Kunnen planten horen?
Is natuurlijk maar grapje, maar toch, soms vraag ik het me wel eens af :-). Iedereen die al een paar jaar tuiniert heeft het toch wel eens ervaren? Dat een fruitboom het niet goed doet, al drie jaar geen oogst. En dat je dan met je man of vrouw bespreekt dat als de boom dit jaar weer zo staat te niksen, dat het einde boom is en ze eruit gaat. En dat de boom dan vervolgens een overvloedige oogst geeft.
Of dat een vaste plant of struik slecht groeit of bloeit en je met elkaar bespreekt dat ze na de zomer wordt gerooid. En dat ze vervolgens juist heel goed gaat bloeien. Of erger nog, maar 1 bloem geeft maar die dan zo prachtig is dat je haar toch houdt.
Zo’n gevalletje hebben we nu weer. We zijn van plan om komend najaar en winter de achtertuin te veranderen. Dat wordt heel veel werk.
En dat werk bespraken we een week of 3 geleden in de tuin, liepen langs het paadje en de planten en bespraken waar het nieuwe pad komt, met welke tegels, welke planten er mogen blijven, welke mogen blijven maar verzet moeten worden, welke planten er gewoon uit gaan. En deze gaat eruit hebben we besloten:
Musa basjoo, een winterharde banaan. Prachtig als ze het goed doet, en ze doet het eigenlijk ook al wel een jaar of 8 heel goed. Maar ze doet het zo goed dat de bladeren heel groot worden. De onderkant van de plant is daardoor heel grijs en kaal, en boven waaien al bladeren kapot in de altijd waaiende zeewind. We hebben er nog wel even over staan verzinnen bij de plant, het is niet niks, een 8 jaar oude winterharde banaan te deleten. Maar uiteindelijk waren we het er over eens; ze gaat weg. En uitgraven is trouwens geen optie, ze is enorm groot en hard en wortelt heel diep. Nee, het zou een sadistisch dood voor deze plant worden; tot op de grond afzagen in november en haar dan dood laten vriezen in de winter, en dan zouden we ze haar als snot in de grond vinden in het voorjaar (mits het goed gaat vriezen), dat was ons plan.
Ze heeft ons vast gehoord. Want gistermiddag zagen we ineens dit:
Een bloem! Een bloem in onze Musa basjoo! Tsjonge, moeten we dit dan deze plant wel aandoen. Als ze zo haar best voor ons doet. En dus weet ik het nog niet zeker, maar er is toch best een kans dat we haar gewoon in november weer in gaan pakken voor de winter, en dan mag ze blijven. Zucht….
Is er verder nog iets te beleven in de tuin. Ach. Gistermiddag met 3 emmers tomaten naar huis (is een kilo of 15, denk ik), zo’n 5 kilo sperziebonen, 2 kilo pronkbonen. 8 courgettes. 1 kilo bramen. 1 pondje blauwe bessen. Bleekselderij en basilicum, worteltjes en uien. Want met zoveel tomaten maken we maar tomatensaus. Gisteravond de knoflook en uien in wat olijfolie gebakken, vervolgens de geraspte worteltjes erbij, de in stukjes gesneden bleekselderij. En daarna 5 geraspte courgettes (daar dikt de saus zo lekker van in), en alle tomaten in grove stukken. Een uurtje gekookt. Vuur uitgezet, basilicum erdoor en zo af laten koelen. Met moeite in de koelkast gepropt. En nu gaan we haar door de draaizeef draaien. De saus koken we op en dan gaan ze de gesteriliseerde potten in. Is zo enorm veel lekkerder dan zo’n pot uit de winkel waar altijd iets zuurs en iets bitters in zit, en waar ik altijd wat last van mijn maag van krijg.
En gisteravond om 23 uur zaten we op de bank nog steeds sperziebonen schoon te maken. Vandaag eten we een deel ervan en de rest hebben we gisteravond gelijk ingevroren. De bramen zijn ingevroren (voor de bramenwijn en bramenport die we willen gaan maken), en de blauwe bessen zijn ook ingevroren (om er komende winter lekker cake of taart of dessert mee te maken).
Er zijn wel eens van die dagen dat we tegen de tijd dat we naar bed gaan geen pap meer kunnen zeggen….
Tot slot van dit tuindagboek nog wat leuke foto’s (vind ik dan hè):
Er komen nog heel veel meer pronkbonen aan, bovenin staan de planten nog in bloei. Dit is het ras Firestorm, gekocht in Engeland, samen met het ras Snowstorm. Grappig, Snowstorm bloeit wit en Firestorm bloeit rood en omdat er maar weinig zaden in een zakje zaten bedacht dat het leuke zou zijn om ze om en om bij de stokken te zetten. Dus de stok rechts van de stok op de foto heeft weer witte bloemen, daarnaast weer rode.
Pronkbonen zijn werkelijk niet te eten als je ze 2 dagen te lang laat hangen, het zijn dan echt ouderwetse scheermessen. Maar als je ze op tijd plukt zijn het wel echt ontzettend lekkere boontjes, met een ouderwetse, heerlijke bonensmaak. Misschien wel de lekkerste boon van alle bonen (alhoewel, daar doen we dan de Haricot Vert en spekboon en goede sperzieboon weel weer mee te kort). Maar sinds een paar jaar zetten we ze weer elk jaar, voor het mooi, maar zeker ook voor het lekker!
De tuintafel zoals die er nu uitziet:
Ja, het is een beetje rommelig. Maar ik ben er blij mee. Links de extra donkere Fuchsia waarvan ik de rasnaam kwijt ben. Rechts naar de Brugmansia de peper Mini Rocoto (die het buiten beter doet dan onder glas). Rechts vooraan wat Tagetes, links vooraan wat bleekselderij, en een pluimpje van de Amaranthus. Het één doet het beter dan het ander, maar voor nu ben ik er blij mee, het is mijn uitzicht vanaf de stoel waar we tussen de bedrijven even zitten en ik word er wel vrolijk van.
En nu nog vol in de tomaten, dat wordt volgende maand vanzelf minder en dan houdt het ook ineens op. Maar dan begint de tijd van de pepers pas goed. Op de foto het ras Trinidad Perfume (waarvan ik ernstig twijfel of ze wel klopt, maar het zijn officieel gekochte zaden bij een gerenommeerde zaadhandel – en alle drie de planten zijn identiek, dus ik wacht eerst maar af). De vorm lijkt niet helemaal te kloppen maar de opbrengst is er niet minder om. Ben benieuwd wanneer de pepers gaan rijpen en hoe ze dan zullen smaken.
En tot slot dan nog een foto van de Tropaeolum die in een compostbak groeit.
Het is een goed jaar voor Tropaeolum, ze tieren hier dit jaar welig. En bloeien mooi. Wij zijn er blij mee (en alle hommels en bijen ook).
Dit is het einde van dit tuindagboek, want ik ga nu aan de Musa basjoo vragen of ze van plan is om, als ze mag blijven, of ze dan elk jaar wil bloeien. En alsjeblieft niet zo van rafelige bladeren wil maken. Misschien hoort ze het (en luistert ze ook, want er zit een groot verschil tussen horen en luisteren). En misschien mag ze dan toch blijven….
Heel bekend, dat planten kunnen ‘luisteren’. Wij hebben een grote walnotenboom achter op het gazon staan die al jaren last heeft van schimmel waardoor de noten niet lekker zijn. Dus na maanden tobber zou ze nu toch eruit gaan, maar dit jaar tot nu toe nauwelijks schimmel plekken! De noten moeten nog even voor ze vallen maar het is veelbelovend.
Hallo Freya,
Leuk om te horen dat het herkenbaar is!
Ik hoop dat je een mooie oogst van lekkere noten krijgt!
Diana
ja, komt mij ook bekend voor: ik ben dol op stoofperen, en dan alleen van gieser wildeman, heb een prachtig boompje staan, maar na een paar jaar 1 peertje, vorig jaar 3 en toen heb ik hem ook ernstig toegesproken, dat hij dit jaar nog 1 kans zou krijgen, je raadt het al, hij zit vol met peertjes
Hallo Agnita,
Leuk dat ook jouw boom naar je heeft geluisterd!
Het zou toch een vreemde tip zijn voor mensen die nieuw in het tuinieren zijn; “mocht je niet tevreden zijn over een fruitstruik, boom of plant, vertel het haar dan en dreig met vervelende maatregelen, dat helpt” 🙂
Veel plezier met de oogst van de peertjes!
(wij hebben ook een Gieser Wildeman, dit jaar veel peertjes, nog even geduld voor de oogst maar de potten staan al klaar voor de inmaak in rode wijn met kruiden 🙂
Diana
Hoe is het met Herman afgelopen?De mijne is in het begin.
Hallo Barbara,
Sorry, helemaal vergeten te melden, en ook vergeten om een foto van de Herman-cake te maken.
De cake was heerlijk! Heeft een bijzonder smaakje dat niet omschreven kan worden, een soort van zuurtje (maar zeker het niet het zuur van zure melk hoor). En heel smeuïg, zelfs bij iets te lang bakken wordt de cake niet droog (denk ik). Ik heb uiteindelijk gekozen voor gewelde rozijnen en uitgelekte stukjes appel die ik vorig jaar heb ingemaakt. Het nattige van de kort gekookte stukjes appel wordt opgenomen door de rozijnen (avond van tevoren gemengd). Maar met noten en rozijnen lijkt me ook heerlijk, of met abrikozen en appel.
Veel succes met de verzorging van Herman, en veel plezier met bakken!
Diana
Onze paprika planten hebben al enkele weken mooie en groene paprika’s. Moeten ze aan de plant rijpen en rood worden of geel of .. afhankelijk van soort en ras? Eerste jaar dat we in kasje paprika’s telen.
Hallo Henk/Saskia,
Sorry, jullie berichtje is zonder een melding in mijn spambox terecht gekomen, dat zag ik nu dus pas. Maar ik zag dat je de vraag 2 dagen later opnieuw hebt gesteld en dat ik daar alsnog in ieder geval antwoord op heb gegeven.
groetjes,
Diana
Hoi Diana, goed om te lezen dat de oogsten nog volop binnen komen. Hier veel last gehad van vraat door rupsen op mijn tomaten? Nooit eerder meegemaakt. In elk geval de peper die je als Trinidad Perfume hebt gekocht is een Aribibi Gusano. Toch net even een heel andere vorm, maar zeker ook lekker!
Hallo Stefan,
Leuk om wat van je te horen!
Jammer dat je rupsen in je tomaten hebt. Heb ik nog nooit gehad, ook nog nooit van gehoord, geen idee waar ze van kunnen zijn, maar vreten ze aan het blad of ook aan de tomaten zelf?
Ze is niet de Aribibi Gusano, die heb ik 2 keer eerder geteeld en ze lijkt er veel op, maar deze pepertjes zijn 3 keer zo groot (1 tot 1,5 centimeter breed en 4 tot 5 centimeter lang), ze hangen ook door de zwaarte, terwijl de kleine Aribibi’s hier vaak half hangend in de plant lagen. En ik heb een onrijp pepertje geproefd en dat was in ieder geval nu nog zonder enige heetheid, ook niet rond de zaadlijsten. Maar ik heb wel ook aan de Aribibi gedacht, misschien een kruising tussen de Aribibi en Trinidad Perfume? (al zou in mijn logica dan altijd de heetheid van de Aribibi het winnen van de milde Trinidad Perfume. De zaden komen van Trade Wind Fruits.
We wachten maar af, ben benieuwd welke kleur ze wordt, en dan voorzichtig proeven of ze alsnog enige heetheid heeft ontwikkeld :-).
Sterkte met je tomaten!!
Diana
Er is wel een grotere variant van de Aribibi, genaamd Aribiggie Gusano maar die wordt normaal gesproken nog niet commercieël verkocht.
Wat de rupsen betreft, ze vreten alles aan. De stengels eten ze gewoon rot door, hoef zelf niet meer af te toppen bij de meeste 🙁 het blad eten ze aan maar vooral zijn ze dol op de tomaten. Heb hierdoor uiteindelijk slechts 3 trossen per plant overgehouden, waarvan ook nog een deel was aangevreten. Heb gisteren 8kg snel geoogst en misschien met wat geluk kan ik nog een kg of 8 oogsten maar dan houdt het wel op. Voor mij ook geen tomaten meer volgend jaar behalve wat cherrytomaten, ben er voorlopig wel even klaar mee.
http://i40.photobucket.com/albums/e232/tasty-peppers/Grow%20Season%202015/20150813_120506.jpg
Groetjes,
Stefan
Hoi Stefan,
Dat is erg jammer!
Nog even gekeken in de boeken maar ik kan nergens iets over rupsen vinden als plaag voor tomaten. Ik heb het ook nog nooit gehad, nooit gezien en ook niet van anderen gehoord. Misschien heeft iemand die dit leest nog een idee….
Ik hoop dat je peperoogst in ieder geval wel goed is!!
En wat de Trinidad Perfume die geen Trinidad Perfume is gaat worden, geen idee, eerst maar de rijpe kleur afwachten en de smaak/heetheid en dan kan ik er pas over na gaan denken. In ieder geval vind ik het voor nu een leuke plant, gezond, veel vruchtjes, vrolijke vorm.
groetjes en sterkte met je tomatenplanten!
Diana
Rupsen zijn milieuvriendelijk te verdelgen : aan de stam/stengel schudden, ze vallen allemaal naar beneden en dan flink vertrappelen.
Hoi Diana,
Ten eerste een compliment over je mooie site; ik heb al zoveel tips kunnen gebruiken! Ten tweede heb ik even een vraagje over een courgette probleem. Ik had een courgette gezaaid, het werd een mooie plant en er kwamen uiteindelijk ook bloemen en kleine courgettes aan. Maar naarmate de courgettes groter werden verkleurden de uiteindes van de courgettes en bedorven ze eigenlijk al aan de plant. Wat kan het probleem geweest zijn? Ikzelf denk dat het aan de voeding heeft gelegen, wellicht was dit te weinig. Misschien dat jij een ander idee hebt?
Grtjs, Laura
Hallo Laura,
Het klinkt alsof je courgettes niet bevrucht waren, zou dat kunnen? Ik ken je omstandigheden natuurlijk niet maar een courgettebloem met klein minivruchtje dat niet wordt bevrucht door de meeldraden van een mannelijke bloem sterft na die bloei af, meestal wordt ze zacht vanaf het einde van de courgette met een bruine plek en rot ze gewoon weg.
Wij hebben daar eigenlijk nooit last van, op ons tuincomplex zijn enorm veel bestuivende insecten, we zetten meerdere planten en al onze tuinburen hebben ook courgetteplanten. Maar als ja bijvoorbeeld maar 1 plant zou hebben, in een besloten achtertuin, wordt het lastiger. Zelfs als je voldoende bestuivende insecten hebt, moeten ook wel nog een mannelijk en een vrouwelijke bloem tegelijk bloeien.
Ik weet niet heel zeker of dit de oorzaak is natuurlijk, maar als je iets in dit verhaal herkent kun je nu nog het volgende doen: zelf bestuiven, met een kwastje of wattenstaafje of wat dan ook zowel de meeldraden als de stamper aanraken, het liefst een paar keer per dag. En voor volgende jaren; hetzelfde maar het zou bijvoorbeeld ook heel erg helpen als je dan 2 courgetteplanten zou zetten, dat geeft meer bloemen = meer kans op bevruchting door insecten.
Ik hoop dat je hier iets aan hebt?
Diana
Hoi Diana,
Ik heb net de ricottacake met bramen in de oven geschoven!
Ben heel benieuwd, het deeg rook al zalig!
Bedankt voor het recept!
P.s. Ik ga mijn framboos ook toespreken, dit jaar bijna niets aan framboosjes!
Groetjes,
Saskia
Hallo Saskia,
Ben benieuwd, is het ook lekker met bramen?
Ik ga het recept morgen nog een keer maken maar dan nog wel een keer met blauwe bessen (omdat we die morgen nu eenmaal kunnen plukken :-)).
Maar ik had zelf ook al het idee dat het met bramen lekker zou moeten zijn (of frambozen, lijkt me ook heerlijk).
Heb je dezelfde hoeveelheid bramen gebruikt als er bessen in het recept staan (bramen zijn zwaarder en meer uitgesproken van smaak)?
Wil je het hier nog even laten weten, en of de cake goed is gelukt, en wat je van de cake vond?
groetjes,
Diana
p.s.: ik hoop dat het toespreken helpt, wel streng klinken hoor 🙂
Jaren geleden een seringstek geplant die het vertikte om te bloeien. Wortels afsteken, las ik, maar ook dat hielp niet. Na zeven jaar was ik het zat, zei in het najaar dat ie eruit zou gaan en kocht in het voorjaar een prachtige nieuwe sering bij Esveld in Boskoop. Toen we in de Franse tuin aangekomen waren zag ik bloemen in mijn eigenwijze sering.
Hallo Marthy,
Ze heeft je vast gehoord :-).
En dus heb je nu waarschijnlijk 2 seringen in je tuin?
Wij hadden vroeger thuis in de achtertuin een sering, en dus doet de geur van seringen me altijd terugdenken aan mijn jeugd.
Grappig dat geuren net zo goed werken als foto’s.
groetjes,
Diana
Dag Diane,
Ik heb ook een overvloed aan tomaten en courgettes en heb, net zoals jij beschrijft, tomatensaus in gesteriliseerde potten gemaakt. Hoe lang kan je deze waren en moet dat in de koelkast? Er zit natuurlijk geen conserveringsmiddel in.
Alvast bedankt voor je antwoord.
Hallo Lida,
Je kunt de tomatensaus, mits goed gemaakt en ingemaakt, wel een jaar bewaren
En nee hoor, hoeft niet in de koelkast bewaard te worden (uiteraard wel als de pot eenmaal open is maar zolang ze vacuüm is kun je haar lang bewaren op een donkere plaats, liefst wel wat koeler dan kamertemperatuur (voorraadkast, schuur, garage, kamer op het Noorden of Oosten met maar weinig zon).
Ik heb het recept van de tomatenbasissaus beschreven op deze pagina: https://www.mooiemoestuin.nl/inmaken/saus-tomaten-basissaus/, misschien vind je daar nog handige tips.
Veel plezier met/van je zelf ingemaakte tomatensaus!
Diana
Hallo Diana, natuurlijk kunnen planten horen, ik heb eens een documentaire gezien op de BBC waarin je de planten (In een lab. Aangesloten op sensoren) zag reageren wanneer er mensen in de kas waren . Dus ik denk dat de planten oren op steeltjes hebben :)). De tomatensaus van jouw recept heb ik vorig jaar ingevroren en nog lang plezier van gehad.
Over tomaten gesproken bij mij beginnen er een paar te kleuren wat een verschil in temperatuur!!!! Jouw Coral Queen zet moeilijk vrucht dit jaar alleen aan de onderste takken, zowel binnen in de kas als buiten, maar ik verheug me nu al op wat er wel hangt zo,n 35 stuks aan 6 planten. 2 buiten en 4 binnen maar nog zo groen als een kikker 😉
De sweet baby doet het geweldig .
Groetjes Simone
Hallo Simone,
Leuk! De Sweet Baby doet het hier dit jaar ook geweldig. En echt heel erg lekker. Maar de Rose Quartz en de Lollipop en de Green Doctor’s Frosted zijn ook heel erg lekker, minder zoet maar dan weer frisser, of fruitiger. Allemaal lekker :-).
Jammer dat de Coral Queen dit jaar zo laat is! Zo zie je maar hoe andere omstandigheden voor vervroeging of verlating of hoeveelheid opbrengst of zelfs andere smaak kunnen zorgen. Hier zie ik dat heel vaak bij pepers en paprika’s, het ene jaar in augustus al rijp, het jaar erop in september nog steeds niet.
Ik heb de documentaire ook wel eens gezien, ook met het onderzoek of planten pijn kunnen ervaren.
Is geen handig programma voor mij, sindsdien zeg ik tegen bijna elk plant die ik weg moet gooien of snoei even ‘sorry’ :-).
groetjes,
Diana
Het is gek maar het lijkt erop dat planten hun omgeving ECHT kunnen horen/zien/ruiken/ervaren zonder zintuigen. Ik heb al 15 jaar een boek ‘Het verborgen leven van de plant’ en wat daar allemaal in staat! Persoonlijk denk ik dat planten een ziel hebben net als mensen. En dat ze dus een bewustzijn hebben van zichzelf en van hun omgeving. Wat mij uit dat boek het meest bijgebleven is : dat planten intenties van mensen voelen. Hetgeen betekent dat ze niet reageren op je woorden maar op je gedachten. Ze weten al wat je gaat doen nog voor jij het doet. En ik geloof echt dat planten je liefde voelen. In het volksgeloof is dit een bekend gegeven “ze praat tegen haar planten, vandaar…”.Ze reageren op muziek zo blijkt. Ook heb ik eens een grote Asparagus gekocht die bloeistengels had. De eerste dag op zijn nieuwe plek gingen die stengels alle richtingen uit…. die bewoog zo snel dat het leek of hij zijn omgeving aan het bekijken was. Planten kunnen je echt verbazen!