Oogsten
Ik durf het bijna niet te zeggen……. de vriezer is kapot. Dit keer was het gelukkig niet mijn eigen schuld maar ging het om de koel-vriescombinatie in de keuken, een ‘oud beestje’. Ik kreeg bijna een déjà vu want ook nu riep Ruud me weer voor een ‘plasje water’ onder koelkast. Gelukkig waren alle groenten nog bevroren. Maar het schip was wel zinkende, ik heb in allerijl alle zakjes met courgetteblokjes, geraspte bietjes, gekookte maiskorrels, etc. naar de andere vriezer overgeheveld (die nu dus ook tot de nek toe vol zit). We hebben nog gekeken of het zou helpen als ze uit was, ontdooid, schoongemaakt en weer aan werd gezet. Maar helaas. Er moest dus een nieuwe koel-vriescombinatie worden besteld, en die is er ondertussen. En dat betekent dat ik nog 3 flinke vrieslades heb om te vullen. En dat is dan toch nog een positief puntje in een dure week.
Niet alleen de kapotte koel-vriescombinatie zorgt ervoor dat ik zuinig ben, elke dag maar weer die akelige berichten en stijgende energie- en boodschappenprijzen zorgen ervoor dat ik de vriezers zo vol mogelijk wil hebben voor de winter komt. En we hopen natuurlijk ook nog zo lang mogelijk uit de tuin te kunnen oogsten. Ook nu is er weer geen tijd voor wieden: we oogsten, ruimen op en planten zaailingen uit.
In augustus troffen we 3 pompoenen aan die waren aangevreten:
Misschien dat er meerdere dieren zijn die dit doen maar hier weten we zeker dat het ratten zijn. Vreemd genoeg vreten ze de pompoen aan één kant open, hollen die uit en dan vertrekken ze weer, waarbij ze weinig vruchtenvlees en zaden lijken te eten of mee te nemen. Het was op dat moment jammer van de oogst maar we kwamen erachten dat de vruchten die hingen niet of nauwelijks werden aangetast (er groeiden 2 planten op/in de composthoop met daarachter stukken opgeslagen klimgaas, de planten waren te groot voor de compostbak en slingerden het klimgaas in). Een hangende pompoen, zelfs als dat maar een halve meter hoog is, is blijkbaar lastig voor een rat om aan te knagen. En dat ga ik zelf zeker onthouden voor volgend jaar.
Op de foto hieronder zie je 4 van de 6 pompoenen die ik uiteindelijk kon oogsten. De 3 rechtse zijn mooi, gezond en intact en gaan naar zolder voor de bewaring. De pompoen links heeft wat plekjes (de rat heeft nog wel geprobeerd om er aan te knagen maar vond het blijkbaar toch te lastig en heeft het opgegeven voor hij door de dikke schil kon knagen). Helaas brak de steel af toen ik de pompoen uit mijn fietsmand wilde pakken. Die pompoen is natuurlijk niet lang te bewaren en ga ik dit weekend schillen en in stukken snijden, in de oven roosteren en dan in porties invriezen voor bijvoorbeeld onze favoriete risotto met pompoen en citroen.
Alle peren zijn geoogst en verwerkt (in moes, jam, peertjes in rode wijnsiroop, en van de schillen maak ik azijn). Nu zijn de appels aan de beurt, zie foto bovenaan dit blog van de eerste rijpe appels van het ras Ecolette. We hebben nu ruim een emmer appels kunnen plukken (de appels die in de zon hingen, geel waren, al een flinke rode blos kregen en begonnen te vallen), de andere appels (nog groener van kleur en zonder blos) mogen nog 2 tot 3 weken blijven hangen. Ik kan deze appels goed bewaren (op zolder, naast elkaar in dozen met een papieren afscheiding tussen de appels. En ik wil appelplakjes in de voedseldroger drogen. En ik wil appeltaartjam maken. Ik bedacht, maakte en plaatste dat recept bijna 10 jaar geleden, excuses voor de oude en lelijke foto’s en een iets te uitgebreide uitleg (ik twijfel of ik het aan zal passen of uit nostalgische overwegingen zal laten staan 🙂 ). Hoe dan ook; het was en is een heel lekker recept maar met alles wat ik in de afgelopen jaren op inmaakgebied leerde hoop ik dit weekend een appeltaartjam 2.0 te maken (met wat frissere smaken, zonder geleisuiker maar met rietsuiker, appelsap in plaats van water (want water smaakt naar niks), en de gesneden vruchten eerst een nacht te laten weken in citroensap). Ik hoop dat het lekker wordt en dan zal ik het uiteraard op mijn website plaatsen. En van de appels die ik overhoud maak ik zeker de Bretonse appeltaart van Cees Holtkamp, één van mijn meest favoriete appeltaartrecepten.
De laatste bleekselderijplanten zijn geoogst, schoongemaakt en ingevroren. Door alle regen en drukte en oogst waren we de courgettes vergeten, de grote exemplaren liggen ondertussen op de composthoop, de kleintjes zitten ook weer in blokjes in de vriezer, voor in soepen en stoofschotels.
We oogsten en eten palmkool, knolvenkel, andijvie en rucola uit de tuin. En de allerlaatste tomaten. En paprika’s. En de laatste augurken zitten in zoetzuur, de planten zijn ondertussen geruimd. En tussen al die oogst door moeten we in de kas de zaaisels en zaailingen natuurlijk wel water geven. En we planten nog wat laatste soorten uit. Je zou denken dat het met dit weer allemaal niet hard groeit maar het tegendeel is waar. Ik maakt op 12 september een foto van de linkerkant van de kas:
Ik had de jonge zaailingen van cichorei, mosterdblad, sla, andijvie, waterkers, raapjes, etc. op dat moment net uitgeplant. Nu ziet het er al zo uit (11 dagen later):
Duidelijk aangeslagen en al wat gegroeid! Achterin de kas zie je nog wat bakken met zaailingen die nog uitgeplant kunnen worden (winterpostelein voor buiten, raapjes en stengelui voor in de kas, etc.). Langs de randen van het middenpad heb ik winteruien geplant (die ik hopelijk in juni al kan oogsten).
In de andere kas komen geen wintergroenten maar ga ik de grond ‘verzorgen’. De meeste planten zijn eruit, op een paar tomatenplanten na waar nog flink wat cherry- en cocktailtomaten in hangen. En ik zaaide er Japanse haver. Ik kreeg via instagram de tip dat Japanse haver veel voordelen heeft (wortelt diep en neemt dus uit diepere lagen van de grond mineralen en sporenelementen op, levert veel organische stof en het belangrijkste: kan helpen tegen schadelijke aaltjes). Een nadeel blijkt echter dat Japanse haver ervoor kan zorgen dat Fusarium (verwelkingsziekte) zich kan ontwikkelen. En dat kan vooral bij (winter)uien, knoflook en prei voor o.a. koprot zorgen. Goed om te weten!! Ik heb het nu in kas 2 gezaaid en daar kiemt het al. De groene steel die je op de achtergrond ziet is van de tomaat Britain’s Breakfast waar nog zeker 50 langzaam rijpende tomaatjes in hangen:
Er groeien verder geen andere planten en zeker geen winteruien, alleen een paar oude tomatenplanten en haver. Als de haver in december/januari groot genoeg is ga ik de afstervende planten bedekken met een laag mest. In kas 3 was ik er afgelopen jaar in ieder geval heel tevreden over, met (in vergelijking met de planten in kas 2) stevigere planten met een beter/groter/gezonder wortelgestel. Het nadeel (Fusarium) en het voordeel (een natuurlijke bestrijding van het wortellesieaaltje dat als gevolg van een gebrek aan vruchtwisseling in de kas na verloop van tijd op kan treden) en nog meer informatie kun je hier vinden (PDF): Japanse Haver – Universiteit van Wageningen
Tot slot van dit blog nog 1 foto, van één van de savooiekolen. Met een hele week regen op komst ben ik een beetje bang dat ze gaan barsten/scheuren. Ik heb overwogen om een deel van de wortels met een spade door te steken (dan kunnen ze minder vocht opnemen en wordt de kans op barsten kleiner). Maar dan groeien ze ook niet veel meer en kan ik ze net zo goed oogsten. Misschien kan ik ze eens gaan fermenteren en savooie-zuurkool maken. Een leuk karweitje voor een herfstachtige dag!
Gelukkig dat jullie er op tijd bij waren en beden een nieuwe koel vriescombinatie is heel wat zuiniger vraagje Diana,wat heb je op de grond in je kas liggen en heb je dat altijd?
Hallo Riekie,
Het is een combinatie van oude paardenmest met stro en verse paardenmest met stro. Ik leg het tussen planten in zodat het de grond nog wat langer warm houdt, onkruid tegen houdt, een beetje voeding, mineralen en sporenelementen levert. Daarnaast houdt het de grond vochtig (buiten is het nat maar in de kas is de grond nog steeds zo droog als stof, als het heel nat in de kas is kan het juist vocht opnemen). En het stimuleert het bodemleven, en composteert heel langzaam. Er is één ding waar je bij verse mest goed op moet letten en dat is dat je in de eerste week wat meer lucht zet als de zon schijnt, want de ammoniak in de urine in de mest vervliegt en als het heel warm in de kas kan het schade aan jonge planten geven. Ik heb het 2 weken geleden aangebracht, het was toen warmer en behoorlijk zonnig; ik heb de deur de eerste dagen 24 uur per dag open laten staan en vorig week rook ik de ammoniak niet meer en heb ik de deur weer gewoon dicht gedaan.
groetjes,
Diana
Wat zonde van jullie aangevreten pompoenen. Goed om te weten dat ratten zich daar tegoed aan kunnen doen. Gelukkig ligt mijn oogst (30 stuks) veilig binnen. Ik had ik de beste oogst uit een teeltbed waar ik vorig najaar een mix van groenbemesters had gezaaid.
Werk jij een groenbemester in de grond of verwijder je die?
Hallo Nanny,
Het ligt vooral aan de soort groenbemester. Als ik een stukje in de zomer met Phacelia heb kan ik dat verwijderen (op de composthoop). Deze Japanse haver mag groeien tot in december en dan leg ik er een laag verse paardenmest of rijpe compost over. Zo verteert de groenbemester vanzelf onder de laag en komen alle goede stoffen die ze heeft opgehaald/opgenomen volgend jaar ten goede aan de planten die ik er ga telen. Je kunt ook overwegen om het onder te spitten (maar zelf spitten we al enige jaren niet meer). Er zijn dus meerdere opties.
Ik schreef eens een pagina over groenbemesters, en die informatie is nog steeds handig maar ik moet die ook nodig eens bijwerken (er staat bijvoorbeeld nog dat we de groenbemester onderspitten maar dat is dus niet meer zo, al kan het nog prima, en ik moet ook eens wat nieuwe foto’s plaatsen. Ik weet niet of dat binnenkort lukt maar ik heb het genoteerd :-). Misschien kun je er nu wel even kijken: Groenbemester
groetjes,
Diana
Dankjewel Diana, voor je uitgebreide antwoord. Spitten doe ik zelf ook niet, daarom had ik de groenbemesters afgelopen voorjaar verwijderd. Maar het is een heel goed idee om ze af te dekken met compost. Wat fijn dat overzicht dat je gemaakt hebt, met alle groenbemesters. Groetjes, Nanny
Hallo Diana,
Toen ik je oogstverhaal las dacht ik: O ja, appeltaartjam !!! Heel vaak heb ik dat recept gemaakt en ik popel om het dit jaar weer eens te doen. Ik geloof zelfs dat ik alle ingredienten op het ogenblik in huis heb dus dat is een fijn karweitje om op deze regenachtige dag te doen.
Wat ik ook deze week weer heb gemaakt is die heerlijke kruidige salielikeur. Ik vroeg me af of je dat recept ook met rozemarijn zou kunnen maken. Ik zal eens een kleine hoeveelheid uitproberen.
Mijn pompoenoogst valt dit jaar erg tegen, misschien door de droogte. Gelukkig kun je tegenwoordig overal lekkere biologische pompoenen kopen.
Ik hoop dat de trossen tomaat in mijn kas nog rijp zullen worden, ik heb de ruimte nodig voor allerlei zaaisels die daar de grond in moeten. Anders moet ik maar weer eens op zoek gaan naar recepten met groene onrijpe tomaten. Geen chutney want ik heb daarvan nog potten van vorig jaar staan.
Leuk experiment, zelf zuurkool maken.
Groetjes, Ria
Beste Diana,
Wij hebben ook een Ecolette (lei)appel staan. Nu heb ik begrepen dat wanneer een appel plukrijp is hij niet altijd meteen eetrijp is. Dus dat je de appels nog een tijdje moet laten liggen voordat ze goed op smaak zijn. Hoe lang laat jij de Ecolette appels liggen voordat je ze gaat eten?
Hallo Marieke,
Je kunt zelf beslissen wanneer je de appels plukt. Als je lang genoeg wacht zijn ze uiteindelijk ook eetrijp. Je plukt ze vaak plukrijp omdat je ze plukt voor ze vallen of worden aangevreten (wij krijgen hier bijvoorbeeld steeds vaker last van halsbandparkieten die een grote hap uit elke appel nemen). Ik laat de appels die ik pluk vaak slechts een paar dagen liggen, ik houd ervan als ze nog heel; fris en zurig en knapperig zijn. Hoe langer ze liggen (bij kamertemperatuur) des te rijper, zachter, zoeter worden ze. De appels die afgelopen dinsdag plukte gaan vandaag naar zolder, en vandaag ga ik ook aan de jam beginnen. Maar het moment van plukken is dus veel belangrijker dan het aantal dagen dat een appel blijft liggen tot je ze gaat eten of verwerken of opslaan. En uiteindelijk is er maar 1 manier om erachter te komen wanneer je ze het lekkerst vindt en dat is proeven. Ik heb 2 weken geleden een appel geoogst en gegeten en toen was ze eigenlijk nog te hard en net niet rijp, vandaar dat ik toen bedacht om nog 2 weken te wachten.
groetjes,
Diana
Hallo Ria,
Leuk!! En het is inderdaad ook gewoon een lekker recept.
Ik heb het al een paar jaar niet meer gemaakt, vooral omdat ik elke keer weer nieuwe recepten zoek en uit wil proberen. En dat is ook heel leuk, maar daardoor vergeet ik wel eens dat ik ook nog wat oude favorieten heb :-).
groetjes en veel succes met de groene tomaten (hier kleurden er gewoon op de keukentafel, naast elkaar op een schaal, nog heel veel, zelfs de tomaten die knalgroen waren geoogst).
Diana
Dag Diana,
Altijd plezant de blog te lezen. Ik vrees dat ik ook last heb van muizen (denk ik). De kousenband die ik laat drogen voor het zaad, hangen eraan met overal gaatjes. De zaden zijn eruit gehaald. Die deugnieten!
Ook zitten ze te knabbelen aan de zoete aardappelen.
Dit jaar heb ik Siciliaanse pompoenen geplant, het lijken wel reuzen. Ook de kleine sweet dumpling die naar het schijnt heel zoet van smaak is en eveneens sucrine de berry die blijkbaar speciaal voor desserten gebruikt worden. Ik ben benieuwd, maar ik wacht nog even. Zaden zijn gerust te ruilen.
ik heb geen ervaring met Chinese kool, die ik een paar weken geleden uitgeplant heb. De planten doen het prima, maar mooie rechtopstaande kolen vormen ze niet, eerder losse bladeren. Op de foto stonden mooie lichte kolen op, maar mijn bladeren zijn grasgroen. Zouden ze Chinese kolen misschien bleken door er potten over te zetten?
groetjes en veel inmaak plezier. Vergeet niet de gelei van basilicum soorten te maken.
carine
Hallo Carine,
Hier bleek ik Chinese kool niet, de buitenste bladeren zijn groen en als ik die weghaal is het blad eronder wel mooie ‘wit’. Maar ik weet niet hoe dat in de professionele teelt gaat. En zo groot en dik en ineen geperst zijn ze hier ook niet hoor. Ik heb wel de ervaring dat de keuze in ras wel heel bepalend kan zijn voor een goede vorming en het sluiten van de kool. En uiteraard voldoende vocht en voeding, omdat het zo’n snelgroeiende gewas is.
Ik heb nog nooit basilicumgelei gemaakt maar je schreef inderdaad al eens eerder dat het zo lekker is, herinner ik me nu. Misschien moet ik het toch eens een kans geven en het proberen met de laatste basilicumblaadjes (de planten storten hier nu snel in nu het kouder wordt).
groetjes,
Diana
Diana, Carine
Kan ik het recept voor de basilicumgelei op de site terugvinden?
grts
Linda
Dag Linda! Carine en Diana vinden het vast goed dat ik je vraag beantwoord. Kan ik gelijk vertellen dat het ook echt heerlijk en apart is! Je kunt het vinden bij de algemene pagina van basilicum, sowieso leuk om te zien hoeveel soorten er zijn en hoe prachtig de planten zijn! En dan bij de reacties gaat Carine beschrijven hoe zij dat maakt, redelijk onderaan dus je moet even scrollen. Succes! Groeten, Pien
Jee het zit jullie met de vriezers niet mee, maar eigenlijk mag je blij zijn als het een oudje was, dan is het zeker een energie vreter geweest. Dat is ons ook overkomen als de vorige bewoners hun oude vrieskombi achter lieten, en ach een beetje extra plek is niet slecht, dachten we! Totdat na 3 jaar het beesje het opgaf en we een hoop geld van de stroomleverancier terug kregen, maar ik ben bang dat jullie dat niet gaan krijgen.
Ik laat al jaren mijn pompoenen klimmen, met een beetje start hulp, ze blijven zo veel mooier en zijn makkelijker te oogsten. Ik strooi er nog een beetje zaad bij van klimmende bloemen bij, een prachtig beeld geeft dat. Ben altijd verbaasd hoe sterk de stelen van de pompoenen zijn, vorig jaar had ik een pompoen van 10 kilo die zonder hulp hing.
Hier was het een slechte zomer voor de tuin, eerst veel te droog, dan opeens extrem nat met ontzettend veel slakken, die veel schade hebben aangericht, emmers vol heb ik het bos in gebracht, en dan kwam de hitte, weken lang, en de tuin stond stil, de planten gingen in een soort van “standby” toestand. En nu hadden we al de eerste vorst. We hebben nog nooit zo weinig kunnen oogsten, wel veel pepers, paprika en andijvie, maar nauwelijks tomaten hoewel het prachtige planten waren, het was te heet.
Ook de bloemen zijn heel wispelturig, sommige zijn gigantisch groot gegroeid en andere niet in bloei gekomen.
En nu hebben de meeste het opgegeven, van vele hebben nog geen zaad kunnen oogsten en dat zal ook niet meer lukken.
Het is wel grappig om te zien hoe sommige planten daar mee omgaan bv impatiens heeft een dag na de vorst ´s middag opeens al haar zaad dozen geopend, (niet 1 plant maar alle planten) waarvan de meeste helaas nog onrijp zijn.
Het was geen fijn jaar hier. Maar we maken alweer plannen voor volgend jaar en hopen op een beter jaar.
Ooievaars en reigers zijn gek op slakken, er zijn hier 2 nesten, elke dag komen ze om naar slakken te zoeken, sinds een paar weken ook met hun jonge vogels, prachtig om te zien.
Veel succes met het inmaken en conserveren van al jullie groenten.
Beste Diana, staat het recept voor azijn van van pereschillen ergens op je blog? Hoor het graag! Pech met de vriezers, misschien nu dan tijd voor een staatslot? Wie weet. Veel geluk :))
Hallo Marijke,
Nee, helaas nog niet. Ik gebruik er hetzelfde recept voor als voor appelazijn. En ook die staat nog niet op de website, maar dit is een goed recept: Empty the Fridge – appelazijn maken
Over het staatslot: ik doe al meer dan 35 jaar elke maand automatisch mee. Sporadisch win ik een tientje, ooit eens € 100,= maar dat is al zeker 15 jaar geleden.
Ruud zegt wel eens: “Als je mij elke maand die € 17,50 geeft garandeer ik je dat ik je in ieder geval één keer per jaar wel € 100,= geef 😆
Maar ik houd vol, na al die jaren moet ik toch ook een keer geluk hebben 🙂
groetjes,
Diana
Diana ik heb een vraag aan je en ik weet even niet waar te stellen. Het gaat over je paprika inmaak recept, het recept met de vruchten een nacht in het zout. Als de paprikaas de pot in gaan en het azijn erop dan is de pot meteen best wel erg lauw, afgekoeld. Heeft dat geen gevolgen voor de houdbaarheid? Ik had azijn 4%. Iemand op het moestuinforum had het over vorming van melkzuurbacteriën..ik weet niet of dat erg zou zijn maar het is wel een ander proces. Of zou ik toch beter na kunnen steriliseren?
Hallo Mikki,
Ik ben erg bang om de reacties bij de recepten en inmaakrecepten te openen (want ik hoef er alleen maar een vinkje bij te zetten, het is zo gebeurd). Op andere receptenwebsites zie ik daar zo belachelijk veel vragen, “of het ook met minder suiker kan, dat het is mislukt en waar ligt het aan, kan het ook glutenvrij, het baksel is niet gaar, kan het ook met bloemkool in plaats van boontjes, je zou het beter eerst kunnen laten rusten, waarom gebruik je boter in plaats van olie”, etc., etc., ik zou er horendol van worden :-).
Maar nu kan ik je niet goed antwoord geven want ik kan het recept niet vinden waar je de vraag over stelt. Ik zit al een half uur op mijn eigen website te zoeken maar heb geen idee, je bedoelt vast niet de massa de pimentao, en ook niet de ajvar want daarin wordt bij beide geen azijn gebruikt. Kun je misschien zelf even de link naar het recept geven, dan hoop ik dat ik een antwoord voor je heb.
groetjes,
Diana
Hierbij een foto van hoe ik pompoenen teel: compostvat in de midden, 2 klimrekken elk een andere kant op, als pompoenplanten op maat, dan in compostvat uitplanten. Dan in het begin naar het rek leiden met touw en eerst ook nog een stukje in het rek,daarna redden ze zich wel. Opbrengst van 4 planten, 2 per rek van 1.80m bij 1.80m: 12 pompoenen. Geen last van direnvraat,is wel in tuin bij huis hoor, niet op volkstuin. Zie foto.
Ziet er leuk uit Anco en bespaart ook nog heel wat vierkante meters van de moestuin !
Groeten
Nou, zeker leuk!! En overzichtelijk, en een fijne foto die het duidelijk maakt!!
groetjes,
Diana