Dubbel

Wat is het toch een bijzonder tuinjaar. Een leerzaam jaar, en dat maakt het uiteindelijk toch op een vreemde manier ook een leuk jaar. Want sommige dingen in de tuin (zoals weersomstandigheden, ziekten en plagen) zijn nu nog niet ‘normaal’ maar gaan wellicht in de toekomst wel vaker voorkomen. En daar zullen we nu eenmaal mee om moeten gaan, dan kunnen we maar beter proberen een klein beetje te begrijpen waarom sommige soorten zoveel later zijn dan normaal, andere soorten helemaal niet groeien en weer andere soorten het geweldig goed doen. Zodat we er in andere jaren wellicht een klein beetje op in kunnen spelen.

Het is 27 augustus maar het najaar is al duidelijk begonnen. In onze hoofden is ook alles een beetje door elkaar geschud. Ruud zegt al een paar dagen dat hij op gaat ruimen. En daarmee bedoelt hij niet dat hij wat rondslingerende potjes op wil gaan stapelen, hij wil gaan wieden, planten eruit halen en de grond aanharken: als een soort ultravroeg winterklaar maken. Het klinkt bijna dreigend. Zelf roep ik al een paar dagen juist dat ik nodig moet zaaien, verspenen en uitplanten. Op een zonnig dag voelen we dat het nog zomer is, maar op een bewolkte dag lijkt het wel herfst. Het voelt een beetje alsof we van een leuke lente nu langzaam de herfst in glijden.

Waar ergens in dit jaar hebben we de zomer gemist? Die is bij ons altijd onlosmakelijk verbonden met overdadig groen en tassen vol met oogst. Ik sleep in mijn tuintas al sinds mei zonnebrandcrème mee maar het flesje is nog niet open geweest. De vriezer zit vol met groenten maar ik weet eigenlijk niet met wat. Hou me ten goede, ik klaag niet want we hebben blijkbaar genoeg kunnen oogsten. Maar op een wat ongewone manier hebben we links en rechts van alles uit de tuin bij elkaar geschraapt. Geen enkele lenteui maar wel reuzenuien. Geen worteltjes maar wel knolvenkel. Geen rodekool maar wel spitskool.

Er komen nu kleine kolven in de slecht groeiende maisplanten, maar de planten zijn al bijna uitgebloeid en kunnen de jonge kolven dus niet of nauwelijks bevruchten. Dat is wel echt heel vreemd. Ik hoor verhalen over tomatenplanten zonder bloemtrosjes. Ook heel bijzonder; dat een bloemtros geen tomaten oplevert kan ik wel verklaren (ziekte, slechte bevruchting, etc.), maar een tomatenplant die gewoon bloemtrossen overslaat is toch heel raar? Ook bijzonder: we kunnen nu nog steeds blauwe bessen oogsten terwijl het blad al een paar weken richting herfstkleur gaat. Van blauwe bessen aan een roodbladige struik raak ik ook in de war :-).

Bijzonder is ook dat ik niet echt meer bang ben voor Phytophthora. Het was altijd onze allergrootste vijand in de tuin, we schoten bij de kleinste aantasting in paniek en rukten die planten dezelfde dag gelijk uit de grond. Dit jaar heb ik in eigen tuin en die van anderen gezien hoe verwoestend ze kan zijn, zeker in de buitenteelt. Maar in de kas kunnen we ondanks Phytophthora toch nog steeds tomaten oogsten. Terwijl ik in de kas van de buren een ravage van te dicht op elkaar groeiende en instortende aangetaste planten zie die maar niet worden opgeruimd. Heel leerzaam! Hier loop ik 3 keer per week een rondje in elke kas en knip elk nieuwe aangetast blad weg. Sommige planten zijn al geruimd, sommige planten zijn gewoon gezond (onder andere met dank aan een ruime plantafstand doordat er bijvoorbeeld een paprikaplant tussen 2 tomatenplanten staan). En sommige planten houd ik dus met wat kunst en vliegwerk op de been. Het knipschaartje gebruik ik alleen voor de aangetaste planten, ik knip de bladeren voorzichtig af en doe die in altijd dezelfde emmer en breng die gelijk na mijn rondje weg (ver weg van mijn eigen composthoop). En tot slot was ik mijn handen goed. En met dit pappen en nathouden oogsten we dus nog steeds tomaten uit de kas. Ondertussen zie ik in de buitenteelt bij tuinbuurvrouw Laura (die nog steeds met een baking soda-wateroplossing vernevelt) dat er nog 3 planten leven en ze daar ook tomaten van oogst. Ik heb enorm veel ontzag voor Phytophthora, maar doordat ik er nu meer van begrijp zie ik ook wat ik zelf kan doen, dat ik niet direct planten uit de grond hoef te trekken bij de eerste aantasting, hoe ik het snel kan ontdekken en hoe ik er wellicht toch nog iets van kan maken.

Ik heb misschien makkelijk praten, met ruim voldoende tomatenplanten in de kassen. Maar ik dacht 6 weken geleden echt dat we helemaal niets meer zouden kunnen oogsten terwijl we nu nog steeds elke dag wel een paar tomaten eten en zelfs ook nog wat tomatensaus hebben ingemaakt.

Een aardig voorbeeld is misschien deze Barry’s Crazy Cherry. We hebben er al meerdere keren wat cherrytomaten van kunnen oogsten. Maar ik moet ook elke week wel 1 of of meerdere aangetaste bladeren wegknippen. Ze heeft nauwelijks nog blad. En nu zit de aardappelziekte ook in de bovenste bloemtros:

Maar de hoofdstam is eigenlijk nog goed. En dus knipte ik na het maken van de foto de hele bloemtros tot aan de stam weg maar mag de plant nog even blijven staan. Ook links zie je nog een ondertussen bijna volledig gestripte cherrytomatenplant waar we nog steeds tomaatjes van kunnen oogsten. En onderaan de Barry’s Crazy Cherry-plant waar ik de bloemtros vanaf knipte zien we dit:

Er lijkt niks mis mee! Ook al heeft de plant dus wel degelijk Phytophthora, in blad en dus de bovenste bloemtros. Hoe lang we er nog tomaatjes van kunnen oogsten zien we wel. Elk tomaatje is er één, en mooi meegenomen.

Ondertussen denken we wel aan de toekomst. Want we denken niet dat we tot eind september tomaten kunnen oogsten, ook vandaag moesten er weer wat planten uit. Die leegte (letterlijk en figuurlijk) kunnen we direct opvullen, met voorgezaaide kolen, knolvenkel, snijbiet, rucola, mosterdblad, etc. Zodat we komende herfst en winter toch ook nog uit eigen tuin kunnen oogsten.

Een raar jaar dus, ik ben benieuwd hoe de rest van dit jaar wordt; wel of geen natte herfst, warm of koud, een strenge winter of juist niet….. het is allemaal van invloed op de oogst van alles wat we in de afgelopen weken nog hebben gezaaid en uitgeplant. En wat we nog gaan zaaien want ik heb op de gok nog maar een zakje zaden van Parijse worteltjes in mijn tuintas gestopt en wil ook nog rijtjes pluksla, kervel, spinazie en radijs zaaien. En vandaag heb ik ook de weeuwenteelt bloemkolen voorgezaaid. We gaan dus gewoon door :-).

De courgetteplanten die ik in mei zaaide gaven een matige opbrengst en de planten beginnen het ondertussen te begeven, maar de courgetteplanten die ik eind juni nog snel zaaide geven nu al meer opbrengst dan die van de eerste zaai, en ze zien er ook nog eens prachtig gezond en groeikrachtig uit. Ik durf zelfs nog te hopen op wat late bieten en boontjes die ik in juli nog zaaide. Ik zaaide tegelijkertijd op de gok nog wat zonnebloemen (wat oudere zaden die wellicht niet eens meer zouden kiemen). En kijk, in juli gezaaid, snel gegroeid in de warme vochtige grond, ondertussen 1.50 meter hoog, en nu gaan ze bloeien:

De paprika’s doen het heel slecht maar de pepers doen het geweldig. Ik heb al meer dan 50 pepers kunnen oogsten, zelfs van late rassen die nu dus extra vroeg zijn (en extra heet, heb ik het idee). De rozen bloeien slecht, de Salvia’s bloeien uitbundig. De paksoi schiet door, de Chinese kool niet. We oogsten nu meer aardbeien van 6 doordragende planten dan in juni/juli van alle 20 eenmaal-dragende aardbeiplanten bij elkaar.

Vooralsnog kan ik er nog geen trui van breien, ik hoop toch ergens in de komende weken of maanden dit tuinjaar een klein beetje te kunnen begrijpen :-)!

Tot slot nog een mededeling: Ik heb beloofd om even reclame te maken voor het Tomatenfestival in Arboretum Kalmthout in België van 3 tot en met 5 september. Kijk voor meer informatie even Hier.

Dan ook maar even een foto van wat rassen waar we hier in ieder geval nog wat tomaten van konden, of soms zelfs nu nog van kunnen oogsten.