel stevig. Misschien een ras dat lang kan bewaren?

Pineapple Fog

Een favoriet hier die weer eens terugkomt. Middelgrote tomaten in een mooie kleur die bovenaan geeloranje is en naar beneden toe verkleurt naar oranjerozerood. Van binnen zijn de tomatengeeloranje met een vleugje rozerood. De smaak is prima; lekker zoet, fruitig en fris, vooral als ze op tijd wordt geoogst. Kan wel wat melig worden als ze te lang aan de plant hangt maar dan gaan ze hier de soep of saus in. De opbrengst is prima, op 2 stammen geteeld meer dan prima. En ook nu was ze weer een behoorlijk vroeg tomaatje.

Ropreco Paste

Een struiktomaat die hier ongeveer 80 centimeter hoog werd. Ik teelde haar met een paar stokken en bond haar wat slordig op. Ze vindt het allemaal prima en maakt aan elke uitloper korte trosjes met ongeveer 6 tot 8 kleine pastatomaten. De smaak is fris en mild (op een goede manier maar niet heel uitgesproken in zoet of zuur), en de tomaatjes zijn vlezig, weinig sap. En een redelijk vroeg tomaatje; één van de weinige pastatomaatjes die ook geschikt zou kunnen zijn voor de buitenteelt.

Sprite

Al heel lang een favoriet, ik zie nog oude foto’s van 2011 en dat was niet eens de eerste keer dat ik haar teelde. In het kort: heel veel tomaatjes aan heel grote struiken, heel vroeg en met een heel lekkere smaak. Felrood, weinig sap, een beetje als een tumtummetje maar dan met tomatensmaak.

Sprite Lite

Nou, ik moet er nog eens over denken of ik hier verder mee wil gaan, mijn eigen tomaat geeft in ontwikkeling zulke belachelijk grote trossen bloempjes dat het ten koste gaat van de rijping. Ze bloeit en bloeit en maakt zeker ook tomaatjes maar die groeien heel langzaam en rijpen ook heel laat en langzaam. En onregelmatig, ik kan soms nu in de 2e tros al tomaatjes oogsten terwijl er nog bloempjes in de eerste tros bloeien. De smaak is prima maar ik stop wellicht met het ‘veredelen’. Tenzij….. en dat hoop ik, ze zoveel bloemen en tomaatjes maakt en daar zoveel tijd voor nodig heeft dat ze in de nazomer en herfst alsnog heel veel rijpe tomaatjes geeft. Als dat gebeurt ga ik van gedachten veranderen. Er is natuurlijk ook de mogelijkheid om haar al na de 2e tros te toppen, dan nog is de opbrengst in potentie heel groot, met wel ruim 200 bloempjes per tros, maar dat is wel een gedoe. Mmmm, we zullen zien.

Trixi

Wordt soms ook wel Trixie genoemd. Een heel gewoon tomaatje. En dat is niet zo mijn ding. Tenzij ze vroeg is, en dat is ze. En gezond is, en ze is zeker gezond, groeikrachtig en sterk. En een goede opbrengst geeft, en die geeft ze, op 2 stammen zelfs meer dan prima. En lekker is, en dat is ze; een erg lekkere tomatensmaak; vol en zoet, fris en sappig. De tomaatjes zijn felrood van kleur, niet helemaal rond, beetje ovaal. En zo komt een ‘gewoon’ cocktailtomaatje’ hier dus toch gewoon in mijn favorietenlijstje terecht!

Tseknovsky Gigant

Bij zo’n naam verwacht je misschien tomaten tot een kilo. Maar in dit geval gaat het om een ‘gewone’ tomaat en niet om een vleestomaat of hart/buidelvorm. En voor een gewone ronde rode tomaat is ze inderdaad heel groot, wel ruim 9 tot 10 centimeter in doorsnede. De opbrengst zou wat beter kunnen, die is met 3 tomaten van gemiddeld zo’n 200 tot 250 gram een beetje karig. En ze is een laat ras, ik kon deze week pas de eerste rijpe tomaat oogsten. Maar ze is wel een lekkere tomaat; met veel vlees, veel sap, lekker zoet en toch ook een fris zuurtje.

Umami

Dit zou een heel lekker tomaatje zijn, de favoriet van de persoon van wie ik de zaden kreeg. Hier viel ze iets tegen, misschien waren mijn verwachtingen te hoog, maar de opbrengst is wat minder groot dan die van mijn nieuwe liefde Trixi. Een mens blijft toch vergelijken hè, en gelukkig: smaken verschillen. De cherrytomaatjes zijn wel prachtig, donkerroze van kleur en extra glanzend. En de smaak is ook prima. Maar iedereen die hier Umami en Trixi naast elkaar proefde riep Trixi uit tot de winnaar. Nog iets; ook vocht, temperatuur, grondsoort en voeding hebben invloed op de smaak, misschien is ze op wat zuurdere zandgrond veel lekkerder. Hier prima maar niet uitzonderlijk.

Yee Chan’s Uncle Oxheart

Ook dit is lastig te beoordelen. Ik kreeg deze plant van Laura, ik noemde het al eerder. Dus ik kan weinig over de vroegheid zeggen, want ik kon deze week pas de eerste tomaat oogsten. De opbrengst lijkt ook niet geweldig te zijn maar dan is er altijd nog de mogelijkheid om op 2 stammen te telen. De smaak van de enige grote warm gele vleestomaat die ik tot nu toe kon oogsten was in ieder geval erg lekker, heel sappig en vlezig en zoet en fris.

Nou, en zo oogsten en eten we dus ook dit weekend weer tomaten, en maken we soep, en wecken we saus. Voor alle duidelijkheid; je hoort mij niet klagen!

Tot slot dan nog even: mocht je zaden willen zoeken van een tomatenras dat je hierboven beschreven ziet, kijk dan even in de lijst met zadenwebshops op deze pagina: Moestuinzaden