Ponderosa

• Plant: Stamtomaat
• Tomaatsoort: Ronde tomaat
• Kleur: Oranje
• Grootte: 3 tot 4 centimeters
• Gewicht: 29 tot 47 gram
• Opbrengst: Prima
• Teeltduur: Laat

Dit is een bijzonder ‘geval’. Een echte bewaartomaat. En daar teelde ik er al meer van, denk aan Longkeeper, Black Keeper, Mount Vesuvius, Granny Smith en Emalia. Allemaal min of meer houdbaar. Pas in november gaan deze tomaten iets verrimpelen en dan wordt het oppassen: want er komt ook een tijd dat zo’n tomaat(je) dan gaat schimmelen en dan is het voorbij. Dus hoe lang wil je een tomaat kunnen bewaren? Tot nu toe lukte me dat tot wel eind december, maar dan was het ook wel echt op; nog net niet rot maar er wel bijna tegenaan. En ook heel belangrijk: hoe lang blijft ze lekker? Want uiteindelijk is er tijdens de bewaring een proces gaande in een tomaat; ze wordt minder zoet door de omzetting van suikers. Een goede standplaats (of ligplaats is misschien een beter woord) is belangrijk: koel en donker, zo gelijkmatig mogelijk, zeker qua temperatuur. Liever niet koelkastkoud (hoewel ik dat nog niet heb geprobeerd, dat ga ik zeker nog eens doen). En het hoeft ook niet ‘stikdonker’, het liefst een graad of 12 en op een kamer op het noorden (waar geen zon komt en het dus soms warmer en dan weer kouder is). Uitzondering is trouwens Granny Smith, die kon ik ook tot in februari bewaren maar die is heel hard en ze smaakt bijna meer naar een tomatillo (bij het oogsten al).

Ik bewaarde deze P{onderosa-tomaatjes in 2023 afzonderlijk in eierdoosjes, daarin liggen de tomaatjes van elkaar gescheiden en op een zacht bedje. Je legt ze dan ook bij voorkeur met het kroontje naar onderen las ik, of het veel verschil maakt weet ik (nog) niet. Ik had niet genoeg doosjes en er liggen er dus ook in een ondiepe doos, min of meer naast elkaar, nog aan de tros (dat zou ook kunnen helpen voor een langere bewaring).

Ik schrijf dit op 18 november en alle tomaatjes die ik van dit ras oogstte liggen hier nog prinsheerlijk en stevig zonder rimpels in hus doos of eierdoosjes. Waar Emalia al gaat rimpelen. Ze is dus langer houdbaar dan welke andere tomaat ik dan ook probeerde te bewaren. Dat is al volledige winst. Maar dan. Ik kreeg ze van Carine en zei zegt ze tot in het volgende voorjaar te kunnen bewaren. En dan smaken de tomaten uiteindelijk een beetje naar gewone tomaten uit de winkel, dus is een deel van het zoet verdwenen. Maar zijn ze wel van eigen tuin/oogst, en dat is heel veel waard!

Hoe lang het me lukt om de tomaatjes te bewaren weet ik niet, ik ga dat de komende weken en maanden hier melden. Voor nu heb ik ongeveer 50 tomaatjes in bewaring liggen en ben ik van plan om elke maand een paar tomaten te proeven en de rest te laten liggen voor verdere bewaring. Tot de allerlaatste uiteindelijk toch gaan rotten. Of dat januari, maart of zelfs nog later wordt weet ik dan pas 🙂

Dan over de plant: ze groeit netjes, maakt niet overdreven veel dieven en is goed op te binden. Met 7 tot 8 kleine tomaten per tros is de opbrengst echt niet slecht, want de trossen groeien dicht op elkaar langs de stam. Ik teelde haar op 2 stammen en dat zorgde nog eens voor een grotere opbrengst.

De tomaten zijn zo groot als een klein tomaatje (of xxl cocktailformaat). En het rijpen duurt echt gruwelijk lang. Ik heb er nog wel wat fouten in gemaakt en te vroeg geoogst (en dat is natuurlijk niet goed voor de bewaring want een tomaatje dat nog hard en vrij smakeloos is bij het oogsten wordt er tijdens de bewaring niet lekkerder op en gaat ook nog eens sneller schimmelen. Nee, wachten is het devies, tot de tomaatjes echt oranje zijn. En dat zorgt ervoor dat ze vooral geschikt is voor de teelt onder glas. Want de eerste rijping zag ik in augustus maar uiteindelijk waren de meeste tomaatjes pas eind september/begin oktober zo rijp als dat je op de laatste foto van de tros ziet (echt oranje dus). En dan is de smaak ook prima. Het tomaatje is misschien wat steviger (in vruchtvlees) dan de meeste tomaatjes maar de smaak is lekker fris en fruitig, met genoeg zoet en ook een zuurtje, en ook wat sap. Om de reden van het heel lang laten rijpen is de kans groot dat ze dat in de buitenteelt niet op tijd redt en beter onder glas kan worden geteeld.

Nou, een heel verhaal, en nog niet klaar, ik hoop er de komende weken en maanden nog meer over te vertellen. Om te beginnen: kerst 2023: waar de tomaatjes van het ras Emalia het begeven zijn alle tomaten (ongeveer 50) zonder uitzondering nog stevig en heel, zonder rot of schimmel. Het fruitige zoet is helaas verdwenen maar het zijn nog steeds tomaten van eigen tuin/oogst, en ze lijken qua smaak nu een beetje op ‘gewone supermarkttomaten’. Wat mij betreft tot nu toe de beste bewaartomaat. Ik ga een deel van de tomaatjes zo lang mogelijk bewaren zodat ik kan zien wanneer ze het uiteindelijk dan wel gaan begeven, misschien in januari maar misschien wel pas in maart, ik ga het hier melden.

En een kort filmpje van de plant op 2 stammen: