Springen

Gisteren liep ik in mijn trui -zonder jas – even snel naar de vuilnisbak buiten: het was absoluut niet koud. Sterker nog; het voelde bijna als een windstille dag in de 2e helft van maart. Voor mij was het best even lekker, zo zacht (en zowaar ook eens droog, terwijl ik dit schrijf regent het weer gewoon). Maar het heeft natuurlijk ook zijn weerslag op de tuin. De rozen lopen volop uit. Moet ik ze nu snoeien of wacht ik (zoals ik dat al 30 jaar doe) tot maart? Oei, de pruimenboom komt al in knop. De klimaatverandering brengt voor moestuinders ook wat kleine dilemma’s met zich mee. Soorten die je misschien toch wat eerder dan normaal zaait, bomen en struiken die je wat vroeger of juist later snoeit, groenten die je eerder oogst of die langer blijven staan, etc..

Afgelopen week heb ik buiten wat vakken ‘in orde’ kunnen maken: plantenresten en onkruid eruit, rondslingerende rommel opgeruimd, aangeharkt en vervolgens een laag mest met heel veel stro erop. Als een warm bed, klaar voor de lente. Dat was ik vandaag (vrijdag) ook weer van plan. Maar in een moestuin gaat het maar zelden zoals je van te voren denkt. Het regende. Alweer. Maar juist dan ben ik zo blij met de kas, bijna net zo blij als wanneer ik in de zomer tomaten, komkommers en paprika’s kan oogsten. Het gaat om het gevoel.

Ik schreef al eerder over de winterkas: dat ik afgelopen herfst iets te laat met zaaien was (eind augustus), en veel te laat met planten (volgens mij was het al november). De jonge plantjes gingen te jong de volle grond van de kas in. Ook dat blijkt dan weer een nieuwe les te zijn. Er zijn maar heel weinig plantjes dood gegaan, het gros heeft gewoon in november, december en januari staan wachten, op meer licht en wat betere temperaturen. Juist als het vriest warmt de kas overdag op want vorst betekent bijna altijd dat de zon schijnt. Overdag is het dan soms wel 18 graden (terwijl het buiten vriest), in de nacht is bijna net zo koud als buiten. Deze winter is (of lijkt) het weer vooral heel grijs en heel nat, en dan is het in de kas overdag en in de nacht in net zo koud als buiten. En dat heeft gevolgen voor de planten in de kas.

Maar de dagen worden nu langer (langer licht dus), en minder koud (al kan het over enkele weken ineens nog flink vriezen hoor).

Zo zag de rucola er in december en januari uit:

En deze foto maakte ik op 7 februari:

Na meer dan 2 maanden van stilstand groeiden de planten vanaf de 2e helft van januari volop. Een heerlijke oogst van zachte blaadjes met een lekker pittige smaak.

En dan de foto die ik vandaag (16 februari) maakte:

Pats….. doorschieten. Niet dat ik me daar aan stoor hoor. Uiteindelijk zijn de blaadjes dan ook nog lekker. Nog wat pittiger, soms ietsje bitter, niks mis mee. Het feit dat het uit eigen teelt is helpt ook: na zaaien, planten, verzorgen, wachten, controleren en nog meer wachten haal ik het niet in mijn hoofd om de planten weg te gooien. In de moestuin is geen ruimte voor kniesoren :-).

Bovendien geniet ik misschien nog wel het meest van de (eetbare) bloemen die over enkele weken (afhankelijk van de temperatuur) verschijnen want die lokken de eerste hommels en bijen van het jaar de kas in. En dat zorgt samen met een vaag voorjaarszonnetje voor een lente-explosie.

Mmm, de palmkool buiten staat er nog prima bij, in de kas gaat ze ook doorschieten

Die aanstaande lente voel ik nu ook al hoor. Door de zaailingen van paprika, peper en aubergine. Door de planning van de tomaten waar ik aan ben begonnen. Door de mail dat ik zaterdag de bestelde zaden en pootaardappelen kan ophalen (we bestellen als tuinbouwvereniging gezamenlijk bij zaadhandel van der Wal zodat we korting krijgen). Door de koolmeesjes die volop zingen (als ouderwetse fietspompjes). Door de eerste Camelliabloem. En de eerste Pulmonariabloemen:

En dan heb ik het nog niet over de krokussen, hyacinten, sneeuwklokjes en het feit dat we gisteren pas om 18 uur het licht aandeden en het vanmorgen al om 07.15 uur licht werd.

Oh ja, over de zaailingen: ik moet nodig de tekst van de pagina over het planten per 3 aanpassen. Want ik heb dat jarenlang gedaan, met veel plezier en vooral succes. Maar vorig jaar zag ik toch weer eens dat de jonge aubergineplanten van tuinvriendin Laura er (met 1 zaailing per potje) echt beter uitzagen dan de mijne met 3 per potje. En dus ga ik dit jaar de aubergines ook per stuk opkweken en in mei per stuk uitplanten. Het verspenen en uitplanten per 3 ga ik voor pepers en paprika’s wel aanhouden want ik ben nog steeds van mening dat dat de beste opbrengst geeft. Er zijn trouwens ook mensen die pepers en paprika’s per stuk oppotten en uitplanten hoor, en er zijn ook mensen die ze per stuk oppotten en in jong stadium toppen. Alles kan en mag, niets moet. Al zie ik het nut van het toppen van paprika’s en pepers zelf niet zo in (omdat die uit zichzelf ook gewoon op een hoogte van ongeveer 25 centimeter vertakken). Maar doe vooral wat je zelf handig vindt.

Je ziet op de foto hieronder de aubergines in 2023 in een grote kuip; de losse planten deden het verspreid in de kuip beter dan in setjes van 3:

Terug naar de kas: het is in deze tijd (en wel vaker) mijn persoonlijke oase. Met de deur dicht hoor ik het verkeer niet, alleen het tikken van de regen op de ruiten. Ik kan er heerlijk ‘fröbelen”; ik verwijder wat onkruidjes, verdeel paardenmest met veel stro erdoor rond de planten, veeg het middenpad een beetje aan en geef de planten die er in potten staan te overwinteren wat water. De mest ruikt niet meer naar mest maar al een beetje compostachtig. Het houdt het onkruid tegen, gaat verdamping tegen, neemt teveel vocht op, het levert allrelei goede stoffen, activeert het bodemleven, en nog meer. Als je geen mest met stro kunt vinden, dan zou bijvoorbeeld halfrijpe compost ook prima zijn (want dat is ook een mengsel van bruin = dor en droog en koolstofrijk + groen = vers en stikstofrijk materiaal).

Als deze winterplanten in het late voorjaar worden geruimd en plaats moeten maken is het zeker nog niet verteerd en kan ik het rond de tomatenplanten, komkommerplanten, pepers, aubergines, etc. leggen. In oktober zal het voor een groot deel zijn verteerd en hark ik het door de grond (en dan begint het hele systeem opnieuw want dan kan ik weer nieuwe wintergroenten in de kas uitplanten, krijgen we hopelijk weer nieuwe paardenmest met stro, etc.). Ik ga hetzelfde trouwens met de vaste planten buiten doen. Mits de mest niet te scherp is (maar dat kun je makkelijk ruiken en deze mest komt van een paardenboer die de mest altijd een paar weken op de kar laat liggen voor die wordt bezorgd waardoor ze vaak al aan het composteren is).

We oogsten ook nog lekkere koolrabi’s uit de kas

Afijn, genoeg lofzang over paardenmest. Deze week maar eens Dahlia’s zaaien, en peterselie, Lathyrus, wat bieten, rucola, en sla en andijvie. Het is tenslotte over 2 weken maart!!

Tot slot van dit blog nog even een melding. De meeste mensen weten wel dat ik ook een instagrampagina heb. Ik kreeg vorige week een berichtje van Mari Maris (auteur van onder andere Mari’s Groentebijbel en Maison Mari), of ik het leuk zou vinden om 2 x het boek Groenten op instagram te verloten. Natuurlijk!! Ik heb het boek zelf al en ben er erg blij mee. Je kunt helaas niet via de reacties op dit blog meedoen want Mari loot zelf de 2 winnaars uit de reacties op instagram. Maar mocht je mee willen loten, dan kun je onderstaand bericht op mijn instagrampagina vinden en kun je lezen hoe je mee kunt doen (het bericht is langer dan je hier op de foto ziet). Mijn instagrampagina vind je hier: Diana’s Mooie Moestuin. Aanstaande zondagavond 18 februari 18.00 uur sluit de verloting en vervolgens loot Mari dus zelf de 2 winnaars.

Abonneer
Laat het weten als er
guest

32 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Margie

Mooie dag om je rozen te snoeien Diana, op zo’n 20 centimeter vanaf de grond. De maat van een snoeischaar. Zet de schaar er in februari in, het resultaat zal je verbazen.
Fijn weekend!

Con

Ook hier heerlijk weer met hoge temperaturen. Met jeukende vingers kijk ik naar mijn tuin, maar ik weet het is te vroeg. We zijn nog in februari, er kan nog koud weer en misschien wel sneeuw komen. Snoeien nu betekent 2 keer snoeien. Zou ik nu de rozen terugknippen kan ik dat niet zover doen als in het voorjaar vanwege eventuele vorst schade, en moet het dus in het voorjaar nog een keer. Alleen lange takken kort ik een beetje in.

Voor het snoeien gebruik ik de  phänologische kalender.
https://www.nabu.de/tiere-und-pflanzen/pflanzen/pflanzenwissen/jahreszeiten.html

Er zijn  10 jaartijden, het begint met de “voor lente” tot en met de winter.
Als we in de voor lente zijn, kan je dat zien aan de sneeuwklokjes die dan bloeien.
Hierna komt de “eerst lente” die vooral duidelijk te zien is als de Forsythia gaat bloeien.
Als deze bloeit, is het (zo goed als) zeker dat er geen vorst meer komt.
Dat is het moment dat men begint met snoeien van rozen enz.
Heb vandaag nog eens extra gekeken, hier is nog geen sneeuwklokje te zien, zelfs nog geen groene puntje, het is nog te vroeg.
Ik snoei pas als Forsythia goed in de bloei staat en neem dan ook gelijk de lavendel mee.
Sinds 2 jaar snoei ik de lavendel alleen nog in het voorjaar. Mijn tuin is groot en er staan er honderden, ongelooflijk veel werk dat snoeien. Ik heb gezien dat in parken het zo gedaan wordt en de lavendel toch mooi blijft. Ik ben er heel tevreden mee. Ik kijk in de winter niet tegen lelijke takken, ze zijn beter beschermd tegen de sneeuw (een afgebroken tak groeit bij lavendel niet na) en ze zijn robuuster. Nu snoei ik ze gelijk met de rozen en dan lopen ze al een beetje uit, waardoor het goed te zien is hoever ik kan knippen.

Vanmorgen een email van een rozenkweker gekregen

Sehr geehrte Damen und Herren,
 
Langsam steigen überall im Land die Temperaturen und lassen die ersten Krokusse und Schneeglöckchen sprießen. An warmen Stellen fangen auch die Rosen schon an auszutreiben. Lassen Sie sich durch die Temperaturen nicht drängen. Für den Rosenschnitt ist noch jede Menge Zeit. Über den ganzen März besteht Frostgefahr für frisch ausgetriebene Blätter. Warten Sie mit dem Schnitt ab, bis die Forsythien blühen und lassen Sie Ihre Rosen noch angehäufelt und Stämme noch eingepackt.
 
Herzliche Grüße
Ihr Christian Schultheis

Voor het snoeien van rozen zijn er zeer handige licht scharen.
https://www.stockergarden.com/de/scheren/langarmscheren/

Pien W

Hoi Con! Wat leuk om te lezen dat de forsythia zou aanvoelen dat er waarschijnlijk geen vorst meer komt. Ik wist wel dat die struik al heel vroeg kàn bloeien maar kennelijk heeft hij dan ook een soort weer/vorstinstinct. Mij bekend van vogels die op enig moment naar het noorden trekken maar niet van planten/bomen/struiken. Is dat bij meer planten zo? Groeten, Pien

Con

Hallo Pien,
Toen ik voor eerst hier mijn rozen ging snoeien, op een prachtige zonnige dag begin maart, kwam als een speer mijn buurvrouw. Aiii dat is veel te vroeg volgens haar. Maar mijn rozen waren al aan het uitlopen, waarom dan niet. Daarop kreeg ik de uitleg hoe je de natuur moet lezen volgens de phänologische kalender. 
En ja, er zijn veel planten die aangeven, niet alleen in tijd, maar ook hoe de grond is samengesteld.
Hier in de tuin heb ik ondertussen meerdere planten staan die een specifieke tijd aangeven.
Het seizoen begint met het sneeuwklokje. Heb vanmorgen even nagevraagd, ook bij de buren nog geen klokje in zicht.
Een ander belangrijke plant is de weide Salix Caprea, als deze gaat bloeien worden de insecten, vooral de Bienen wakker, weide is de eerst plant die voedsel heeft. 
Leuk artikel over hummel 
https://menschen-in-hanau.eu/wp-content/uploads/Die-Hummel-Automatisch-gespeichert.pdf
Als de flieder gaat bloeien kunnen de bloempotten naar buiten.

In dit artikel wordt het leuk uitgelegd
Bauernregeln werden zur WissenschaftDie Phänologie (Lehre der Erscheinungen) ist inzwischen eine Wissenschaft, die auch vom Deutschen Wetterdienst genutzt wird. Fast 1300 Beobachtungsstellen melden regelmäßig die gewünschten Daten zur Pflanzenentwicklung der Zeigerpflanzen. So konnte man feststellen, dass sich in den letzten Jahrzehnten der Ablauf der Jahreszeiten geändert hat. Der Austrieb der Blätter, die Blüte und die Fruchtreife setzen früher ein und der Blattfall beginnt erst später. Die Vegetationsperiode hat sich durchschnittlich um 14 Tage verlängert. Die Blüte der Schlehe setzt heute sogar 30 Tage früher ein als vor 170 Jahren. Man führt dieses Phänomen auf den globalen Klimawandel zurück.
Für die Phänologie können auch Daten aus der Tierwelt herangezogen werden, beispielsweise das Eintreffen der ersten Schwalben oder das Schlüpfen der ersten Maikäfer.

Als je nog verder wil lezen
https://www.bienenvielfalt.at/wissen/der-phaenologische-kalender/

En een interessant boek https://www.amazon.de/ERFOLGREICH-G%C3%84RTNERN-Rhythmus-Natur-Praxisbegleiter/dp/3494017409

Misschien leuk na te lezen op een regenachtige dag.
groetjes

Pien W

Wat leuk dat je zo snel en uitvoerig antwoordt! En gelijk al bijzonder, jij in Oostenrijk ziet geen sneeuwklokje, bij mij (Achterhoek) bloeien ze al even, net als de crocussen en ja, de narcissen spuiten de grond uit. En nee, het was geen regenachtige dag, ik heb dus ook echt kneiterhard in de tuin gewerkt vandaag! Je voelt het voorjaar overal aankomen. Ik had er nooit van gehoord maar ga mij nu storten op wat in het Nederlands de fenologische kalender wordt genoemd. Zag dat zowel Velt als Yggdrasil (Frank Anrijs) er uitvoerig over heeft geschreven. Zag in de gauwigheid dingen als: als de seringen bloeien kan je vroege aardappels in de grond stoppen. Ik kan vooruit!! Leuk!! Heb zo onwijs veel zin in het komend tuinjaar!!! Dank je wel Con!! Groeten, Pien

Ingrid

Zaai je de bietjes ed nu al buiten in volle grond?

Mariel

Hoi Diana, oo dat is even omschakelen. 1 aubergine per potje ipv 3! Ik ga je achterna want he, ik doe het al jaren zoals Diana het doet 😀 maar, dat worden wel 3 keer zoveel potjes dan! Waar laat je die allemaal??

Mariel

Hoi Diana,
Heb je altijd “maar” 9 planten? Ik zie vaak zoveel oogst op je foto’s. Ik heb mijn kansen gespreid en de aubergine babies per 1, 2 én 3 verspeend. Eens kijken wat het beste werkt dit jaar! Helaas sinds 2 jaar spint in de kas, ondanks de duizenden roofmijten die ik al heb uitgezet. Dus ben benieuwd hoelang mijn planten het dit jaar volhouden.
Groetjes, Mariël

Lenny

Hoi Diana, ik vroeg me af hoeveel plek je hebt voor de tomatenplanten. Ik heb een kas met ruimte voor 2 stroken van zo’n 4 strekkende meter waarvan ik 1 kant voor de komkommers gebruik. Ik kan over 4 meter echt niet meer dan 20 planten kwijt. 72 planten lijken me heel veel ruimte in te nemen.
Zet jij ze ook buiten?

Frans

Hoi Diana,
De palmkool op de foto is dat een Nero of een Dazzling Blue of heb jij nog een andere soort?
Groeten,
Frans

Wer Ner

Nu zeg je zelf dat jullie in Frankrijk zo’n 3 weken voor lopen op ons kikkerlandje maar als je schrijft i de blog: “een windstille dag in de 2e helft van maart.” dan loop je zelf al 1 maand voor op Frankrijk die dag LOL. Maak er een lachende dag van dan doen wij het ook vr gr uit Maastricht.

Ria Snijders

Hallo Wer,

Ten eerste woont Diana niet in Frankrijk (geen dingen roepen als je het blog niet volgt) en ten tweede schrijft ze “als” in maart, dus wel goed lezen.

Sorry Diana, kon het even niet laten, maar hier krijg ik de riebels van…..

Groet,
Ria Snijders

saskia

Hoi Diana,

Ik heb een vraag; vorig jaar zijn er bij mij, bij mijn prachtige wortels, bieten, de wortel van snijbiet van binnenuit opgegeten (dus onder de grond). Alleen het buitenste velletje zat nog in de grond, de rest was….weg/leeg.
Dat was niet grappig.
Weet jij wat voor beestje dit gedaan zou kunnen hebben? en vooral wat ik eraan kan doen?

Corrie Middelburg

Dat zijn woelratjes!
Je raakt ze niet gemakkelijk kwijt, het enige wat bij mij heeft geholpen is; een jaar geen wortel- en knolgewassen telen.
Geen idee of ze toen zijn verhongerd of mogelijk verhuisd naar de buren die wel wortels e.d. hadden.

Esther Hanko

Oh wat heerlijk, die kriebels! Ik word altijd zo blij van de foto’s van jouw winterkas, ook al vind je het zelf mogelijk niet zo geslaagd. Fröbel ze, dit weekend!

Elisabeth

Dank je wel alweer Diana voor je mooi verhaal. Wat je koude kas betreft, zie ik dat je koolrabi geplant hebt en verder nog zoveel uit je kas haalt, zelfs in de winter. Heb jij ooit geschreven specifiek over de koude kas, wat en wanneer je kan planten nadat de zomer oogst voorbij is? Hartelijk dank alvast!

Elisabeth

Hartelijk dank alweer Diana!

Elisabeth

Diana, dank je wel voor je blogs ! Wat heb je toch al veel en interessants geschreven ! En daar mogen we zomaar gratis van genieten .
Hartelijk dank !

Sonja

Hoi Diana,

Wat een leuke blog weer. En zo herkenbaar. Het lijkt soms al lente, maar durven we al? Ik ben toch voorzichtig, want er kan nog best flinke vorst komen…… maar we hebben er zo’n zin in na al die nattigheid. Hoe zaai jij nu al de lathyrus? Ik heb het vorig jaar geprobeerd, maar ze groeiden te hard. Kan ik het in de kas doen? En als het dan gaat vriezen? Hoe pak jij dat aan?
Hopelijk kan je me een goed advies geven.
Groeten van Sonja

Carine p

Dag Diana,
Bedankt voor jouw blog, altijd leuk te lezen! Ivm de 3 planten in 1 pot, heb ik dit 3 keer geprobeerd maar de ervaringen zijn nogal verschillend. Bij de aubergines doe ik dit echt niet meer. Mijn resultaat is telkens 1 sterke plant, 1 mindere en 1 zwakke plant. Soms zet ik deze per 2 in potje en dit gaat reeds beter. De grootste planten is per stuk.
Bij de paprika is dit minder, vooral bij de minder grote paprika’s en bij de pepers is dit best prima per 3 in potje.
Dit jaar ga ik terug opnieuw planten zoals voordien. Aan elke kant van de stok zet ik 1 plant en dit geeft bij mij beter resultaat.
Ik vind persoonlijk het aanbinden van de planten ook makkelijker per stuk.
Veel succes in de tuin, moet hier nog beginnen met aubergines etc. wat later dan voorzien 😔.
Groetjes
Carine

Ann Vanden Borre

Dag Diana, als recent moes-tuinierster heb ik mij beetje bij beetje en met veel enthousiasme verdiept in het onderwerp (met vooral jouw website – waarvoor ‘dank!’ en ‘chapeau!’ -, de boeken van Velt, enz.). in het begin wist ik niks, en nu, na een 5-tal jaartjes, met telkens iets nieuws erbij, o.a. een 2-jarige serre, … zie ik plots door het bos de bomen niet meer! Eventjes een paniekaanval, maar bon, dat komt goed;-) Zeker al met deze 2 rechtstreekse vragen aan jou: ik lees onder ‘koude kas’ dat je de paprika’s tussen de tomaten zet, maar tegelijk lees ik dat je ze nu enkel nog in potten teelt? Ook de paardenmest met héél véél stro in de kas: is dat stro vooral voor de structuur van de grond, of is er een andere reden? (Want ik heb de mest, zonder stro, uit een naburig weiland.) Bedankt alvast voor je reactie, en … geniet van het komende seizoen!

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Naar de reacties