Cordial

Ik ruik ze altijd al voor ik ze zie: vlierbloesems. Zoals een hond feilloos een haas vindt en er achteraan rent, zo ruik ik vlierbloesems op een afstand en zit gelijk rechtop op de fiets.

Want vlierbloesems geuren onweerstaanbaar. En ze zijn zo lekker, bloemig, lenteachtig, veelzijdig en gratis. Uiteraard pluk je ze met mate, niet meer dan je nodig hebt want vogels en insecten zijn ook dol op vlierbloesems en -bessen. En ik zeg er ook altijd bij dat je ze bij voorkeur boven een meter hoogte plukt (de standaard in ‘hoger dan dat plast een hond niet’ 🙂 ).

En nog meer; pluk ze zo vers mogelijk. En verwerk ze zo vers mogelijk. En dat betekent dat de kleur van de vlierbloesems nog niet wit is (vlak voor het uitvallen) maar groenig crèmegeel (vol met stuifmeel van de net opengesprongen bloempjes – want het stuifmeel zorgt voor de geur en smaak). En pluk ze op de dag dat je ze ook gaat verwerken want geur en smaak gaan snel achteruit na het plukken. Oh ja, uiteraard pluk je ze bij voorkeur op een droge dag.

En dus fietste ik vanmorgen even naar een bosje vlierstruiken dat ik deze week al (als de al eerder genoemde ‘jachthond’) had gespot. Aan het einde van onze straat is een waar vlierbloesemwalhalla, met tientallen grote struiken. Maar dat is dan wel net naast een drukke doorgaande (auto)weg. Voor wat het waard is (uitlaatgassen waaien volgens mij de hele stad door) fietste ik toch even naar een rustig stukje groen langs een fietspad dichtbij de volkstuin.

Afijn. Tot zover de lofzang over vlierbloesems. Want het blog heet Cordial. En ik ben daar dol op. Het is een Engels woord, er moet nodig eens een Nederlands woord voor worden verzonnen (misschien voelt iemand zich geroepen?). Een cordial lijkt op een siroop maar is niet helemaal hetzelfde. Siroop heet in het Engels gewoon ‘syrup’. Cordial (‘cor’ = Latijn voor hart) is complexer. Als een hartversterker (maar dat lijkt me geen goede naam want bij hartversterker moet ik toch altijd vooral denken aan jägermeister en aanverwante alcoholhoudende drankjes 🙂 ). Een ‘syrup’ wordt omschreven als een zoete drank die is gemaakt van suiker, fruit en water of sap. Een cordial is daar een soort van complexere vorm van; even gemakkelijk te maken maar met meer verschillen in smaak.

Voor alle duidelijkheid: er is niks mis met een siroop, en als je van zoet en fruit houdt is het misschien wel het drankje van je voorkeur. Ruud vindt siroop bijvoorbeeld lekkerder. Ik hou meer van cordial. Omdat een cordial niet alleen zoet en fruitig is, maar ook zuur (vaak van citrusfruit), en kruidig (door bijvoorbeeld munt, kaneel, vanille, etc.), en bitter (met dank aan citroenschil, sinaasappelschil, etc.), soms zelfs een beetje pittig en/of hartig (bijvoorbeeld door het gebruik van gember, een pepertje, selderij, etc.). En ik houd nu eenmaal van zuur (lang leve augurken en citroenen) en (met mate) bitter (heerlijk, witlof, spruitjes, grapefruit, etc.).

En dus is dit een typisch recept voor vlierbloesemsiroop (met vlierbloesem, citroen en suiker (met daarin al wat voorbeelden hoe je er een cordial van kunt maken); Vlierbloesemsiroop. Ik maak dit elk jaar, want ik vind het heel handig om later te gebruiken, bijvoorbeeld als ik aardbeienjam of rabarberjam maak, of in vlierbloesemijs, etc.

En dit is dan een typisch recept voor een cordial (met ook vlierbloesem, citroen en suiker, maar met meer schil = bitterder, en munt dat een frisse kruidigheid geeft: Vlierbloesemsiroop met limoen en munt). Andere voorbeelden zijn met Riesling en citroen, met rabarber en citroen en met citroen en limoen. Deze vind ik het lekkerst om te drinken, een scheutje in stil of bruisend water of ijskoude thee, heerlijk op een warme dag.

Ik heb de misschien wat vreemde neiging om altijd weer iets nieuws te willen proberen. Dat geldt voor heel veel dingen, ook bijvoorbeeld voor planten, soorten, rassen, en manieren om ze te verzorgen, maar dus zeker ook voor inmaakrecepten. Ik heb bewondering voor mensen die 25 jaar lang dezelfde aardbeienjam maken omdat die gewoon heel lekker en goed genoeg is. Het lijkt me heerlijk rustig, vertrouwd, makkelijk en geruststellend. Ik kan er niks aan doen; ik wil altijd weer wat anders, andere combinaties proeven, andere recepten proberen. Er zijn maar weinig inmaakrecepten die ik elk jaar op dezelfde manier maak. Nou ja, met de jaren komt wel het besef dat het niet veel lekkerder kan worden dan de vijgenjam met sinaasappel en pijnboompitten en de jam van bramen, blauwe bessen en steranijs. En sinds vorig jaar kan ik dat lijstje aanvullen met de jam met perzik en sinaasappel en citroen. Dat is ook echt een blijvertje!

En zo zocht ik maar weer eens in het Engels op ´cordial elderflower´. En vond ik op de website van Jamie Oliver een recept dat ik nog niet eerder probeerde: vlierbloesem (bloemig) met het sap van 1 citroen (zuur), een hele citroen met schil (bitter), suiker (zoet) en honing (kruidig zoet). Dat lijkt me lekker!! En dus staat die hier nu in de maak. Morgen is het klaar (dag 1 alle ingrediënten mengen, 2 minuten koken en dan laten afkoelen en een nacht rusten, op dag 2 zeven, koken en inmaken). Als het lekker is (zojuist nog warm van het koken geproefd en nu al een succes!!) zet ik het recept dit weekend nog op de website. Mocht je er nu al interesse in hebben, dan kun je het recept hier vinden: Jamie Oliver Elderflower Cordial (met de opmerking dat ik alles wel gelijk heb gekookt, zoals ‘the jam fairy Christine Ferber dat in haar recept doet). Edit: zojuist het recept geplaatst, nog even zonder foto (die moet ik vandaag nog maken :-)): Vlierbloesemsiroop met honing

En toen ik toch bezig was…. ik heb eindelijk ook eens het bijzondere en leuke recept voor vlierbloesemwijn (niet met kant-en-klare gist maar met rozijntjes die voor een zachte gisting zorgen) geplaatst: Mousserende vlierbloesemwijn

Tot slot van dit blog dan nog een foto van een vroeg bloeiende vaste plant; Geum chiloense Red Dragon. Vorig jaar gezaaid en dit jaar bloeit ze al, met ruim 3 centimeter grote dubbele felrode bloemen. Prachtig in een tuin die al behoorlijk begint te verwilderen!