Afscheid

Poeh, het deed wel een beetje zeer. Maandag zag de kas er nog zo uit:

En woensdag was dit het uitzicht:

We hebben met pijn in het hart bijna alle tomaten eruit gehaald. En ook wat paprika-, peper- en aubergineplanten. En de rest hebben we ‘gestript’. Ik heb op de website van Pokon een blog geschreven over het hoe en waarom (het op deze manier ‘plagen’ van planten stimuleert ze tot sneller rijpen): Het snoeien van paprika’s en pepers in de herfst

De foto’s hierboven zijn van kas 3. In kas 2 willen we ook zo’n winterkas maken. Daar ga ik de peperplanten pas rooien wanneer ik  er wil gaan zaaien/planten. Bovendien heb ik bedacht dat ik in kas 3 (die van hierboven) vooral rijtjes wil zaaien/planten. In deze kas 2 wil ik een wat meer natuurlijke manier van planten aanhouden (ander soort planten ook). Ruud vertaalt ‘natuurlijk’ direct na mijn voorstel in ‘schots en scheef’ en is er vooralsnog niet blij mee. Maar het is mijn project, in dit geval ben ik de denker en hij de doener 🙂

Kas 2 op maandag:

En op woensdag:

Ook hier zijn bijna alle tomatenplanten weggehaald, maar de peperplanten mogen nog even blijven. Het is gelijk veel lichter en zonniger in de kas (mits die schijnt), en daardoor ook warmer. De planten die hierin komen zijn vooral koolsoorten en bladplanten zoals snijbiet, en die kan ik eerst verspenen en in 9-centimeterpotjes in de kas zetten tot de peperplanten dan ook maar moeten worden geruimd.

Eigenlijk laten we al ruim 25 jaar alle planten zo lang mogelijk in de kas staan, soms wel tot in november, dit is wel even wennen. En het afscheid deed dus ook wel een beetje zeer. Maar wie A zegt zal ook B moeten zeggen, ik heb mezelf nu eenmaal beloofd dit jaar een ‘herfst- en winterkas’ te proberen te maken. Met de nadruk op ‘proberen’ want het is ook maar een experiment.

Daarom moesten de planten er wel uit. Want dit is wat er ondertussen staat te wachten:

En…..

En zo nog 2 tray’s. “Dat kun je nooit allemaal kwijt”, zegt de altijd positief ingestelde Ruud. Het maakt mij niks uit, ik ben er heel blij mee, al die probeersels voor in de kas. En wat ik overheb plant ik buiten uit of geef aan tuinburen, ik heb nog nooit een zaailing weg hoeven te gooien.

“Dit is alleen wat ik heb voorgezaaid, ik heb ook nog een zak met verschillende soorten voor ter plaatse zaaien bij me, zoals spinazie en worteltjes, veldsla, pluksla, winterkervel, radijs en winterpostelein”, zeg ik. Ruud schiet in de lach, mompelt iets over ‘een tweede verdieping’ of zoiets en gooit nog een gerooide tomatenplant in de kruiwagen.

“Ruud, wil je een paar groene tomaten apart leggen, dan ga ik weer eens proberen of ik er iets lekkers van kan inmaken”. Ruud schrikt er bijna zichtbaar van. “Nou, doe voor mij geen moeite”, zegt hij.

Toch ga ik het weer eens proberen. En dus zijn dit wat onrijpe tomaten die ik mee naar huis nam, uiteraard onder stilzwijgend protest van Ruud.

Die tomaat in het midden heb ik er later tussenuit gevist, die is niet van plan om onrijp in de jam terecht te komen en gaat toch nog kleuren. Dus ligt die nu op een lichte plaats te rijpen.

Maar de rest is voor de jam, want pickles en relish en chutney vind ik leuk om te maken maar eten we simpelweg niet zo vaak. En het eerste waar ik in de keuken aan dacht:

Bij rijpe tomaten zijn er rassen die lekkerder, zoeter, zuurder, voller van smaak, fruitiger, meliger, sappiger, etc. zijn dan andere rassen. Zou dat ook het geval zijn bij onrijpe groene tomaten? Ik nam groene tomaten van 3 rassen en heb die onrijp geproefd. Onrijpe tomaten zijn rauw inderdaad niet per perse heel lekker. Ze zijn ook nog eens licht giftig. Maar bij de 3 verschillende rassen proefde ik wel lichte verschillen;

• De onrijpe Orange Minsk Heart had weinig smaak, was vooral fris en groen, veel meer kon ik er niet van maken (in rijp stadium hebben ze een zachte frisse en fruitige tomatensmaak).
• De onrijpe tomaten van het ras Zena’s Gift waren ook fris maar op een bijna hartige manier (rijp hebben ze vooral een volle tomatensmaak). Misschien lekkerder in chutney en relish dan in jam.
• De onrijpe Yellow Striped Boar tomaten vond ik de meeste smaak hebben, fris, groen, bijna tomatillo-achtig en vooral zurig, op een bijna citroenachtige manier (rijp zijn ze juist zoet en fruitig)

Ik kan er met één keer proeven natuurlijk nog geen conclusies aan verbinden maar voor nu gok ik dat de tomaten die in rijp stadium extra zoet en fruitig zijn, in het onrijpe stadium fris, zuur en wat mij betreft het lekkerst voor jam zijn. Een conclusie die ik wel kan trekken is dat als je genoeg tomaten hebt het zeker de moeite waard is om even te proeven welke tomaten je voor welke inmaak geschikt vindt, want er zijn dus zeker verschillen.

Ruud heeft zich niet met mijn inmaken bemoeid, vast met het idee dat als je het negeert je ook niet hoeft te proeven. Maar daar kwam hij natuurlijk niet onderuit. En tot zijn (en mijn) verbazing vond hij het zelfs lekker! Ik had een pond onrijpe groene tomaten gemengd met een half pond zurige groene appels. En dat had ik aangevuld met suiker, limoenrasp, limoensap, wat takjes munt en een scheutje witte rum. Bijna als een groene tomaten/appel-mojito-jam 🙂 .

Helaas blijft de kleur niet frisgroen maar dat herken ik wel van vorige keren dat ik onrijpe tomaten gebruikte, uiteindelijk wordt de kleur na het koken een soort amber. En de volgende keer (die gaat er zeker komen) ga ik de kooktijd iets verkorten want zoals je kunt zien is de confituur zo dik dat ze na het ondersteboven afkoelen en vacuüm trekken van de potten niet meer wilde zakken 🙂 . Stevig, maar nog wel smeerbaar trouwens.

Ik zal het recept dit weekend op de website zetten, want er zijn vast flink wat mensen die nu onrijpe tomaten kunnen plukken, ik zag op ons tuincomplex de eerste tomatenplanten met aardappelziekte (Phytophthora) en dan is het helaas vaak snel voorbij met de tomatenoogst.

Kunnen wij na het opruimen in de kas nu helemaal geen rijpe tomaten meer oogsten? Jawel hoor. We hebben ruim 30 potten pastasaus, 2 vrieslades vol met bakken tomatensap voor soep, ik heb tomaten gedroogd, ik heb ze half gedroogd, en ik heb rijpe en onrijpe tomatenjam gemaakt. Ik hoef geen tomaten meer te bewaren, ik wil ze alleen nog maar plukken voor in sla en salades, bij de boterham, etc. En daarvoor hebben we bij elkaar nog een stuk of 8 planten laten staan. Waaronder deze Ozherelije Scholltoje (mondvol, geen idee wat het betekent):

Met een paar van deze rijk dragende planten kunnen we nog wel een paar weken vooruit!