Rudbeckia hirta
Mooie eenjarige die vaak vooral in de nazomer prachtig kan bloeien. Eigenlijk is ze een vaste plant maar helaas niet winterhard (maar na een zachte winter en wellicht met wat bescherming in de winter is er dus zeker een kans dat ze in het voorjaar weer uitloopt). De verschillende rassen geven bloemen die tussen de 5 en wel 12 centimeter groot worden, ze geven in de nazomer heel veel kleur in de tuin, afhankelijk van de zaaiperiode en het weer bloeien de planten in de zomer/nazomer/herfst.
Zaai haar wel op tijd, ik heb haar eens eind april gezaaid en toen begon de bloei pas in november en was het heel snel met bloemen en planten gedaan bij de start van de winter. Zaai haar daarom begin maart al, de zaden kiemen niet heel snel, en in de eerste weken groeien de zaailingen langzaam. Bij kamertemperatuur kiemen de zaden binnen 2 tot 3 weken.
Plant de zaailingen uit wanneer ze groot genoeg zijn, vanaf eind april of begin mei, wanneer de kans op nachtvorst al kleiner wordt. Pas op voor slakken, die vinden de jonge zaailingen erg lekker.
De planten worden, afhankelijk van het ras en de omstandigheden, zo’n 60 tot 100 centimeter groot en maken frisgroen middelgroot blad. Vanaf half tot eind juli begint dus de bloei, en de bloemen zijn altijd in tinten geel, rood, bruinrood, kersrood, heel vaak in combinaties van die kleuren (zie de foto’s).
De ‘gewone gele’ is al mooi, maar zeker de rassen die de laatste jaren zijn gekweekt kunnen opvallende bloemen dragen die dus soms wel ruim 10-12 centimeter groot zijn.
Mijn favorieten;
- Cappuccino; gedrongen planten, 80 cm hoog, zeer rijkbloeiend, met bloemen van meer dan 12 cm groot, donkergeel van kleur, met naar het hart toe rode en roodbruine ringen, en natuurlijk het voor Rudbeckia’s karakteristieke bolle fluwelige donkerbruine hart.
- Chocolate Orange: ook compact, ook zeer rijkbloeiend, ook zeer grote bloemen maar nu met wat meer ingesneden bloemblaadjes en een prachtige kleurencombinatie van geeloranje met chocoladebruin.
- Cherry Brandy, kleinere bloemen maar wel zeer opvallend door de donkere, bijna paarsrode kleur.
- Sahara: kleine maar zeer gevulde bloemen in een mengsel van pastelachtig kleuren in baksteenrood, rozig oranje, zachtgeel met een vleugje roodbruin, etc.
- Sonora: middelgrote bloemen die zeer opvallend zijn door de geeloranje kleur en de diepdonkerbruine vlekjes
Niet moeilijk zaden van te oogsten (door de bruine kegels die overblijven aan de plant te laten drogen en dan de kleine, langwerpige, donkerbruin tot zwarte zaden eruit te halen). Er is wel een redelijk mooie herfst nodig om zaden te kunnen oogsten (in een natte herfst bloeit ze er niet minder om maar zijn wel de zaden slecht van kwaliteit omdat de ‘kegels’ waar de zaden zich in bevinden niet goed drogen maar schimmelen en rotten voor de zaden rijp zijn).
Hallo Diana,
Twee van deze Rudbeckia hebben de (zachte) winter overleefd en bloeien nu ook weer. Kunnen het ook vaste planten zijn en wat is jouw ervaring met het plukken van de bloemen? Groeien er weer nieuwe aan? Groeten, Angelique
Hallo Angelique,
Ja, eigenlijk is ze een vaste plant die niet winterhard is en daarom als eenjarige gezaaid wordt. Maar door de afgelopen zachte winter zie ik ook hier in de tuin ‘eenjarige’ planten die de winter hebben overleefd zoals de Salvia coccinea en ik zie bij onze tuinbuurman Limonium sinuatum weer volop bloeien in haar tweede jaar. Ik zal op deze pagina de tekst even aanpassen en vermelden dat ze eigenlijk een vaste plant is die niet winterhard is, dank voor de tip!!
Rudbeckia’s zijn prima ‘plukbloemen’, en als de bloemen worden geplukt verschijnen er zeker weer nieuwe bloemen, het ligt een beetje aan het ras (kleinbloemige rassen maken wat sneller en meer nieuwe bloemen dan grootbloemige rassen).
groetjes,
Diana
Beste Ruud en Diana
Ik brombeer deze zaden te kopen maar zijn niet verkrijgbaar. Hebben jullie ze vandaan. Of kan ik van jullie wat zaden kopen.
Vriendelijke groet ,
Rene
Ha ha ha brombeer moet natuurlijk probeer zijn.
Hallo Rene,
Autocorrectie 🙂
Ik vrees dat ik zelf geen zaden voor je heb, ik kocht de zaden in november in Engeland (toen dat voor de Brexit nog kon). Maar ze is redelijk algemeen verkrijgbaar hoor, het ligt er natuurlijk wel aan welk ras je wilt want bepaalde rassen zijn soms wel lastiger te vinden.
Ik heb even voor je gegoogeld en vond haar bijvoorbeeld hier:
Tabernal-zaden
Happy Seeds
Helza Hobbyzaden
Als je zelf nog even op ‘Rudbeckia hirta zaden’ zoekt vind je er nog veel meer,
groetjes,
Diana
Hallo Diana,
Als ik het zo lees, zal ik me moeten haasten om deze te zaaien.
Door het koude weer heb ik alles wat opgeschoten en de vensterbanken staan reeds goed vol. Kan je me wat tips geven aub? Zet ik ze in de propagator of net niet? Ik dacht ze te zaaien in deeproottrays van 12 cm diep.
Groetjes
Sven
Hallo Sven,
Ik heb zelf een paar weken geleden Rudbeckia in een propagator op 22 graden gezaaid (de zaden kiemden binnen 2 weken). Ik denk dat het nu prima zonder propagator kan want de temperatuur loopt in een zonnig raamkozijn al flink op.
Je ziet haar hier nog net in een hoekje aan de linkerkant, naast de roodstelige Celosia:
Je ziet dat de zaden later kiemen en vervolgens ook langzamer kiemen dan de andere soorten om haar heen. Maar uiteindelijk haalt ze dat, als ze eenmaal groeit, weer in hoor. Als een diesel 🙂
groetjes,
Diana
Dag Diana,
Heb voor het eerst ook Rudbeckia voorgezaaid; de zaden zijn bij (weliswaar momenteel wat koelere) kamertemperatuur toch redelijk vlot ontkiemd. Moeten ze in dit stadium verhuizen naar een koelere plek in huis of laat ik ze in de woonkamer op de vensterbank (geen directe zon) staan? Bij veel soorten die ik voorzaai lees ik dit soort info, bij de Rudbeckia kan ik er niets over vinden. Jij weet dat, ik lees je nieuwsbrieven al even met plezier, vandaar dat ik me hier even meld. Mocht je tijd en zin hebben lees ik het antwoord hier graag.
Hartelijks, Annette
Hoi Annette,
Ik kan je alleen vertellen hoe ik mijn Rudbeckiazaailingen verzorg; ze kiemen hier op een slaapkamer waar het in de nacht vaak niet warmer is dan zo’n 15 graden maar waar het op een zonnige dag wel op kan warmen tot 25 graden. Ze lijken die grote temperatuurverschillen tussen dag en nacht geen probleem te vinden. Als de zon niet schijnt is het in het kamertje vaak zo’n 18 graden. Ze hebben veel tijd nodig en kiemen hier vrij langzaam (in het begin, als er later meer bladmassa is en het warmer wordt groeien de zaailingen ook sneller. Ik houd ze vaak tot begin april in huis, op de al omschreven kamer. En dan gaan ze mee naar de tuin en zet ik ze nog een paar weken in de kas om af te harden en verder te groeien, tot ze half mei buiten kunnen worden uitgeplant.
Ik hoop dat je hier iets aan hebt!!
groetjes,
Diana
Dank Diana, hier heb ik zeker iets aan!
Groet, Annette