Opsomming
Vroeger zou ik hebben gezegd dat ik haast heb, nog heel veel moet doen. Met de jaren komt het besef dat ik niet meer dan mijn best kan doen en dat moet dan maar goed genoeg zijn. Het moet wel leuk blijven. Maar ik wil ook geen groenten en fruit weggooien. Het is dus makkelijker gezegd dan gedaan, en soms een klein beetje een dilemma. En ach, een ander houdt van haken, tv kijken of biljarten; ik snijd, rasp, vries, kook en blancheer dat het een lieve lust is :-).
Op mooie dagen gaan we, als het kan, naar de tuin. Als er regen wordt voorspeld oogst ik de dag ervoor zoveel mogelijk zodat ik dat in de avond of op de regenachtige dag kan verwerken. Ik zeg het wel vaker: moestuineren houdt niet op als je de tuin uitstapt; als je thuiskomt verdwijnt de oogst echt niet vanzelf in pot, diepvries, fles, etc..
Ruud klaagt nog niet maar hij heeft al wel een paar keer gezegd dat er nog maar 1 lade van de diepvries leeg is. Mooi!! Er komt dus uiteindelijk toch nog een goede wintervoorraad aan :-). Ik snijd nog wat paprika’s in blokjes voor de vriezer (niet lekker meer om rauw te eten maar prima in soepen, sauzen en stoofschotels), ik maak perenjam, neem nog een pompoen mee naar huis in mijn fietsmand, ik rooster de allerlaatste vleestomaten en maak er saus van in, ik rasp nog een courgette en zo kan ik nog even doorgaan. Dit weekend wil ik sambal maken (van rode pepers maar ook een nieuw recept voor sambal van groene pepers met citroengras en onrijpe groene tomaten…… en toevallig heb ik die allebei uit eigen tuin :-))!
Volgende week kunnen we appels plukken. En we kunnen kool eten; savooikool, spitskool, maar ook palmkool en bladkool. Zie ook de bovenste foto. De tuin staat nog overvol, met groenten en kruiden en bloemen maar ook met onkruid.
Met al het bovenstaande kom ik niet toe aan wieden. Want de 2 kassen zijn ondertussen vrijwel leeg. In de ene kas heb ik heel veel gezaaid en geplant, voor hopelijk een mooie oogst in herfst/winter/voorjaar. In de andere kas heb ik Japanse haver als groenbemester gezaaid (ik ga dat in december weer afdekken met een laag verse paardenmest). Dus de ene kas krijgt rust en verzorging/verrijking, de andere kas niet, het lijkt bijna op een soort alternatieve vruchtwisseling.
Het ziet er nu nog allesbehalve spannend uit hoor. In andere jaren gebruikte ik repen gronddoek als bodembedekking tussen de rijen. Nu kregen we zomaar (bijna letterlijk) wat verse paardenmest met stro in de schoot geworpen. Daar ben ik heel blij mee, maar ook heel voorzichtig mee. Door de zon droogt het al wat uit, en ik zet wat extra lucht zodat de ammoniakdamp geen schade kan aanrichten aan de zaailingen. De foto is van 4 dagen geleden, ondertussen leeft alles nog en lijkt het zelfs al iets gegroeid.
In deze kas staan koolrabi en weeuwenteelt bloemkool, paksoi en tatsoi, rucola en waterkers, snijbiet en kervel, snijsla en pluksla, bietjes en raapjes, stengelui en knolvenkel. En dan vergeet ik vast nog wat, ik schreef er 2 weken geleden een uitgebreid blog over: De wintertuin en winterkas in 2022. Nu maar hopen op nog een beetje zon en prettige temperaturen in de komende weken zodat alles kan groeien voor het koud en donker wordt!
Dit is het einde van een relatief kort blog, ik hoef niet uit te leggen waarom, bovenstaande maakt het vast duidelijk genoeg. En er is nog iets: Augus heeft wat veranderingen aan de website doorgevoerd. Eén van de dingen is de database van tomaten. Die telt ondertussen 475 rassen. Zoveel dat je misschien door de bomen het bos niet meer ziet. Ik in ieder geval zelf ook niet meer (als iemand eens een tip voor goed romatomatenras voor in de kas vraagt, of een leuke en lekkere struiktomaat voor buiten). Augus heeft filters ingesteld. Je kunt nu filteren op bijvoorbeeld vroegheid, opbrengst en kleur. Als je een vroege oranje tomaat voor de buitenteelt zoekt die een prima opbrengst geeft kun je die nu dus makkelijker en sneller vinden. Vervolgens kun je via de pagina met moestuinzadenlinks op zoek gaan naar de website waar je die zaden kunt vinden. Hetzelfde gaan we doen met de databases van aubergines, pepers en paprika’s, maar die zijn nog lang niet klaar want ik kijk nu eerst alle tomatenrassen na zodat ze in het filter passen. En ik moet ook alle rassen van dit jaar nog toevoegen (daar ben ik nu mee begonnen, de rassen die ik het laatst heb toegevoegd staan nu bovenaan).
En dan is er nog iets: we hebben een plugin aangeschaft waardoor je bij het plaatsen van een reactie vanaf nu een emoticon kunt invoegen. Ik vroeg aan Augus of die mogelijkheid er is, het scheelt mij heel veel tijd als ik af en toe gewoon een groen hartje of een kusje kan geven in plaats Hallo, dankjewel voor je reactie, groetjes, etc., :-). En wellicht ook handig voor andere mensen, als ze bijvoorbeeld iemand even willen bedanken voor een antwoord, etc. Op die manier is het reageren soms wat makkelijker en sneller, en misschien ook iets meer van deze tijd :-).
Ik ga nu snel verder, er moeten nog wat allerlaatste augurken in zoetzuur worden ingemaakt, er liggen nog 2 courgettes en een stuk of 10 peren (ik denk dat ik perenazijn ga maken), een paar valappels, een klein bakje aardbeien. En 2 bleekselderijplanten die ik nog klein moet snijden en wil invriezen. Het is druk….. maar wat een rijkdom, en een heerlijk vooruitzicht voor de wintermaanden!
Ruud klaagt nog niet maar hij heeft al wel een paar keer gezegd dat er nog maar 1 lade van de diepvries leeg is.
Dat is snel !!!
Hoi Wout,
Ja hè! Het is wel wat eenzijdiger dan normaal; geen doperwten, geen tuinbonen, weinig bietjes en amper bonen. Maar extra veel tomatensap en courgettes, ik schraap alles bij elkaar wat ik kan oogsten en wat er nog in past. Ruud gaat vast komende winter klagen over ‘alweer courgettesoep’ of ‘alweer tomatenrisotto
groetjes,
Diana
Hey Diana,
Wat klinkt je weer heerlijk aanstekelijk!
En wat een reuze idee voor je databases! Dank je wel alweer!
Groetjes
Valerie
Dankjewel, fijn om te horen dat het filter een welkome aanvulling is!
groetjes,
Diana
Ik heb eigenlijk nog nooit gereageerd Diana.
Dankjewel voor al je goede adviezen ze zijn zo waardevol!
Voor wat betreft de tomatenpagina… ik heb een heel klein tuintje..geen kas
ik heb altijd de brandywine ( niet veel tomaten maar zooolekker)
Altijd de Black Prince, (goede opbrengst)
En voor het eerst dit jaar..Indigo Purple.
Een probeersel.
Vond er in het begin niet zoveel van.
Maar…met dit mooie jaar kwamen er tomaten met een zwarte kleur en een dieprode kleur aan de onderkant. Mijn hemel ik ben een fan van de Brandywine, maar…de Indigo Purple is hemels en zo zoet van smaak, zoiets had ik nog nooit geproefd.
Zoo lekker!
Ik heb van de mooiste dikste en vroegste Indigo Purple tomaat de zaden bewaard.
Indigo Purple geeft niet veel zaden maar mocht jij wat zaden willen dan stuur ik je wat zaden toe.
Groet Marianne
Hallo Marianne,
Dankjewel voor je reactie en je aanbod!
Ik ken de Indigo Purple niet en ik kan er ook niets op internet over vinden. Zou het kunnen zijn dat je de Indigo Rose bedoelt?
Als dat het geval is, dan heb ik er al een paar jaar zaden van, maar nog nooit gezaaid omdat ik er wisselende reacties op lees (niet iedereen vind de smaak even goed). Misschien moet ik haar dan toch komend jaar eens overwegen, zodat ik zelf een mening kan vormen
groetjes,
Diana
Goedemorgen Diana, heb jij een recept van de groene sambal? Ik heb nl ook veel groene pepers en tomaten.
En wat fijn dat je na alle narigheid nog een natelt krijgt!!
Hallo Wil,
Ik ga bij het maken van sambal vaak ook wat op mijn gevoel af. En ik wil het inmaken. Ik ga een beetje uit van dit recept:
Maar als je googelt op Sambal ijo padang of sambal ijo kom je bijvoorbeeld ook hier terecht: Kokkieblanda
Die 2 recepten ga ik vergelijken en daar mijn eigen keuzes in maken en goed proeven en vervolgens heet in potten inmaken.
groetjes,
Diana
Hallo Wil,
Ik heb het recept zoals ik het maakte ondertussen geplaatst: Sambal ijo
groetjes,
Diana
Je bent goed bezig Diana
Leuk blog weer! Mijn hoofd is nog niet toe aan het einde van de zomer maar dit soort herfstige blogs helpen wel een beeje.
En wat ongelofelijk fijn dat er nu een filter op de database zit! Als armetierige (kuch) buitenteler hoef ik zo niet verliefd te worden op een ras dat hem toch niet gaat worden in mijn tuintje.
Goed om te horen dat je blij bent met het filter! Ja, soms had ik dat zelf ook, dat iemand naar een bepaalde groep vroeg en ik dan maar bleef scrollen en aanklikken, voor een lijstje van bijvoorbeeld dwergstruikjes voor de buitenteelt. In het begin kende ik alle rassen nog wel uit mijn hoofd maar de lijst wordt te lang (en het hoofd te vol, of juist leeg, het is maar hoe je het bekijkt ).
groetjes,
Diana
Dag Diana,
heb jij een recept voor het maken van perenazijn? Wil ik graag ook eens proberen!
groetjes
Carrie
Hallo Carrie,
Je kunt azijn maken van peren zoals je ook appelazijn kunt maken. Maar in dit geval wil ik met peren, azijn, honing, laurier en nog wat ingrediënten een soort fruitazijn maken.
Als zelf azijn wilt maken van schillen en klokhuizen, dan kan ik je van harte dit recept aanbevelen: https://emptythefridge.be/recept/zelf-appelazijn-maken/
Mocht je fruitazijn willen maken van azijn met peren en de andere ingrediënten, laat het dan even weten, ik ga het dit weekend maken en dan hoop ik het recept ook op de website te zetten.
groetjes,
Diana
Dag Diana, dank je wel voor je reactie. Ik wil beide graag proberen, dus ik start vast met je aanbevolen recept en wacht jouw recept ook af.
En ik gebruik heel veel van je informatie en tips voor de teelt in kas en moestuin, super fijn!
Hartelijke groet,
Carrie
Hallo Carrie,
Ik wilde dat ik tijd had om het recept op de website te zetten, ik ben al blij dat dat met de sambal ijo is gelukt 🙂 .
Ik hoop dat je voor nu iets met dit gekrabbel iets kunt.
Ik vond het recept eens op een Duitse website (maar weet niet meer waar, ik moet eens googelen op ‘essig birne’ en hopen dat ik het terug kan vinden), ik heb het toen zonder bronvermelding snel op een kladpapiertje gekrabbeldomdat het me zo leuk en lekker leek.
groetjes,
Diana
Dank je wel voor deze mooie blog nu weet ik hoe ik het beste met de kas kan doen.
Hoi,kan ik een paprika planten laten overwinteren in de kas?
Of moet ze worden afgedekt als heg kouder word?
Gr wim
Op internet staan filmpjes: https://www.youtube.com/results?search_query=paprika+overwinteren
Succes, Jan
Hallo Wim,
Paprikaplanten kunnen geen vorst verdragen en in de kas is het dus te koud voor ze (tenzij je de kas verwarmt, maar ook het gebrek aan licht zorgt ervoor dat ze in een kas niet goed overwinteren: het is er te donker, koud, vochtig, etc.).
Je kunt ze wel in pot in huis proberen te overwinteren, al is dat niet even makkelijk (gevoelig voor spint, luis, botrytis, etc.).
Kijk ook even op de teeltpagina van paprika, daar kun je meer informatie vinden over zaaien maar dus ook over eigenschappen als vorstbestendigheid en overwinteren.
groetjes,
Diana
Hallo Diana, Ik ben een ‘eenzame’ moestuinier, want er zijn geen andere moestuinen in mijn buurt. Het is dus fijn om jouw ervaringen elke week te lezen. En wat mij het meest deugd doet is te zien dat er ook bij jou vaak dingen niet lukken, boontjes die niet opkomen bijvoorbeeld… Het is ook fijn dat je oude wijsheden in vraagag stelt, zoals die ene stam voor tomaten, en dat je dat dan grondig uittest. Dankjewel!
Hallo Trees,
Dankjewel voor je aardige woorden
Diana
Mijn orozco purple heeft mooi donker blad en heel donkerpaarse pepers. Op jouw foto’s zijn ze rood. Is dat niet een beetje vreemd? Ze staan overigens buiten en doet het fantastisch.
Hallo Ellen,
Zwart is in dit geval (en vrijwel altijd, op enkele uitzonderingen na) de onrijpe kleur. De Orozco Purple pepers rijpen van zwart (soms via donkergroen) naar rood af. Je pepers zijn dus nog onrijp. Je kunt ze dan wel eten hoor (zoals een groene jalapeño ook een onrijpe peper is) maar als je ze laat rijpen wordt de smaak pittiger en meer warm kruidig. Je kunt de beschrijving hier vinden: Orozco Purple, inclusief foto’s van de onrijpe donkerpaarse en rijpe rode pepertjes.
Ik hoop dat je pepertjes binnenkort gaan rijpen! Als je ze buiten in pot hebt kun je overwegen om die nu binnen te zetten zodat de pepertjes sneller gaan rijpen.
groetjes,
Diana
Dag Diana, veel dank voor je nieuwe blog. Ik heb de aubergines geoogst, daar heb ik een vraag over. 3 aubergines zijn flink groot geworden, al vrij vroeg, maar nooit paars gekleurd, zelfs niet een beetje. Ze zijn geel, toch dezelfde soort als de rest. Heb jij dat ooit gezien? Net of de kleurstof ontbreekt.Denk je dat ze eetbaar zijn?
Hallo Marlies,
Weet je welk ras je had? Ik kan niet veel anders bedenken dan dat het een aubergine uit de groep ‘aethiopicum’ zou moeten zijn (kijk even op de teeltpagina van aubergines onder Teeltwijzen voor meer uitleg daarover). Of het zouden toch gewone aubergines uit de melongena-groep moeten zijn die door bijvoorbeeld hitte, droogte, etc. al zo snel zijn gaan rijpen dat je niet hebt gezien dat ze oorspronkelijk gewoon wit, roze, paars, groen, etc. waren. Er bestaan in ieder geval binnen deze groep geen gele aubergines (en binnen de aetiopicum-groep zijn ze ook wel zelfdzaam).
groetjes,
Diana
Nog iets vergeten: je schrijft over courgettes raspen, zijn die voor inmaak? Ik zou graag courgettes bewaren maar weet niet hoe. En veel dank voor de database, ik ben echt toe aan wat nieuwe tomaten rassen.
Hoi Marlies,
Ja, ik rasp courgettes met schil (alleen kop en kont eraf) en vries ze dan in zakjes in voor in pastasauzen, soepen, etc. (ik gooi ze bevroren in soep, etc. en je vindt er dan niets meer van terug, ze geven een soort gezonde, vullende en prettige binding). En als ik meer tijd heb snijd ik ze in blokjes en vries die ook weer in een handje vol in zakjes in. Ook die gooi ik bevroren in een gerecht en laat het dan nog een poosje meekoken. Bij blokjes blijf je ze nog wel zien, als ze niet al te lang meer meekoken. Lekker in staafschotels, pastasauzen met iets meer structuur, groentesoep, etc..
groetjes,
Diana
Inderdaad een top-tip! Voor dit soort dingen gebruik ik tegenwoordig zo’n silicone muffinvorm. Als ze bevroren zijn dan wip je de blokjes er heel makkelijk uit en kunnen die samen in een zakje. Doe ik ook met pastasaus en zo. Ideaal! Muffins maak ik bijna nooit meer maar de vorm is tegenwoordig bijna nonstop in gebruik! Groeten, Pien
Hoi Diana,
wij naja vooral ik eigenlijk maar altijd Sriracha van de pepers die ik oogst. lijkt een beetje op sambal maar vindt het stiekem een stuk lekkerder en het is erg simpel te maken. tevens als je het goed bereid is het super lang houdbaar. Het enige wat je nodig hebt zijn uiteraard pepers, weckpot, zout, suiker, knoflook, vissaus, rijstazijn en wat glazen potjes om het in te doen.
Dit is het recept welke ik gebruik:
https://www.eetspiratie.nl/zelf-sriracha-maken/
je kan overigens alle rassen pepers die er zijn gebruiken. het lekkerste zijn overigens wel rijpe pepers met onrijpe vond ik de saus te bitter. ik maak vooral vaak sriracha van habanero’s geel/rood maar ook met mildere zoals zou-pi en serrano pepers. welke peper echt lekker is om te gebruiken is de hot yellow jamaican die geeft zo’n lekkere saus
groeten,
Niels
Hoi Niels,
Dank voor de tip en link!
Ik ben zelf geen sriracha-fan, ik kan zo slecht tegen de geur van vissaus, vind het afschuwelijk (geen Thaise keuken hier 🙂 ).
Maar die jij via de link maakt ziet er zo slecht nog niet uit, met slechts een halve eetlepel vissaus. Ik vond ook nog een recept van tabasco (ook gefermenteerde pepers) in het boek ‘Verrot’. Ook leuk om misschien eens te proberen.
Maar ik houd zelf toch ook erg van echte gebakken sambal, van badjak, brandal, manis en al die andere. En natuurlijk de Surinaamse sambalsoorten. Ik kan er nog zo mijn best voor doen en het recept volgen maar als ik een potje sambal van mijn Surinaamse tuinbuurvrouw Jetty krijg loopt het water me in de mond :-). Ik vind de Sambal ijo die ik gisteren maakte ook erg lekker (onrijpe groene pepers). En de pure smaak en geur van de lekkerste verse pepers bewaar ik het best en liefst in mijn sambal oelek (nog makkelijker te maken omdat je dan alleen maar pepers maalt en mengt met 12% zout en wat citroensap, ik kan het kan zonder verhitten en dus ook niet vacuüm trekken zonder koelen ruim een jaar bewaren).
groetjes,
Diana
ik heb het ook wel eens gemaakt zonder de vissaus… was het straal vergeten toe te voegen het maakt je saus wel puurder van smaak was ook zeker lekker. sambal is ook erg lekker en zo heeft iedereen zijn smaak. mocht je het eens gaan maken zou ik kijken voor die japanse rijstazijn (rood etiket bij de supermarkt) wel duurder dan die bij de toko maar dan krijg je een extra zoetje in je saus ook erg lekker. 1 tip voor een ieder die het wil maken handschoenen zijn geen overbodige luxe en nooit ruiken boven de pan!
Hallo Diana,
wat een ontzettend aanstekelijke blog heb je weer geschreven. Zo leuk om te lezen hoe enthousiast jij bent over het moestuinieren. En ook wat je met je opbrengst allemaal maakt… geweldig! Ik heb hier zoveel appels en peren en pepers dat ik niet meer wist wat ik ermee aan moest.. maar ik lees hier over perenazijn?! Enorm inspirerend, ik ga er meteen mee aan de slag.
Groetjes Angela
Dag Diana, wat een ontzettend leuke en mooie blog heb je! Ik heb meteen zin om thuis ook aan de slag te gaan. Ik zag op een andere post van je een prachtige appelboom die je als leiboom hebt laten groeien. Wij overwegen om in de voortuin fruitbomen te zetten en ik ben me nu aan het inlezen. Kun je me aangeven hoe lang het heeft geduurd totdat ze zo mooi zijn gegroeid? Ik zoek iets wat ‘snel’ schiet. We blijven niet voor veel jaren in dit huis en wil meteen van het fruit en een mooie volle grote boom genieten 😉
Dank!
Marjolijn
Hallo Marjolijn,
Ik denk dat je je vraag het best kan stellen aan een goede fruitbomen-kweker. Uiteindelijk hangt de snelheid van bloeien en vruchtzetting niet alleen af van het ras maar vooral ook van de leeftijd van de boom wanneer je die koopt, en van de onderstam. Op deze pagina kun je meer lezen over onderstammen: Appel. Als je aan een kweker je wensen voorlegt kan hij het juiste ras op de juist onderstam adviseren. En je moet er ook wat geluk mee hebben: ik heb 2 appelbomen in hetzelfde jaar gekocht en de ene gaf dit jaar voor het eerst een stuk of 10 appels, van de andere kunnen we over 2 weken wel 40 appels oogsten. Bedenk dat het ook belangrijk is dat je een ras kiest dat zelfbestuivend is. Maar ook daarover kun je op de teeltpagina van de appel meer informatie vinden (net als over standplaats, grondsoort, planten, voeding, etc.).
Ik hoop dat je hier verder mee kunt!
groetjes,
Diana
Heb een vraag over de burgmansia planten deze zijn bij mij echt heel mooi.Maar wel ontzettend hoog 2.25m kun je ze in hewt begin snoeien om ze wat compater te houden of krijg je dan minder of geen bloemen.?
Hallo Onne,
Ja hoor, je mag ze een stuk terugsnoeien voor ze de winterstandplaats in gaan maar zorg uiteraard wel dat er genoeg bovengrondse delen over blijven. In het voorjaar kun je ze dan nog wat terugsnoeien tot op de plaats waar je wilt dat ze weer uit gaan lopen. Foto’s (en meer informatie) vind je op deze pagina die ik eens over Brugmansia’s schreef
groetjes,
Diana
bedoel uiteraar wat compacter te houden.