Sla pellen

Daar zitten we dan, op de langste dag van het jaar, binnen, terwijl het buiten pijpenstelen regent. De tuin is weer kletsnat maar nu maak ik me daar wat minder druk om dan in april en mei. Want nu is het warmer, het teveel aan vocht verdampt wat sneller. En bovendien staat de tuin nu vol met planten, en de fruitbomen en -struiken staan vol in blad, ze drinken allemaal behoorlijk wat water.

Ik werkte afgelopen week na lange tijd de pagina met teeltinformatie over sla weer eens bij, en aan de hand daarvan kreeg ik gelijk een vraag. En dus bedacht ik dat het misschien leuk zou zijn om er eens een blog over te schrijven.

Al een paar jaar oogsten wij niet heel vaak meer een hele krop sla. Vroeger zaaide ik elke 3 weken nieuwe sla voor steeds weer verse oogst/kropjes. Tot ik een paar jaar geleden eens hoorde over het oogsten van alleen maar blaadjes. En dat doen wij sindsdien ook vaak. Het grote voordeel is dat je over een langere periode kunt oogsten (afhankelijk van de periode en het weer wel tot een week of 8 lang, of tot de planten doorschieten, of het te koud wordt, of je de ruimte gewoon voor iets anders wilt gebruiken).

Het is belangrijk om dan wat meer planten te zaaien/planten want je zult dus van meerdere planten net zoveel moeten oogsten als normaal gesproken 1 krop oplevert. Je kunt er alle soorten sla voor gebruiken behalve ijsbergsla (dat kan ook hoor maar je zult nooit een echte vaste ijsbergslakrop kunnen oogsten, maar wel lekkere en knapperige losse blaadjes). Met kropsla, bindsla, krulsla, eikenbladsla, etc. gaat het allemaal prima.

Ik zaai zelf altijd graag wat meerdere soorten/rassen tegelijkertijd, voor verschillende kleuren en structuren in de tuin en op het bord.

Eind maart zaaide ik zo’n zelf samengesteld mengsel van wat verschillende rassen. In april heb ik de zaailingen in een grote kuip uitgeplant (maar in de volle grond of verhoogde bak kan natuurlijk ook, ik vond het gewoon leuk om weer eens sla in een pot te zaaien – en het was ook nog eens zo koud en kletsnat dat de zaailingen in de pot goed groeiden omdat het daarin minder nat was en de grond er wat makkelijker in opwarmde).

Begin mei waren de nog jonge planten groot genoeg om voor het eerst van te oogsten:

In het begin doe je dat dan nog heel voorzichtig. Van elk slaplantje haalde ik 1 of 2 blaadje af maar op zo’n 15 planten was dat dan toch genoeg voor wat sla bij de maaltijd. In deze kuip staan ook rucola en mosterdblad, van beide kon ik ook telkens wat blaadjes oogsten. Het mosterdblad op de foto heb ik nog een paar weken laten bloeien, voor de hommels en bijen, tot de planten eruit moesten omdat ze waren omgewaaid . Ondertussen groeiden de slaplantjes sneller dan dat wij er van konden oogsten (en wij eten altijd wel 2 keer per week sla). Drie weken geleden zag de pot er zo uit:

Lekker vol met rode, groene en gespikkelde sla :-). Je ziet al een beetje aan de vorm van de ‘kropjes’ dat ik regelmatig van buitenste blaadjes oogst. Het is wel belangrijk om dat zo kort mogelijk voor het eten te doen want een gewone krop sla is al niet lang houdbaar, losse blaadjes zijn dat nog minder. Dus oogst ik pas blaadjes vlak voor we naar huis gaan, in een plastic tas die ik telkens voor hetzelfde doel kan hergebruiken, ik vouw de plastic tas altijd goed dicht zodat de sla luchtdicht in de tas opgesloten zit (want zo wordt ze minder snel slap). Bij thuiskomst leg ik de dichtgevouwen plastic tas in de koelkast tot ik aan het eten kan gaan beginnen. Zo bewaar ik de losse blaadjes het best.

Zo zien de slaplanten er na verloop van tijd uit:

Ze komen dus bijna op een soort stammetje te staan.

Als ik 10 slaplantjes uitplant en er 8 weken later 10 keer 1 krop sla van kan oogsten heb ik 10 maaltijden kunnen oogsten. Als ik die 10 slaplantjes uitplant en er vanaf week 5 al voorzichtig van kan plukken, en ik kan dat 6 weken later nog steeds elke week doen, dan heb ik er dus niet alleen meer van kunnen oogsten maar ook over een langere periode. En ik kan wat minder zaaien (niet dat slazaden nou zo duur zijn maar je moet er toch erg in hebben dat je ze wel elke 3 tot 4 weken zaait). Juist voor kleine tuinen, een vierkante metertuin, balkontuinen en potten is dit dus heel handig. En omdat je telkens blijft oogsten worden de plantjes ook niet zo groot en kun je ze iets dichter bij elkaar zetten (voor de gewone oogst van kropsla houd ik een plantafstand van zo’n 30 centimeter aan maar deze staan op ongeveer 20 centimeter afstand van elkaar).

Een echt kropje maken slaplantjes die je op deze manier oogst trouwens niet, het zijn vooral losse blaadjes met in het hart opeengepakte blaadjes die langzaam weer zijwaarts uitgroeien tot losse blaadjes.

En nu? Nu moeten de slaplanten eruit. Sommige schieten door maar andere nog niet. Maar ik heb de kuip nodig. Er staan met smart lage pronkbonenplanten, 2 meloentjes en een aantal sojabonenzaailingen te wachten tot ze erin uitgeplant kunnen worden. En dus oogst ik nu telkens 2 hele plantjes voor het avondeten. En vraag ik tuinburen ook om vooral wat sla mee te nemen, want weggooien is zonde. In het midden van zo’n kropje zit nu wel een klein mals en zacht kropje, net zo lekker als de wat stevigere buitenblaadjes. En ook de sla die doorschiet eten we gewoon, want er is dan nog niks mis met de blaadjes (als ze eenmaal gaat bloeien wordt de kwaliteit van de blaadjes wel minder goed).

We hebben dus wekenlang van deze kropsla, eikenbladsla, krulsla, etc. kunnen oogsten, pellen, plukken, of hoe je het wilt noemen. En ik heb ondertussen weer nieuwe sla gezaaid, die kunnen we deze week uitplanten (dit keer in de vollegrond, handiger voor warmere en drogere perioden) en ook daar kunnen we dus weer wekenlang van oogsten. Voor de oogst tussendoor, wanneer de planten in de kuip eruit zijn maar de nieuwe zaailingen nog niet groot genoeg om van te oogsten hebben we gelukkig dit nog:

Een rij pluksla van 2,5 meter lang. En dit is echte pluksla; hier kunnen we in principe maanden van oogsten. Ik mengde dit keer de zaden van de rassen Australische Gele en Amerikaanse Roodrand, vandaar dat je de wat zachtere geelgroene en de iets stevigere groen met een vleugje rood door elkaar ziet. Ik durf het bijna niet te zeggen, want we willen eerst nog van een hopelijk lange en mooie zomer met een mooie oogst genieten, maar probeer pluksla vooral eens in de nazomer te zaaien; ze kan veel meer kou verdragen dan de meeste slasoorten/-rassen en vaak kun je er daarom tot in de winter van oogsten (in de kas zaaien we haar in september en dan oogsten we er zelfs de hele winter en tot in het voorjaar van). Ook als de planten doorschieten kun je er nog steeds blaadjes van oogsten. En daarvoor moet ik dan nog even een foto van vorig jaar opzoeken; dit was pluksla Australische Gele op 13 november 2020, we oogstten er toen nog steeds blaadjes van (in juli gezaaid):

Zaai dus vooral eens pluksla. Of zaai kropsla of krulsla of eikenbladsla maar pluk alleen blaadjes in plaats van 1 keer het hele plantje/kropje. En mocht je er niet voldoende van kunnen oogsten voor een maaltijd, meng er dan eens wat jonge blaadjes van bietjes door, of fijngesneden radijsjesbladeren, wat plukjes melde of zuring of bloedzuring, of tuinkers, rucola, jonge spinazieblaadjes, mosterdblad, etc. en ‘scharrel’ zo een salade bij elkaar :-).

Tot slot nog 1 foto, in de zomermaanden altijd van een bloem, omdat het zo vrolijk is. Op de foto zie je een nakomeling van Tropaeolum minus Bloody Mary, een kleine niet rankende Oost-Indische kers. Ik heb er geen zaden van geoogst want ze komt toch niet soortecht terug. Maar er zijn wel heel veel zaden in de tuin gekiemd, van vaak compacte en niet rankende planten, maar dan met bloemkleuren in geel, oranje, soms crème met een rode vlek, etc.. Allemaal cadeautjes, en spannend welke bloemkleur het volgende plantje geeft. Deze vind ik vooralsnog één van de mooiste:

Gelukkig kiemen er nog steeds nieuwe zaden, ik ga de zaailingen door de hele tuin heen plekjes proberen te geven want bij de rankende Tropaeolum majus moet je daar nog wel voorzichtig mee zijn maar deze compacte plantjes hebben niet heel veel ruimte nodig maar bloeien even lang en zijn ook eetbaar.