Bloemen in potten

Wat versta je onder bloemen want dat is nogal een breed begrip; je kunt denken aan eenjarigen, vaste planten, bollen, bloeiende heesters, niet winterharde kuipplanten, etc.. Ik schrijf hieronder over al die soorten die je niet hebt om er van te eten, maar voor de sier. Ik hoop ook wat voorbeelden per siersoort te geven, misschien soorten die zeer geschikt zijn voor potten, of juist soorten die eigenlijk minder geschikt zijn voor de teelt in potten, of wat bijzonderheden met betrekking tot de verzorging, etc.

 

Bij bloemen in potten kan eigenlijk alles, alles wat je zelf mooi vindt kun je in potten telen. Maar er zijn wel een aantal zaken waar je bij je keuze extra op zou kunnen letten:

• wat je zelf mooi vindt (lijkt me wel logisch)
• denk aan bloemkleurencombinaties die je mooi vindt (rood-geel-oranje bijvoorbeeld, of wit met rood, of paars-roze, en noem maar op)
• en denk niet alleen aan kleurencombinaties in bloem, maar ook in blad (alle tinten groen, geel, witbont, geelbont, paars)
• als je aan kleurencombinaties in bloemen denkt, zorg dan ook wel dat de soorten die je mooi bij elkaar vindt in dezelfde tijd bloeien
• denk ook aan structuren en bladvormen (grasachtig blad, grote bladeren, etc.)
• denk aan de hoogte, wil je ook hoge soorten als afwisseling of juist niet, klimplanten, hangmanden, etc.
• denk aan de lengte van de bloei
• wil je ook geur? Van het blad of van de bloem?
• denk aan de sierwaarde voor en na de bloei (qua blad, hoe vroeg loopt het uit en hoe lang blijft het mooi), uitgebloeide bloemen, zaadpeulen, bessen, etc.)
• en in navolging daarvan kun je dus ook zoeken naar soorten die wintergroen zijn
• zijn er soorten bij die niet winterhard zijn en binnen moeten overwinteren, kuipplanten, sommige bollen, etc.) en heb je daar plaats voor.

 

Zo kun je al voorzichtig een lijstje gaan maken met soorten die je zeker zou willen hebben. En zoals ik al zei, alles kan. Wil je alleen vaste planten, of wil je vaste planten en groenten, of eenjarige kruiden en bloemen die eetbaar zijn. Of fruit en wintergroene heesters. Of alleen maar kuipplanten/tropische planten. Of een verzameling Fuchsia’s, Bedenk wat je wilt bereiken (een verzameling van bepaalde planten, of een langbloeiende pottentuin, of een groene pottentuin met een formele uitstraling, een groentetuin, etc.). Alles wat je mooi vindt 🙂

Hieronder vind je per soort wat tips en voorbeelden

 

EENJARIGEN

Als je veel kleur en bloei wilt zijn eenjarigen bij uitstek geschikt voor een pottentuin; het zijn over het algemeen planten die snel kiemen, groeien en bloeien (ze zullen wel moeten want ze moeten zich voor het einde van de herfst hebben voortgeplant). Al zijn hierop uiteraard uitzonderingen.

Op de foto hieronder de Mirabilis jalapa Limelight in pot in de voortuin. Heeft alles wat ik in ieder geval wil: fel bont geelgroen blad, felroze bloemen, lange bloei, geur, noem maar op, je hebt er echt van april tot zeker in oktober plezier van. Eigenlijk niet eens eenjarig, als je wilt kun je de wortel uitgraven en vorstvrij bewaren (maar zaait zich zo prettig uit dat ik de plant in de winter weg doe en gevonden zaailingen in april weer gebruik).

 

Omdat eenjarigen in zo’n korte tijd een heel leven moeten leven hebben ze wel voldoende voeding nodig, en dan in alle opzichten; ze hebben een gezond wortelgestel nodig om een gezonde plant te maken, voldoende blad om voeding op te kunnen nemen, een gezonde plant nodig om goed te kunnen bloeien, etc.

Er bestaan kant-en-klare meststoffen voor bloeiende planten, dat is wel een complete vorm van voeden. Dat soort voedingen heb je dan weer in vormen die je moet oplossen in water, in poeders en in korrels, soms moet je eens per week wat geven, soms eens per maand. En er zijn de langwerkende soorten als Osmocote en Miracle-Gro waarbij je alleen in het voorjaar voeding geeft en die voeding dan langzaam in de volgende 4 maanden wordt afgegeven.

 

Op de foto hierboven zie je een pot met de eenjarige bladplant Coleus Black Dragon.

Kijk gewoon eens wat er in een tuincentrum is en wat je wilt (langwerkende meststoffen zijn duurder maar wel makkelijk, kortdurende meststoffen zijn vaak goedkoper maar je moet niet vergeten om ze elke week of elke 2 weken te geven, en er zijn organische meststoffen en kunstmeststoffen). 1 ding is belangrijk hierin; houd je altijd aan de dosis die op de verpakking wordt aangegeven.

Je kunt éénjarigen zelf zaaien, maar er zijn ook zogeheten “perkplanten” te koop, sommigen komen uit zaai, anderen uit stek. Planten kopen is leuk, en zeker als ze niet zo duur zijn, het leuke is dat ze vaak al bloeien bij aankoop dus je hebt gelijk al wat kleur. Zelf zaaien is bijna altijd goedkoper, wel wat risicovoller (want zaden hebben ideale omstandigheden nodig om te kunnen kiemen, er kan voor, tijdens maar ook na het zaaien wat mis gaan waardoor het geheel mislukt), maar het aanbod zaden is enorm veel groter dan het kleine assortiment in planten (op een aantal zeer goede en in éénjarigen gespecialiseerde kwekerijen na).

 

Een voorbeeld van een soort waar je beter planten van kunt kopen dan zelf zaaien zijn Geraniums (Pelargoniums dus). Pelargoniumzaden zijn bijna altijd zeer kostbaar, terwijl je in mei overal voor een leuke prijs goede kwaliteit Pelargoniums kunt kopen (die je, als je wilt, zelf ook nog kunt stekken en in ieder geval al bloeien als je ze koopt).

Bij alle éénjarigen die je wilt gaan zaaien is het handig om je even te verdiepen in de oorsprong van een soort. Je hoeft niet helemaal uit te pluizen waar een soort vandaan komt maar het kan je zo goed helpen bij het zaaien, opkweken en verzorgen als je weet waar een soort van nature groeit en bloeit.

Als voorbeeld een Salvia; er bestaan enorm veel Salvia’s maar de meeste Salvia’s komen wel uit Mediterrane gebieden. Daaruit kun je al afleiden dat ze van warmte houden en van niet al natte grond. Zaai ze dus bij kamertemperatuur, in een potgrond die met 1/5e deel hebt verluchtigd met brekerzand, geef regelmatig wat water maar overdrijf niet, en zorg dat een teveel aan water weg kan lopen. En biedt die wat drogere en armere omstandigheden later ook in haar pot, juist handig omdat in de volle grond je die omstandigheden juist niet kan bieden, je moet daar maar afwachten hoeveel regen er valt 🙂 .

 

Lees dus goed de beschrijving die vaak op een zakje zaden staat, of op een website of in een catalogus. Je kunt daar ook vaak lezen wanneer en hoe lang een soort bloeit, hoe hoog ze wordt, en andere handige informatie. Gebruik die informatie wanneer je die soort gaat zaaien.

Veel éénjarigen bloeien lang, maar niet allemaal. Je hebt de neiging om vooral de langbloeiende éénjarigen te kopen, maar bedenk dat korter bloeiende éénjarigen als voordeel hebben dat je ze kunt zaaien voor of na een ander soort (misschien wel kruid of groente, of na de winter- en voorjaarsbloeiende viooltjes, of voor de herfstteelt van sierkool). Er zijn éénjarigen die groot of breed worden en veel plaats innemen, maar er zijn ook delicate éénjarigen die door hun kleinere of smallere formaat juist heel goed bij of tussen andere soorten passen.

Voorbeelden zijn er meer dan genoeg. Een opsomming geven van alle éénjarigen is bijna ondoenlijk. Bedenk dat wat wij in Nederland nog wel eens éénjarig noemen of in ieder geval als éénjarige zaaien, in andere (warmere) landen wel eens een vaste plant kan zijn. Daarmee vergroot je de lijst nog meer. Ik kan wel een aantal tips voor soorten op een rij zetten, maar die lijst zou voor deze pagina veel te lang worden. Vandaar dat ik een pagina maak waar ik mijn ervaringen met eenjarigen in een lijst schrijf. Die lijst is dus nog lang niet klaar (ben pas net begonnen 🙂 maar hier kun je de lijst met éénjarigen vinden: Database Eenjarigen

 

KLIMMERS

Daar bedoel ik klimplanten mee maar vooral ook slingerplanten. Het verschil tussen die 2 is dat klimplanten zich zelf kunnen bedruipen, ze kunnen zich zelfs aan een muur hechten (zoals klimop, hop, etc.). Slingerplanten hebben een steun nodig om zich aan vast te kunnen houden (hekwerk, gaas, stokken). Klimplanten kunnen prima in een pottentuin maar bedenk dat het vaak wel flink doorgroeiende soorten zijn, maar zeker handig (misschien niet eens om te laten klimmen maar om te laten kruipen). Zo kun je met behulp van bijvoorbeeld Klimop een wintergroene basis maken voor je pottentuin.

 

Op de foto hierboven zie je de Asarina erubescens roze (er bestaat ook een witte vorm). Niet te zien op de foto maar stond hier in een grote zinken kuip en groeide, slingerde en bloeide er lustig op los. Is trouwens eigenlijk vast maar omdat ze niet winterhard is wordt ze in Nederland als éénjarige geteeld.

De meeste klimmende planten zijn echter slingerplanten; en sommige planten zijn er beter in dan anderen. Alles hangt af van de groeikracht en de manier van klimmen; sommige planten wentelen zich met stengels om een hekwerk (zoals Ipomoea) en houden zich zo stevig vast. Sommige planten maken hechtranken waarmee ze zich vast moeten houden, de ene plant is daar dan weer beter in dan een andere. Van soorten als Lathyrus, Sierkalebas, etc. is wel bekend dat ze af en toe wat hulp bij het klimmen kunnen gebruiken (door een stengel te helpen door het gaas te duwen, of door een stengel met een touwtje aan een stok vast te binden, etc.).

 

Let altijd op je klimmers en help ze waar nodig (ik heb hier wel eens een halve bos Lathyrus dubbelgeklapt half op de grond gevonden na een kleine storm; niet vastgebonden en topzwaar door alle bloemen is de hele bos bij de sterke wind gewoon omgevallen, zonde). Er zijn verder geen algemene tips m.b.t. voeding en vocht te geven: Lathyrussen houden van een niet te natte grond maar wel voldoende voeding, Ipomoea’s groeien bijna overal, als de zon er maar schijnt, Klimrozen hebben een goede humeuze grond nodig en behoorlijk wat voeding en vocht, Clematissen staan met het blad en de bloemen graag in de zon, maar met de wortels graag in de schaduw.

Let bij de soort die je wilt kopen gewoon goed op de informatie die er wordt gegeven. En dus ook op de hoogte; er zijn klimrozen die ongeveer 2 meter hoog worden, er zijn klimrozen die wel 6 meter hoog of nog flink wat hoger kunnen worden. En dat geldt ook voor Clematissen. Lathyrussen (de odoratus) worden ongeveer 180-200 centimeter hoog, maar in de Lathyrussen zijn er ook lagere soorten, vaste soorten, niet geurende soorten. Dus ook hier weer het advies om bij welke aankoop dan ook, gewoon eerst eens in boeken en op internet te zoeken naar informatie, ervaringen van andere mensen, foto’s, etc.

Wel heeft elke klimmer (op de eetbare bonen na) een vrij grote pot nodig, ze zal voldoende voeding en vocht uit de potgrond op moeten kunnen slaan om zover boven de pot uit nog te kunnen groeien en bloeien. En je zult dus iets moeten maken waar de klimplant in kan klimmen of zich aan vast kan houden: stokken, gaas, een hekwerk, trellis, desnoods een andere plant.

 

VASTE PLANTEN

Ook vast planten zijn soms zeer geschikt voor potten. Al is het maar omdat het assortiment daarin zo enorm groot is. Er valt dan ook niet zo heel veel algemeens over te zeggen: er zijn kortbloeiende vaste planten, langbloeiend, vroegbloeiend, voor zon, schaduw, zure grond, zandgrond, klei, kalk, droge grond, natte grond, wintergroen, zodenvormend, heel hoog, laag of zelfs kruipend, en noem zo allemaal maar op. Dus is er altijd wel iets wat bij je past

Op de foto in een pot de Salvia microphylla Nachtvlinder; eigenlijk een halfheester en niet volledig winterhard. Hier staat ze in potgrond dat met een kwart is verluchtigd met brekerzand. In de zomermaanden staat ze buiten, naast de kas, lekker warm, niet te nat in de pot, ze bloeit van april tot in november door met donkerpaarse bloempjes aan takken met blaadjes die erg lekker fruitig geuren. In de winter gaat ze droog de koude kas in, wat stro op de pot als het streng vriest, en dan loopt ze in maart vanzelf weer uit.

Zoek iets dat bij je past, qua kleur, qua bloeitijd, qua bladstructuur, hoogte, etc. Begin daar mee; wat wil je. En dan kun je gaan zoeken naar planten die al die eigenschappen hebben. En als je hebt gevonden wat je zoekt, kijk dan wat de plant aan eisen stelt. Want dat is altijd het grote voordeel van het telen in potten; je kunt het bijna altijd aanpassen naar elke plant.

Wil je plant wat zure grond; meng dan een deel turf door de potgrond en geef bij voorkeur regenwater in plaats van kraanwater. Wil je plant een arme droge grond; meng een flink deel brekerzand door de potgrond en geef niet teveel water en voeding. Heb je een plant die heel groot wordt, gebruik een grote pot. Wil je plant schaduw, zoek dat voor haar dan op, als je alleen maar zon kunt bieden kun je altijd nog schaduw zoeken achter of tussen andere planten. Want het handige van potten is dat je er mee kunt schuiven.

 

Als je alleen schaduw kunt bieden wordt het wat lastiger want je kunt geen zon creëren, maar er zijn wel beste veel soorten (ook bloeiend) die ook prima in de schaduw groeien en bloeien (al zul je dan wellicht wat meer moeten spelen met vaste planten, éénjarigen, heesters).

Zelf hebben we een klein voortuintje waar echt amper zon komt, nog geen 2 uur per dag, en een gedeelte helemaal nooit zon. Lastig, en soms wel zoeken en puzzelen en nog wel eens veranderen. Fuchsia’s doen het bijvoorbeeld goed in de schaduw (vooral die met bloemen in een lichte kleur kunnen een donkere plek dan ook mooi opfrissen). Veel Hosta’s houden natuurlijk van schaduw. Maar ook Ophiopogon (zwart gras) gaat prima. Eenjarigen als Impatiens houden van gehele of gedeeltelijke schaduw (zie de foto bijna bovenaan de pagina). Zo kun je met combinaties van verschillende soorten toch een interessante “schaduwpottentuin” maken. Zoek informatie op internet, en een goede kweker wil je altijd helpen een goede keuze te maken.

En dat geldt dus niet alleen voor de schaduwtuin; kijk altijd eerst wat je wilt, zoek dan de plant die daaraan voldoet, en kijk dan goed wat de plant wil. Dan zijn vaste planten een geweldig onderdeel van je pottentuin.

 

BOLLEN / KNOLLEN

Ook bollen en knollen zijn zeer geschikt in een pottentuin. Ze bloeien niet heel lang (uitzonderingen als Dahlia’s, Crocosmia’s, etc. daargelaten) maar de korte bloeiende soorten bloeien vaak wel op bijzondere momenten (denk aan de eerste krokussen, blauwe druifjes, tulpen).

Een pottentuin met alleen bollen is wellicht niet handig, om een aantal redenen, 1 daarvan is dat veel voorjaarsbloeiende bollen na de bloei vrij snel afsterven waarbij het blad dus ook verdort en afsterft en dat is niet erg decoratief. Maar in een grote pot met een vaste plant of heester is het juist erg leuk om er wat krokusjes, kleine narcissen, etc. te planten: bloeiende Narcissen in het voorjaar en als ze afsterven kun je de bolletjes gewoon laten zitten voor volgend jaar en blijft de pot decoratief door de vaste plant of heester die die dan nog gaat bloeien.

 

Nog een voordeel van bollen en knollen; je kunt ze heel gemakkelijk opgraven. En dat is handig want je kunt ze zo makkelijker verplanten als je toch liever een ander plekje, pot of combinatie wilt. Als het teveel wordt (bollen vermeerderen zich vaak door meer bollen te maken), kun je gemakkelijk wat bolletjes weghalen en weggeven. Als je een bol of knol hebt die niet heel goed winterhard is (denk aan Dahlia’s, maar ook Eucomis, etc.) kun je ze gemakkelijk in de pot laten en die binnen zitten, of buiten laten maar dan afdekken met blad, jute, etc., maar je kunt ze ook uitgraven en in wat turf/zand in een kistjes binnen of in een schuur overwinteren.

 

Mijn favoriete knollen zijn wel Dahlia’s; doen het prima in pot, bloeien heel lang, decoratief blad, makkelijk te overwinteren, heel veel verschillende kleuren en vormen. En Canna’s natuurlijk, dat lijkt me duidelijk 🙂 . Maar de dubbele witte voorjaarsbloeiende Narcissen ruiken altijd zo lekker, en ze passen prima in een pot met bijvoorbeeld kruiden. Eucomis vind ik geweldige bollen, en al meerdere malen gezien dat ze toch de winter buiten overleven. Maar dan vergeet ik nog heel veel soorten: Een paar voorjaarsbloeiende tips:

• Hyacinten, zo heerlijk geurend
• Alliums, vaak in wit, blauw, paars maar ook roze. Komen veel bestuivers op af.
• Anemone, met hun felle vrolijke kleuren
• Fritillaria, kleintjes, maar ook de gele of oranje grote keizerskroon
• Narcissen, tegenwoordig in zo heel veel vormen, grootbloemig, kleinbloemig, dubbel, enkel, wit, crème, geel in alle gradaties, soms zelfs abrikooskleurig, altijd heerlijk geurend
• Galanthus: deze vroegst bloeiende sneeuwklokjes geven je al lente voor ze begonnen is
• Ranunculus; mijn favoriet, geweldige vrolijke kleuren, dubbelbloemig, kunnen ook nog eens in een vaas
• Muscari, blauwe druifjes in het voorjaar
• de tulpen natuurlijk; in al hun kleuren en maten, in combinatie met het mooie zachtgrijsgroene blad
• en zo zijn er nog flink wat soorten te noemen

 

Zomerbloeiende tips:

• de Dahlia’s bovenaan (wat mij betreft), al eerder genoemd waarom
• Begonia’s, grote bloemen, soms prachtig blad, er zijn grote en kleine vormen, zelfs hangers
• Canna’s; voor een bijna Tropisch uiterlijk, grote statige planten met mooi blad, soms zelfs bont of purperbruin, en exotisch uitziende bloemen die daar van halverwege de zomer tot ver in de herfst bovenuit steken
• Lilium: deze kleurige Lelies zien er ook exotisch uit
• Crocosmia; kun je ook tussen de vaste planten vinden maar het zijn bolletjes, grasachtig blad en knalrode of juist zachtgele bloemen, en alles daar tussenin, ook 1 van mijn favorieten.
• Gladiolen; beetje oubollig imago maar geweldige felle kleuren, mooie bloei, ook zeer goed in een vaas
• Zantedeschia, ook wel Aronskelk genoemd, mooie kleuren hoewel de enige echte witte nog steeds mijn favoriet is
• Eucomis: niet voor de geur (ze ruikt niet zo lekker) maar voor de statige bloeiaar in de zomer, tegenwoordig niet alleen in wit maar ook in purperen tinten (zowel in bloem als in blad) te verkrijgen
• Agapanthus natuurlijk, zeker niet te vergeten.
• Colocasia en Alocasia: bladplanten die niet of matig winterhard zijn. Maar prachtige planten, met zeer groot blad (en dat is gelijk de sierwaarde, al bloeien ze ook wel, met vreemdsoortige gele ‘bloeiwijzen’.
• En dan zijn er nog wat minder- of niet winterharde soorten als Gloriosa (klimmer met rood-gele bijzondere bloemen), Hedychium (siergember) met exotisch blad en bijzondere bloemen in de herfst), etc.
• en dan ben ik er nog heel veel vergeten……

 

GRASSEN

Vergeet ze niet in je pottentuin. Want grassen geven zo’n elegant effect, ze wiegen een beetje als het waait. En soms knisperen ze een beetje in de wind, een zacht maar aangenaam (vind ik dan) geluid. En ze zijn voor en na de bloei ook mooi, en misschien wel op hun mooist in de herfst, en zelfs afgestorven in de winter kan het silhouet van de afgestorven halmen nog decoratief zijn. En ze hebben blad dat niet veel andere planten hebben. Dat geeft een mooi contrast, zeker met planten met grotere bladeren zoals Hosta’s. Maar ook de kleur van grassen kan decoratief zijn; naast de licht- tot donkergroene soorten bestaan er ook grassen met bijvoorbeeld witbont of geelbont blad. En tot slot zijn er nog soorten met geelgroen, blauwgroen, grijsgroen, bronskleurig, etc. blad. Daarnaast is ook de hoogte zeer gevarieerd: van 10 centimeter hoog tot ruim 2 meter. Er bestaan zelfs wintergroene grassen.

 

Ook hier is het weer lastig iets algemeens te zeggen want er zijn rassen die heel groot worden en dus een grote pot nodig hebben, maar ook lage soorten, soms klein en fijn maar soms ook breed uitstoelend. Heel algemeen kun je stellen dat grassen van een goede humeuze grond houden, niet te nat willen staan maar zeker ook niet te droog, en een gemiddelde hoeveelheid voeding willen met een klein beetje extra stikstof voor de bladontwikkeling. Er zijn natuurlijk uitzonderingen, maar in het algemeen kun je hiermee goede planten in potten houden.

Ook hier zul je je weer moeten verdiepen in wat je wilt. Zelf vind ik dat altijd erg leuk ‘werk’, zoek op internet en in catalogi wat je zoekt; qua hoogte, kleur, bloei, etc. Er zijn de hogere en rijzige Miscanthussoorten die ik altijd erg mooi vindt, maar ik vind de bronskleurige Carex testacea dan weer geweldig in combinatie met rode bloemen.

 

En vergeet de Pennisetums niet, zachtruisend overhangend gras dat bloeit met bijna wollig-pluizige aartjes die vaak ook nog eens een purperen waas hebben. En zelf hebben we in onze Tropisch getinte achtertuin bij de palm een Hakonechloa macra Aureola staan; ondertussen een vierkante meter groot, fel geelgroen bont blad dat een mooi vorm maakt, bijna een dichte halve bal felgeel overhangend blad. Door die overhangende vorm ongetwijfeld ook erg mooi in pot.

Oftewel, als je toch een pottentuin maakt, vergeet dat niet voor de afwisseling en natuurlijk ook voor de eerdergenoemde pluspunten eens een mooie grassoort erbij te doen.

 

KUIPPLANTEN

Ach, we hebben zoveel kuipplanten gehad. Met zoveel plezier ook. Maar soms werd het teveel. Een pottentuin met kuipplanten is leuk, erg leuk zelfs. Maar we hadden ook nog 500 vierkante meter volkstuin, kassen, een voortuin met 50 verschillende Fuchsia´s…… en dan wordt al het water geven en voeden en verzorgen wel eens teveel werk en te weinig genieten. En dus in de afgelopen jaren zo langzamerhand heel veel kuipplanten ´opgeruimd´. Op een paar van onze meest favoriete soorten na natuurlijk (die ik hier verder onder noem).

 

Kuipplanten zijn geweldig, tussen de kuipplanten in potten voel je bijna letterlijk als in de Mediterranee 🙂 . Bedenk dat je binnen evenveel ruimte moet hebben als buiten, want kuipplanten zul je binnen of in een garage of op zolder of in een verwarmde kas moeten overwinteren. Bedenk bij je keuze dus ook of je haar die winterplek wel kunt bieden Sommige soorten houden ook van een lichte standplaats, sommige mogen koeler en donkerder.

En dus ook belangrijk; welke pot kies je, want hier moeten de kuipplanten 2 trappen op, naar zolder. Als je dan stenen potten hebt met een doorsnede van 40-50 centimeter waar een flinke kuipplant in een nog vochtige kluit in staat, kan ik je alvast verzekeren dat je die amper de trap op krijgt (en als het wel lukt is de kans op beschadiging van de trap… en je rug vrij groot 🙂 ).

Dus hier zijn we uiteindelijk gezwicht voor plastic (het valt niet mee om te zeggen want ik vind ze niet mooi, maar goed, het is licht en wat makkelijker te sjouwen. En gelukkig is plastic niet meer zo plasticachtig als vroeger – er worden best leuke potten gemaakt in leuke kleuren met een wat meer natuurlijke uitstraling, of juist in een vrolijk felle kleur.

Nog een kleine tip; als je kunt kiezen, kies dan een pot met handvatten, of met een brede rand waardoor je de pot goed kunt optillen en versjouwen. Het leukst van kuipplanten is de exotische uitstraling. Dat is toch de reden waarom je ze kiest (anders kun je beter voor vaste planten, heesters of éénjarigen kiezen, die je niet hoeft te overwinteren). Er is heel veel keus, kies wat je mooi vindt maar kies vooral ook iets wat lukt.

 

Zelf meerdere keren een citrusboompje gehad, een citroen, kumquat. Leuk, maar ik kan me maar 1 keer herinneren dat er eens 2 citroenen in kwamen, verder vooral veel luis, lastig overwinteren, snel ziek. Bedenk dat kuipplanten uiteindelijk sub-tropische of tropische planten zijn die je in ons koude kikkerland wilt houden. Sommige planten vinden dat prima, maar sommige soorten doen het in Nederland gewoon echt veel minder goed, gewoon te koud, teveel wind, te korte zomer, noem maar op.

Van de soorten die ik heb gehad zijn dit mijn favorieten, die ik dus ook nog steeds heb:

• Abutilons; niet heel kieskeurig, makkelijk over te houden, mag zelfs koel en vrij donker, bloeit lang, zijn er in een flink aantal mooie kleuren
• Lantana; geldt eigenlijk hetzelfde voor als voor de Abutilon hierboven
• Brugmansia; met kleine kanttekeningen die ik hieronder zal noemen de mooiste kuipplant die er is
• Cycas; geweldig mooi glanzende lage palm, in de zomer buiten, in de winter als kamerplant
• Cassia corymbosa; onverwoestbaar, heb ik zeker al 10 jaar, vrij donker en koel in de winter, bloeit van mei tot ze in december weer naar binnen moet met enorm veel boterbloemgele bloemen, mooi blauwig groen geveerd blad.

Dat zijn mijn favorieten. Maar voor liefhebbers is dit lijstje natuurlijk veel te klein. En dan is er nog zoveel keuze, van olijfboompjes, citrusboompjes (je bent gewaarschuwd), maar ook Mandevilla’s, Bougainvillea (die het hier toch ook nooit echt goed hebben gedaan), Hibiscus, Passiflora, Plumbago, Clerodendrum, Nerium (Oleander -ook waardevol trouwen). En noem maar op. Zoveel soorten, en er komen elk jaar weer soorten bij.

 

Ik kan je maar 1 tip geven; verdiep je in wat je wilt en welke eisen die planten dan stellen, en zorg dat je ze de juiste verzorging en juiste overwintering geeft.

Tot slot nog even over de Brugmansia; neem een goede!! ‘Vroeger’ kon je kiezen tussen wit, geel en zachtroze. Maar ondertussen bestaan er veel rassen. Die zijn allemaal gekweekt om hun meest positieve eigenschappen; overdadige bloei, zoals deze:

 

Nadeel; de pot viel wel eens om door de zwaarte van de bloemen 🙂 . Maar je ziet ook steeds meer halfdubbele en dubbele bloemen, en zelfs 3 dubbele bloemen. En steeds meer bijzondere kleuren (oranje, zalm, donkerroze, etc.). Verdiep je vooral in de verschillende rassen en let daarbij op kleur, bloeivorm en bloeirijkheid. Met de kanttekening dat Brugmansia’s altijd, zonder uitzondering, grote planten zijn en met grote bloemen bloeien.

En dat betekent dan een grote pot, veel voeding en veel vocht, ze drinken hier in de zomer gemakkelijk een gieter per dag. Wij geven ze graag als basis een goede dosis Terras en Balkon voedingskorrels. En daarnaast krijgen ze dan nog eens per week een oplosbare voeding met een NPK/waarde van 20-20-20. Veel eten en veel drinken dus. Maar dan heb je ook wat:

 

Je mag Brugmansia’s gerust koel en donker overwinteren, maar de temperatuur mag niet onder het vriespunt komen. Snoei ze een stuk terug voor de winterberging, dan nemen ze niet veel plaats in, in het voorjaar groeien ze al snel weer tot volledige grootte, en dat kan uiteindelijk wel zo’n 2 meter hoog worden.

Naast de rijk bloeiende planten in pot zijn er dan ook nog de al dan niet Tropische bladplanten in pot. Denk daarbij aan niet winterharde palmen. Je kunt kiezen voor niet winterharde palmen die je als kuipplant binnenshuis moet overwinteren. Maar je kunt ook kiezen voor nog steeds de beste winterharde palm; de Trachycarpus fortunei. Pas wel op in pot, in de volle grond kan ze zeker -12 tot -15 graden vorst kunnen verdragen maar in pot natuurlijk niet (omdat de wortels tegen de wand van de pot liggen in plaats van diep onder de grond). Een Trachycarpus in pot zul je dus altijd wat meer verzorging in de winter moeten geven (bijvoorbeeld de pot rond inpakken in stro met jute, en de pot tegen het warme huis aanzetten, zorg dat ze niet te nat worden want natte wortels en vorst kan funest zijn, etc.).

 

En dan zijn er nog heel veel niet winterharde palmsoorten. Op de foto hieronder zie je de Phoenix roebelinii (al weer enige jaren geleden). Niet in een erg mooie pot, maar zwart houdt de warmte lekker vast, niet te zwaar omdat de pot van plastic is, en met handvaten, want de pot met plant weegt makkelijk meer dan 30 kilo en zo kunnen we haar net iets makkelijker in de herfst naar zolder sjouwen 🙂

 

Bananen en palmen geven samen met bamboe’s waarschijnlijk wel het meest exotisch-tropische uiterlijk. En dat kun je dan nog aanvullen met soorten als Canna’s, Zantedeschia’s, Phormiums, Cordyline’s, Ficus, Hedychiums, en noem maar op. ik kan je alleen adviseren om je, als je echt een volledig Tropische pottentuin wilt, je goed te verdiepen in alle soorten, de winterhardheid of overwintering van soorten, etc. En bedenk dat al dit soort planten veel voeding, veel vocht, grote potten, veel ruimte nodig hebben. Maar dan heb je ook wat, je eigen paradijsje 🙂

 

 

HEESTERS / BOMEN

Je zult daar niet zo snel aan denken bij het inrichten van een pottentuin. Maar toch zijn ze handig want ze hebben een aantal pluspunten. Heesters kunnen op meerdere manieren decoratief zijn, zowel in bloei, vrucht, blad. Bomen kunnen hoogte geven. Heesters kunnen wintergroen zijn. En je ziet ook al heesters in potten hoor, al sta je er niet altijd bij stil. Denk aan Buxus, misschien wel de meest verkochte heester in pot.

Eerst even: wij hebben zelf geen bomen of heesters in pot, we hebben al zo veel andere planten in potten dat we bij alles wat winterhard is de keuze maken om ze in de volle grond te planten. De enige bomen/heesters die wij in pot hebben zijn wat Salvia’s en 2 vijgen.

 

Met bomen moet je wel oppassen, niet elke boom is geschikt en ook niet elke boom is even decoratief. Ik heb zelf eens een kleine Catalapa bignonoides Aurea gehad in een pot, dat ging prima. Kies een vorm die je mooi vindt, toch redelijk klein blijft, niet enorm veel wortels maakt (want dan heeft ze het in de bescheiden ruimte van een pot niet naar haar zin). En denk niet alleen aan gewone bomen maar denk ook eens aan een kleine fruitboom bijvoorbeeld.

Belangrijk bij je keuze is de vorm, grootte en kleur van het blad en hoe lang een boom groen is (als ze bijvoorbeeld pas eind april blad maakt en het in september alweer verliest heb je er niet zoveel sierwaarde van in een kleine pottentuin). En daarnaast kun je dan nog letten op bloei, vrucht.

Goede bomen koop je bij goede bomenkwekers en zij kunnen je advies geven welke kleine boom geschikt is voor een grote pot. De bekendste boom in pot is waarschijnlijk de Olijf maar dat is dan weer wel een kuipplant. Denk eens aan kleine Acers met een mooie herfstverkleuring, maar ook een kleine Prunus met de mooie roze bloei in het voorjaar, of een fruitboompje want die kun je ook in dwergvorm of kleine boomvorm kopen.

En in heesters is er veel meer keuze. ook hier weer; bedenk wat je wilt. Wintergroen of niet, klein, groot, bloeiend, vruchtdragend, bladkleur. etc. Denk aan soorten als Buxus, maar ook Pieris, Viburnum (kies een wintergroene met geurige bloemen), Photinia (rood blad), Ilex (wintergroene hulst), Laurus (laurier), Hydrangea (Hortensia), etc. etc. Keuze genoeg. Er zijn zelfs heesters op stam, dan heb je bijna een heester en boompje ineen 🙂

Bedenk dat er heel veel verschillen zijn in wensen van bomen en heesters; er zijn er die van kalk houden, van zure grond, van zon, halfschaduw, kleigrond, zandgrond. Overbekend zijn de Azalea’s en Rhododendron’s die het hier op onze kalkrijke vette klei het maar niet willen doen, maar in een grote pot met extra turf en regenwater best goed groeien en bloeien. Verdiep je in wat je wilt en pas je grond, vocht en voeding aan op de wensen van de soort die je koopt.

 

Tot zover dit hoofdstuk over sierplanten in potten. Bedenk dat de scheidslijnen soms maar dus zijn en ook overlopen. Er zijn heesters die je als kuipplant moet behandelen, er zijn kuipplanten die je ook als eenjarige kunt zaaien, er zijn tropisch uitziende planten die winterhard zijn, er zijn éénjarigen die in warmere landen vast zijn en je dus over kunt proberen te houden, er zijn bomen die eetbare vruchten geven, er zijn bloemen die eetbaar zijn. En noem maar op. Dus lees vooral alle 4 de hoofdstukken even, om tot een goede keus en misschien wel inspiratie te komen:

• Tuinieren in potten – algemeen
• Groenten in pot
• Fruit en kruiden in pot

Tot slot nog 1 foto, van wat potten in onze tuin. Het voordeel van meerdere potten bij elkaar is dat het er niet alleen vrolijk uitziet maar de potten bij elkaar zijn ook iets makkelijker water te geven dan wanneer je met je gieter overal links en rechts wat potten hebt staan (maar die hebben we ook elk jaar dus dat lost hier nog niet zo veel op 🙂 ). Ik heb eens een blog geschreven over het feit dat ik me elk jaar voorneem minder potten te vullen en neer te zetten, om onszelf werk te besparen, dat ik daarin toch elk jaar weer jammerlijk faal 🙂 : Tel even mee