Eeuwig kool

Ik geloof dat het alweer ruim 15 jaar geleden is dat ik dacht dat ik een echte eeuwig kool had bemachtigd. Helaas bleek dat niet te kloppen want de plant schoot door, bloeide en stierf af. Het was toen al een heel bijzondere plant waar lastig aan te komen was, een letterlijk bijna vergeten groente. En dat terwijl de plant toch al zo oud is; ze zou ooit door de Romeinen naar Europa zijn meegenomen.

Gelukkig is ze ondertussen goed verkrijgbaar, en ik heb deze plant dan zelf ook al weer een paar jaar in de tuin. Ze heet niet voor niets eeuwig kool; ze bloeit niet en dat is de voornaamste reden dat ze dus ook niet doodgaat. Dat betekent tegelijkertijd dat stekken de enige manier is om haar te vermeerderen. Vervolgens is ze ook nog eens sterk en prima winterhard. En zo kun je dan als koolplant blijkbaar heel oud worden. Eeuwig kool is ook onder nog wat andere namen bekend; zo wordt ze ook wel eeuwig moes genoemd, of splijtkool (dat duidt op het feit dat ze veel zijscheuten maakt, oude wijvenkool of stekkool.

Ze is niet alleen een mooie grote, winterharde én wintergroene vaste plant (de volwassen plant is hier zo’n 70 centimeter hoog en breed), ze is ook gewoon lekker. Ze heeft een smaak die wel wat op boerenkool lijkt en daardoor kan ze worden gebruikt in soepen, stoofschotels en stamppotten. Net als vrijwel alle soorten kool houdt ze van een plekje in de halfschaduw en van een rijke maar luchtige grond, met voldoende vocht en voeding; zowel op klei- als zandgrond is compost en een mulchlaag van organisch materiaal onder de planten dus aan te raden.

Er is maar 1 nadeel aan eeuwig kool: ze is en blijft een kool; en daardoor is ze gevoelig voor een deel van de ziekten en plagen waar al die andere kolen ook gevoelig voor zijn. In het voorjaar betekent dat hier ze nog wel eens wordt belaagd door slakken, in de zomer zijn dat vaker rupsen en/of aardvlooien, en in de late winter, als er weinig ander eten is, wordt ze wel eens aangevreten door duiven. Voor een mooie plant waar je heel veel van kunt oogsten is een bescherming dus soms geen overbodige luxe. Ik laat het hier vaak maar gaan; de plant is sterk genoeg om wel wat vraatschade aan te kunnen, en zo lang ik er zelf ook nog wat van kan oogsten ben ik tevreden.

Gelukkig is er nog genoeg kool tussen de gaten 🙂

Ondertussen is er niet alleen meer groene eeuwig kool: er is ook een witbonte variant. Gelukkig is die niet zo witbont dat ze er zwak van wordt; het is een heel bescheiden en vooral sierlijk wit randje rond de bladeren. En dat maakt haar misschien nog wel mooier dan wanneer ze opvallend en over het hele blad tweekleurig zou zijn, ze past nu ongetwijfeld prachtig tussen bijvoorbeeld vaste planten met opvallende paarse bloemen.

Het witte randje langs het blad van witbonte eeuwig kool

En dan nu…….. ik kreeg een aantal weken geleden een berichtje van Kay, hij heeft een prachtige paarse eeuwig kool! De naam is Rubras of hoekjeskool en hij heeft een stek gekregen van Johan v.d. Hoek; die heeft dit nieuwe ras ontdekt, vermeerderd en getest. Johan heeft een video op youtube geplaatst waarin hij het verhaal en de ontdekking van de eerste Rubras uitlegt. Je kunt in deze korte video de plant ook in volwassen stadium in zijn tuin zien, en hij legt tevens uit hoe je eeuwig kool (zowel de groene, de witbonte en de paarse) het best kunt stekken. De video:

Ondertussen ben ik de trotse bezitter van een stek van het ras Rubras!! De jonge maar gewortelde stekken staan, nu het zo warm is, in potjes in de schaduw, met wat extra vocht. Ik hoop en denk dat ik de stekken over enkele weken uit kan gaan planten.

Eeuwig kool Rubras stekken in potjes

Als je de video op youtube bekijkt kun je (in de reacties daar) het mailadres van Johan v.d. Hoek vinden. Ik heb begrepen dat hij het leuk vindt om stekken te nemen en dit ras met anderen te delen, tegelijkertijd hoop ik dat hij niet overspoeld wordt met aanvragen 🙂 . Op mijn beurt ga ik heel goed voor mijn stekken zorgen en hopelijk volgend jaar zelf voorzichtig de eerste stekken nemen om er andere mensen blij mee te maken!

De al wat grotere stekken van de witbonte eeuwig kool

Tot slot van dit blog wil ik Kay nog even heel hartelijk danken voor zijn moeite, de tip en het opsturen van de stekken, en natuurlijk Johan v.d. Hoek voor dit prachtige nieuwe ras van eeuwig kool!!

Tot slot van dit blog nog 1 foto, van een bloem, in dit geval van een Salvia waarvan ik zaden kreeg, van iemand uit Frankrijk. Vooralsnog maakt ze hier nog geen zaden, maar ik houd hoop (en speur elke dag). En ik ga in ieder geval ruim voor de herfst stekken nemen om die vorstvrij te overwinteren. Ze zou volgend jaar een erg mooie combinatie kunnen vormen met de witbonte eeuwig kool 🙂

Abonneer
Laat het weten als er
guest

73 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Walter

Ik ben je “eeuwig” dankbaar voor deze informatie.

Therese Zwaard

Ik heb ook al “bijna eeuwig” eeuwig moes, die met het witte randje. Hij staat gewoon in de border tussen de “gewone” tuinplanten. De rode vind ik ook heel decoratief, die zou er prima bij kunnen staan, net als de roosjes spruitkool, net zo mooi. Bijna te mooi om op te eten. En ja, een rupsje moet kunnen anders hebben we ook geen vlinders.

Eric-jan

Leuk en informatief verhaal en filmpje Diana!
“Helaas” ben ik nu op vakantie maar als ik weer thuis ben ga ik proberen om ook zo’n hoekjesplant te bemachtigen. Bedankt voor de tip.

Pien

Wat een ontzettend leuk maar ook dierbaar verhaal! Het ontroert mij tot op het bot dat iemand gewoon zegt: “Ik ben 81 en zou het jammer vinden als na mijn dood dit ras weer zou verdwijnen.” Geen commerciële praat maar gewoon: wie wil een stekje? Ik hoop dat ik tot de gelukkige ga behoren maar ga die dan nooit Rubras noemen maar voor eeuwig “Hoekjeskool”.

Pien W

En waarachtig! Ik behoorde tot de gelukkigen en afgelopen woensdag kreeg ik stekjes
van de Hoekjeskool thuisbezorgd. Ik blijf het bijzonder vinden dat mensen de moeite nemen om wildvreemde mensen een plezier te doen. Hoe leuk zal het zijn om komende jaren Hoekjeskool te eten en dan aan dit verhaal en deze mijnheer terug te denken!!!!! Ik kan mij er nu al op verheugen!!!

Pien W

De man van de taunton deane/ daubenton zou ook mij een stekje opsturen, nooit meer iets gehoord. Jammer. Maar misschien moet je inderdaad niet balen van mensen die zich niet aan hun afspraak houden maar gewoon extra blij zijn als het wel goed gaat! Fijn weekeind!

Maaike

wat een prachtig verhaal! Ik heb wel even stiekem gekeken waar hij vandaan komt, dat is voor mij een beetje ver rijden voor een stekje. Maar wellicht verspreid het zich en lukt het volgend jaar ergens dichterbij een stekje vandaan te halen.

Esther Hanko

Wat hartverwarmend, dat filmpje. Bedankt voor het delen! Ik heb nu twee jaar eeuwigmoes in een speciekuip in het donkerste hoekje van de tuin en het is een fantastische plant. Deze tijd van het jaar inderdaad een gatenkaas, maar in maart en april ideaal om je salade of frittata aan te vullen.

Antje

Hoe kom ik aan eeuwige kool in Friesland

Gwen

Vreeken’s zaden verzendt plantjes

Antje

Dankje wel, ga ze bestellen

Maaike

Die van vreeken is bij mij dus geen eeuwig moes. Dus daar zou ik niet bestellen.

Pearlsofpassion

Oh, eeuwig moes!
Ik probeer er ook al een hele tijd aan te raken, zonder resultaat. Het zou zo handig zijn voor de konijnen, altijd kool voor handen! En ik vind ze idd ook behoorlijk mooi.
Ik had een stekje bij een internetshop besteld, maar dat heeft de reis niet overleeft. 🙁
Misschien dat ik het nog wel eens probeer. Of zou ik bij jou een stekje kunnen krijgen? Hoeft niet van die paarse te zijn, liever een groene zelfs. 🙂

Groetjes
Valerie

Fenneke

Heb je de salvia coahuilensis al? Een favoriet van mij met heel mooie dieppaarse bloemetjes, kan goed tegen hitte, en is met een beetje toedekken ook prima winterhard. Als je wil kan ik wat zaadjes verzamelen?

Ann de paep

Mag je mij wel verzenden !
Hoe en wanneer zie je zaden aan salvia en hoe vermeerderen ?

Maaike

Heel erg leuk die hoekjeskool!

Ik heb ook eeuwig moes staan maar die is blijkbaar niet zo eeuwig want hij is gaan bloeien :(. Heb nog geprobeerd de bloemen eruit te halen in de hoop dat ie dan niet dood zou gaan maar dat bleek onbegonnen werk.

Leuk om te zien! Ik zou ook wel een stekje willen!

Maaike

Ja ga ik doen, zou tof zijn zo’n stek.

Petra

Hoi Diana,
Interessant verhaal over de eeuwige kool, maar ik ben dan weer heel nieuwsgierig welke Salvia er op de laatste foto staat ?
Petra

Elvira de Ridder

Wat een leuk artikel! Ik heb de bonte variant van de eeuwig moes en ben er erg blij mee. Mijn rijtjeshuistuin is een kruising tussen een eetbare kruidentuin en een bloementuin. Eigenlijk een beetje een “mooie moestuin”. Daardoor heb ik jou ook gevonden. Ik geniet van je blogs en vind er veel inspiratie. Ik woon ook in Spijkenisse op jouw zelfde klei.
Ik heb overwogen om een berichtje naar meneer van der Hoek te sturen, maar jij bent voor mij dichterbij en ik heb geduld. Als je in staat bent om stekjes te maken van je koolplantjes wil ik er wel graag aan bijdragen om de hoekjeskool te verspreiden.
Zo maak ik ook iedere keer stekjes van de bonte.
Wil je mij bewaren om eventueel een stekje te laten overnemen?

Frans Verbij

Grappig: onze moes heeft in het voorjaar prachtig gebloeid, alleen het zaad doet niets. Jammer nu geen eeuwige moes meer, want ging naar de composthoop. Tot onze verbazing is de stronk na 4 maanden uitgelopen op de stam. Vandaag 7 stekjes genomen en hopen op worteltjes.

Rita

Wat een prachtig bericht over de bonte en rode eeuwig kool.
Van beide zou ik heel graag een stek willen, ik weet alleen niet hoe,
Ik kan n.l geen mail adres vinden van meneer v.d Hoek.

wil fransen

Wat een heerlijk verhaal en wat ontroerend hoe deze 81 jarige zijn passie letterlijk wil delen. Bij het lezen van de reacties valt het me op dat mensen soms slecht luisteren.: Meneer Hoekjes geeft zijn telefoonnummer nota bene…..

Gerard

Kool moet mee in de wisselteelt om de gevreesde knolvoet te voorkomen, hoe zit het dan met deze “eeuwige” kool?

Gerard

Dank voor je bericht, we gaan er naar kijken.
Ons tuintje staat meestal propvol met van alles, zou er leuk bijpassen.
Past goed bij de biodiversiteit.

Pien

Ik heb ergens gelezen dat het eeuwige in “eeuwige” kool niet slaat op het eeuwig in leven blijven van deze plant maar op de mogelijkheid via stekken de kool onbeperkt te vermeerderen zodat je eeuwig kunt blijven beschikken over eeuwigkoolplanten. Pfff….achterlijke zin, sorry!!

Madelon

Ik vroeg me hetzelfde af. Ik hoorde hem in het filmpje zeggen 2, 3 of zelfs 4 jaar op dezelfde plek…

Henny

Hallo allemaal.
Ik heb ook het eeuwig moos ontvangen van Johan. De witte en de bonte variant. Hij staat in de moestuin en doet het goed. De smaak is lekker zacht. Kay heb ik laatst de bonte variant meegegeven, ik had er een aantal zelf gestekt en dat gaat best goed. Goede vitamine.

Groet, henny

Thomas

Leuk dat de eeuwige moes aandacht krijgt, het is zo’n ondergewaardeerde plant :)! De wit-groene is bij mij volledig verpieterd, ik denk dat ik pech had. Ik heb ook drie groene en die gaan als een trein! Een mooie toevoeging aan het permacultuurhoekje van de tuin.

Ik ben trouwens ook nog op zoek naar andere soorten eeuwige moes, zoals Taunton Deane (welbekend van Charles Dowding), purple tree collards (prachtige kleur), evt. ook Daubenton’s (die lijkt wel op onze moes, maar is groter), dus als iemans weet waar ik stekjes kan krijgen, hou ik me aanbevolen!

Voor foto’s van de verschillende soorten eeuwige moes, kun je op deze website kijken: https://www.incrediblevegetables.co.uk/perennial-kales-collards-quite-collection

Laatst bewerkt op 2 jaren geleden door Thomas
cdyjrtfcjm

Ik heb zowel de taunton deane als de daubenton (variegated/wit-randje variant ervan).
ooit opgestuurd gekregen van iemand uit schotland, en ik probeer zoveel mogelijk mensen stekjes aan te smeren zodat ik, als die van mij ooit allemaal doodgaan, ik dichter bij huis dan schotland weer nieuwe stekjes kan krijgen.
helaas is ’t een wat te onbekende plant dus niet zoveel mensen die stekjes willen.

(op zich mag je ook zo stekjes van mij hebben, maar de vraag is of ik het door heb als hier ooit een reactie op komt. maar ze zijn dus in elk geval aanwezig in nederland, en ik heb ze al wel naar een paar andere mensen verspreid)

de taunton deane is wel de fijnste vind ik trouwens, wat sterker en groeikrachtiger dan de daubenton, wortelt makkelijker van stek, en kan als je ‘m in het begin niet topt best een mooie hoogte met een stevige dikke stam bereiken (de daubenton groeit wat bossiger, meer vertakt, met kleinere bladeren en dunnere stengels).

Thomas

Hallo! Bedankt voor je reactie 🙂 sinds de Brexit mogen er alleen onder stricte voorwaarden plantjes worden geïmporteerd uit het VK, dus dat is helaas geen optie meer. Dus als je deze reactie nog ziet, dan zou ik graag een stekje willen hebben!

Pien

Wat een leuk aanbod! Ik zou zelfs héél graag stekjes willen overnemen. Maar hoe kunnen wij met elkaar in contact komen?

Tessa

Wat een leuke meneer 🙂 Ik maak een notitie in mijn zaaikalender dar ik volgend jaar om een stekje van een hoekjeskool moet vragen 😉 Lijkt me super voor tussen de bloemen. Hoe kan ik het beste oogsten van eeuwig moes zodat de plant een beetje fatsoenlijk in vorm blijft? De kleine uitlopers aan de stam, een beetje zoals palmkool? Ik heb vorig jaar groot blad geoogst (voor de kippen) en daar werd mijn plant toch wat mismaakt van.

Sonja

Hoi Diana, leuk stuk over de eeuwige kool. Ik heb hem nog niet, maar misschien is het toch iets voor mij.
Op dit moment staat mn hoofd meer naar jam maken. Pruimen, aardbeien(uit de vriezer), heel veel bramen, etc. Al jaren naak ik jam met minder suiker door Marmello te gebruiken i.c.m rietsuiker naar smaak. Ooit kocht ik een kilo Marmello, maar die is nu toch echt bijna op en niet meer te krijgen. Heb jij (of iemand anders) misschien een tip/adres waar pectine te koop is? Of hoe ik op een andere manier jam kan maken met weinig suiker?
Alvast bedankt. Enne, ik kijk al weer uit naar de volgende blog. Gezellig voor morgenochtend bij de koffie voordat ik naar mn tuin ga. 😉
Tuingroeten van Sonja

Sonja

Heel erg bedankt.

Arthur Pronk

Ik heb in juli vorig jaar (na de oogst van knoflook) de paarse boerenkool Scarlet gezaaid.
Eind van de zomer kwamen er rupsen in, er zat nauwelijks blad aan om te oogsten maar ik heb de planten laten staan.
1 plant is na de bloei op de stengel weer gaan uitlopen!
Nu weet ik uiteraard niet of dit ook eeuwige kool is, maar gebeurt het vaker dat een boerenkool plant niet afsterft na de bloei?

Arthur

Helaas is de plant vrij snel daarna overleden. Als het goed is zaten daar keverlarven onder die aan de wortels vraten. Lijken een beetje op maden met pootjes. Maar het is inmiddels al een jaar geleden.

Jos

Ik heb contact gehad met Johan, die heeft helaas geen stekken meer van de hoekjeskool. Kan iemand mij voorzien van stekken?

PienW

Dag Jos! Ik heb eind zomer 2022 een stek van de Hoekjeskool gekregen. Die is goed aangeslagen en echt prachtig rood maar naar schatting nog maar 20cm hoog. Als die plant lekker gaat doorgroeien zal ik er eind van deze zomer stekken van nemen. Ik zou het een voorrecht vinden die stekken weer door te kunnen geven. Uiteindelijk was dat het doel van Johan! Als je dan nog niks hebt gevonden ben je de eerste die een stek van mij kan krijgen. Moet je wel plechtig beloven zelf daarna ook weer te gaan uitdelen! Geef tegen die tijd dan nog even een gil hier. Overigens heb ik gisteren n.a.v. jouw vraag het filmpje nog eens bekeken en was weer ontroerd!! Ben benieuwd hoe dat zal zijn als ik de bladeren voor het eerst ga eten!! Groeten, Pien 1/4/23

Arthur

Ik zou ook wel graag de paarse hoekjeskool willen hebben. Via moestuinforum.nl kan ik er vast wel stekjes kwijt.
Zelf ben ik daar te bereiken onder gebruikersnaam acpronk.

Tessa

Dag Pien, als je voldoende stekjes hebt zou ik het erg leuk vinden om er ook een te ontvangen. Als je ‘m nog niet hebt zou je van mij een stek van de ‘gewone’ groene eeuwig moes kunnen krijgen die ik van de zomer heb gemaakt. Er is helaas een koolwitje op bezoek geweest dus ze zien er wat gehaven uit. Maar daar zouden ze gewoon doorheen moeten groeien.

Pien W

Wat jammer dat ik dit nu pas lees…het is eind oktober en ik wil nu geen stekjes meer nemen. Maar “eeuwig” kool kijkt niet op een jaartje dus misschien kan je april/mei nog een seintje geven? Ik zou dan ook graag een stekje van jouw groene krijgen. Gr. Pien

Tessa

Helemaal goed. Tegen die tijd zijn mijn stekjes ook weer bijgetrokken 🙂 Ik zet ’t in mn agenda 😉

Annemarie

Helaas heb ik ondanks meerdere verzoeken geen stekje kunnen bemachtigen. Ik zoeker al jaren naar. Had wat zaadjes. Maar deze bladkool schiet in bloei. Als u of iemand een stekje voor me heeft… Ik wil uiteraard graag verzendkosten vergoeden en hopelijk daarna weer een hoop mensen blij maken.Dank alvast!!! 🌸

Laatst bewerkt op 7 maanden geleden door Annemarie
Pien W

Hallo Annemarie en Tessa! Beloofd is beloofd maar zou je eind april/begin mei nog een gil willen geven? Ik heb de plant net verplaatst en flink gekortwiekt in de hoop dat hij wat breder wordt. Hij lijkt goed aan te slaan maar de uitlopertjes zien er nog heel pietepeuterig uit. Groeten, Pien

Tessa

Hi Pien, ik heb een alert in mn agenda staan 🙂 Mn stekjes van afgelopen jaar hebben de geest gegeven maar de moederplant staat er mooi bij. Ik neem van het weekend nieuwe stekjes. Ik wil zelf sowieso graag meer planten zodat de kippen altijd groenvoer hebben. @Annemarie, als je ook een ‘gewone’ groene stek wilt stuur ik met liefde wat op 🙂

Annemarie

Heel erg graag!!!
Hoe kan ik met je in contact komen? (Ik weet niet hoe dat ‘hoort’ 😅)

Tessa

Goeie vraag 😉 Misschien dat Diana tzt (na de verbouwing) tijd heeft om onze emailadressen te swoppen. Ik zet de mijne liever niet zo neer.

Annemarie

Hi Tessa, doe ik het zo; zou je me willen mailen op….
Nu gelijk weer weg gehaald. Maar jij hebt als het goed is wel een melding met tekst in je mailbox

Laatst bewerkt op 7 maanden geleden door Annemarie
Tessa

Um nee? Ik denk ook niet dat dit kan werken? Ok alternatief: google op ‘skizzievogel’ en stuur een dm via de social waar jij ook een account hebt. En laat me ff weten welke 😉

Annemarie

Dankjewel Tessa! Gelukt, ik heb je een dm op Instagram gestuurd

Jos

Dank voor jullie reactie(s), ik zet het in de nazomer agenda.

groet,

jos

Carine p

Dag Jos,
ik kan je helaas geen stekken bezorgen ( heb het zelf ook nog niet bemachtigd), maar ik zag dat de eco kastanje hoeve dit wel kan bezorgen. https://www.denoudekastanje.be/producten/plantgoed/groenten-en-vruchten/77-eeuwig-moes-brassica-oleracea-var-ramosa
Hopelijk ben je er iets mee.
groetjes
carine

Hanna Manuela

Hoi Diana, ik weet nooit goed, hoe ik mijn stam-eeuwige kool moet oogsten. (Zijn er eigenlijk twee soorten, want de mijne gaat dus enorm de hoogte in in groei? ) In ieder geval, moet ik het blaadje plus steeltje plukken? Als ik onderaan begin, komt daar daarna niets meer op, en groeit de plant alleen maar nog meer de hoogte in, tot hij instabiel wordt en breekt…moet ik de oude of nieuwe blaadjes plukken? Alvast bedankt.

Martika

Is er in de achterhoek al iemand die stekjes van de Rubras heeft. Maar ook een gewone groene zou heel welkom zijn.

Ciska

Hier in het noorden van Gelderland doet de “gewone” groene het erg goed.
Een Hoekjeskool erbij zou mooi zijn !

Corrie

Wat ontzettend leuk om hier te lezen dat Johan nog meer hoekjeskool stekken heeft weggegeven. Na een berichtje van hem in het blad “de tuinliefhebber” in 2017 hebben wij eeuwige moes stekken bij Johan opgehaald in de Noordbeemster. Dat was al een belevenis op zich, zijn land/tuin en een heel bijzonder huis. Maar dus toen ook stekken van de groene en bonte eeuwige moes meegekregen en ook de hoekjeskool. Ik heb ze alle drie nog steeds in de tuin staan, maar mijn ervaring met de hoekjeskool is toch dat ie iets minder sterk is. De groene en bonte doen het uitstekend, maar ik heb de hoekjeskool steeds net op tijd kunnen stekken om er een plant van over te houden. Daarvan heb ik nog steeds maar een plant. Ik ga daar nu voor de winter nog weer een stek van nemen en zet die dan in mijn koude kas, dan heb ik de grootste kans dat ik volgend jaar ook weer nog een plant heb van de hoekjeskool.

Tessa

Hi Corrie, als je wat extra stekjes neemt (ook van de Bonte) kan je jezelf heel populair maken op deze website… 😁Ik heb zelf alleen de groene en daar heb ik dit jaar ook gretig aftrek voor gevonden.

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Naar de reacties