Heet!!

Nee, niet buiten, buiten is het koud. Maar binnen, in huis wordt er sambal gemaakt, hete sambal. Met de pepers die ik afgelopen nazomer en herfst oogstte. Ik heb er ook een stukje over geschreven op de website van Pokon, je kunt dat hier vinden: Het bewaren van pepers. Je kunt daar ook het ‘recept’ vinden van peperzout, en van een hete sambal met limoen. En ik beloof in dat stukje dat ik op mijn eigen website het recept plaats van de andere lekkere sambal die ik maakte; Sambal Kokos. Bij deze:

Sambal Kokos (voor 4 tot 5 potjes van 150 gram)

Ingrediënten:

• 5 eetlepels arachide- of zonnebloemolie
• 350 gram pepers (schoon gewogen, zonder kroontje, zaadlijsten, zaden en in stukjes gesneden)
• 7 middelgrote uien, gepeld en in stukken gesneden
• 7 tenen knoflook, gepeld
• 2 blaadjes djeruk purut  (citroenblad – bij voorkeur vers of uit de vriezer van de toko, eventueel gedroogd)
• 2 blaadjes daon salam (salamblad, – ook bij voorkeur vers of uit de vriezer van de toko, eventueel gedroogd)
• 4 eetlepels ketjap manis
• zout naar smaak
• een stukje djahé (verse gember) van 4 centimeter, geschild en in stukjes gesneden
• 1 stengel sereh (citroengras)
• 3 schijven gula djawa (palmsuiker, eventueel te vervangen door 3 eetlepels bruine basterdsuiker)
• 100 gram geraspte kokos

Verder nodig: een keukenmachine en potjes met deksel

Recept:

Ja, een lange lijst met ingrediënten. Maar dan heb je ook wat, daar kan geen sambal uit de winkel tegenop. En met je eigen oogst. En zonder conserveringsmiddelen. En dus biologisch. En erg lekker. En je kunt nooit genoeg citroenblad en citroengras in huis hebben, het ruikt zo lekker, en het is heerlijk in thee. Ik heb zelfs een recept van sereh-sorbetijs, ook heel erg lekker. Ik hou erg van citroen en limoen, misschien is dat al wel duidelijk 🙂 .

Eerst de kokos, want die is niet ingewikkeld maar ik zag op 24-kitschen in het programma ‘Zoals alleen oma dat kan’ een erg leuk en handig recept: bak de geraspte kokos zonder olie op laag tot middelhoog vuur in een koekenpan. Roer regelmatig en bak de kokos tot ze goudbruin tot karamel van kleur is. Laat iets afkoelen maar niet helemaal. En maal de gebakken kokos dan in een keukenmachine, net zo lang tot de olie loslaat en het geheel lijkt op een soort pindakaas. Schep dit in cupcakevormpjes en laat helemaal afkoelen en vervolgens in de koelkast opstijven. Je houdt dan harde blokjes over die je in kunt vriezen en in Indische gerechten kunt gebruiken (onmisbaar in Rendang maar dus ook erg lekker in deze sambal). Heb je hier allemaal geen zin in (hoewel het echt maar een kwartiertje werk is en het de sambal bijzonder maakt), bak dan de geraspte kokos mee met de uien in dit recept.

Maal de pepers zo fijn mogelijk in een keukenmachine. Verhit de olie in een pan en bak de gemalen pepers op zacht vuur ongeveer 5 tot 7 minuten. Hak ondertussen in de keukenmachine de knoflook, ui en verse gember fijn (plus de geraspte kokos als je geen blokjes wilt maken – maar ik heb je gewaarschuwd dat het echt heel lekker is om het eerst te bakken en er dan pasta van te malen 🙂 ). En voeg dit toe aan het pepermengsel in de pan. Geef een flinke mep met bijvoorbeeld de achterkant van een mes op de stukjes sereh en voeg toe aan het pepermengsel in de pan. Leg ook de blaadjes djeruk purut en de blaadjes daon salam erbij, roer regelmatig en laat ongeveer 15 tot 20 minuten zachtjes bakken.

Maak ondertussen de potjes en deksels schoon  door ze eerst goed af te wassen en vervolgens met soda en kokend water om te spoelen. Spoel de potjes na met kokendheet water en laat dit water tot de rand in de potjes en deksels staan tot je de potjes gaat vullen.

Voeg aan het pepermengsel nu de gula djawa in stukjes toe, en ook ketjap manis (plus 4 eetlepels van de kokospasta als je die wel eerst hebt gemaakt). Maak tot slot op smaak met wat zout naar smaak. Laat alles nu nog even stoven en de gula djawa oplossen/smelten.

Verwijder dan de stukjes sereh en de blaadjes djeruk purut en daon salam. Giet dan de potjes met kokendheet water leeg en vul ze direct met de kokendhete sambal. Sluit de potjes goed af en zet ze ondersteboven tot afgekoeld. Voel dan aan de deksels of ze vacuüm zijn (je kunt de deksels dan niet meer indrukken). Potten die vacuüm zijn kun je 6 tot 12 maanden bewaren, potjes die niet vacuüm zijn bewaar je in de koelkast en maak je binnen 2 maanden op. Potten die zijn geopend bewaar je in de koelkast en maak je binnen ongeveer een maand op (om die reden gebruik ik dus ook altijd bij voorkeur klein formaat potjes, liever meerdere kleine potjes dan 1 grote). En gebruik altijd een schoon en droog lepeltje om wat sambal uit het potje te pakken, bedenk dat er geen conserveringsmiddelen in deze sambal zitten, hygiëne is daardoor heel belangrijk als het potje eenmaal geopend is.

Ja, erg lekkere sambal. Maar de sambal waarvan ik het recept op de website van Pokon heb gezet is minstens zo lekker, deze Sambal Kokos heel warm en zoetig en kruidig, de Sambal Limoen veel heter, en zuiver fris en citrusachtig.

Tot zover het recept. Nog iets te melden over de tuin? Natuurlijk, bijvoorbeeld dat mijn planning bijna rond is. En dat Ruud heel hard heeft gewerkt op de tuin.

Vak voor vak klaar, nog 3 te gaan: het vak vooraan waar je nog net wat winterprei ziet staan. En het lange vak links waar de kruiwagen staat. En het vak rechts achterin waar nog wat snijbiet staat.

En ook de eerste paardenmest is er (krijgen we altijd gratis van een manege in de buurt).

Flinke berg. Het mag de hele winter uitspoelen (want er zit nu nog veel urine in en dat is scherp). En dan maken we er in mei gaten in die we vullen met tuingrond. En daar worden dan de courgettes in geplant. Zoals je kunt zien op een foto van vorig jaar:

Was het al maar weer zover 🙂 . Nee hoor, dit is goed zo, nog veel te doen maar ook genieten van de komende feestdagen en ons daarna verheugen op een nieuw jaar, op het zaaien van de pepers in januari, op alle plannen, en de bloemen en groenten die hopelijk volgend jaar kiemen en groeien en vrucht gaan dragen en geoogst kunnen worden.

Nog even een opmerking over het vorige tuindagboek en de reacties daarop (waarvoor mijn hartelijke dank!). Agnita; ik ga zeker volgend jaar ook eens proberen om af te dekken met plastic, moet nog verzinnen hoe ik dat eens ga doen en welk materiaal ik daarvoor wil gaan gebruiken (ik denk antiworteldoek, omdat het wel ook kunststof is maar vocht doorlaat en dat doet landbouwplastic niet en dat scheelt hier dan (denk ik) veel water geven). Of anders goed plastic, niet dat flodderspul dat hier altijd wegwaait in de zeewind. Goed, ik hoef het nog niet te beslissen, kan er nog een paar weken over nadenken.

En iemand vroeg of je ook in de kas bodembedekking kunt gebruiken. Ja hoor, maar pas wel goed op, door bodembedekking dek je de grond af en als je mest geeft in de kas kan die onder de bedekking en in de warmte van de kas gaan ‘stomen’, er komen (als ik het goed heb begrepen) dan amoniakgassen vrij onder de bodembedekking, die natuurlijk heel schadelijk kunnen zijn voor alle  planten in de kas. ik wil je niet afschrikken maar kijk even in een oud tuindagboek:  Dom en het tuindagboek daarna; The weekend after . Zorg voor goed luchten en geef voorzichtig en niet teveel voeding, en doe dat in een bewolkte week en geef vervolgens een paar keer ruim water.

Leer vooral van mijn fouten, dat is echt heel veel leuker dan leren van je eigen fouten als het gaat om je met liefde gezaaide en opgekweekte tomaten en pepers 🙂 .

En dan tot slot van dit tuindagboek nog 2 vrolijke foto’s:

Kamasutra voor zomerwortelen:

Of is het een jonge slungelachtige olifant met veel te grote poten?

En deze viooltjes, veel te laat gekocht in november, in de halfschaduw. En nog zo klein. Maar dapper!!

2 blaadjes en 3 bloemen, toch een beetje kleur in deze donkere dagen!