Olijfkomkommer

Eerst even dit, mocht je internationale informatie/zaden/tips/foto’s zoeken over/van olijfkomkommer:

• Synoniemen:     Achocha
• Latijnse naam:     Cyclanthera pedata
• Engelse naam:     Acchocha, Kaywa, Caigua, Lady’s Slipper Gourd
• Duitse naam:     Inkagurke
• Franse naam:     Cyclanthère, Caigua

 

Dit is een niet winterharde vaste slingerplant (officieel is ze geen klimplant want ze kan zich niet zelfstandig naar boven werken zoals bijvoorbeeld klimop dat kan). De plant overleeft de Nederlands winters niet maar kan hier wel heel goed als eenjarige geteeld worden. Ze is een snelle groeier en wordt in één zomer gemakkelijk 2,5 meter hoog, mits ze een zonnig en warm plekje krijgt aan een klimsteun.

Oorspronkelijk komt deze plant uit Zuid-Amerika waar ze op sommige plaatsen zelfs als woekeraar wordt beschouwd……..zo ver komt het in ons koele Nederland niet hoor.

De vruchtjes die na de bloei aan de planten verschijnen zijn groen, klein, iets gebogen en hol van binnen. Eet ze klein en jong (zo’n 3 tot 4 centimeter groot), als ze groter worden komen al snel de oneetbare grote zwarte harde zaden in de vrucht. Klein en jong zijn ze lekker knapperig en ze hebben een zachte frisse, duidelijke komkommersmaak. Lekker in salades, om te vullen of in roerbakschotels. Ze hebben trouwens geen smaak van olijf in zich hoor.

 

PLANT

De olijfkomkommer heeft dus een klimsteun nodig, in de vorm van gaas of stokken. Ze maakt vrij groot frisgroen blad en vanaf juli kleine groenwitte bloempjes. Vanaf eind juli kunnende eerste vruchtjes worden geoogst.

Naast de eetbare vruchtjes is de olijfkomkommer ook nog heel sierlijk en decoratief in de tuin (zie foto hieronder). Ze houdt veel van warmte (ze is tenslotte een tropische plant), zowel bij de opkweek als tijdens de groei en de bloei.

De bloempjes zijn klein en witgroen maar de bloei is wel heel rijk (en zo dus ook de oogst aan vruchtjes). De bloemen werden hier druk bezocht door vooral hommels.

 

BODEM / BEMESTING

Een olijfkomkommer maakt snel veel bladmassa en heeft daardoor graag wat extra stikstof. Een goede basisbemesting is van belang, spit of werk vooral wat oude stalmest en/of compost onder in de winter of het voorjaar; dat zorgt voor een betere structuur van de grond en meer humus en dus een luchtigere en losse grond. Dit zorgt voor een betere groei en goede afwatering. Zelf hebben we de olijfkomkommer een paar keer in de volle grond geteeld en dat ging goed, maar sinds we haar niet meer in de vette, koude, natte klei telen maar in een verhoogde bak met een mooie losse rulle grond (en minder vocht en meer warmte) doet ze het buitengewoon goed.

Een week voor het planten geven we een samengestelde organische meststof (zoals groene Culterra of iets vergelijkbaars). Een goede balans is uiteraard belangrijk; als je haar al te veel stikstof geeft zal ze heel veel blad maken en zal de plant dus nog groter en hoger worden, maar dat gaat vervolgens ten koste van de bloei en vruchtzetting.

 

ZAAITABEL, PLANTEN EN OOGSTEN:

 

OPKWEEK

De olijfkomkommer wil graag warm gezaaid worden, maar doe dat niet te vroeg want de zaailingen groeien vrij snel maar mogen niet uitgeplant worden voor half mei. Een goede periode om te zaaien is tussen begin april en begin mei. Zaai de zaden ongeveer 1 centimeter diep. Gebruik daarvoor een potgrond die je vermengt met 1/5e deel grof zand en eventueel wat vermiculiet. Bij kamertemperatuur zal ze binnen een week of 2 kiemen, geef haar vooral een plekje in een zonnig en warm raamkozijn en geef niet te veel water (wel vochtig uiteraard maar kletsnatte grond laat de zaden snel rotten).

Zorg dat de temperatuur ook na de kieming vrij hoog blijft, het liefst zo rond de 18-20 graden overdag. Nadat het tweede bladpaar is verschenen kun je de zaailingen verspenen, gebruik dan licht opgewarmde luchtige niet te natte potgrond (vermengd met een handje grof zand en/of vermiculiet.

Het zijn vrij grote zaden, zelf zaai ik daarom nooit in bakjes of traytjes maar liever gewoon 1 zaadje per 9-centimeter potje; de zaailingen hoeven dan niet verspeend te worden en blijven tot het uitplanten in het potje. Rond eind april verhuis ik de zaailingen naar de koude kas (uiteraard wel goed naar het weerbericht kijken want de zaailingen kunnen geen vorst verdragen).

 

PLANTEN

Rond 12 mei (IJsheiligen) kunnen de zaailingen worden uitgeplant. Geef ze een warm, zonnig en beschut plekje en plaats er direct een  klimsteun bij. Zelf zet ik graag 3 lange tonkinstokken in een driehoek, bovenin bij elkaar gebonden (als een soort wigwamvorm) als klimsteun.

Pas de eerste weken extra op voor slakken, zij lijken de jonge blaadjes extra smakelijk te vinden. Plant de zaailingen ongeveer 15 centimeter van elkaar zodat ze een mooie volle plant vormen. Geef zeker in het begin voldoende water.

 

VERZORGING

Eigenlijk is de olijfkomkommer dus geen echte klimplant (zoals Hedera/klimop dat is) maar een slingerplant; dat betekent dat ze ergens tijdens het eerste gedeelte van de klim iets nodig heeft om zich aan vast te maken. Daar kan ze soms wel wat hulp bij gebruiken, help haar eventueel een paar keer met vastmaken (met een touwtje of wikkel een stengel om de klimsteun heen) tot ze genoeg grip heeft en vast zit – dan lukt het haar verder goed om naar boven te klimmen. En dan is het wachten op de delicate bloei en de vruchten daarna.

Houd goed in de gaten wanneer de vruchten zich ontwikkelen want de jonge kleine vruchten zijn het lekkerst, maar groeien snel; na een paar dagen verschijnen al de zwarte zaden in de vruchten, dus je moet na de bloei elke paar dagen wel plukken/controleren.

 

OOGST / BEWAREN

Je kunt de olijfkomkommer-vruchtjes wel een paar dagen tot een week bewaren, in de koelkast, na een paar dagen neem de knapperigheid (en dat is juist een deel van de charme) wel wat af. Je kunt de vruchtjes ook invriezen maar dat komt de smaak en vooral de structuur niet bepaald ten goede.

Ik heb ze zelf wel eens ingemaakt in zoetzuur; dat was wel erg lekker (samen met wat sjalotjes in ringen, een gesnipperd pepertje en dan in een mengsel van azijn, water, suiker en kruiden). Als je de vruchtjes in stukken snijdt en rauw in de pot doet, het kokende azijnmengsel erover giet en dan afsluit, blijven de vruchtjes toch een deel van de knapperigheid houden.

 

ZAADTEELT

De olijfkomkommer heet officieel Cyclanthera pedata en kruist niet met andere planten in de moestuin. En dat is dus heel handig want het enige dat je hoeft te doen is wat vruchtjes te laten hangen tot ze groot en een beetje geelgroen van kleur worden. Als je de vrucht dan openmaakt zie je vanzelf de 6-8 harde zwarte zaden. Oogst ze, was ze en laat ze daarna een weekje goed drogen.

 

De zaden zijn vrij groot en hebben een vreemde scherpe hoekige vorm die ik verder nog bij geen enkele andere plant heb gezien (zie foto, als een kruising tussen een kroontjespen en een puzzelstukje, al zie ik er ook nog wel vlammetjes in, of zwarte spookjes, of batman 🙂 ). Bij het zaaien onder de juiste omstandigheden kunnen de zaden binnen ongeveer 2 tot 3 weken kiemen. De zaden blijven, mits koel en donker bewaard, in ieder geval wel 3 tot 4 jaar kiemkrachtig.