De winterkas in 2022
De soorten die ik eind augustus/begin september voor de ‘winterkas’ zaaide doen het over het algemeen prima. Natuurlijk helpt het de jonge planten dat het nu zo belachelijk warm is. Dat klinkt alsof de winterkas een groot succes wordt maar het zegt nog niets over de komende maanden. Ik heb wel eerder gezien dat planten die kerngezond en groeikrachtig de winter ingingen een flinke terugslag kregen bij koud en klam weer.
Weeuwenteelt bloemkoolplanten heb ik bijvoorbeeld in de kas wel eens eerder in de herfst heel groot zien worden maar uiteindelijk konden we in het voorjaar maar kleine kooltjes oogsten. Waarschijnlijk kwam dat doordat de planten vóór de winter hard groeiden en dat veel energie kostte. Vervolgens moesten de grote planten de winter overleven en al dat blad in stand houden. Door kou en minder licht konden de planten minder voedingsstoffen opnemen, concentreerden ze zich vooral op het redden van de plant en niet op de vorming van de kool. Dat denk ik dan hè, ik weet ook niet zeker of het de juiste beredenering is maar ik weet wel dat er nog van alles mis kan gaan voor we iets kunnen oogsten. Hoewel er ook planten zijn die er geen problemen mee hebben hoor. Het is jammer van de waterkers want die is eigenlijk nog te klein maar gaat al bloeien. Maar de rucola is heel blij en groeit volop. Snijbiet en koolrabi lijken er vooralsnog ook blij mee te zijn maar de knolvenkel wordt al wat lang en hoog (te snelle groei bij te weinig licht, gok ik).
De temperatuur gaat volgende week langzaam maar gestaag dalen en dat is een goed vooruitzicht, ook al genieten we nu even van het mooie weer. We kunnen voorzichtig al uit de kas gaan oogsten. terwijl de tuin buiten trouwens ook nog vol staat hoor; met groenbemesters, de net boven de grond piepende knoflook, stengelui, winterandijvie, pluksla, diverse koolsoorten, snijbiet, winterandijvie, groenlof, winterrammenas, etc. We kunnen nog elke dag uit de tuin eten en dat is fijn, de vriezer zit nog net zo vol als vorige maand.
Terug naar de winterkas. Ik geef 1 kas rust en in de andere kas teel ik groenten. Dat is wel een luxe, weet ik (als ik 1 kas had zou ik de linkerkant laten rusten en aan de rechterkant telen en dat elk jaar wisselen). In de ene kas heb ik ruim 6 weken geleden Japanse Haver als groenbemester gezaaid. Dat ziet er ondertussen zo uit:
Het is nogal explosief gegroeid :-). Dat betekent dat het goed geworteld zal zijn en mineralen, voedingsstoffen, etc. uit diepere lagen van de grond op kan halen/nemen. Ik hoop over ongeveer een maand het blad terug te kunnen knippen en dat gewoon op de planten te leggen. Als de paardenmest dan komt gaat daar nog een dikke laag van over de planten. Vorige winter zorgde dat ervoor dat de planten afstierven/composteerden en alle goede stoffen ten goede kwamen aan de tomatenplanten, komkommers, etc. Ik schreef er hier al eerder iets over, o.a. dat je moet oppassen met uien en aanverwante soorten omdat het bijvoorbeeld koprot kan veroorzaken, maar ook dat het kan helpen bij de bestrijding van wortellesieaaltjes (de beruchte aaltjes die voor bodemmoeheid zorgen bij een slechte vruchtwisseling – iets wat altijd lastig is in de beperkte ruimte van een kas).
Dan de andere kas, daar waar we een winterkas van maken. Ik plaatste in september deze foto al eens:
En nu, bijna 5 weken later:
Dit jaar heb ik voor het eerst ook radicchio in de kas geplant. Bij één ras zie ik de eerste tekenen van ‘rand’ (grijsbruine randjes langs het blad), 2 andere rassen doen het vooralsnog prima. En de Puntarelle doet het misschien wel het best:
Ik heb het nog nooit eerder geteeld en gegeten, het blad lijkt wel wat op dat van paardenbloemen 🙂 (ook eetbaar trouwens) maar ze is dus familie van witlof en roodlof. Ik kan er binnenkort wel wat van oogsten, ik ga het maar in salades gebruiken, maar specifieke recepten zijn altijd van harte welkom!
De Chinese kool heb ik dit jaar ook voor het eerst begin september gezaaid voor de winterkas. Dat lijkt vooralsnog ook goed te gaan, na het grote blad beginnen de bladeren in het hart zelfs al wat te draaien:
Een soort die het hier altijd goed doet in de winterkas is snijbiet (foto bovenaan dit blog). Maar ook pluksla doet het prima, en de weeuwenteelt kolen groeien dus bijna te snel. Mosterdblad groeit voorspoedig, de winterplantuien lopen uit, rucola is altijd heel makkelijk en zo kan ik nog wat soorten opnoemen.
Maar er zijn, zoals altijd, ook wat tegenvallers. Zoals deze paksoi:
Ze had het vanaf het begin al slecht, werd eerst aangevallen door slakken. En dit is rode paksoi (ik heb al wel vaker paksoi als winterteelt in de kas gezaaid en meestal gaat dat prima, maar dat was wel groene paksoi en die misschien net iets sterker dan deze rode).
Zoals gezegd schiet de waterkers al door en voor de derde keer vertikt de rode pluksla het om te kiemen (gelukkig heb ik meer dan genoeg groene pluksla gezaaid en die kiemt (met dezelfde datum op het pakje) wel goed. Komend weekend wordt het tijd om er wat onkruid tussenuit te halen en de dode zaailingen te verwijderen.
Er zullen door de tegenvallende planten/soorten geen gaten gaan vallen hoor:
Er staat buiten nog een tafel vol met gekregen, gekochte, gezaaide en gestekte plantjes…….. ik kan nog volop kiezen wat ik voor de niet gekiemde sla en dode paksoiplantjes in de plaats wil zetten 🙂
Tot slot van dit blog nog even de korte melding voor wie er interesse in heeft: ik heb vandaag het minizadenlijstje op de website gezet: Zadenlijst
Wat een weelde, al die gezonde mooie kleurige bladgroenten in de kas! Ik had een beetje een tuindip maar na het zien van een aantal van deze foto’s vanmorgen of gisteren, had ik er opeens weer zin in! Bedankt 🙂
Esther, je neemt me de woorden uit de mond !
Diana, je bent toch echt onvermoeibaar !!
Ik heb mijn serre winterklaar gemaakt . Alle tomatenplanten eruit. Nog wat schraal wordende basilicum plantjes en vijf slaplantjes van het tuincentrum .
Ik dacht de grond te laten ´rusten’ . Wel mulchen met een dikke laag gemaaid gras en bladeren . Dacht ook aan paardenmest. Maar toen ik las ik dat paarden ook allerlei antibiotica, anti schimmel / worm middelen toegediend krijgen, ben ik daar van afgestapt .
Denk je dat dit terecht is ??
Hallo Elisabeth,
Ja, dat is wel een afweging. Ik heb geen idee hoeveel antibiotica paarden krijgen (ik denk wel minder dan bijvoorbeeld koeien en kippen). En ik weet ook niet of en in welke concentratie je dat in de mest terug kunt vinden. En als dat zo is, of het vervolgens uit kan spoelen of niet. En wat het eventueel met een plant doet (kan het dat opnemen of niet, en zo ja, kan het dat dan vervolgens ook weer afstaan, krijgen mensen het binnen, ook als de planten/groenten gekookt zijn? En geldt dat allemaal ook voor wormenpasta? etc. Maar dan vervolgens: zit het ook in bijvoorbeeld gedroogde koemestkorrels? Zit het misschien ook in bloed- en beendermeel (en daarmee in een groot deel van de organische meststoffen want daar zit vaak een percentage bloed- en beendermeel in)? Allemaal vragen waar ik geen antwoord op weet hoor. Ik kan alleen maar zeggen dat we in onze tuin zien dat het heel veel goeds geeft, en dan nemen we dat kleine risico op de koop toe. Persoonlijk ben ik meer ongerust over de dagelijkse stroom van auto’s op nog geen 100 meter van de tuin, en de bedrijven als Kemira, Odfjell en Akzo Nobel die hier op een paar kilometer van de tuin in de Botlek staan. Maar ik begrijp je ongerustheid. Je kunt natuurlijk ook overwegen om alleen groen materiaal als toevoeging/voeding aan/voor je grond te gebruiken; zoals compost, bladaarde, voeding in de vorm van gieren en aftreksels van planten etc. Er zijn gelukkig genoeg opties.
groetjes,
Diana
Heerlijk weer een zadenlijst! Hartelijke dank voor je genomen moeite om dit te organiseren en ik heb al besteld!
Nu een brutale vraag; ooit heb ik tomatenzaden van de multiflora tomaat Idli bij je gekocht. Een succesnummer bij ons; maar na een aantal kweekseizoenen vergeten zaden te winnen en ik ben hopeloos op zoek naar deze tomatenzaden maar die zijn niet of moeilijk te koop. Zou je wellicht enkele zaden van de Idli kunnen missen… 🙃 Ik weet dat dit je extra werk bezorgd en dat je het al druk genoeg hebt dus ik begrijp als jet aan dit verzoek niet tegemoet kan komen. Mocht je het wel willen doen dan kan het bij mijn bestelling verwerkt worden.
Hallo Berdy,
Ter info: als je Google op ’tomaat Ildi’ (i.p.v. Idli) is deze soort bij verschillende webwinkels te bestellen.
Beste Carla,
Bedankt voor je tip en uiteraard bedoelde ik de ildi. Vreeken verkoopt deze maar ze zijn constant uitverkocht of niet leverbaar. Voor de rest nog weinig succes in het verwerven van zaden van deze millefleur tomaat. Ik zou het ook niet zomaar hier gaan vragen want geloof me, ik struin heel wat zadensites af. 😊
Ik heb de Ildi nog in de kas staan, geven nog tomaatjes dus kan je anders wel aan zaden helpen.
Beste Mariel,
Hartelijke dank voor je aanbod! Wat een fantastisch tomaatje, hè?!? Heerlijk om al snoepend langs te lopen. Ik ben inmiddels voorzien van Ildi zaden, maar hartelijke dank voor je aanbod.
Dank je wel voor je minizadenlijstje, Diana. ❤️🙏
Goedemorgen Diana,
Ik heb gelijk besteld vanmorgen!
Dank je wel, zo leuk om een beetje van jou in mijn tuin te zetten. Wat een energie steek jij in de tuin zeg, dat lukt mij niet hoor maar ik wordt altijd wel enthousiast van jouw prachtige verhalen, fijne tips en leuke recepten. Staan bij jou de potten met ingemaakte groenten gewoon zo in de kast? Ik heb wel eens begrepen dat ze in het donker moeten. Dus mijn potten met druivenjam en appelcompote staan keurig onder een doek in de garage.
Diana waar kan ik je zadenlijst van 2022 vinden, groetjes Riet
Hallo Riet,
De link staat onderaan in het blog waar je op reageert. De zadenlijst is dus gistermiddag geopend en ik vrees voor je dat de helft al weer is uitverkocht (voor mij heel erg fijn natuurlijk).
Hier vind je de uitleg: zadenlijst en dit is de directe link naar het winkeltje
Ik hoop dat je nog wat leuks kunt vinden!
groetjes,
Diana
Hallo Maaike,
Dankjewel voor je bestelling, ik hoop dat je de zaden ondertussen in huis hebt!
Hier staat het inmaakrek op de voorzolder, een donker gedeelte voor we via een deur de lichtere kamer op zolder binnengaan. Dus het staat wel lekker donker. Maar het kan er helaas in de zomer wel behoorlijk warm zijn, gelukkig is het er in de andere seizoenen behoorlijk koel (en is het rek aan het begin van de zomer vrijwel leeg en wordt het in de loop van de zomer weer beetje bij beetje gevuld). Het meest ideaal zou een kelderkast zijn maar die hebben we niet :-). Als inmaakpotten in het licht staan (en zeker als ze ook nog in de zon staan) kan de inmaak langzaam gaan verkleuren, dat is de voornaamste reden om een donkere plek te kiezen. Het klinkt in een koele garage onder een donkere doek toch ook prima hoor! Misschien kun je overwegen om in de garage eens een kast te plaatsen, dat zou het meest ideaal zijn.
groetjes,
Diana
Dag Diana! Jij hebt mij toch weer zo blij gemaakt! Jouw minizadenlijstje bleek helemaal niet zo mini, het was gewoon een snoepwinkeltje! Ik heb gisteren helemaal verlekkerd van alles in mijn winkelmandje gestopt en….vandaag zat het al bij de post!!! Dank je wel voor al je werk!!! Gr. Pien
Hallo Pien,
Fijn om te horen dat je de bestelling al in huis hebt en er vooralsnog blij mee bent!
Ik hoop dat je er volgend jaar veel plezier van krijgt!
groetjes,
Diana
Dankjewel Diana voor het toch aanbieden van de zadenlijst 🙂 Zojuist mijn bestelling gedaan en daar heel erg blij mee vooral die Datterino wou ik heel graag kweken maar onmogelijk aan die zaden te komen, heb iets meer besteld vooral uit dank omdat ik uw hulp erg waardeer en site fantastische vindt. Wel een vraagje zou het met de tijd mogelijk zijn de tomaten rassen in de database op alfabet te ordenen zelf vondt ik dat ook wel erg makkelijk 😉
Hallo Kevin,
Dankjewel!!
Ik kan de tomaten zelf niet op alfabetische volgorde zetten, heb dat ondertussen aan Augus (hij verzorgt het technische gedeelte van de website) gevraagd. Hij gaat dat hopelijk komende week in orde maken, en dan ook gelijk bij de database van moestuinbloemen, pepers, paprika’s, aubergines maar ook bij de recepten en inmaakrecepten (want die worden allemaal in hetzelfde programma gemaakt).
Dus ik hoop dat alles binnenkort op alfabetische volgorde staat (nu staat alles nog op volgorde van plaatsing, dus de nieuwste recepten, tomatenbeschrijvingen, etc. bovenaan). Tot het is aangepast is het misschien handig om gewoon een tomatenras via de zoekbalk te zoeken (dat doe ik nu zelf in ieder geval bij de bloemen ook maar even, ik vind het zelf ook heel onlogisch dat het door elkaar staat).
groetjes,
Diana
Hoi Diana,
Wat een verrassing dat de vrijdag bestelde zaden zaterdag al op de mat lagen. Geweldig!
Voor wie nog op zoek is naar zaden van leuke tomatenrassen, kijk dan ook eens hier: https://moestuinhippie.com/winkel/
Groetjes, Ellen
Hallo Diana,
Dank je wel voor de mooie zadenlijst,
Ik ben er erg blij me en heb net ook even bestelling geplaatst. Ik ben nu al weer benieuwd hoe het volgend jaar zal gaan. Vorig jaar heb ik ook zo genoten van de zaden gekocht bij jouw. Ik vind het grandioos dat je dit doet en ons de mogelijkheid geeft ook te genieten van deze tomaten.
Groetjes Margriet .M
Hallo Margriet,
Dankjewel!!
Ik hoop dat je volgende jaar gezonde planten en een mooie oogst van de zaden krijgt!
groetjes,
Diana
Hallo Ellen,
Fijn dat je de zaden al in huis hebt!
En dankjewel voor de tip, ik zal de link gelijk even op de pagina met links naar zadenwebshops van moestuinzaden zetten.
groetjes,
Diana
Puntarelle alla romana (salade). Alleen de kleinere, binnenste stelen worden gebruikt. Elke steel wordt in de lengte fijngesneden. Daarna minimaal een uur laten liggen in ijswater, om het al te bittere te laten verdwijnen. Voor de vinaigrette: een paar fijngesneden ansjovisfilets, gemengd met een knoflookteen, peper, olijfolie en wittewijnazijn. Buon appetito!
Hallo Marijke,
Dankjewel voor het recept, en voor de tip om het eerst in koud water te leggen zodat het wat minder bitter wordt!!
Vandaag eindelijk weer een naar de tuin en kijken hoe het erbij staat, misschien komende week eens oogsten en eten.
groetjes,
Diana
Hi Diana, ook ik ben langzaamaan weer bezig met zaaien en voorbereiden. Nu heb ik in oktober gelukkig nog wat tomatenzaden van jouw winkeltje kunnen bemachtigen, waaronder de tomatenmixen (buidels&peren, multiflora, blauwe invloeden). Deze ga ik natuurlijk ook zaaien dit jaar! Ik kan me herinneren dat destijds in de beschrijving van deze tomatenmixen ook nog stond welke tomaten er allemaal in deze mix zaten, maar de pagina van het winkeltje is (begrijpelijk) niet meer online.
Heb jij deze informatie toevallig nog? Begrijpelijk als dat te veel (naslag)werk is natuurlijk! Maar misschien dat ik dan komend tuinseizoen (op het oog) kan identificeren welke soorten uit jouw mix ik gezaaid heb.
Dank!
Evelien
Hallo Evelien,
Ja ik heb de zadenlijst inderdaad in december al weer gesloten. Maar ik bewaar de tekst altijd nog een paar maanden hoor. Die plak ik hieronder.
De namen kun je vervolgens in de database van tomaten vinden en daar vind je dan per ras meer informatie en foto’s per ras.
Ik heb ook de informatie, inclusief goedwerkende links naar elk ras in de database maar dat lukt niet om hier te plaatsen, als je dat liever wilt, mail me dan even op [email protected] want dan kan ik je de lijst met links mailen.
groetjes en heel veel plezier met de planning en het zaaien!!
Diana
Tomaat mix Buidels en peper
Eerst voor alle duidelijkheid: de planten waar ik deze zaden van oogstte hebben hier in de kassen gestaan zoals ze dat al jaren staan; elk ras van een ander ras gescheiden door een ruime plantafstand en bijvoorbeeld een paprika- of aubergineplant. Dit mengsel is dus niet ‘bij elkaar geraapt’ van allerlei planten die kriskras en op te krappe afstand door elkaar staan maar wel degelijk op ras en soortechtheid geoogst en geschoond. Uiteraard kunnen de rassen altijd kruisen, de route van een hommel of bij is niet na te gaan, maar de kans op kruisen is niet groter of kleiner dan de afgelopen jaren toen ik nog tomaten per afzonderlijk ras in de zadenlijst zette.
Ik had dit jaar heel veel tomaten uit deze groep in de kas. Het zijn vaak grotere tomaten (op enkele uitzonderingen na) die een bijzondere vorm hebben. En je zou in principe volgend jaar moeten kunnen zien welke plant welk ras is (misschien op Liguria, Canestrino della Garfagnana en Red Fig na want die 3 rode buideltomaten lijken wel behoorlijk veel op elkaar).
De tomaten in deze mix zijn vooral geschikt voor de teelt onder glas: er zitten ook wat vroege rassen tussen maar de meeste zijn middelvroege tot late rassen. Alle tomaten in dit mengsel waren hier een succes: in smaak, vorm, kleur en opbrengst (en dat laatste kan dan wellicht ook op 2 stammen zijn). Hieronder vind je een lijst van de rassen waarvan ik zaden heb geoogst. Ik heb geprobeerd om ongeveer gelijke hoeveelheden zaden te oogsten en te mengen. Met 1 kanttekening: per ongeluk mengde ik eens een kleine hoeveelheid van de Sinyaya Grusha Dukhova in de mix, terwijl die eigenlijk in de Blauwe invloeden-mix hoorde (maar ze heeft ook een peervorm en daardoor was ik even in de war en ging het één keer verkeerd :-)). Er kan dus sporadisch een Sinyaya in de mix zitten (overigens een geweldige tomaat; mooi, lekker, prima opbrengst). Hieronder vind je de lijst met 12 rassen in deze mix, elke naam is tegelijkertijd een link naar meer informatie over dat ras (en foto’s), de pagina’s openen in een nieuw tabblad zodat je niet steeds terug hoeft te keren naar deze lijst.
De rassen in de mix:
• Canestrino della Garfagnana
• Evan’s Purple Pear
• Fleur de Réagir
• Gezahnte Bührer Kehl
• Liguria
• Pink Fig
• Pleated Carnelian
• Red Fig
• Santa Ana Beudeltomate
• Wine Jug
• Yellow Torbicki
• Zakopane
• en dus wellicht één of enkele zaden van de Sinyaya Grusha Dukhova)
Tomaat mix Blauwe invloeden
Ik teelde dit jaar 4 rassen van tomaten ‘met blauwe invloeden’ (zoals dat wordt genoemd). Ik vond ze zelf alle 4 zo lekker dat ik ze in een mengsel oogstte. Helaas begaf 1 tomaat het al in een vroeg stadium, de Xanadu Green Goddess. Dat was heel jammer, op de pagina van dat ras heb ik er wat meer over uitgelegd. In deze kleine mix zitten dus 3 rassen, en met wat geluk ook 1 of 2 zaden van de Xanadu Green Goddess. In principe moet je volgend jaar, wanneer je zelf zaden wilt oogsten, heel gemakkelijk kunnen zien wat welk ras is.
De tomaten in deze mix zijn middelvroege rassen: vooral geschikt voor de teelt onder glas en alleen in een mooie zomer ook een kans van slagen in de buitenteelt. Ze zijn niet alleen mooi maar hebben ook een goede tot prima opbrengst (soms teelde ik ze op 2 stammen, via de link kun je daar meer informatie over vinden). Daarvan was de Primary Colors fris met een extra zuurtje en stevig vruchtvlees. De Rebel Starfighter Prime was juist heerlijk zacht en zoet en met een volle aardse smaak. De Sinyaya Grusha Dukhova was wat steviger, met een lekkere frisse tomatensmaak met zoetje en zuurtje. En de Xanadu Green Goddess had juist een kruidige en frisse tomatensmaak, met een mooie balans in zoet en zuur en vonden we hier misschien wel één van de allerlekkerste tomaten van dit jaar (en krijgt daarom in 2023 een nieuwe kans).
De rassen in de mix:
• Primary Colors
• Rebel Starfighter Prime
• Sinyaya Grusha Dukhova)
• en dus wellicht 1 of 2 zaden van Xanadu Green Goddess
Ik oogstte deze zaden in de nazomer van 2022, ze zijn vanaf dat moment (mits droog, donker en koel bewaard) nog 6 jaar kiemkrachtig.
Tomaat mix Multiflora
Ik had dit jaar 5 multifloratomaten in de kas. Dat was eigenlijk teveel; multifloratomaten kenmerken zich door het herhaaldelijk vertakken van van de bloemtrossen met daardoor een enorm goede opbrengst van soms wel 100 tot 200 tomaatjes per tros. Ik heb ze hier dus met tientallen tot honderden tegelijkertijd kunnen oogsten, een groot deel is gewoon de soep in beland. Wat een luxeprobleem :-). Het zijn vaak (en in dit geval ook) cherrytomaten. Ik schreef eens een blog over multifloratomaten, wellicht leuk en handig om te lezen want er zijn wat aandachtspunten: zoals een iet ruimere plantafstand omdat de trossen vaak heel breed worden. En het toppen na de 3e tros van de planten in de buitenteelt om te zorgen dat ook buiten alle tomaatjes nog voor het einde van het seizoen kunnen rijpen. Multiflora
De tomaten in deze mix kunnen uiteraard prima onder glas worden geteeld, maar ze zijn alle vijf vroeg genoeg om ook in de buitenteelt een prima opbrengst te kunnen geven.
De rassen in deze multifloramix:
• Britain’s Breakfast
• Golden Grape
• Reverend Michael Keyes
• Rose Quartz
• Stormin Norman
Zie vooral ook de foto’s en informatie in de database
Hoi Diana,
Bedankt voor je snelle reactie, ik ga de informatie opslaan & opzoeken in de database. Het begint al te kriebelen om tomaten te zaaien maar ik blijf nog even op mijn handen zitten! Wat een super fijne blog heb je toch.
Nogmaals bedankt!
Evelien