Exoten
Ik durf het bijna niet te zeggen, maar zo heel voorzichtig komt het einde van het tuinseizoen in zicht. Het is nog prima weer (komende week nog een warme, droge, zonnige week, het lijkt niet op te kunnen dit jaar), maar er beginnen soorten bloemen uitgebloeid te raken. Ik zie opvallend veel slome of dode hommels, soms meerdere tegelijk in een bloem, maar amper nog bewegend.
En ook in de groentetuin raken de eerste veldjes leeg; aardappelen allemaal gerooid, uien allemaal gerooid, alle bieten geoogst en ingevroren, aalbessenstruiken leeg, etc. Er is nog genoeg te oogsten hoor, maar zo groen en fris als de tuin altijd in juni is, is ze nu zeker niet meer.
Dit is dan wel de tijd waarin soorten die veel warmte nodig hebben, gaan groeien en bloeien. Op de bovenste foto zie je het citroengras. In maart een paar stengels gekocht en die een paar weken in een glas water gezet. Eind april genoeg geworteld om opgepot te worden, eind mei in de kas uitgeplant. En ze begint nu te vertakken, elke stengel begint 4 of 5 zijscheuten te krijgen (die dus allemaal weer verse citroengrasstengels worden). Leuk om zo eens te zien groeien!
We beginnen nu wel echt de eerste pepers te oogsten. De oogst van tomaten begint daarentegen al minder te worden, de dagen met 4 of 5 emmers vol lijken voorbij (komt ook deels doordat van de derde en vierde tros van bijna elke plant niet elke bloem is bevrucht – ondanks veel blad plukken en elke dag tikken is het een periode in juli zo warm geweest in de kas dat de tomatenbloemen niet bevrucht konden worden). Met meer dan 20 liter tomatensap in de vriezer en meer dan 35 potten tomatensaus vinden wij het niet erg. Ik hoef alleen nog maar te plukken voor dagelijks gebruik, en dat komt er nog meer dan genoeg.
Op de tweede foto zie je het Tayerblad dat ik van Surinaamse buurvrouw Jetty kreeg. In de winter wat van de wittige, ondiepe wortelstokjes gekregen. Was niet gemakkelijk, van de 3 gingen er 2 dood, maar deze leeft, en hoe. In mei uitgeplant in de kas is ze nu zeker een meter hoog, de bladeren hebben een doorsnede van meer dan 50 centimeter. Jetty zelf is op vakantie, ik wacht even met oogsten tot zij terugkomt, misschien kan zij er op de tuin (we hebben er een klein keukentje met kookplaat) wat lekkers van/mee maken, ben ik weer een recept rijker :-). Ik weet in ieder geval wel dat je het blad kunt stoven, als spinazie, lijkt daar dan ook veel op, maar dan veel zachter van structuur.
Verder staan er nog wel wat meer bijzondere soorten in de tuin, soms voor het leuk, om gewoon eens te proberen, maar vaak ook gewoon voor de opbrengst en het lekker. Over de Yacon schreef ik in het vorige tuindagboek al. In een grote pot staan ook nog crosneknolletjes te groeien. De oranje bloemkool (en die was behoorlijk duur met 4 euro voor een paar zaden) doet niks, de planten worden half hoog maar er komt geen kool in. Helaas. De paarse bonen doen het buitengewoon goed. De witte bietjes hebben het zo goed gedaan dat we de laatste 2 emmers maar hebben weggegeven.
De Melothria scabra doet het net als vorige jaren weer meer dan prima, wat later dit jaar dan in andere jaren, maar nu is de oogst dan ook overvloedig, met tientallen kleine citroenkomkommervruchtjes tegelijk. Doet het prima buiten, zelfs in de slechte zomer van 2012. In de kas wordt ze heel veel te groot met enorm veel blad en maar weinig vruchtjes, buiten klimt ze ook nog wel naar een hoogte van meer dan 150 centimeter. De vruchtjes zijn maar 2 tot 3 centimeter groot, en je kunt ze in geheel, met schilletje en al eten. Ze smaken naar komkommer, met een vleugje citroen erin.
En ook heel leuk, vorig jaar voor het eerst (maar toen vooral mislukt door alle regen), Edamame Soja. Ze heeft wel een lang seizoen nodig, of komt dat door het ras, of door de koude nachten in mei en juni (in juni zelfs nog een keertje nachtvorst gehad)? In ieder geval zaaide ik dit ras, Fledderjohn, half mei in de kas voor. Eind mei buiten uitgeplant, en op de foto zie je de boontjes zoals ze 2 weken geleden waren. Vandaag zijn ze dik genoeg om te oogsten.
En dat wordt de eerste keer dat ik ze eet. Ik begrijp dat ik de hele peulen moet koken, in gezouten water. En dan half af laten koelen, en dan eten we de boontjes uit de dop, als snack. Klinkt leuk, en ik ga de witte wijn voor erbij maar alvast koud zetten :-).
Tot slot nog een foto van nog een bijzondere bloem; Impatiens scabrida.
Vorig jaar had ik haar ook, maar weinig zaden kunnen oogsten. Dit jaar nog minder, nog helemaal geen zaden van kunnen oogsten zelfs. Door de warmte/droogte misschien. Ik hoop in ieder geval wel genoeg zaden voor een nieuwe zaaironde in 2014 te kunnen oogsten.
Het naderende einde van het tuinseizoen herken ik zelf altijd vooral aan het feit dat ik alweer aan het verzinnen ben welke tomaten, pepers, éénjarigen, etc. ik volgend jaar zou willen zetten. Eerst komende week maar eens veldsla zaaien, en eens opzoeken welke weeuwenteelt kool ik zou kunnen gaan zaaien, maar het zaaien van de weeuwenteelt kolen is voor volgende week, beetje te warm deze week :-).
Hoi Diana,
Ook toevallig, ik heb gister onze citroengras verpot en zag ook dat er allemaal jonge ‘citroengrasjes’ naast de oude zijn gegroeid, zo leuk! Ik wil de pot van de winter maar in huis zetten, laat jij hem in de kas overwinteren?
Ik lees dat jullie ook al appels oogsten, bij ons duurt dat nog wel even, net als de peren maar het ziet er goed uit, de boompjes hangen vol, heerlijk.
Wat heb je veel ingemaakt en ingevroren, wij doen dat ook maar toch op een iets kleinere schaal. Prachtig om te zien, helemaal je voorraad op de stelling, heel herkenbaar. Het drogen boeit me ook heel erg, super dat jij dat al doet daar kan ik en andere belangstellenden weer hun voordeel mee doen 😉
Ben blij dat je af en toe toch nog wat tijd hebt om een stukje te schrijven, ik lees het altijd met heel veel plezier!
Groet, Karin
Hallo Karin,
Het wordt in de kas te koud voor het citroengras (het vriest hier in de winter in de kas ook, ze zou een kans hebben in een kas met verwarming maar dan zou er wel heel flink gestookt moeten worden want beneden de 10 graden krijgt ze het al erg zwaar). En dus eten we haar gewoon in september/oktober. En misschien zet ik dat volgend jaar maart weer een paar nieuwe stengels in water (afhankelijk van de planning :-)).
Ik hoop in de komende maanden nog veel te schrijven over het drogen, welke soorten ik waardevol vond, en welke niet lukten of gewoon geen meerwaarde hadden. Maar dat is voor later, nu heel druk met alle oogst, in ieder geval genoeg plannen voor stukjes voor de website voor de wintermaanden.
groetjes,
Diana (die ook van een andere appelboom nog appels moet oogsten hoor, maar de Discovery was dit jaar gewoon vroeg rijp)
je link werkt niet
Hoi Diana ,
Ik ga volgend jaar beginnen met een moestuintje in de achtertuin , mijn moeder doet dit al een aantal jaartjes, met tomaten en komkommers, uitjes ,boontjes,enz .
Ik heb jouw site gevonden via google 🙂 en verschillende forums.
Heerlijk om jouw blog te lezen maar ook de andere pagina’s met uitleg en recepten heerlijk .
Vooral het inmaken vind ik wel erg leuk.
Ik ben dus reuze benieuwd wat je nog allemaal gaat bloggen aankomende winter 😉
Maar even terug te komen op de citroengras, ( ik denk dat je het wel weet ) , maar citroengras kan je als je het oogst , in de vriezer bewaren .Bij de toko kan je het namelijk ook kopen uit de vriezer . ( onlangs nog gekocht).
Maar goed, wilde ook even het berichtje plaatsen omdat ik geniet van jouw site en een hoop ervan leert , ik print me suf om mijn map te vullen voor volgend jaar 🙂
Groetjes coby
Hallo Coby,
Dankjewel, en heel veel succes met je eerste moestuinjaar volgend jaar (en dan maar hopen op net zo’n mooie zomer :-))!
Dankjewel voor de tip. Ik was zelf van plan ook nog wat citroengras te drogen voor in de thee (in combinatie met gember en verveine). Maar invriezen is zeker ook een optie.
groetjes,
Diana
Vandaag je recept van piccalilly gemaakt. Ben erg benieuwd. Ik moest er wel veel bloem bij doen voordat het een beetje een dikte van een saus had. Hoeveel groente doe je in de potjes? Ik heb ze helemaal volgedaan, maar hield toch wel wat saus over. Nu maar hopen dat het gelukt is en niet veel te dik geworden is.
Even nieuwsgierig… heb je al je bieten ingevroren? Mijn diepvries zit al vol en de bietjes, pompoen en wortelen moeten nog. Tsja…
Hallo Edda,
Ik hoop dat je de piccalilly lekker vindt!
Als ik het zelf maak (dat is ondertussen wel al weer 2 of 3 jaar geleden) gebruik ik veel groenten, ook wel tot bijna bovenaan (want de groenten maken het lekker, de saus zelf vind ik persoonlijk meer omhulling van de groenten, en dat is dan wel het grote verschil met piccalilly uit de supermarkt die toch voor zeker 50% uit saus bestaat). Je piccalilly zal waarschijnlijk niet te dik worden, omdat je bloem gebruikt wordt het niet veel dikker dan de dikte waarmee je het hebt ingemaakt.
Wij zijn al klaar met de bieten, meer dan 20 zakjes van een pond ingevroren, en dat is voor ons meer dan voldoende voor een heel jaar. De rest van de bietjes heb ik al weggegeven aan tuinburen. En ook hier wordt het al een beetje lastiger om in te vriezen, terwijl er nog courgettes, worteltjes, etc. in moeten :-).
groetjes,
Diana
mijn melhotria geeft heerlijke vruchten !!
bij jou wat zaad gekocht , voor de grap..
mijn kinderen vinden ze heerlijk om mee naar school te nemen, en precies wat je zegt…
een komkommertje met een vleugje citroen.
Hallo Diana,
Wij hebben dit jaar (ik denk) rudbeckia hirta cappucino in de tuin (uit een gemengd zaadmengsel van vorig jaar waarschijnlijk overwinterd). Op jouw site staat dat je rudbeckia hirta zelf kan zaaien van zelf gewonnen zaad. Ik lees echter ergens op internet dat de zaden van cappucino steriel zouden zijn. Heb jij specifiek zelf zaad gewonnen/gezaaid van cappucino of waren dat andere rudbeckia hirta’s?
Groetjes, Leonie
Hallo Leonie,
Nee hoor, ik heb zelf zaden gewonnen van de echte Cappuccino, o.a. T&M verkoopt er zaden van, evenals Park, Jelitto, Sarah Raven en nog wel meer zaadhandels (ik zie haar ook altijd aangeboden worden als 1 Cultivar, ik heb haar nog nooit in zaadmengsels aangeboden gezien).
En als je er zaden van kunt kopen kun je er ook vanuit gaan dat er zaden in komen. Steriele planten koop je als plant (vegetatief vermeerderd), gezaaide planten geven voor zover ik kan verzinnen altijd zelf ook weer zaden (kleine uitzonderingen maar die hebben dan bijna altijd te maken met herkomst, planten die in Nederland geen zaden geven omdat het klimaat niet geschikt is of er hier geen geschikte bestuivers zijn).
Geen idee wie beweert dat ze steriel is maar hier heb ik gewoon zaden geoogst die ook soortecht terugkwamen (uiteraard mag er dan geen andere Cultivar in de buurt staan). Het duurt waarschijnlijk wel nog even voor je ze kunt oogsten, meestal is dat pas vanaf half september (maar ik heb haar zelf dit jaar niet staan en weet dus niet of ze in deze warme zomer misschien al wat eerder is gaan bloeien).
Veel succes met het oogsten van eigen zaden!
Diana
Bedankt voor je reactie. Ik weet ook niet helemaal zeker of het capuccino is, altijd lastig foto’s op internet te vergelijken, maar ik vermoed van wel. De andere rudbeckia’s hirta uit een mengsel zijn veel feller.
Ik had gewoon een zakje plukbloemenzaad gekocht bij intratuin geloof ik en het stukje waar ze stond hadden we niet gespit. We weten nu niet meer of ze vorig jaar al is opgekomen of heel vroeg in het voorjaar. Ze stond waarschijnlijk tegen/onder een anjer die de winter overleeft heeft, dus wie weet was hij daardoor wat beschermd tegen de vorst of hij is heel vroeg opgekomen. We hebben hem verplant, wisten toen niet wat het was en het werd een prachtige plant.
De andere rudbeckia hirta’s die zijn opgekomen van een nieuw gezaaid mengsel zijn nog erg klein terwijl deze plant groot is gegroeid, we hebben van die ene plant veel bloemen geplukt. Ik ben inderdaad alleen wel bang dat ze kruist nu met die andere rudbeckia hirta’s. Ik vind het een plant die echt de moeite waard is om te telen… alleen ik vermoed dat je wel op tijd moet zaaien.
Ok, ja daar zit inderdaad wat in, dat in mengsels waarschijnlijk geen steriele zaden zitten. Eigenlijk kon ik me het niet voorstellen, want ergens anders staat dat capuccino zaadvast is, maar volgens mij was er ergens een (engelse) site waarop stond dat ze steriel waren.
Even los hiervan… ik weet niet of jij daar meer van weet, maar ooit zijn steriele zaden toch ook uit zaad gekomen?
Het is niet zo dat ze zaden kruisen waardoor de planten daarna steriel worden? Of is vegetatief vermeerderen dan in de meeste gevallen toch makkelijker?
Hallo Leonie,
Als je meerdere kleuren van de Rudbeckia hirta in 1 tuin hebt staan is de kans heel groot dat de Cultivars onderling kruisen. Als ik Rudbeckia hirta zaai, doe ik dat rond eind februari / begin maart, na het kiemen groeien de zaailingen de eerste weken langzaam, hebben flink wat tijd nodig om goede, grote/sterke zaailingen te worden.
Hoe dat precies zit met steriele planten die je uit zaden op kunt kweken weet ik niet precies. Misschien is er iemand met een opleiding en meer kennis die hier nog iets over kan zeggen. Ik weet wel dat ik bijvoorbeeld een steriele Polemonium Sonia’s Bluebell, vermeerderd uit stek. Ook heel bekend is de Agastache Blue Fortune, ook steriel en ook uit stek vermeerderd.
Daarnaast zijn er rassen van bijvoorbeeld Helianthus die steriel zijn maar waar je wel zaden van kunt kopen (bijvoorbeeld: http://www.stokeseeds.com/product.aspx?ProductID=40721&checkCookies=1). Maar als er geen stuifmeel is, de planten steriel zijn, kun je er dus ook geen zaden van oogsten. Dus moeten altijd dezelfde moederplanten worden gebruikt (die nog niet steriel zijn) om zaden te oogsten voor de verkoop. Heeft iets te maken met veredeling, F1-hybriden zijn ook maar 1 generatie zoals je ze koopt, die zijn niet steriel maar 2e en verdere generaties lijken niet meer op die eerste generatie.
Veel meer dan dat kan ik er niet over vertellen.
Maar als je je er echt in wilt verdiepen kun je via google, en dan zoeken in Engelse termen, wel flink verder komen.
Ik weet in ieder geval wel echt heel zeker dat de echte Rudbeckia hirta Cappuccino niet steriel is en prima zaden geeft, en soortecht terugkomt (mits ze niet kan kruisen met andere Cultivars).
groetjes,
Diana
Hoi Diana,
Dank je voor je uitgebreide reactie. Er lijkt wel stuifmeel te zien te zijn volgens mij, maar ik weet niet wat de stampers zijn of vallen die niet op/moet je de bloem dan uit elkaar halen/zie je die later pas. Iemand had deze plant ook gezien ergens anders en daar zaten er veel vlinders op, maar valt wel op dat bij mij er geen insecten/vlinders te zien zijn.
Denk je dat nu een bloem afsluiten met vliesdoek te laat is? Zal alleen dan wel de stampers moeten vinden…
Groetjes, Leonie
Hallo Leonie,
Niet bij elke bloem kun je heel duidelijk zien wat de stamper is en waar die zit.
Het heeft alleen nut een aantal bloemen te beschermen tegen kruisbestuiving wanneer ze nog in knop zijn. Als de bloemen al open zijn is het al te laat en is de kans groot dat kruisbestuiving al heeft plaatsgevonden. Dus knoppen afdekken met bijvoorbeeld vliesdoek en na de bloei markeren als zijnde ‘veilig’. Het blijft wel lastig want een Rudbeckia is, voor zover ik weet, geen zelfbestuiver en heeft insecten nodig om te worden bestoven.
Ik vond hier nog een foto van een doorsnede uitgebloeide Rudbeckia hirta-bloem: http://davesgarden.com/guides/pf/showimage/229312/
Je kunt daar duidelijk zien hoe de bloem opgebouwd is geweest en de zwarte, dikkere stokjes (niet die langere spijkertjes dus!) zijn de zaden. Flink uitvergroot want in werkelijkheid zijn de zaden niet heel veel langer dan een paar millimeter.
Brengt me trouwens wel op een idee om misschien voor de database van éénjarigen ook per soort eens foto’s te gaan maken van de zaadpeulen en/of zaden. Is misschien wel leuk/handig voor mensen die zelf zaden van éénjarigen willen oogsten maar niet weten waar ze zitten, hoe ze eruit zouden moeten zien, hoe rijp/droog ze moeten zijn. Vandaag het fototoestel maar eens meenemen :-)….
Ik hoop dat je in ieder geval op de foto in de link kunt zien hoe de zaden eruit zouden moeten zien en je wellicht al eens een uitgebloeide bloem kunt plukken om te zien of er misschien al te zien is of er zaden te vinden zijn.
groetjes,
Diana
Ha Diana,
Lastig hoor, ik zou dan nog niet weten wat de meeldraden zijn. maar je bedoelt dat je ze niet met de hand kan bestuiven? Of wel, maar dan moet je dat zelf wel doen omdat hij zichzelf niet bestuifd?
Ik zie wat stuifmeel op het midden van de bloem, maar ja, of dat door de wind of een bestuiver is gekomen zou ik niet weten.
Ja het is zonde eigenlijk dat die andere rudbeckia’s nu ook er staan, maar ja die wil ik ook een kans geven, want het is ook weer zonde om niet te kijken hoe die worden. Die zijn nog heel klein, maar af en toe een bloem dus weet niet of het nog de moeite waard is, dat wil ik echter wel uittesten. Als ik nu een dichte knop afdek is wel laat natuurlijk, de bloem die ik gemerkt had is nog steeds zijn bloemblaadjes niet kwijt.
Ik koop ieder jaar plukbloemenzaad omdat ik het zo leuk vind om verrast te worden, maar het komt natuurlijk altijd te dicht op elkaar op. Het eerste jaar erna heb ik de grootste planten dus
apart gezaaid, maar dit jaar heb ik veel zaadjes uit lopen zoeken om apart te kunnen zaaien. Van sommige planten zoals de rudbeckia wist ik echter niet hoe het zaad eruit zag. Van violieren bijv. vond ik wel het zaadje op internet terug. Sommige zaden lijken ook wel op elkaar misschien of zijn piepklein. Altijd handig in elk geval als je kunt zien op foto’s hoe zaadjes eruit zien.
Groetjes, Leonie
Hallo Leonie,
De meeldraden zijn de goudgele randjes die je langs het hart van de bloem ziet, de stampers (gezien het feit dat ze tot de Asteraceae behoort) zullen tussen het bruine in het hart van de bloem zitten.
Zelf neem ik nooit een risico wanneer ik een soort soortecht wil houden, ik verwijder altijd de plant die voor kruising zou zorgen (of ik oogst een mengsel). Al moet ik dan weer daarbij zeggen dat je ook niet zeker weet of je een echte Rudbeckia hirta Cappuccino in je mengsel hebt (er bestaan veel Cultivars die een hart van rode of bruinachtige tinten hebben), ik neem aan dat je de zaden alleen voor eigen gebruik wilt oogsten. Als dat zo is kun je bijvoorbeeld alleen zaden van de ‘Cappuccino’ oogsten en dan is de kans groot dat meer dan de helft van de zaailingen dezelfde kleur krijgen (tenzij de planten echt helemaal door elkaar geweven staan).
Als je toch echt gescheiden wilt oogsten maar daar niet de andere Cultivars voor wilt opofferen, zijn er nog wel wat technieken die je kunt gebruiken.
Zelf heb ik daar geen ervaring mee (want te druk hier, zowel ik als in de tuin), maar als je er tijd en zin in hebt zou je bijvoorbeeld kunnen kiezen voor ‘alternate day caging’, waarbij je afwisselend periodes afdekt en periodes open zet voor de bestuiving door insecten). Kijk voor meer over alternate day caging en nog wel wat andere technieken bijvoorbeeld hier: http://howtosaveseeds.com/isolate.php (maar als je op de term googled vind je ook nog wel andere websites).
groetjes,
Diana
Ha Diana,
Ja ik denk dat ergens de stampers in het hart zitten, maar wel lastig te zien. Geen idee of ik het stuifmeel er dan maar gewoon tussen moet frummelen haha. Niet zo makkelijk als met pompoenen 😉
Ik zat ook al te denken aan stekken, maar ja, dan wordt hij vast van de winter niet goed in huis, veel te groot en iel.
Ik twijfel ook welke het is, vandaar dat ik eigenlijk zaad had willen winnen, omdat ik deze zo mooi vind en dan wordt hij tenminste hetzelfde. Is echter zo zonde van die anderen.
Denk je dat als ze kruisen dat een deel dan nog wel hetzelfde kan worden?
Ik kan in ieder geval proberen zaad er in te krijgen en evt. cappucino kopen, maar twijfel toch wel of hij het is. Zag ook ergens een mengsel staan met meer kleuren en daar zat er eentje bij waar deze ook enigszins op leek. Rustic dwarf mixed heette dat mengsel geloof ik.
Dat van die afwisselinde dagen heb ik ook gezien op internet ja, maar ik heb geen idee hoe dat moet als je niet precies weet wanneer die bloemen bevrucht kunnen worden.
Groetjes, Leonie
Hallo Leonie,
Niet alleen de bloemkleur maakt een Cultivar die Cultivar – ook hoogte van de plant, grootte van de bloem, rijkheid van de bloei, tijd/duur van de bloei, gezondheid van de plant, etc.
Ik weet van Rudbeckia’s niet of er nog heel veel terugkomt soortecht uit zaden, want zelf nog nooit geprobeerd.
Ik heb wel eens de Rudbeckia hirta Chim Chiminee met iemand geruild, en daar kwam ongeveer driekwart gewone gele Rudbeckia’s uit, ik weet niet hoe die persoon haar planten had staan, etc., maar ze lijkt dus in ieder geval wel heel gemakkelijk te kruisen.
groetjes,
Diana
Hoi Diana,
Vorig seizoen ook 2 citroengras planten geplant waarvan ik zoveel geoogst heb , dat we er nog van eten (uit de vriezer).
Helaas is het tuincentrum waar ik deze en andere exotische groeten kocht gestopt.. Bij chinese toko;s worden ook wel eens planten verkocht.
Groeten Robert
Hallo Robert,
Leuke tip, dankjewel!
Ik heb nog nooit citroengrasplanten gezien, ik ga er zeker voortaan eens op letten.
Vroeger was er ‘Xotus’, in Delft, daar werden peperplanten, sopropo, okra’s, en meer tropische (groente-)planten verkocht, maar die is helaas al weer een paar jaar failliet.
groetjes,
Diana
(die uit eigen teelt van 5 geplante stengels in ieder geval wel hoopt op een stengel of 20)