Algemene informatie deel 2; benodigdheden
Details
(1 beoordelingen)
Wat heb je allemaal nodig om in te maken? Moet je er dure spullen voor aanschaffen? Nou eigenlijk niet, het kan wel (want soms zijn dat soort spullen wel handig) maar in principe kun je met enkele basisspullen beginnen.
Glazen potten en flessen. Je kunt ze nieuw kopen maar gebruikte potjes die je goed schoon hebt gemaakt zijn ook prima. Gebruik alleen potjes die van glas zijn en goed passende schroefdeksels van geplastificeerd metaal. Dus bijvoorbeeld geen pindakaaspotten want die deksels zijn van plastic. Potjes van jam, doperwtjes, appelmoes, etc. zijn dus allemaal geschikt. En ook die van augurken, zilveruitjes, etc. maar bedenk dan wel dat het azijnmengsel dat daarin heeft gezeten een duidelijke geur achterlaat, soms ook nog na meerdere keren afwassen. Die potten gebruik ik ook maar houd ik apart voor inmaak die ook weer op basis van azijn is of een heel sterke geur/smaak heeft (ik maak er dus bijvoorbeeld geen jam in maar wel komkommers in zoetzuur of een pittige chutney).
Familie en vrienden sparen potjes mee: iedereen weet dat als er een mooi flesje of leuk potje met goed schroefdeksel leeg komt, ik het heel graag wil hebben. In ruil voor bewaarde potten beloof ik altijd wat gevulde potjes terug, dat helpt enorm :-)).
In 2020 heb ik potjes met deksels gekocht. Dat komt omdat ik zoveel potten van allerlei herkomsten had dat ik wel eens fouten bij het inmaken maakte. Elke pot heeft een eigen formaat dekseltje en soms lijkt na de afwas van meerdere potten en deksels een deksel prima bij een pot te passen. Maar vervolgens kwam ik er bij het vullen en sluiten van een pot soms achter dat er toch blijkbaar een millimeter verschil in zat (waardoor de gesloten pot lekte als ik die ondersteboven zette of ik die juist door kon draaien als ik die stevig wilde sluiten). Hoogst irritant als je met kokendhete jam alsnog moet gaan zoeken naar een paar andere potjes en die snel nog moet steriliseren, de jam daardoor weer opnieuw op moet koken, etc.
En dus is misschien wel het beste advies: of je nu potjes spaart, leent, krijgt of koopt: probeer, als je er zoveel hebt dat je kunt gaan kiezen, het bij een beperkt aantal formaten/merken/kleuren te houden. Ik ben langzamerhand alle potten die weer leegkomen aan het uitzoeken. En ik heb er zoveel dat ik nu kan gaan kiezen voor bijvoorbeeld zoveel mogelijk Hak-potten (met twist-off deksels, dat gaat net zo goed als gewone deksels is mijn ervaring). En de Heinz sandwichspread potten zijn altijd herkenbaar door vorm en het bijpassende deksel in hun felle kleur. Ik ben er nog niet maar waar het inmaakrek vroeger vol stond met verschillende vormen, maten en kleuren potten en deksels zie je nu steeds meer potten in een beperkt aantal herkenbare formaten. Ik vond nog een oude foto van het inmaakrek zoals dat er vroeger uitzag:
En zo zo ziet het er nu uit
Ik hoop over een jaar nog maar 5 of 6 verschillende potten met bijbehorende deksels te hebben.
Nu iets over andere mogelijke benodigdheden:
Pan. Dat mag een oude maar nog wel goede pan zijn waar je een grotere hoeveelheid in kunt koken, en ook een pan waar je in kunt bakken (oude hapjespan of zo). Gebruik geen aluminium pan want aluminium reageert met het zuur van bijvoorbeeld azijn.
Weegschaal. Want je zult fruit, suiker, etc. moeten afwegen
Maatbeker. Handig als je vloeistoffen als azijn, citroensap, vruchtensap, etc. af moet meten.
Keukenmachine. Is erg handig (kan veel tijd schelen) maar het is niet noodzakelijk. Als je geen keukenmachine hebt, dan is bijvoorbeeld een staafmixer en/of multihakker wel handig, of een ‘oelek’ (vijzel) waar je kruiden, etc. in kunt fijnmaken.
Waterkoker. Vind ik zelf erg handig voor het steriliseren van potten, maar dus ook zeker niet noodzakelijk, het kan ook met een fluitketel of gewoon een pannetje water.
Passevite. Wordt ook wel passeerzeef of roerzeef genoemd. Een erg handig hulpmiddel omdat je door aan een hendel te draaien ervoor kunt zorgen dat zoveel mogelijk sap/moes door de zeef wordt geperst terwijl bijvoorbeeld schillen en zaden in die zeef achterblijven. Ik gebruik het graag voor tomatensauzen, ketchup, etc. maar ook voor vruchten die veel zaden/vellen bevatten zoals zwarte bessen, kruisbessen en aalbessen (tenzij ik uiteraard iets wil maken waar juist de zaden en velletjes in mogen blijven zoals zwarte bessenjam in plaats van zwarte bessengelei).
Passevites zijn er in veel prijsklassen te koop; van 15 euro tot meer dan 100 euro, afhankelijk van je wensen (plastic, roestvrijstaal, merk, bijbehorend aantal zeven van grof tot fijn, etc.). Ze worden ook nog wel eens tweedehands voor een leuke prijs via marktplaats of in een kringloopwinkel verkocht. En het is zeker niet zo dat je niet kunt inmaken zonder passevite. Als ik zelf geen zin heb om voor 1 of 2 potjes inmaak de passevite te pakken giet ik het mengsel wat ik wil zeven door een zeef en vervolgens wrijf ik er stevig met de bolle kant van een juslepel over, tot ik zoveel mogelijk puree/saus/vloeistof door de zeef heb gewreven en in de zeef alleen de bijna droge vellen en zaden overblijven.
Kaasdoek/Geleizak. Dit is een heel fijn geweven katoenen doek die de kleinste deeltjes van een mengsel of moes tegenhoudt. Voor (een heel heldere) gelei is het belangrijk dat de vloeistof in eigen tempo uit kan lekken en er dus geen druk wordt uitgevoerd. Ik heb zelf een kaasdoek in een houten houder waardoor de zak ‘hangt’ en dus makkelijker en wat sneller uitlekt:
Moet je perse een kaasdoek en/of geleizak kopen? Dat hoeft zeker niet. Je kunt ook een dikke theedoek (of anders 2 dunne theedoeken die je op elkaar legt) in een zeef of vergiet leggen die je vervolgens op een kom zet waar de heldere vloeistof in kan druppelen. Spoel de theedoek(en) wel eerst even goed uit zodat er geen parfum van bijvoorbeeld wasverzachter in de gelei terecht komt. En wring de theedoek(en) na het spoelen goed uit zodat er geen water in de gelei terechtkomt. En als je handig bent en bijvoorbeeld een naaimachine hebt kun je een geleizak (met handvaten zodat je het niet in een zeef hoeft te leggen maar op kunt hangen voor wat extra druk) ook vrij eenvoudig zelf maken van een ongebleekte katoenen stof.
Wecktang. Ook dit is weer iets dat handig maar niet noodzakelijk is. Ik heb ruim 10 jaar ingemaakt zonder wecktang, ik gebruikte een barbecue-tang , een handdoek en ovenhandschoenen. Maar als je vaker inmaakt is de wecktang heel handig om de kokendhete potten relatief veilig leeg te gieten, te verzetten, etc.
Vultrechter. Speciaal voor de inmaak; hittebestendig, met een lage maar extra brede opening die op bijna alle potten past – zo kun je ook jam met grovere stukken fruit, of augurkjes voor zoetzuur, etc. gemakkelijk en hygiënisch in de potten doen zonder de rand te raken. Als je geen vultrechter hebt kun je met een gewone trechter proberen de hete inmaak in de potten te gieten, met grovere stukken groenten of fruit gebruikte ik altijd een vork en kleine eetlepel om de stukken in de potten te doen en vervolgens er nog wat vocht uit de pan op te gieten.
De vultrechter kostte nog geen € 10,00 en hetzelfde geldt voor de wecktang. Uiteraard zijn er meerdere merken die wat in prijs en in kwaliteit kunnen verschillen; je kunt ze vinden op de websites die inmaakproducten verkopen (zie onderaan deze pagina) en soms ook bij winkels als boerenbond, welkoop, kookwinkels, etc.
Daarnaast kun je nog algemene materialen gebruiken, zoals een goede snijplank, scherpe messen, een roerlepel, garde, pannenlappen of ovenhandschoenen, een zeef (of liever 2, een fijnmazige en een grofmazige), etc.
Kijk ook even op deze algemene pagina’s over het inmaken:
- Algemene informatie deel 1: inleiding en uitleg
- Algemene informatie deel 3: algemene inmaaktips
- Algemene informatie deel 4: wat kan er mis gaan
En tot slot dan nog een lijst met (web)winkels waar je spullen en ingrediënten voor inmaak kunt kopen (denk aan potten, trechters, pectine, gist, pH-stripjes, etc., weckketels, etc.):
- Brouwmarkt
- Brouwland
- Weckenonline
- Marmelot
- Inmaken.com
- Glazen flessen en potten
- Lekker honing (voor potten en flessen)