Het einde van de test

Ik heb al een paar blogs geschreven over hoe Phytophthora hier eerst zorgde voor problemen bij de aardappelen. Gelukkig hebben we toch nog een aardige oogst. Ruud heeft nog 3 keer wat rotte aardappelen uit de 2 kratten met oogst gevist maar de laatste 10 dagen zijn er geen nieuwe aangetaste aardappelen in de voorraad meer bijgekomen en gaan we er voorzichtig vanuit dat de rest van de oogst gezond is.

Daarna kwam er Phytophthora in de tomaten, zowel buiten als in de kas. En vooral in de kas (Ik heb daar hooguit 3 of 4 keer in de afgelopen 30 jaar Phytophthora gezien) ben ik er erg bang voor. Maar gelukkig kreeg ik de tip dat de planten te behandelen zijn (niet te genezen maar wel te remmen in hun aantasting).

Voor wie het hele verhaal wil begrijpen/volgen en dit de eerste keer is dat je het leest is het handig om de 3 blogs en de reacties daarop te lezen:

• Aardappelziekte
• Phytophthora in tomatenplanten bestrijden
• Nog één keer

Ik had heel graag de test af willen maken. Maar hoe lang wil ik ellende rekken? En hoe lang wil ik andere planten in onze eigen en in andermans volkstuin blootstellen aan mogelijke verspreiding? Drie dagen geleden vond ik het genoeg geweest, het vernevelen met appelazijnoplossing ging niet helpen.

Dat wil niet zeggen dat het niets doet, daarvoor duurde de test tekort. En ik heb slechts 1 plant in de buitenteelt, in 1 jaar op 1 plant kan ik niet voldoende testen om een conclusie te trekken (want het hangt ongetwijfeld ook af van het ras, de mate waarin de plant al aangetast was, het weer, etc.). Ik heb het dus slechts 2 weken lang uit kunnen proberen, in die tijd heb ik 5 keer verneveld (elke 2 tot 3 dagen, afhankelijk van het weer (regen). Dit was aan het begin van die 2 weken:

Daar lijkt de aantasting door Phytophthora nog in een redelijk vroeg stadium te zijn maar tegelijkertijd al duidelijk aanwezig. Dit is hoe de plant er nu uitziet, ondanks 5 keer vernevelen met het appelazijnmengsel:

Ik heb telkens aangetaste blaadjes verwijderd tot er niet veel blad meer over was. Na de laatste foto heb ik dat niet meer gedaan, want de aantasting werd alleen maar erger, zo ziet het er van dichtbij uit:

Je ziet dat het ondertussen al niet meer alleen op het blad zit maar ook in de stelen en op de kroonblaadjes van de vruchten. En iets wat ziek is trekt ‘opruimers’ aan, er zitten zo links en rechts al pissebedden, kleine naaktslakjes en zelfs 2 groene rupsen op de vruchten.

Ik heb nog even overlegd met Ruud en samen hebben we besloten dat het genoeg was. We hebben de plant in delen voorzichtig uit de kuip gehaald en in een grote afvalbak gelegd. En daaroverheen hebben we een stuk karton gevouwen want om de plant af te voeren moesten we door onze eigen tuin lopen, langs de kassen en uiteindelijk ook langs andere tuinen (waar zo links en rechts nog tomaten en late aardappelen staan).

Zo, opgeruimd staat netjes. Misschien kan ik nog wat snijbiet zaaien voor in die kuip, of sla, of koolrabi, of nog snel even wat bietjes, ik zie wel.

Gelukkig eindigt dit blog niet in mineur want ik was niet de enige die een mogelijk middel om Phytophthora te remmen testte. Tuinbuurvrouw Laura (3 tuinen verderop) deed dezelfde test maar dan met baking soda (1 volle eetlepel op 3,5 liter water, 1 keer per 5 tot 7 dagen vernevelen (afhankelijk van eventuele regen). En haar buitentomatenplanten (en de planten in haar kas) leven nog!

Phytophthora kan niet worden genezen, als het eenmaal in de plant aanwezig is, maar het lijkt dus wel degelijk te remmen te zijn. Het is belangrijk om dan wel in een vroeg stadium te beginnen. En daarvoor moet je het ook in een vroeg stadium herkennen (lees daarvoor de andere blogs en zie daar de foto’s). Het is belangrijk om elk aangetast blad gelijk weg te nemen. En uiteindelijk betekent dat waarschijnlijk inderdaad dat er uiteindelijk weinig of geen bladeren meer zijn. Bij gezonde planten is dat niet wat je wilt want het blad zorgt voor de opname van voedingsstoffen. Maar dit zijn geen gezonde planten, je bent hier aan het redden wat er te redden valt, in de hoop op toch nog wat rijpe tomaten.

Dat geldt ook voor de tomatenplanten van buurvrouw Laura. Je ziet hieronder weer wat aangetast blad bij haar buitentomaten, ze knipt elke 2 of 3 dagen weg wat er nieuw aangetast lijkt. En oei, het zit nu ook al bovenin de stam, dat is een slecht teken bij deze plant, in tegenstelling tot de plant van de vorige foto. Maar gelukkig nog niet in de tomaten. Eén tot twee keer per week vernevelt ze met het baking soda-mengsel (nu nog zonder olie maar als het moet gaat ze dat erdoor mengen want zeker in regenachtige periodes blijft de baking soda daardoor wat beter op de planten ‘plakken’).

Ik krijg ook voorzichtig de eerste meldingen van mensen die het proberen en waarbij de tomatenplanten er baat bij lijken te hebben. Het zou leerzaam zijn als andere mensen die het hebben geprobeerd hun positieve en negatieve bevindingen in een reactie willen laten weten. Want is iedereen er tevreden over of gaat het toch ook vaak mis? En zo ja, hoe erg waren de planten dan al aangetast bij de eerste verneveling en hoe vaak is er verneveld? Ik ben erg benieuwd, het zou toch geweldig zijn als we Phytophthora op deze manier in de hobbytomatenteelt een heel klein beetje beheersbaar zouden kunnen houden. Zoals gezegd; het is heel belangrijk om snel te herkennen en in een zo vroeg mogelijk stadium te beginnen (of zelfs al preventief eens per 2 weken te vernevelen vanaf eind juni/begin juli). En uiteraard is hygiënisch werken belangrijk (zoals niet de knipschaar waarmee je blad van een door Phytophthora aangetaste plant hebt verwijderd ook bij gezonde tomatenplanten gebruiken). En consequent blad verwijderen zodra je daar aantasting op ziet. Ik ben heel benieuwd!! En uiteindelijk zou je dit ook op aardappelplanten moeten kunnen gebruiken, dat heb ik niet geprobeerd (want we hadden de aardappelen al gerooid voor ik van dit middel hoorde).

Hier hebben we nu geen buitentomaat meer om wat dan ook te testen. Maar Phytophthora blijft hier in de kas ook nog steeds aanwezig, gelukkig nog niet bij alle planten. Om de 2 of 3 dagen controleer ik elke plant en verwijder ik bladeren met plekjes:

Het is hier nu ‘beheersbaar’. Maar ik weet niet voor hoe lang nog, want het heeft hier al weer zo vaak en veel geregend dat de kassen (en de tuin) weer op een modderpoel lijken, bonen wegkwijnen, palmkool tot op de nerf wordt opgevreten, worteltjes verpieteren voor ze zelfs maar een worteltje maken, etc.. Ik heb er niet snel last van en er zijn echt wel andere slechte jaren met tegenslag geweest, maar ik heb het voor het eerst in mijn 30 jaar lange tuincarrière nu een beetje opgegeven.

Het is bijna augustus, wat is deze maand voorbij gevlogen! Met vooral herstellen en telkens weer opnieuw maar tevergeefs zaaien (met dank aan slakken, pissebedden, etc.) en pappen en nathouden (en voor dat laatste hoefden en hoeven we niks te doen). Ik was vanmorgen nog even op de tuin en zag dat er nu in de kas volwassen tomatenplanten doodgaan (alles staat weer onder water en vervolgens vinden mol en woelratten het fijn om er onderdoor te graven). Ik moest er bijna om grinniken….. tot ik voor de 2e keer in 1 week tijd tot op mijn ondergoed natgeregend thuiskwam, ik was een fractie te laat op de fiets gestapt en in de 1 kilometer die ik naar huis moet fietsen overvallen door één van die vele hoosbuien die hier al een week lang meerdere keren per dag vallen.

Misschien wordt het tijd dat we eens gewoon gaan zitten en genieten van wat wel goed gaat: de eenjarige bloemen doen het geweldig dit jaar en bloeien volop. Ik kan (gelukkig) bijna geen foto maken zonder dat er één of meerdere hommels, bijen, zweefvliegen of zelfs vlinders op staan.

Morgen denk ik er vast weer anders over en gaan we met nieuwe moed verder, maar vandaag ga ik eens een dag alleen maar genieten van alles wat er wel groeit, bloeit, zoemt en zweeft. En ik wil niet te dramatisch doen hoor, gisteren aten we bietjes, vandaag andijvie en morgen boontjes. Er zijn jaren dat we volop oogsten, dit jaar ‘foerageren’ we ons kostje bij elkaar :-). En ik kan niet veel tomaten oogsten maar nu in ieder geval nog wel van elke plant wat. De laatste foto is dan ook een foto van een aantal tomaten/rassen die we konden oogsten, ik plaatste de foto ook al op instagram (voor wie instagram heeft: Instagram – Diana’s Mooie Moestuin). Toch een beetje genieten!!